داروهای ضد دیابت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
توضیحات دستههای دارویی مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز، آنالوگهای پپتیدی و تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز افزوده شد. |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''داروهای ضد دیابت'''، داروهایی هستند که برای پایین آوردن [[گلوکز]] خون در بیماری [[دیابت]] استفاده میشوند. به جز [[انسولین]]، [[اگزناتید]]، [[لیراگلوتاید]]، [[پرالینتاید]] همه این داروها خوراکی هستند و بنابراین با اسامی داروهای هایپوگلایسمیک خوراکی یا ضدهایپرگلایسمی خوراکی نیز نامیده میشوند. تفاوتهای اساسی بین داروهای ضد دیابت وجود دارد و انتخاب هر یک بر اساس ماهیت و مرحله بیماری است. |
'''داروهای ضد دیابت'''، داروهایی هستند که برای پایین آوردن [[گلوکز]] خون در بیماری [[دیابت]] استفاده میشوند. به جز [[انسولین]]، [[اگزناتید]]، [[لیراگلوتاید]]، سماگلوتاید<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Drugs.com|عنوان=Ozempic Injection Pen: Uses, Side Effects & Warnings - Drugs.com|نشانی=https://www.drugs.com/ozempic.html|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-11-19}}</ref>، [[پرالینتاید]] همه این داروها خوراکی هستند و بنابراین با اسامی داروهای هایپوگلایسمیک خوراکی یا ضدهایپرگلایسمی خوراکی نیز نامیده میشوند. تفاوتهای اساسی بین داروهای ضد دیابت وجود دارد و انتخاب هر یک بر اساس ماهیت و مرحله بیماری است. |
||
دیابت شیرین نوع ۱بیماریای است که در آن به علت تخریب سلولهای جزیرهای در لوزالمعده با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم. به همین علت بیماران مبتلا به این بیماری باید از انسولین استفاده کنند. |
دیابت شیرین نوع ۱بیماریای است که در آن به علت تخریب سلولهای جزیرهای در لوزالمعده با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم. به همین علت بیماران مبتلا به این بیماری باید از انسولین استفاده کنند. |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
== انواع == |
== انواع == |
||
داروهای خوراکی و تزریقی ضد دیابت به گروههای ''[[انسولین]]''، ''تحریککننده ترشح [[انسولین]]''، '' کاهش دهنده [[مقاومت به انسولین]]''، ''مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز''، ''آنالوگهای |
داروهای خوراکی و تزریقی ضد دیابت به گروههای ''[[انسولین]]''، ''تحریککننده ترشح [[انسولین]]''، '' کاهش دهنده [[مقاومت به انسولین]]''، ''مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز''، ''آنالوگهای پپتیدی'' و ''تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز'' تقسیم میشوند. <ref>{{یادکرد-ویکی |پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/Anti-diabetic_medication |عنوان=Anti-diabetic medication|بازیابی = |زبان=انگلیسی}}</ref> |
||
=== انسولینها === |
=== انسولینها === |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
=== مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز === |
=== مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز === |
||
=== آنالوگهای |
=== آنالوگهای پپتیدی === |
||
=== تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز === |
=== تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز === |
||
خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
=== سولفونیلاورهها === |
=== سولفونیلاورهها === |
||
