بوئینگ ۷۳۷ (به انگلیسی: Boeing 737) معروف به بچه بوئینگ، یک هواپیمای مسافربری باریکپیکر و تکراهرو ساخت شرکت بوئینگایالات متحده است. طراحی این هواپیما از ۱۱ مه ۱۹۶۴ آغاز شد و نخستینبار در ۹ آوریل سال ۱۹۶۷ به پرواز درآمد. پساز یک سال با بهکارگیری در ناوگان لوفتهانزا، کاربرد تجاری آن آغاز شد. مدل نخست ظرف مدت کوتاهی با مدلی طویلتر جایگزین شد.[۲] بوئینگ ۷۳۷ هواپیمایی کارا و محبوب برای بهکارگیری در مسیرهای کوتاه یا متوسط است. تا دسامبر ۲۰۱۹ شمار ۱۵٬۱۵۶ فروند سفارش ساخت آن به بوئینگ داده شده که بیش از ۱۰٬۵۷۱ فروند از آن ساخته و تحویل داده شدهاست.[۳] مهمترین رقیبهای تجاری این هواپیما نخست مکدانل داگلاس دیسی-۹، مکدانل داگلاس امدی-۸۰ و امدی-۹۰ بودند اما اکنون، هواپیماهای خانواده ایرباس ای۳۲۰ بزرگترین رقیب بوئینگ ۷۳۷ هستند. یکی از جدیدترین مدلهای این هواپیما بوئینگ ۷۳۷ مکس است.[۴]
اکنون هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ در بیش از ۵۰۰ خط هوایی فعالیت دارد. تا پایان سال ۲۰۱۷ برای بوئینگ ۷۳۷ (در همه مدلها) بیش از ۱۴۲۰۰ فروند سفارش قطعی ثبت شدهاست که ۹۸۰۲ فروند از آن به ۲۸۵ ایرلاین تحویل شدهاست.[۶] لازم به توجه است که باوجود تفاهمهای صورت گرفته میان شرکتهای هوایی ایرانی از جمله ایران ایر، زاگرس و آسمان با بوئینگ، به دلایلی مانند عدم تأمین فاینانس هواپیماها، تاکنون هیچگونه سفارش قطعی جهت تحویل به مشتریان ایرانی در بخش سفارش و تحویل سایت بوئینگ درج نشدهاست.[۶]
اکنون هواپیمایی ساوتوست ایرلاینز آمریکا با بیش از ۷۰۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ در حال خدمت بزرگترین بهرهبردار این گونه هواپیما در جهان میباشد.[۷][۸]
در هر زمان بهطور میانگین ۱۲۵۰ تا از این هواپیما در آسمان در حال پرواز است. در سال ۲۰۰۶ بهطور متوسط در هر ۵ ثانیه یک ۷۳۷ در جایی فرود میآمد.[۹] ۷۳۷ از سال ۱۹۶۸ (زمان شروع فعالیت) تاکنون بیش از ۱۲ میلیارد مسافر را جابهجا کرده و بیش از ۷۴ میلیارد مایل (۱۲۰ میلیارد کیلومتر) پرواز کرده و بیش از ۲۹۶ میلیون ساعت در آسمان بودهاست. ۷۳۷ بیش از ۲۵ درصد از ناوگان تجاری هوایی جهان را تشکیل میدهد. .[۹][۱۰]
بوئینگ ۷۳۷ سری ۷۰۰بوئینگ ۷۳۷ سری ۴۰۰ شرکت کانتاس درحال فرود آمدن در فرودگاه ملبورن
کاربری نظامی و ترابری
بیش از ۳۰ کشور جهان از بوئینگ ۷۳۷ برای مقاصد نظامی یا ترابری استفاده میکنند.[۱۱]
تا تاریخ ژوئن ۲۰۲۲[بروزرسانی], تعداد ۱۱٫۰۶۶ فروند از انواع وئینگ ۷۳۷ تحویل مشتریان شدهاست، [۱۷] در حالی که ۱۰٫۴۰۶ دستگاه از خانواده رقیب A320 تحویل داده شدهاست.[۱۸]
جدول تحویل مدلهای مختلف بوئینگ ۷۳۷ بر مبنای سال[۱۷]
تا ژانویه ۲۰۲۱ مجموعاً ۵۰۲ سانحه برای بوئینگهای ۷۳۷ رخ دادهاست. ۲۱۸ مورد از این سوانح منجر به اتلاف بدنه هواپیما و مرگ ۵۵۸۵ نفر شدهاست.[۱۹]
پرواز ۹۸۱ فلایدبی (FZ981/FDB981) یک پرواز بینالمللی برنامهریزی شدهبود که از مبدأ شهر دبی در امارات متحده عربی، به روستوف-نا-دونو در روسیه عازم بود. در ۱۹ مارس ۲۰۱۶ میلادی، هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ نسل بعدی در فرودگاه روستوفاندون دو تلاش ناموفق برای فرود داشت و پس از اولین تلاش ناموفق خلبانان برای فرود، این هواپیمای مسافربری دو ساعت در آسمان روسیه چرخید. در دومین تلاش خلبانان برای فرود در ساعت ۳:۵۰ بامداد به وقت محلی، بال هواپیما در ۲۵۰ متری ابتدای باند به سطح فرودگاه برخورد کرد و هواپیما متلاشی و تکهتکه شد.تمام ۶۲مسافر و خدمه این پرواز از دنیا رفتند.این تنها سانحه هوایی مرگبار در صنعت هواپیمایی دولت امارات متحده عربی بوده است.۴۴مسافران سانحه شهروندان روسیه بودند و ۳۴ تن از آنها، گردشگران یک تور چارتر ایرانی-اماراتی بودند که از استان روستوف شروع و پس از یک هفته تفریح روسها در دبی، ابوظبی، شارجه، فجیره و راس الخیمه به مبدا می گشت. ده تن از مسافران زیر هجده سال بودند.
ابتدا مقامات جمهوری اسلامی ایران علت سقوط هواپیما را نقص فنی هواپیما بیان کردند. سران این کشور از تحویلدادن جعبههای سیاه هواپیما خودداری میکند، نخستوزیر کانادا و همچنین وزیر امور خارجه این کشور از مقامات ایران خواستهاند بدون فوت وقت، دو جعبه سیاه را به فرانسه تحویل دهند تا کارشناسان بتوانند محتوای جعبهها را بررسی کنند.[۲۴][۲۵][۲۶]