فهرست قبایل هزاره: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
این قبایل فقط مشهور نیست برخی زیادی از قبایل مشهور در اینجا بیان نشده است. هرکدام از قبایل از خود صفحه جداگانه دارند ضرورت به اینجا نیست. برچسب: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== فهرست == |
== فهرست == |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
در زیر یک لیست جزئی از قبایل مختلف هزاره‌ها ترتیب شده‌است که منبع آن جلد اول ''سراج التواریخ'' اثر فیض‌محمد کاتب می‌باشد:<ref name=":1">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =کاتب | نام =فیض محمد | پیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | پیوند نویسنده۲ = | فصل = | نشانی فصل = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | عنوان =سراج التواریخ | ترجمه عنوان = | کوشش = | ترجمه = | دیگران = | نشانی =http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165 | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی = | فرمت = | تاریخ بازبینی =٢۰ آوریل ٢۰٢١ | نوع = | ویرایش = | سری = | جلد =جلد اول | تاریخ =١٨۶٢ | سال = | سال اصلی = | ناشر =دارالسلطنه کابل | مکان =کابل | زبان = | شابک = | صفحه=}}</ref> |
در زیر یک لیست جزئی از قبایل مختلف هزاره‌ها ترتیب شده‌است که منبع آن جلد اول ''سراج التواریخ'' اثر فیض‌محمد کاتب می‌باشد:<ref name=":1">{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =کاتب | نام =فیض محمد | پیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | پیوند نویسنده۲ = | فصل = | نشانی فصل = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | عنوان =سراج التواریخ | ترجمه عنوان = | کوشش = | ترجمه = | دیگران = | نشانی =http://afghandata.org:8080/xmlui/handle/20.500.12138/20165 | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی = | فرمت = | تاریخ بازبینی =٢۰ آوریل ٢۰٢١ | نوع = | ویرایش = | سری = | جلد =جلد اول | تاریخ =١٨۶٢ | سال = | سال اصلی = | ناشر =دارالسلطنه کابل | مکان =کابل | زبان = | شابک = | صفحه=}}</ref> |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
| خط ۷۵: | خط ۷۷: | ||
| [[تاتار هزاره]] || [[دای زینات]] || [[ولایت فاریاب|فاریاب]] و [[ولایت بادغیس|بادغیس]] |
| [[تاتار هزاره]] || [[دای زینات]] || [[ولایت فاریاب|فاریاب]] و [[ولایت بادغیس|بادغیس]] |
||
|} |
|} |
||
== قبیله‌های مشهور == |
|||
=== بهسود === |
|||
{{بیشتر|بهسود (هزاره)|ولسوالی حصه اول بهسود|ولسوالی مرکز بهسود|بهسود}} |
|||
[[بهسود (هزاره)|بهسود]] یکی از قبایل بزرگ مردم هزاره است که زیر قبایل آن دولت یار، درویش علی، ایسم تیمور، میربچه، دهقان، باتور و غیره هستند.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=یزدانی|نام=حسینعلی|عنوان=پژوهشی در تاریخ هزاره‌ها|ناشر=چاپخانه مهتاب|صفحه=اقوام هزاره|پیوند=}}</ref> |
|||
=== دایکندی === |
|||
{{بیشتر|دایکندی (هزاره)|ولایت دایکندی}} |
|||
این قبیله در جنوب غربی پنجاب سکونت دارند. مطابق به عرف، دایکندی‌ها معتقدند جدشان کندی برادر زنگی بوده‌است. زیر قبایل آن دولت بیگ، حیدر بیگ، اوشن بیگ، اشترلی، میر هزار، شیخ میران و غیره هستند.<ref name=":0"/> |
|||
=== دایزنگی === |
|||
{{بیشتر|دایزنگی (هزاره)|دایزنگی}} |
|||
| ⚫ | |||
قبیله دایزنگی بیشتر در نقطه مرکزی هزاره جات سکونت گزیدند که شامل ولسوالی‌های پنجاب و ورس می‌شود. زیر قبایل آن بچه غلام، بابلی، گدی، کوت داغی، قره قل داغی، میرامور، سگ پای، سه پای، سگ دیز و غیره هستند.<ref name=":0"/> |
|||
=== جاغوری === |
|||
{{بیشتر|جاغوری (هزاره)|ولسوالی جاغوری}} |