[[سولفونیلاوره|سولفونیلاوره]]<nowiki/>ها اولین دسته داروهای خوراکی رایج کاهنده قند خون بودند. این داروها از طریق مهار کانال سدیم ATP [[سلول بتا|سلولهای بتا]]<nowiki/>ی لوزالمعده باعث ترشح انسولین میشوند.<ref>{{Cite journal|last=Proks|first=Peter|last2=Reimann|first2=Frank|last3=Green|first3=Nick|last4=Gribble|first4=Fiona|last5=Ashcroft|first5=Frances|date=2002-12-01|title=Sulfonylurea Stimulation of Insulin Secretion|url=http://diabetes.diabetesjournals.org/content/51/suppl_3/S368|journal=Diabetes|language=en|volume=51|issue=suppl 3|pages=S368–S376|doi=10.2337/diabetes.51.2007.S368|issn=0012-1797|pmid=12475777}}</ref> تا کنون ۸ نوع مختلف از این دسته در آمریکای شمالی وارد بازار شدهاند اما برخی از آنها اکنون دیگر موجود نیستند. در حال حاضر داروهای نسل دوم این دسته رایجتر هستند. این داروها از نسل اول موثرتر بوده و عوارض کمتری دارند، با این حال همه آنها میتوانند باعث افزایش وزن شوند. |
[[سولفونیلاوره|سولفونیلاوره]]<nowiki/>ها اولین دسته داروهای خوراکی رایج کاهنده قند خون بودند. این داروها از طریق مهار کانال سدیم ATP [[سلول بتا|سلولهای بتا]]<nowiki/>ی لوزالمعده باعث ترشح انسولین میشوند.<ref>{{Cite journal|last=Proks|first=Peter|last2=Reimann|first2=Frank|last3=Green|first3=Nick|last4=Gribble|first4=Fiona|last5=Ashcroft|first5=Frances|date=2002-12-01|title=Sulfonylurea Stimulation of Insulin Secretion|url=http://diabetes.diabetesjournals.org/content/51/suppl_3/S368|journal=Diabetes|language=en|volume=51|issue=suppl 3|pages=S368–S376|doi=10.2337/diabetes.51.2007.S368|issn=0012-1797|pmid=12475777}}</ref> تا کنون ۸ نوع مختلف از این دسته در آمریکای شمالی وارد بازار شدهاند اما برخی از آنها اکنون دیگر موجود نیستند. در حال حاضر داروهای نسل دوم این دسته رایجتر هستند. این داروها از نسل اول موثرتر بوده و عوارض کمتری دارند، با این حال همه آنها میتوانند باعث افزایش وزن شوند. |
||
سولوفونیلاورهها با پروتئینهای پلاسما اتصالی قوی برقرار میکنند. به این علت که سولفونیلاورهها ترشح انسولین را تحریک میکنند برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ سودمند هستند و مصرف همزمان آنها با متفورمین یا گلیتازونها ایمن است. این دسته داروها برای بیماران بالای ۴۰ سال سن که کمتر از ۱۰ سال از ابتلایشان به دیابت نوع میگذرد بسیار مناسبند. افراد مبتلا به [[دیابت نوع ۱]] یا [[دیابت بارداری]] نباید از این داروها استفاده کنند. عارضه اصلی این داروها [[هیپوگلیسمی|افت قند خون]] است. |
|||
نسل دوم سولفونیلاورهها به طور معمول [[هموگلوبین گلیکوزیله]] را به میزان ٪۲-۱ کاهش میدهند. |
|||
داروهای نسل اول: |
|||
* تولبوتاماید |
|||
* استوهگزامید |
|||
* تولازاماید |
|||
* کلرپروپراماید |
|||
داروهای نسل دوم: |
|||
* [[گلی پیزید|گلیپیزید]] |
|||
* [[گلیبن کلامید|گلیبنکلامید]] (گلیبوراید) |
|||
* گلیمپیراید |
|||
* [[گلی کلازید|گلیکلازید]] |
|||
* گلیکلوپیرامید |
|||
* گلیکیدون |
|||
=== تحریککنندههای غیر سولفونیلاورهای ترشح انسولین === |
|||
==== مگلیتینیدها ==== |
|||
مگلیتیندها به لوزالمعده کمک میکنند تا انسولین ترشح کند و معمولاً با نام «تحریککنندههای کوتاه اثر» شناخته میشوند. این داروها همانند سولفونیلاورهها روی کانالهای پتاسیمی اما در محل اتصال متفاوتی اثر میگذارند. آنها باعث بسته شدن کانالهای پتاسیمی سلولهای بتا و باز شدن کانالهای کلسیمی و ترشح انسولین میشوند. |
|||
آنها اندکی قبل یا همراه با وعدههای غذایی مصرف میشوند تا پاسخ انسولین به وعده غذایی را تقویت کنند. در صورت نخوردن یک وعده غذایی در روز، دارو نیز نباید مصرف نمیشود. |
|||
مگلیتیندها معمولاً هموگلوبین گلیکوزیله را ٪۱-۰.۵ کاهش میدهند. |
|||
داروهای این دسته: |
|||
* رپاگلینید |
|||
* ناتگلینید |
|||
عوارض جانبی شایع این داروها افزایش وزن و افت قند خون است. |
|||
== کاهش دهندههای مقاومت به انسولین == |
== کاهش دهندههای مقاومت به انسولین == |
||
خط ۱۴۱: | خط ۱۷۷: | ||
=== فعالکنندههای Lyn Kinase === |
=== فعالکنندههای Lyn Kinase === |
||
