لرد (خلخال)

لرد

تصویری از لرد تصویری از لرد
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	اردبیل
شهرستان	خلخال
بخش	بخش شاهرود
دهستان	پلنگا
نام محلی	لرد
لرد ۳۷٫۳۵۸۴۴°شمالی ۴۸٫۶۳۰۴۲°شرقی / 37.35844; 48.63042
مردم
جمعیت	۳۲۲۶ نفر (سرشماری ۹۵)
اطلاعات روستایی
کد آماری	۰۳۰۷۶۹
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۴۵۳۲۴۶

روستای لِرد در بخش شاهرود شهرستان خلخال از توابع استان اردبیل قرار دارد. بخش شاهرود، در جنوب خلخال واقع شده‌است و مرکز آن شهر کلور است. بخش شاهرود دارای ۳۴ روستا و در سه دهستان شاهرود، شال و دهستان پلنگا واقع شده‌است. لرد جزء دهستان پلنگا است و از نام کوه بزرگی که در ضلع شرقی آن قرار دارد، برگرفته شده‌است.

زبان

در لرد به زبان تاتی سخن می‌گویند که گونه‌ای از زبان باستانی ایران می‌باشد.

مسیر

روستای لرد در ۲۷ کیلومتری شهر کلور مرکز بخش شاهرود واقع شده‌است. راه اصلی این روستا از مسیر شاهرود به طول ۶۵ کیلومتر و راه فرعی از مسیر روستای بفراجرد به طول ۳۲ کیلومتر با شهر خلخال، مرکز شهرستان خلخال فاصله دارد. این روستا از شمال به روستای میان رودان و از جنوب به روستای کرنق و از مشرق به کلور و روستای درو جنوب شرقی به روستای کرین و از مغرب به کوه سر به فلک کشیدهٔ آق‌داغ متصل است.

تابلوی ورودی روستا

جمعیت

این روستا بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین روستای شهرستان خلخال می‌باشد و در حال حاضر دارای ۹۲۶ خانوار و نزدیک به ۴۰۰۰ نفر جمعیت ثابت است و با توجه به مهاجرت فصلی تعدادی از اهالی آن به شهرهای گیلان که در فصول بهار و تابستان برای کاشت و داشت و برداشت محصولات کشاورزی به روستا برمی گردند و خانه و لوازم زندگیشان همچنان در روستا دایر و پابرجاست، جمعیتش به حدود ۵۰۰۰ نفر می‌رسد.

در اجرای مصوبهٔ مجلس و دولت مبنی بر تبدیل روستاهای بالای سه هزار و پانصد نفر جمعیت به شهر از سال ۱۳۹۰ با پیگیری‌های مستمر نماینده محترم قبلی خلخال در مجلس شورای اسلامی خالقی و تصمیماتی که مسئولان ذی‌ربط در استان اردبیل و شهرستان خلخال اتخاذ گردیده‌است.

موقعیت اقلیمی

از لحاظ اقلیمی، این روستا در منطقه کوهستانی و در دامنهٔ شرقی کوه بلند آق‌داغ قرار دارد. به همین دلیل در پاییز و زمستان دارای هوای بسیار سرد و در بهار و تابستان معتدل می‌باشد. به طوری که در زمستان گاهی درجهٔ هوا به ۳۰ درجه زیر صفر و در تابستان حداکثر تا ۳۰ درجه بالای صفر می‌رسد.

نمایی از روستای گردشگری لرد در خرداد ماه

محصولات کشاورزی و دامی

محصولات عمدهٔ کشاورزی این روستا سیب و انواع گلابی «چَرَلی و بَبَه»، گردو، گیلاس، آلبالو، آلو، زرد آلو می‌باشد و کشت گندم و جو و عدس و لوبیا نسبت به سابق از رونق افتاده‌است و مردم به جای آن برای تهیّهٔ علوفهٔ دام‌ها به کشت یونجه و اسپرس «خَشَه» روی آورده‌اند. هر دو نوع کشت آبی و دیمی رواج دارد. در امر صنعت چوب نیز کشت انواع درخت چنار و سپیدار و بید رواج خوبی دارد.

