پرش به محتوا

خودمختارگرایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از خودگردانی)

خودمختارگرایی یا اتونومیسم (Autonomism)، که به نام مارکسیسمِ خودمختار (Autonomous Marxism) هم شناخته می‌شود، به‌طورکلی یک گرایش سیاسی-اجتماعی و فلسفی است که بر خودمختاری افراد و گروه‌ها در تصمیم‌گیری و ادارهٔ امور تأکید دارد. این دیدگاه می‌کوشد در برابر تمرکز قدرت و ساختارهای سلسله‌مراتبی، شکل‌های افقی و مشارکتی، سازمان‌دهی اجتماعی را رواج دهد. در این معنا، خودمختارگرایی را می‌توان نوعی استبداد ستیزی و تلاش برای گسترش دموکراسی مستقیم دانست.[۱][۲][۳]

به‌طور خاص، اصطلاح مارکسیسم خودمختار (یا مارکسیسم خودگردان) در ایتالیا دههٔ ۱۹۶۰ در میان جنبش‌های کارگری (operaismo) پدید آمد و بعدها با گرایش‌های پسا-مارکسیستی و آنارشیستی پیوند خورد. نظریه‌پردازهایی همچون ماریو ترونتی، آنتونیو نگری، پائولو ویرنو و فرانکو براردی در شکل‌گیری این جریان نقش مهمی داشتند. این دیدگاه بر توانایی طبقه کارگر برای اعمال تغییر مستقل از دولت و احزاب سیاسی تأکید دارد و نوعی رویکرد «از پایین به بالا» را ترویج می‌کند.[۳]

امروزه خودمختارگرایی نه تنها در جنبش‌های کارگری و دانشجویی، بلکه در جریان‌های فمینیستی، جنبش‌های زیست‌محیطی، هکتیویسم و شبکه‌های اجتماعی افقی نیز تأثیرگذار بوده‌است.[۴]

وجه تسمیه

[ویرایش]

واژهٔ اتونومیا (autonomia) از دو بخش یونانی (αὐτο، auto = خود؛ νόμος nomos = قانون) تشکیل شده‌است، و معنای «کسی که قانون خود را می‌سازد» می‌دهد. این مفهوم با استقلال تفاوت دارد: استقلال جدایی کامل از اجتماع است، در حالی که خودمختاری به معنای زیستن در جامعه بر اساس معیارهای خود فرد یا گروه است. ارسطو و بعدها ایمانوئل کانت این ایده را در چارچوب فلسفه اخلاق و سیاست توضیح داده‌اند.

نظریه

[ویرایش]

خودمختارگراییِ مارکسیستی بر این باور است که مقاومت و سازمان‌دهی طبقه کارگر، می‌تواند مستقل از ساختارهای رسمی سیاسی یا اتحادیه‌ای شکل گیرد. مانند دیگر مارکسیست‌ها، خودمختارگرایان به مبارزه طبقاتی، اهمیت اساسی می‌دهند. با این حال، تعریف خودمختارگراها از طبقه کارگر، نسبت به سایر مارکسیست‌ها، تعریف گسترده‌تری می‌باشد و شامل کارگرهای مزدبگیر (یقه سفید و یقه آبی)، افراد بدون مزد (دانش آموزها، بیکارها، خانه‌دارها و غیره) نیز می‌شود. این جریان بر گسترش تعریف «کار» به کل جامعه تأکید داشت، و نظریه‌پردازانی چون ماریاروسا دالا کوستا و سیلویا فدریچی نیز بر اهمیت فمینیسم و کار بدون مزد زنان در چارچوب سرمایه‌داری تأکید کردند.

تأثیر

[ویرایش]

این دیدگاه بر جنبش Autonomen در آلمان و هلند، جنبش‌های مرکز اجتماعات جهانی و همچنین برخی جنبش‌های معاصر در فرانسه و کشورهای انگلیسی‌زبان تأثیر گذاشت. بسیاری از فعالان آن از مارکسیسم سنتی فاصله گرفته و به گرایش‌های نزدیک به آنارشیسم پیوسته‌اند.[۵]

میراث

[ویرایش]

اتونومیستی مارکسیستی و اتونومن آلمانی جنبش‌هایی برای برخی از انقلابیون در کشورهای انگلیسی‌زبان الهام‌بخش بود. به ویژه توسط آنارشیست‌ها، که بسیاری از آن‌ها تاکتیک اتونومیستی چپ اتخاذ کرده‌اند، به کار رفته.[۶] جنبش operaismo ایتالیایی بر دانشگاهیان مارکسیست مانند هری کلیور، جان هالووی، استیو رایت و نیک دایر-ویتفورد نیز تأثیر گذاشت.[۷] در دانمارک و سوئد، این کلمه به عنوان یک عبارت جذاب برای آنارشیست‌ها و به‌طور کلی چپ‌های خارج از پارلمان استفاده می‌شود.[۸][۹]

متفکران

[ویرایش]