|||
[[جاغوری (هزاره)|جاغوری‌ها]] بر ای باورند که بازماندگان [[غوریان]] هستند و جاغوری به معنی جای غوری (غوری‌ها) است. قبیله جاغوری در مناطق جرمتو، سوختو، [[ارغنداب (شهر)|دره ارغنداب]]، جلگه و [[سنگ‌ماشه|سنگ ماشه]] ساکن هستند. زیر قبایل معروف جاغوری عبارتند از: قلندر، [[هزاره چهاردسته|چهاردسته]]، آته، مسکه، شیرداغ، مالستان، باغچاری، بوباش و غیره.<ref name=":0"/> |
|||
=== محمد خواجه === |
|||
{{بیشتر|محمد خواجه}} |
|||
| ⚫ | |||
محمد خواجه یکی از قبایل بزرگ و تاریخی هزاره‌ها در افغانستان می‌باشد که سکونت‌گاه اصلی آنان در ولایت غزنی است.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=پولادی|نام=حسن|پیوند نویسنده=|عنوان=هزاره‌ها|ترجمه=علی عالمی کرمانی|ناشر=نشر تهران: محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی|شابک=9640605271}}</ref><ref>ص ۴۷۸، جلد سوم، تاریخ تیمور بیگ، شرف الدین الیزدی؛ به انگلیسی.</ref><ref>ص ۲۰، کتاب تذکر انقلاب، ترجمهٔ شکیراندو.</ref><ref name=":0"/> |
|||
=== شیخ علی === |
|||
{{بیشتر|شیخ علی (هزاره)|ولسوالی شیخ علی}} |
|||
هزاره‌های شیخ علی به دایکلان نیز معروف بوده‌است. این قبیله بین پروان و بامیان در منطقه غوربند سکونت دارند. هزاره‌های شیخ علی عمدتاً از چهار قبیله بزرگ مانند دایکلان، نایمان، قرلق و کرم علی تشکیل یافته‌اند. سایر قبیله‌های شیخ علی شامل علی جم، نیک پای، ده میرگ، تاتار، بابُر و غیره می‌شوند.<ref name=":0"/> |
|||
=== دای خیتای === |
|||
{{بیشتر|دای خیتای (هزاره)}} |
|||
[[دای خیتای (هزاره)|دای خیتای]] در مرکز-جنوب افغانستان زندگی می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = براور | نام = باربارا ان| پیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ =ژونستون | نام۲ =بابارا روز | پیوند نویسنده۲ = فصل = | نشانی فصل = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | عنوان =ناپدید شدن مردم؟: گروه‌های بومی و اقلیت‌های قومی در آسیای جنوبی و مرکزی| ترجمه = | دیگران = | نشانی =https://books.google.com/books?id=1ppw7-NEsEsC&pg=PA157 | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی =٢۰۰٧ | تاریخ بازبینی =٢٩ مارس ٢۰١١ | نوع = | ویرایش = | سری = | جلد = | تاریخ = | سال =٢۰۰٧ | سال اصلی = | ناشر =انتشارات لیفت کاست | مکان = | زبان = | شابک =9781598741216 | صفحه =١٥٧}}</ref> صرف نظر از موقعیت آنها در میان دیگر قبایل، دای خیتای همراه با دای چوپان قبیله بزرگتر ارزگانی هزاره‌ها را تشکیل می‌دهند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = | نام= بنیاد گرن برای تحقیقات انسان‌شناسی= | پیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | پیوند نویسنده۲ = فصل = | نشانی فصل = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | عنوان =انتشارات صندوق وایکینگ در مردم‌شناسی| ترجمه = | دیگران = | نشانی =https://books.google.com/books?id=sRItAAAAMAAJ | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی =٢۰۰٧ | تاریخ بازبینی =٢٩ مارس ٢۰١١ | نوع = | ویرایش = | سری = | جلد = | تاریخ = | سال =١٩٥٨ | سال اصلی = | ناشر =بنیاد گرن برای تحقیقات انسان‌شناسی| مکان = | زبان = | شابک = | صفحه =}}</ref> |
|||
=== دایچوپان === |
|||
{{بیشتر|دایچوپان (هزاره)}} |
|||