گونه‌های گیاهی

زالزالک قرمز، تمشک، زرشک، گل سرخ و نسترن (گلیک) از دیگر گونه‌های درختی می‌باشند که کم و بیش به صورت خودرو در مزارع می‌رویند. محصولات جالیزی از جمله انواع سبزی‌ها، صیفی جات هم کمابیش در بستان سراها کشت می‌شود. ضمناً انواع گیاهان دارویی به صورت خودرو در علفزاران می‌روید که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاسنی، ثعلب، شیرین بیان، کاکوتی، بابونه، گزنه، نعناع، پونه، زیره، پنیرک، ختمی، گلپر، بنفشه کوهی، ترشک، بید مشک، پیاز کوهی، سیر کوهی، ریواس و قارچ … اشاره کرد.

چشم انداز روستای گردشگری لرد از نگاه غار سنگی کوخول عنبر

گونه‌های جانوری

انواع گونه‌های جانوری در این منطقه وجود دارد. عده‌ای از مردم هنوز هم در حد محدود و معدود به پرورش حیوانات اهلی مثل گاو و گوسفند و بز و و مرغ و خروس و اردک و بوقلمون و غاز و زنبور عسل اقدام می‌کنند که از فروش فراورده‌های آن از قبیل (شیر، ماست، کره، پنیر، دوغ، لور، شور، کشک، پوست، گوشت، پشم، تخم مرغ و عسل) بخشی از هزینه‌های زندگی خود را تأمین می‌کنند. تعدادی اسب و استر (قاطر) و الاغ و سگ و گربه هم در روستا وجود دارد. از گونه‌های جانوران وحشی نیز می‌توان به بزکوهی، گرگ، روباه، خرگوش، خرس، گراز، خوک، ندرتاً پلنگ، سمور، سنجاب، راسو، موش خانگی و موش صحرایی انواع پرندگان مثل کبک، بلبل، انواع کلاغ، زاغ، جوجه تیغی، سار، گنجشک، بلدرچین، مرغ کوهی، چلچله، دارکوب، کبوتر، عقاب، جغد، هدهد، پرستو، قرقی و فاخته، یا کریم، دم جنبانک و … و از خزندگان و حشرات مثل مار، عقرب، لاک‌پشت، سوسمار، مارمولک، کرم خاکی، قورباغه، آفتاب‌پرست، انواع زنبور، مگس، کژدم، ملخ، مورچه، گوش خزک، کنه، زالو، پشه، انواع پروانه، خرچنگ، کفشدوزک، سوسک، سرگین گردان، کک، شپش، ساس، جیرجیرک، خرمگس، هزار پا و … اشاره نمود.

مراتع و مزارع

مراتع و مزارع معروف آن عبارتند از: «دینار دول، طالشَه دَرَه، قلعَه گردن، موزگا، خرزان، قره غن، ازنو، یوسورد، قره بلاغ، ورگه دره، کَلَمان، جاجخلی، درَه باغ، کُخُلان بر، قرّه خانی، گگه دول، سیله سان، نوئه درَه، چشمه دره، شخان زمی، کشکانه سر، رُباران باغ، تنبله کو، قُرُق، قبله سِگ، آق داغ، جنگی، حاج ارخی، جبران، خُرمایی، ننه باغ، خانان باغ، گبرَه قبرسان، صلوات خانه، لردَه گیروَه، وَیا، الوئه باغ، بَدیم، سیبیه خانی و …».

رودخانه‌ها و چشمه‌های مهم

دو رودخانهٔ «پیلَّه رُبار» به معنی رودخانهٔ بزرگ و «ویلّییَه رُبار» به معنی رودخانهٔ کوچک در این روستا جاری می‌باشند. «پیلَّه رُبار» در شمال روستا و در منطقهٔ خوش آب و هوای طالشَه درَه از به هم پیوستن دو رودخانه که یکی از کوه‌های روستای میان رودان و دیگری از کوه‌های روستای بفراجرد و دامنه‌های آق داغ سرچشمه می‌گیرد، تشکیل شده و در اطراف مسیر خود مزارع و باغات را سیراب می‌کند و «ویلّییَه رُبار» هم که از مغرب روستا در محلّی به نام چشمَه درَه سرچشمه می‌گیرد و پس از سیراب کردن باغات از وسط روستا گذشته و در قسمت جنوبی روستا به «پیلَّه رُبار» پیوسته و پس از عبور از روستاهای کرنق و برندق در خورش رستم به رودخانهٔ «قزل اوزن» ملحق و سپس از طریق سفید رود به دریای خزر می‌ریزد.

