دهلران: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۲°۴۱′۲۵″شمالی ۴۷°۱۶′۱۰″شرقی / ۳۲٫۶۹۰۲۰۲۳۷°شمالی ۴۷٫۲۶۹۳۶۴۵۷°شرقی / 32.69020237; 47.26936457
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Shahin329 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۴: خط ۴۴:


== زبان ==
== زبان ==
ساکنین دهلران به زبان‌ [[لری]] تکلم می‌کنند اقلیتی کمی هم در جنوب دهلران بە عربی سخن میگویند.<ref>{{یادکرد کتاب| نام خانوادگی=امان الهی بهاروند | نام=سکندر | عنوان=پژوهشی دربارهٔ پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیایی لرها در ایران | ناشر=آگاه | ماه=آذر |سال=1393 | شابک=964-329-135-9}}</ref><ref>http://rch.ac.ir/article/Details?id=13484&&searchText=</ref><ref>http://www.negahmedia.ir/media/show_video/25319</ref>
اکثر ساکنین دهلران به زبان‌ [[کردی]]و گویش[[لری]] تکلم می‌کنند اقلیتی کمی هم در جنوب دهلران بە عربی سخن میگویند.<ref>{{یادکرد کتاب| نام خانوادگی=امان الهی بهاروند | نام=سکندر | عنوان=پژوهشی دربارهٔ پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیایی لرها در ایران | ناشر=آگاه | ماه=آذر |سال=1393 | شابک=964-329-135-9}}</ref><ref>http://rch.ac.ir/article/Details?id=13484&&searchText=</ref><ref>http://www.negahmedia.ir/media/show_video/25319</ref>


;موقعیت جغرافیایی
;موقعیت جغرافیایی

نسخهٔ ‏۱ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۰۷

دهلران
دیلڕو
کشور ایران
استانایلام
شهرستاندهلران
بخشمرکزی
سال شهرشدن۱۳۴۲[۱]
مردم
جمعیت۳۰٬۹۸۹ نفر
جغرافیای طبیعی
مساحت۵۴/۱۰۴ کیلومترمربع[۲]
ارتفاع۲۱۳ متر[۳]
اطلاعات شهری
شهردارعیسی رضایی[۵]
ره‌آوردگندم، جو و ذرت
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۸۴-۳۳۷۲[۴]
وبگاه
دهلران بر ایران واقع شده‌است
دهلران
روی نقشه ایران
۳۲°۴۱′۲۵″شمالی ۴۷°۱۶′۱۰″شرقی / ۳۲٫۶۹۰۲۰۲۳۷°شمالی ۴۷٫۲۶۹۳۶۴۵۷°شرقی / 32.69020237; 47.26936457

دهلران (به لری: دیلرو) دومین شهر استان ایلام از نظر جمعیت، وسعت، اهمیت اقتصادی و سیاسی می‌باشد[۲] که بیشترین مرز مشترک با کشور عراق را در استان داراست.

در سال ۱۳۹۳ خورشیدی، مساحت حریم قانونی شهر ۵۴/۱۰۴ کیلومترمربع و مساحت محدوده خدماتی شهر ۳۶/۴ کیلومتر مربع بوده‌است.[۲]

جمعیت

شمار ساکنین شهر دهلران بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، برابر با ۳۰٬۹۸۹ نفر، متشکل از ۷٬۶۲۳ خانوار بوده‌است. ۱۵٬۷۵۳ نفر از این تعداد را مردها و ۱۵٬۲۳۶ نفر را زنان تشکیل داده‌اند.[۸] اکثریت ساکنین را عشایر کرد و لر دیناروند، جایروند، محمودوند، باپیروند و دوست علیوند تشکیل می‌دهند، خانواده‌های لر و کرد در این شهر ساکن شده‌اند.[۹][۱۰]

موقعیت

این شهر در فاصله ۲۳۰ کیلومتری شهر ایلام و در قسمت جنوب شرقی این استان قرارگرفته‌است. حدود چهارگانه شهر عبارتنداز: شمال به شهرستان آبدانان، از جنوب به کشور عراق، از شرق به استان خوزستان و از غرب به شهرستان مهران محدود می‌شود.[۲]

زبان

اکثر ساکنین دهلران به زبان‌ کردیو گویشلری تکلم می‌کنند اقلیتی کمی هم در جنوب دهلران بە عربی سخن میگویند.[۱۱][۱۲][۱۳]

موقعیت جغرافیایی

پیشینهٔ تاریخی

به نظر می‌رسد که بین ۵٬۰۰۰ تا ۱۰٬۰۰۰ سال پیش دشت دهلران برای سکونت گروه‌های انسانی در دوران پیش از تاریخ مناسب بوده‌است و مهم‌ترین محل‌های باستانی این دشت را می‌توان تپه‌های علی‌کش و چغاسفید نام برد که قدیمی‌ترین آثار را دربرداشته‌اند و متعلق به دوره نو سنگی هستند و می‌توان گفت که این تپه‌ها باقی‌مانده‌های قدیمی‌ترین و شاید جزء اولین دهکده‌های دائمی‌باشند که در تاریخ بشر بوجود آمده‌اند.[نیازمند منبع مستقل] معماری و وجود خانه‌های دائمی، تولید مواد غذایی یعنی کشاورزی و پرورش بز و گوسفند در کنار شکار و گردآوری محصولات و صنایع مربوط به چنین تولیداتی به ویژه تیغه‌های مخصوص بریدن ساقه‌های حبوبات که بدون تردید از آن‌ها برای درو کردن گندم و جو استفاده می‌شده‌است، نمایانگر یک ساخت اجتماعی کامل از یک روستای دائمی هستند که با توجه به قدمتشان در دهلران، یعنی هزاره هشتم پیش از میلاد؛ یکی از کهن‌ترین مناطق روستایی در تاریخ بشر و قطعاً یکی از اولین روستاهای تشکیل شده در ایران می‌باشند.[۱۴]

