زبان یاقوتی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Xqbot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات افزودن: ta:யாகுத மொழி
Xqbot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات افزودن: koi:Саха кыв; زیباسازی
خط ۲: خط ۲:
'''زبان یاکوتی''' یا '''ساخا''' (به یاکوتی: Саха тыла، تلفظ: ساخا تیلا) زبانی است از شاخهٔ [[زبان‌های ترکی|ترکی]] [[زبان‌های آلتایی]].
'''زبان یاکوتی''' یا '''ساخا''' (به یاکوتی: Саха тыла، تلفظ: ساخا تیلا) زبانی است از شاخهٔ [[زبان‌های ترکی|ترکی]] [[زبان‌های آلتایی]].


این زبان که 363,000 نفر گویشوَر دارد در جمهوری [[یاقوتستان]] واقع در منطقه [[سیبری]] فدراسیون [[روسیه]] رواج دارد.
این زبان که ۳۶۳،۰۰۰ نفر گویشوَر دارد در جمهوری [[یاقوتستان]] واقع در منطقه [[سیبری]] فدراسیون [[روسیه]] رواج دارد.


== رده‌بندی ==
== رده‌بندی ==
خط ۸: خط ۸:


=== صامت‌ها ===
=== صامت‌ها ===
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; Lucida Sans Unicode"
{| border="۲" cellpadding="۴" cellspacing="۰" style="margin: ۱em ۱em ۱em ۰; background: #f۹f۹f۹; border: ۱px #aaa solid; border-collapse: collapse; Lucida Sans Unicode"
|+caption | واج‌های همخوان یاکوتی
|+caption | واج‌های همخوان یاکوتی
|-
|-
!
!
! colspan="2" | [[دولبی]]
! colspan="۲" | [[دولبی]]
! colspan="2" | [[دندانی]]
! colspan="۲" | [[دندانی]]
! colspan="2" | [[صامت لثوی|لثوی]]
! colspan="۲" | [[صامت لثوی|لثوی]]
! colspan="2" | [[کامی]]
! colspan="۲" | [[کامی]]
! colspan="2" | [[نرم‌کامی]]
! colspan="۲" | [[نرم‌کامی]]
! colspan="2" | [[چاکنایی]]
! colspan="۲" | [[چاکنایی]]
|- align=center
|- align=center
|[[انفجاری]]
|[[انفجاری]]
خط ۲۴: خط ۲۴:
| t
| t
| d
| d
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| c
| c
| ɟ
| ɟ
| k
| k
| g
| g
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
|- align=center
|- align=center
|[[خیشومی]]
|[[خیشومی]]
| colspan="2" | m
| colspan="۲" | m
| colspan="2" | n
| colspan="۲" | n
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" | ɲ
| colspan="۲" | ɲ
| colspan="2" | ŋ
| colspan="۲" | ŋ
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
|- align=center
|- align=center
|[[سایشی]]
|[[سایشی]]
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| s
| s
|
|
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| x
| x
| ɣ
| ɣ
خط ۵۱: خط ۵۱:
|- align=center
|- align=center
|[[کوبشی]]
|[[کوبشی]]
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" | ɾ
| colspan="۲" | ɾ
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
|- align=center
|- align=center
|[[میانه‌ها]]
|[[میانه‌ها]]
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" | j,
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
|- align=center
|- align=center
| میانه‌ای</br>کناری
| میانه‌ای</br>کناری
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" | l
| colspan="۲" | l
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
| colspan="2" |
| colspan="۲" |
|}
|}


=== مصوت‌ها ===
=== مصوت‌ها ===
{|border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; text-align:center;width:250px; Lucida Sans Unicode"
{|border="۱" cellpadding="۴" cellspacing="۰" style="margin: ۱em ۱em ۱em ۰; background: #f۹f۹f۹; border: ۱px #aaa solid; border-collapse: collapse; text-align:center;width:۲۵۰px; Lucida Sans Unicode"
|+caption| واج‌های آوایی یاکوتی
|+caption| واج‌های آوایی یاکوتی
! colspan="2" rowspan="2" |
! colspan="۲" rowspan="۲" |
! colspan="2" | کوتاه
! colspan="۲" | کوتاه
! colspan="2" | دراز
! colspan="۲" | دراز
! rowspan="2" | [[دوگانه]]
! rowspan="۲" | [[دوگانه]]
|-
|-
|بسته
|بسته
خط ۸۸: خط ۸۸:
|باز
|باز
|-
|-
|rowspan="2" |جلو
|rowspan="۲" |جلو
|لب‌گسترده
|لب‌گسترده
|i
|i
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
|yø
|yø
|-
|-
|rowspan="2" |عقب
|rowspan="۲" |عقب
|لب‌گسترده
|لب‌گسترده
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:
[[kk:Саха тілі]]
[[kk:Саха тілі]]
[[ko:야쿠트어]]
[[ko:야쿠트어]]
[[koi:Саха кыв]]
[[lt:Jakutų kalba]]
[[lt:Jakutų kalba]]
[[lv:Jakutu valoda]]
[[lv:Jakutu valoda]]

نسخهٔ ‏۲۲ اکتبر ۲۰۱۰، ساعت ۲۲:۳۹

گستره جغرافیایی زبان یاکوتی (سرمه‌ای) و زبان دولگان (آبی)

زبان یاکوتی یا ساخا (به یاکوتی: Саха тыла، تلفظ: ساخا تیلا) زبانی است از شاخهٔ ترکی زبان‌های آلتایی.

این زبان که ۳۶۳،۰۰۰ نفر گویشوَر دارد در جمهوری یاقوتستان واقع در منطقه سیبری فدراسیون روسیه رواج دارد.

رده‌بندی

یاکوتی یکی از زبان‌های شاخه شمالی خانواده زبان‌های ترک‌تبار است. در این خانواده زبانهای شور، تووان و دولگان هم قرار دارند.

صامت‌ها

واج‌های همخوان یاکوتی
دولبی دندانی لثوی کامی نرم‌کامی چاکنایی
انفجاری p b t d c ɟ k g
خیشومی m n ɲ ŋ
سایشی s x ɣ h
کوبشی ɾ
میانه‌ها j، j̃
میانه‌ای
کناری
l

مصوت‌ها

واج‌های آوایی یاکوتی
کوتاه دراز دوگانه
بسته باز بسته باز
جلو لب‌گسترده i e ie
لب‌گِرد y ø øː
عقب لب‌گسترده ɯ a ɯː ɯa
لب‌گرد u o uo

منبع

ویکی‌پدیای انگلیسی.