[[دایچوپان (هزاره)|دایچوپان]] در جنوب افغانستان زندگی می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = براور | نام = باربارا ان| پیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ =ژونستون | نام۲ =بابارا روز | پیوند نویسنده۲ = فصل = | نشانی فصل = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | عنوان =ناپدید شدن مردم؟: گروه‌های بومی و اقلیت‌های قومی در آسیای جنوبی و مرکزی| ترجمه = | دیگران = | نشانی =https://books.google.com/books?id=1ppw7-NEsEsC&pg=PA157 | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی =٢۰۰٧ | تاریخ بازبینی =٢٩ مارس ٢۰١١ | نوع = | ویرایش = | سری = | جلد = | تاریخ = | سال =٢۰۰٧ | سال اصلی = | ناشر =انتشارات لیفت کاست | مکان = | زبان = | شابک =9781598741216 | صفحه =١٥٧}}</ref> منطقه‌ای به همین نام [[ولسوالی دای چوپان|دای چوپان]] در [[ولایت زابل]] از نام همین قبیله گرفته شده‌است. دای چوپان از نوادگان امیر چوپان، یک از سرداران هزاره بود و آرامگاه وی در [[گرشک]]، [[ولایت هلمند]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =کانفیلد | نام = رابرت ال.| پیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | پیوند نویسنده۲ = فصل = | نشانی فصل = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | عنوان =قومیت مدیریت و قدرت در آسیای میانه:بازی‌های جدید خورد و بزرگ | ترجمه عنوان = | ترجمه = | دیگران = | نشانی =https://books.google.com/books?id=6iT3yGvqLVUC&pg=PA131 | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی =٢٧ اکتبر ٢۰١۰ | تاریخ بازبینی = ٢٩ مارس ٢۰١١| نوع = | ویرایش = | سری = | جلد = | تاریخ = | سال = | سال اصلی = | ناشر =انتشارات تیلور و فرانسیس | مکان = | زبان = | شابک =9780415780698 | صفحه =١٣١}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = | نام= بنیاد گرن برای تحقیقات انسان‌شناسی= | پیوند نویسنده = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | پیوند نویسنده۲ = فصل = | نشانی فصل = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | عنوان =انتشارات صندوق وایکینگ در مردم‌شناسی| ترجمه = | دیگران = | نشانی =https://books.google.com/books?id=sRItAAAAMAAJ | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی =٢۰۰٧ | تاریخ بازبینی =٢٩ مارس ٢۰١١ | نوع = | ویرایش = | سری = | جلد = | تاریخ = | سال =١٩٥٨ | سال اصلی = | ناشر =بنیاد گرن برای تحقیقات انسان‌شناسی| مکان = | زبان = | شابک = | صفحه =}}</ref> |
|||
=== دایمیرداد === |
|||
{{بیشتر|دایمیرداد (هزاره)}} |
|||
[[دایمیرداد (هزاره)|دایمیرداد]] عمدتاً در ولسوالی دایمیرداد، ولایت میدان وردگ، زندگی می‌کند. دایمیردادی‌ها قرابت نزدیک به قبیله بهسود دارند.<ref name=":0"/> |
|||
=== ایماق هزاره === |
|||
{{بیشتر|ایماق هزاره|مردم ایماق}} |
|||
ایماق هزاره از جمله هزاره‌های سنی‌مدهب هستند که در بین [[مردم ایماق]] زندگی می‌کنند.<ref>https://web.archive.org/web/20131229110139if_/http://www.uscwm.info/op1040/pdfs/144.pdf</ref> |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
نسخهٔ ۲۵ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۲۳:۳۶
| بخشی از مجموعه مباحث درباره |
| مردمان هزاره |
|---|
 |
|
درباره · افراد · سرزمین · زبان · فرهنگ · پراکندگی · آزار و اذیت · تبارها · آشپزی سیاست · نویسندگان · شاعران · نظامیان · ادیان · ورزشکاران · جنگ‌ها  درگاه  ویکی‌پروژه رده  انبار |
قبایل مردمان هزاره به مجموعه گروه‌های قومی گفته می‌شوند که عمدتاً در منطقه هزاره‌جات (هزارستان) واقع در مناطق مرکزی افغانستان زندگی می‌کنند. با این حال، جمعیت قابل توجهی از هزاره‌ها در پاکستان و ایران وجود دارند، به ویژه در کویته که از قرن هجدهم جمعیت آنها رو به افزایش بوده‌است. علاوه بر این بسیاری از پناهجویان افغانستانی که از درگیری در افغانستان فرار کرده‌اند، جامعه‌های خودشان را در ایران و پاکستان تقویت می‌کنند.