اثر طبیعی و ملی دهلران

اثر طبیعی [مبهم] در شهرستان دهلران بین ۲۰/۴۷ الی ۱۷/۳۷ طول شرقی و ۴۳/۳۲ الی ۴۱/۳۲ عرض شمالی واقع شده‌است. مساحت آن در حدود ۱۴۸۳ هکتار است. اثر طبیعی ملی دهلران به دلیل خصوصیات ویژه و منحصربه‌فرد (چشمه قیر، آب گرم، غار خفاش، تپه‌های باستانی موسیان، قلعه شیاق و سنگ‌نوشته میمه) و همچنین زیست‌گاه منحصربه‌فرد گونهٔ حمایت شدهٔ خفاش مورد حفاظت و کنترل اداره کل حفاظت محیط زیست ایلام قرار گرفته‌است.[نیازمند منبع]

زیارتگاه‌ها

چشمه قیر، خون اژدها

این اثرطبیعی در منطقه حفاظت شده بوستان جنگلی آبگرم شهرستان دهلران قرار گرفته‌است.[نیازمند منبع]

نفت و گاز دهلران

میدان نفتی دهلران یکی از میادین نفتی ایران است، که در ۲۲ کیلومتری جنوب غربی دهلران در استان ایلام قرار دارد. میزان نفت خام این میدان ۴٬۲۱۲ میلیون بشکه برآورد می‌شود. از این مقدار ۶۳۵ میلیون بشکه آن قابل استحصال می‌باشد. این میدان دارای کلاهک گازی می‌باشد. این میدان در سال ۱۳۵۱ و توسط شرکت نفت ایران و انگلیس کشف شد و اولین چاه آن، در عمق ۶۷۵ حفاری شد. یک سال بعد دومین چاه، در فاصله ۱۰ کیلومتری مرز ایران و عراق تا عمق ۴٬۳۰۰ متر حفاری شد. تا پاییز ۱۳۸۸ مجموعاً ۳ حلقه چاه بر روی این میدان زده شده‌است.[نیازمند منبع]

در طول جنگ ایران و عراق این میدان مورد حمله قرار گرفت و آسیب دید که موجب قطع تولید نفت آن شد. امتداد ایران در خاک عراق، میدان ابوغریب قرار دارد.

در سال ۱۳۹۰روزانه ۱۵۰٬۰۰۰ بشکه نفت خام از طریق ۲۲ چاه فعال این میدان، استخراج می‌شد. نفت خام دهلران دارای ۴۳٫۳ درصد آ.پی. آی و ۷٫۲ درصد وزنی گوگرد است.[نیازمند منبع]

سرشناسان

منابع

  1. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وزارت کشور. دریافت‌شده در ۰۹ نوامبر ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ «موقعیت جغرافیایی شهر دهلران». شهرداری دهلران. بایگانی‌شده از اصلی در 2013-07-25. دریافت‌شده در ۰۹ نوامبر ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  3. «پایگاه جستجوی نامهای جغرافیایی». دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۱۱-۰۹.
  4. الگو:Http://www.nasimedehloran.ir/eghtesad/879-hamkod.html
  5. الگو:Http://ilam.irib.ir/web/ilam697969/-/شهردار-دهلران-معارفه-شد
  6. "DEHLORĀN – Encyclopaedia Iranica" (به انگلیسی). 1994-12-15. Retrieved 2014-11-09. {{cite web}}: Unknown parameter |وب‌گاه= ignored (help)نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  7. قوم لر-سکندر امان الهی بهاروند-تهران:آگاه
  8. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۰» (اکسل). درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  9. "DEHLORĀN – Encyclopaedia Iranica" (به انگلیسی). 1994-12-15. Retrieved 2017-07-27. {{cite web}}: Unknown parameter |وب‌گاه= ignored (help)نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  10. http://www.iranicaonline.org/articles/asayer-tribes
  11. امان الهی بهاروند، سکندر (۱۳۹۳). پژوهشی دربارهٔ پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیایی لرها در ایران. آگاه. شابک ۹۶۴-۳۲۹-۱۳۵-۹. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک)
  12. http://rch.ac.ir/article/Details?id=13484&&searchText=
  13. http://www.negahmedia.ir/media/show_video/25319
  14. . شهرداری دهلران. یکشنبه۱۸ آبان ۱۳۹۳ http://dehlorancity.ir/HomePage.aspx?TabID=4626&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR. دریافت‌شده در ۰۹ نوامبر ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ ۱۵٫۳ «اماکن دیدنی استان». اداره کل هواشناسی استان ایلام. دریافت‌شده در ۰۹ نوامبر ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)