طبق نتایج مطالعات، تولیمیدون که یک فعالکننده Lyn kinase است میتواند باعث تقویم سیگنالینگ انسولین با مکانیسمی متفاوت از گلیتازونها شود.<ref>{{Cite journal|last=Müller|first=Günter|last2=Wied|first2=Susanne|last3=Frick|first3=Wendelin|date=2000-07-01|title=Cross Talk of pp125FAK and pp59Lyn Non-Receptor Tyrosine Kinases to Insulin-Mimetic Signaling in Adipocytes|url=https://mcb.asm.org/content/20/13/4708|journal=Molecular and Cellular Biology|language=en|volume=20|issue=13|pages=4708–4723|doi=10.1128/MCB.20.13.4708-4723.2000|issn=0270-7306|pmid=10848597}}</ref> |
طبق نتایج مطالعات، تولیمیدون که یک فعالکننده Lyn kinase است میتواند باعث تقویم سیگنالینگ انسولین با مکانیسمی متفاوت از گلیتازونها شود.<ref>{{Cite journal|last=Müller|first=Günter|last2=Wied|first2=Susanne|last3=Frick|first3=Wendelin|date=2000-07-01|title=Cross Talk of pp125FAK and pp59Lyn Non-Receptor Tyrosine Kinases to Insulin-Mimetic Signaling in Adipocytes|url=https://mcb.asm.org/content/20/13/4708|journal=Molecular and Cellular Biology|language=en|volume=20|issue=13|pages=4708–4723|doi=10.1128/MCB.20.13.4708-4723.2000|issn=0270-7306|pmid=10848597}}</ref> |
||
== مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز == |
|||
مهارکنندههای [[آلفا-گلوکوسیداز|آلفاگلوکوزیداز]] داروی ضد دیابت هستند اما داروی هایپوگلایسمیک به حساب نمیآیند زیرا اثر مستقیمی بر ترشح انسولین یا کاهش مقاومت سلولها نسبت به انسولین ندارند. این داروها هضم کربوهیدراتها را کند میکنند و در نتیجه گلوکز با سرعت کمتر وارد جریان خون شده و مشکلِ ترشح یا حساسیت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمتر تا حدی مدیریت میشود. این داروها به صورت تنها در مراحل اولیه [[پیشدیابت|عدم تحمل گلوکز]] موثر هستند اما میتوانند همراه با سایر داروها برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده شوند. |
|||
مقدار کاهش هموگلوبین گلیکوزیله با مصرف داروهای مهارکننده آلفا گلوکوزیداز ٪۱-۰.۵ است. |
|||
* [[میگلیتول]] |
|||
* [[آکاربوز]] |
|||
* وگلیبوز |
|||
مصرف این داروها به علت کاهش میزان سوختوساز قندها میتواند باعث کاهش وزن شود. |
|||
== آنالوگهای پپتیدی == |
|||
=== داروهای تزریقی مقلد اینکرتین === |
|||
اینکرتینها ترشح انسولین را تحریک میکنند. دو مولکول اصلی که تمامی مشخصات یک اینکرتین را دارند پپتید-1 شبه گلوکاگون (GLP-1) و [[پلیپپتید مهاری معده|پپتید مهاری معده]] (GIP) هستند. Dipeptidyl peptidase-4 هر دوی این مولکولها را به سرعت غیر فعال میکند. |
|||
==== آنالوگها و آگونیستهای تزریقی پپتید شبه گلوکاگون ==== |
|||
آگونیستهای پپتید شبه گلوکاگون به رسپتور غشایی GLP متصل شده و باعث افزایش ترشح انسولین از سلولهای بتای لوزالمعده میشوند.<ref>{{یادکرد وب|وبگاه=www.healthvalue.net|نشانی=http://www.healthvalue.net/diabetespancreasbeta.html|عنوان=diabetespancreasbeta|بازبینی=2018-11-19}}</ref> از آنجایی که نیمهعمر پپتید شبه گلوکاگون درونزاد در حد چند دقیقه است استفاده از آنالوگ آن سودمند به نظر نمیرسد. |
|||
* اگزناتاید (با نام تجاری Byetta) نخستین آگونیست GLP-1 تایید شده برای بیماری دیابت نوع ۲ است. اگزناتاید آنالوگ GLP نیست بلکه آگونیست گیرنده آن است.<ref>{{Cite journal|last=Briones|first=Mariele|last2=Bajaj|first2=Mandeep|date=2006-05-24|title=Exenatide: a GLP-1 receptor agonist as novel therapy for Type 2 diabetes mellitus|url=https://www.tandfonline.com/action/captchaChallenge?redirectUri=%2Fdoi%2Ffull%2F10.1517%2F14656566.7.8.1055|journal=Expert Opinion on Pharmacotherapy|language=en|volume=7|issue=8|pages=1055–1064|doi=10.1517/14656566.7.8.1055|issn=1465-6566}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Briones|first=Mariele|last2=Bajaj|first2=Mandeep|date=2006-05-24|title=Exenatide: a GLP-1 receptor agonist as novel therapy for Type 2 diabetes mellitus|url=https://www.tandfonline.com/action/captchaChallenge?redirectUri=%2Fdoi%2Ffull%2F10.1517%2F14656566.7.8.1055|journal=Expert Opinion on Pharmacotherapy|language=en|volume=7|issue=8|pages=1055–1064|doi=10.1517/14656566.7.8.1055|issn=1465-6566}}</ref> شباهت ساختاری این دارو با پپتید شبه گلوکاگون ۵۳ درصد است و به همین علت مقاومت بیشتری در برابر تجزیه شدن توسط DPP4 داشته و نیمهعمر بالاتری دارد. مقدار کاهش هموگلوبین گلیکوزیله با مصرف این دارو ٪۱-۰.۵ است. |
