انسداد روده

انسداد روده
تخصص	جراحی عمومی
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	K31.5, K56.0, K56.3, K56.7, P75, P76.1
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	537.2, 560.1, 560.31, 777.1, 777.4
دادگان بیماری‌ها	6706
مدلاین پلاس	000260
ئی‌مدیسین	article/۱۷۸۹۴۸
پیشنت پلاس	انسداد روده
سمپ	D045823

بیرون زدگی روده

انسداد روده یا «قولنج ایلئوسی» (بسته شدن روده) (به انگلیسی: Ileus) توقف جریان رو به جلو و پیشروی محتویات روده بخاطر «راه بند» های مختلف است و می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا سالخوردگی، انسان را گریبان گیر کند. این بیماری یک خطر جانی بسیار مهم محسوب می‌شود که بایستی سریعاً بوسیله پزشک متخصص (ترجیحا جراح) درمان شود. به گفته منابع مرجع، تنها راه درمان عمل جراحی است. این نقطه «بن‌بست» در هر مکانی از لوله گوارش یعنی روده امکان‌پذیر است، چه روده بزرگ و چه روده باریک. علائم بالینی عموماً بر اساس مکان بسته شدن روده متفاوت هستند. نشانه‌های آن معمولاً شامل حالت تهوع و استفراغ، دل‌درد کولیکی و عدم توانایی دفع گاز یا مدفوع است. انسداد روده بیشتر به خاطر چسبندگی‌های داخل شکم، درهم‌روی روده، غده‌های روده، فتق روده (ورود روده به یک محل سست یا پارگی در دیوارهٔ شکم)، گره خوردن یا چرخیدن روده و در کمتر موارد کرم روده، آبسه (دمل)های داخل شکمی، سنگ کیسه صفرا و اجسام خارجی ایجاد می‌شود.

انسداد روده در یک نوزاد تازه متولد شده نشان از اختلال در زمان رشد و نمو جنینی دارد و به صورت مادرزادی ایجاد شده‌است. در بزرگسالان زمانی که بیماری با انسداد روده مراجعه می‌کند ابتدا باید انسداد از نظر بروز آن در روده بزرگ یا باریک مورد بررسی قرار گیرد. از جمله دلایل انسداد در روده بزرگ، پیچ خوردگی روده است و گاهی تومورها و ضایعاتی از جمله پولیپ‌ها و تومورهای روده فضای روده و ساختار لوله‌ای آن را مسدود می‌کنند. در روده باریک نیز ممکن است پیچ‌خوردگی روده به دور خودش ایجاد شود و گاهی به دلیل ایجاد ضخامت در قسمتی از روده، خود روده به درون خود فرورفته و انسداد ایجاد می‌کند. از طرف دیگر ضایعات بدخیم و تومورهای خوش‌خیم ممکن است در روده باریک دیده شوند. علایم انسداد روده بستگی به اینکه انسداد در کدام قسمت دستگاه گوارشی رخ می‌دهد متفاوت است. برای نمونه زمانی که قسمت‌های ابتدایی روده شامل دوازدهه دچار انسداد شود علایمی مانند تهوع و استفراغ بروز می‌کند که گاهی جهنده است و بلافاصله پس از صرف غذا خود را نشان می‌دهد. هنگامی که انسداد در قسمت‌های میانی روده باریک رخ دهد ممکن است به صورت دردهای کولیکی (دردهایی که شدت گرفته و در فواصل معینی کاهش می‌یابند) بروز کند و استفراغ با حالت تأخیری پس از صرف غذا ایجاد و مواد استفراغی حالت گندیده دارد. اگر انسداد در روده بزرگ ایجاد شود ممکن است به دلیل تجمع گاز و مواد ترشحی در درون روده‌ها شکم خیلی فراخ شود.

علائم ونشانه ها

نشانه های انسداد شامل موارد زیر است:

• درد متوسط تا شدید و منتشر شکمی
• یبوست
• اتساع شکم
• تهوع و/یا استفراغ، بویژه بعد از وعده های غذایی
• استفراغ صفراوی
• فقدان حرکات روده، احساس نفخ
• آروغ زدن بیش از حد

تشخیص

اولین مرحله برای تشخیص انسداد روده که توسط پزشک انجام می‌شود، معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی بیمار است. پزشک با لمس نقاط مختلف شکم وجود هرگونه گرفتگی و برآمدگی سفت در شکم را بررسی می‌کند. همچنین با استفاده از گوشی پزشکی فعالیت‌های روده و صدای حرکت آن‌ها را گوش می‌کند. در مرحله بعدی ممکن است انجام یکی از روش‌های تشخیصی مثل آزمایش خون، گرافی (عکس ساده اشعه ایکس) از شکم، کولونوسکوپی و سی تی اسکن را تجویز کند.

بیماری کرونا

بیماری پارکینسون

سرطان روده بزرگ

هشدار در رابطه با خوددرمانی و درمان سنتی

در رابطه با ناخوشی انسداد روده حتماً باید به پزشک رجوع کرد و درمان با روش‌های سنتی یا خانگی در این رابطه بسیار خطرناک محسوب می‌شوند. هرگونه دارو و درمان که عامل تسریع حرکت دودی روده (حرکات موجی شبیه حرکت کرم‌ها) از جمله استفاده از انواع مسهل‌ها، دم کردنی‌های مسهل مانند، کیسه آب گرم، ورزش شکم، بلند کردن بار سنگین و غیره باشد می‌تواند عواقب بسیار خطرناک (حتی مرگ بیمار) را در پی داشته باشد.

برای درمان بیمار باید از مصرف هرگونه آب و غذا پرهیز و روده‌ها استراحت داده شود و آب و املاح بدن از طریق سیاهرگی تأمین، تا انسداد برطرف شود در غیر این صورت ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.

پیوند به بیرون

• تصویر انواع رایج انسداد روده (1)

منابع

• تارنمای ایران فارما، ارزیابی و درمان انسداد روده. و در سایت: سلامت ایران به صورت پی‌دی‌اف،
• تارنمای آفتاب، انسداد روده برزگ.
• تارنمای سلامتی، بخش انسداد روده به زبان آلمانی.