نظر به کتاب سراج التواریخ اثر فیض‌محمد کاتب قبایل بزرگ هزاره متشکل از ۱۲ دای می‌باشند که عبارتند از: دایزنگی، دایکندی، دای میرکشه، دایمیرداد، دای خیتای، دای چوپان، دای فولاد، دای کلان، دای دهقان، دای قوزی، دای میرک و دای مردگان هستند.[۱][۲]
ژنتیک
نظر به نتایج بدست آمده اکثریت هزاره‌ها ترک یا مغول هستند.[۳][۴] فرکانس بالای هاپلوگروپ شان C2-M217 با منشأ ادعایی مغولی بسیاری از هزاره‌ها سازگار است.[۵] خط ژنتیکی دوم با هاپلوگروپ R1b به احتمال زیاد با جمعیت دشت قبچاق مرتبط است.[۶]
فهرست
در زیر یک لیست جزئی از قبایل مختلف هزاره‌ها ترتیب شده‌است که منبع آن جلد اول سراج التواریخ اثر فیض‌محمد کاتب می‌باشد:[۷]
منابع
- ↑ باربارا ان براور; باربارا روز ژونستون (2007). ناپدید شدن آدمها؟: اقلیت‌ها در جنوب آسیا. انتشارات لیفت کاست. pp. ١٥٧–. ISBN 978-1-59874-121-6. Retrieved 29 March 2011.
- ↑ ساختار قبایل هزاره, برنامه مطالعات فرهنگ، دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی ایالات متحده.
- ↑ تاریخ قوم هزازه بایگانی‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۶ توسط Wayback Machine
- ↑ Brice, William Charles (ed.) (1981) "Hazāras" An Historical Atlas of Islam (under the patronage of the Encyclopaedia of Islam) E. J. Brill, Leiden, p. 367, شابک ۹۰−۰۴−۰۶۱۱۶−۹
- ↑ Жабагин М. К. (2017). Анализ связи полиморфизма Y-хромосомы и родоплеменной структуры в казахской популяции. Москва. p. 71.
- ↑ Волков В. Г. (2014). "Кыпчакский компонент в составе средневекового населения Кузнецкой котловины и Томского приобья в контексте генетических данных" (История, экономика и культура средневековых тюрко-татарских государств Западной Сибири ed.). Курганский государственный университет: 71–74.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link) - ↑ ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ ۷٫۱۲ ۷٫۱۳ ۷٫۱۴ ۷٫۱۵ ۷٫۱۶ ۷٫۱۷ ۷٫۱۸ ۷٫۱۹ ۷٫۲۰ ۷٫۲۱ ۷٫۲۲ ۷٫۲۳ ۷٫۲۴ ۷٫۲۵ کاتب، فیض محمد (١٨۶٢). سراج التواریخ. ج. جلد اول. کابل: دارالسلطنه کابل. دریافت‌شده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ ۸٫۰۰ ۸٫۰۱ ۸٫۰۲ ۸٫۰۳ ۸٫۰۴ ۸٫۰۵ ۸٫۰۶ ۸٫۰۷ ۸٫۰۸ ۸٫۰۹ ۸٫۱۰ ۸٫۱۱ ۸٫۱۲ ۸٫۱۳ ۸٫۱۴ ۸٫۱۵ ۸٫۱۶ ۸٫۱۷ ۸٫۱۸ ۸٫۱۹ ۸٫۲۰ ۸٫۲۱ ۸٫۲۲ ۸٫۲۳ نبی زاده، محمد عوض (١٩٨۶). لهجه مروج مردم هزاره. ج. جلد اول. کابل: ریاست اقوام و قبایل افغانستان. دریافت‌شده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ ۹٫۰۰ ۹٫۰۱ ۹٫۰۲ ۹٫۰۳ ۹٫۰۴ ۹٫۰۵ ۹٫۰۶ ۹٫۰۷ ۹٫۰۸ ۹٫۰۹ ۹٫۱۰ ۹٫۱۱ ۹٫۱۲ ۹٫۱۳ ۹٫۱۴ ۹٫۱۵ ۹٫۱۶ ۹٫۱۷ ۹٫۱۸ ۹٫۱۹ ۹٫۲۰ ۹٫۲۱ ۹٫۲۲ ۹٫۲۳ نبی زاده، محمد عوض (١٩٨۶). اتنوگرافی اقوام هزاره. ج. دوم. کابل: ریاست اقوام و قبایل افغانستان. دریافت‌شده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ Hazara tribal structure, Program for Culture and Conflict Studies, US Naval Postgraduate School