جنبش‌ها و سازمان‌ها

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ "Autonomism as a global social movement" by Patrick Cuninghame. WorkingUSA: The Journal of Labor and Society. Volume 13 (December 2010): 451–464. ISSN 1089-7011.
  2. ↑ Georgy Katsiaficas. The Subversion of Politics: European Autonomous Social Movements and the Decolonization of Everyday Life بایگانی‌شده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine, AK Press 2006
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Autonomia: Post-Political Politics, ed. Sylvere Lotringer & Christian Marazzi. New York: Semiotext(e), 1980, 2007. شابک ‎۱-۵۸۴۳۵-۰۵۳-۹, شابک ‎۹۷۸−۱−۵۸۴۳۵−۰۵۳−۸.
  4. ↑ Georgy Katsiaficas. The Subversion of Politics: European Autonomous Social Movements and the Decolonization of Everyday Life. AK Press. 2006
  5. ↑ "Autonomism: cutting the ground from under Marxism". libcom.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-07-06.
  6. ↑ "Libertarian Marxism's Relation to Anarchism". The Anarchist Library (به انگلیسی). Retrieved 2020-06-21.
  7. ↑ "Autonomist Marxism and the Information Society - Nick Dyer-Witheford, Treason pamphlet". libcom.org (به انگلیسی). Retrieved 2020-06-21.
  8. ↑ Collective, CrimethInc Ex-Workers. "CrimethInc. : The Battle for Ungdomshuset: The Defense of a Squatted Social Center and the Strategy of Autonomy". CrimethInc. (به انگلیسی). Retrieved 2020-06-21.
  9. ↑ Illeborg, Jakob (2007-03-05). "Anarchy in the DK". The Guardian (به انگلیسی). ISSN 0261-3077. Retrieved 2020-06-21.

منابع

[ویرایش]
  • "Autonomism as a global social movement" by Patrick Cuninghame The Journal of Labor and Society · 1089-7011 · Volume 13 · دسامبر ۲۰۱۰ · pp. 451–464
  • FIRE AND FLAMES: A History of the German Autonomist Movement by Geronimo. AK Press. 2012. شابک ‎۹۷۸−۱−۶۰۴۸۶−۰۹۷−۹ISBN 978-1-60486-097-9
  • (به فرانسوی) L’Autonomie. Le mouvement autonome en France et en Italie, éditions Spartacus 1978
  • (به فرانسوی) Autonomes, Jan Bucquoy and Jacques Santi, ANSALDI 1985
  • (به فرانسوی) Action Directe. Du terrorisme français à l'euroterrorisme, Alain Hamon and Jean-Charles Marchand, SEUIL 1986
  • (به فرانسوی) Paroles Directes. Légitimité, révolte et révolution: autour d'Action Directe, Loïc Debray, Jean-Pierre Duteuil, Philippe Godard, Henri Lefebvre, Catherine Régulier, Anne Sveva, Jacques Wajnsztejn, ACRATIE 1990
  • (به فرانسوی) Un Traître chez les totos, Guy Dardel, ACTES SUD 1999 (novel)
  • (به فرانسوی) Bac + 2 + crime: l'affaire Florence Rey, Frédéric Couderc, CASTELLS 1998
  • (به فرانسوی) Italie 77. Le " Mouvement ", les intellectuels, Fabrizio Calvi, SEUIL 1977
  • (به ایتالیایی) L'operaismo degli anni Sessanta. Da 'Quaderni rossi' a 'classe operaia', Giuseppe Trotta e Fabio Milana edd. , DERIVEAPPRODI 2008
  • (به ایتالیایی) Una sparatoria tranquilla. Per una storia orale del '77, ODRADEK 1997
  • (به آلمانی) Die Autonomen, Thomas Schultze et Almut Gross, KONKRET LITERATUR 1997
  • (به آلمانی) Autonome in Bewegung, AG Grauwacke aus den ersten 23 Jahren, ASSOCIATION A 2003
  • (به انگلیسی) The Subversion of Politics: European Autonomous Social Movements and the Decolonization of Everyday Life بایگانی‌شده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine Georgy Katsiaficas, AK Press 2006
  • (به انگلیسی) Negativity and Revolution: Adorno and Political Activism London: Pluto Press, 2009 John Holloway ed. with Fernando Matamoros & Sergio Tischler شابک ‎۹۷۸−۰−۷۴۵۳−۲۸۳۶−۲
  • (به انگلیسی) Autonomia: Post-Political Politics, ed. Sylvere Lotringer & Christian Marazzi. New York: Semiotext(e), 1980, 2007. شابک ‎۱−۵۸۴۳۵−۰۵۳−۹، شابک ‎۹۷۸−۱−۵۸۴۳۵−۰۵۳−۸.
  • (به انگلیسی) Os Cangaceiros A Crime Called Freedom: The Writings of Os Cangaceiros (Volume One) Eberhardt Press 2006
  • (به انگلیسی) Storming Heaven: Class composition and struggle in Italian Autonomist Marxism, Steve Wright, University of Michigan Press شابک ‎۰−۷۴۵۳−۱۶۰۷−۷
  • (به یونانی) Νοέμβρης 73. Αυτοί οι αγώνες συνεχίζονται, δεν εξαγοράζονται, δεν δικαιώθηκαν, ed. Αυτόνομη Πρωτοβουλία Πολιτών. Athens 1983.
  • (به یونانی) Αναμνήσεις, Άγης Στίνας, υψιλον, Αθήνα 1985
  • (به یونانی) Το επαναστατικό πρόβλημα σήμερα, Κορνήλιος Καστοριάδης, υψιλον, Αθήνα 2000
  • (In English) The city is ours: Squatting and autonomous movements from the 1970s to the present. Ed. Bart van der Steen, Ask Katzeff, Leendert van Hoogenhuijze. PM press, 2014. شابک ‎۹۷۸−۱۶۰۴۸۶۶۸۳۴ISBN 978-1604866834

پیوند به بیرون

[ویرایش]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=خودمختارگرایی&oldid=42444298»