طایفه‌ها

مردم این روستا از قدیم‌الایّام به چند طایفه تعلّق دارند که معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از: زِین اولاد، اسماعیل اولاد، ملّا احمد اولاد، فتح علی اولاد، نصیر اولاد، ریزعلی اولاد، خواجه احمد اولاد، نظر اولاد، علی اولاد، زلف علی اولاد، غغه اولاد.

مردم و فرهنگ

تا سال ۱۳۴۰ کودکان و نوجوانان این روستا در مکتب به تحصیل می‌پرداختند. کربلایی بهلول واعظی از جمله مکتب دارانی بود که کودکان علاوه بر این که از محضرش خواندن قرآن مجید را فرا می‌گرفتند، با فنون نامه نگاری و خواندن گلستان سعدی و مفاهیم اولیهٔ ریاضیات نیز آشنا می‌شدند. همچنین مردم از مجالس وعظ و اندرز شیخ مرتضی نجفی لردی و روحانیونی چون حاج شیخ احمد واعظی و زین العابدین تبرّکی بهره می‌بردند. تا این تاریخ دختران از رفتن به مکتب محروم بودند و فقط تعداد معدودی از دختران موفق می‌شدند در نزد خانم‌های باسواد خواندن قرآن را یاد بگیرند.

از سال ۱۳۴۰ اولین مدرسه به سبک جدید به نام دبستان توانا با کمک اهالی احداث شد و امیر غفوریان از اهالی خوجین خلخال به عنوان اولین مدیر و آموزگار تدریس دانش آموزان را بر عهده گرفت.

در مرداد ماه ۱۳۹۸، روستای لرد میزبان جشنواره فرهنگ، زبان و زیست‌بوم خلخال بود.

همچنین جشنواره فرهنگی، بومی و محلی روستای بزرگ لرد در ۳۱ تیرماه ۱۴۰۱ برگزار شد.

بافت روستایی

شکل روستا از نوع تیپ مجتمع و متراکم می‌باشد. شکل ساختمان‌ها ی روستا، نمای قدیمی را که از خشت وگل ساخته شده بود از دست داده‌است و سقفشان نیز که با چوب جنگل و گون و گِل پوشانده می‌شد، امروزه به شکل کاملاً مدرن و با مصالح روز ساخته می‌شوند. البته هنوز هم نمونه‌هایی از خانه‌های گلی قدیمی در بافت قدیمی روستا به چشم می‌خورد. کوچه‌ها نسبت به سابق عریض تر شده‌اند و چند تا از خیابان‌های اصلی آسفالت شده‌اند ولی از آسفالت کوچه‌ها هنوز خبری نیست. بخشی از طرح هادی روستا اجرا شده‌است و بقیهٔ طرح هنوز باقی است.

دین و مذهب

مردم این روستا مسلمان و پیرو مذهب شیعه می‌باشند. قابل ذکر است که مردم این روستا اعم از زن و مرد بسیار پرتلاش، سختکوش و زحمتکش و خستگی ناپذیر می‌باشند و بیکاری را مایهٔ ننگ و عار می‌دانند و کار کردن را مایهٔ افتخار و خیر و برکت می‌شمارند. به لحاظ فرهنگی مردم هنوز شیوه سنتی خود را مخصوصاً در لباس پوشیدن حفظ نموده‌اند. مهمان نوازی و مهربانی و احترام به بزرگترها از ویژگی‌های بارز مردم لرد می‌باشد.

نگارخانه

زمین چمن مصنوعی روستا

• اجرای نمایشی آیین عروس بران در جشنواره بومی،محلی روستای گردشگری لرد خلخال
  اجرای نمایشی آیین عروس بران در جشنواره بومی،محلی روستای گردشگری لرد خلخال
• 
  پخت نان محلی توسط بانوان روستا
• 
  اجرای بازی‌های بومی و محلی توسط بانوان با لباس‌های محلی
• جشنواره فرهنگی، بومی و محلی روستای بزرگ لرد
  جشنواره فرهنگی، بومی و محلی روستای بزرگ لرد
• جشنواره فرهنگی، بومی و محلی روستای بزرگ لرد
  جشنواره فرهنگی، بومی و محلی روستای بزرگ لرد
• 
  سراسر نما از لرد
• 
  تصویری از روستای لرد
• 
  طبیعت پاییزی لرد
• 
  طبیعت روستای لرد
• 
  جاده کرین به لرد