|||
* لیراگلوتاید که یک آنالوگ انسانی GLP (شباهت ساختاری ۹۷ درصدی) است، توسط شرکت نوونوردیسک دانمارک و با نام تجاری Victoza توسعه پیدا کرده است. این دارو در سال ۲۰۰۹ توسط آژانس دارویی اروپا و در سال ۲۰۱۰ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دیابت نوع تایید شد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Drugs.com|عنوان=Novo Nordisk Files for Regulatory Approval of Liraglutide in Both |
|||
the US and Europe|نشانی=https://www.drugs.com/nda/liraglutide_080530.html|زبان=en-US|تاریخ بازبینی=2018-11-19}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|کوشش=Drug Development Technology|عنوان=Liraglutide – Next-Generation Antidiabetic Medication - Drug Development Technology|نشانی=https://www.drugdevelopment-technology.com/projects/liraglutide/|زبان=en-GB|تاریخ بازبینی=2018-11-19}}</ref><ref>{{یادکرد وب|تاریخ=2010-01-09|نشانی=https://web.archive.org/web/20100109101501/http://www.novonordisk.com/science/about_rd/quarterly_rd_update.asp|عنوان=Quarterly R&D; Update - Novo Nordisk A/S|بازبینی=2018-11-19}}</ref> |
|||
* تاسپوگلوتاید که در حال حاضر در فاز ۳ مطالعات بالینی قرار دارد. |
|||
* لیکسیسناتاید (Lyxumia) |
|||
* سماگلوتاید که آنالوگ GLP به عنوان جایگزین طولانیاثر برای داروی لیراگلوتاید توسط شرکت نوونوردیسک دانمارک تولید مطرح شد. |
|||
این داروها ممکن است باعث کاهش تحرک معده شوند که احتمالاً علت عارضه حالت تهوع است و شاید با همین مکانیسم باعث کاهش وزن میشوند. |
|||
==== مهارکنندههای دیپپتیدیل پپتیداز۴ (DPP4) ==== |
|||
مهارکنندههای DPP4 با مهار این آنزیم جلوی تخریب GLP-1 را گرفته و باعث افزایش غلظت خونی GLP-1 میشوند. |
|||
آنالوگهای GLP-1 باعث کاهش وزن میشوند و عوارض گوارشی بیشتری دارند در حالیکه به طور کلی مهارکنندههای DPP4 روی وزن تاثیری نداشته و خطر عفونت و سردرد را افزایش میدهند. با این حال این دو دسته داروها جایگزینی برای دیگر داروهای ضد دیابت فراهم کردهاند. اگرچه در مصرف ترکیبی مهارکنندههای DPP4 و سولفونیلاورهها افزایش وزن و/یا افت قند خون مشاهده شده است اما اثر دراز مدت آنها روی سلامتی و میزان مرگ هنوز ناشناخته است. |
|||
داروهای این دسته شامل موارد زیر است: |
|||
* ویلداگلیپتین: در سال ۲۰۰۸ توسط EU تایید شد. |
|||
* سیتاگلیپتین: در سال ۲۰۰۶ توسط FDA تایید شد. |
|||
* ساکساگلیپتین: در سال ۲۰۰۹ توسط FDA تایید شد. |
|||
* لیناگلیپتین: در سال ۲۰۱۱ توسط FDA تایید شد. |
|||
* الوگلیپتین |
|||
* سپتاگلیپتین |
|||
* تنلیگلیپتین |
|||
* جمیگلیپتین |
|||
مهارکنندههای DPP4 میزان هموگلوبین گلیکوزیله را ٪۰.۷۴ کاهش دادند.<ref>{{Cite journal|last=Amori|first=Renee E.|last2=Lau|first2=Joseph|last3=Pittas|first3=Anastassios G.|date=2007-07-11|title=Efficacy and Safety of Incretin Therapy in Type 2 Diabetes|url=https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/207920|journal=JAMA|language=en|volume=298|issue=2|pages=194|doi=10.1001/jama.298.2.194|issn=0098-7484}}</ref> |
|||
== تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز == |
|||
مهارکنندههای SGLT2 با مهار بازجذب گلوکز در توبولهای کلیوی باعث افزایش میزان دفع گلوکز از طریق ادرار میشوند. این امر منجر به کاهش خفیف وزن و پایین آمدن سطح قند خون شده و با احتمال اندک [[هیپوگلیسمی]] همراه است.<ref>{{Cite journal|last=Dietrich|first=Eric|last2=Powell|first2=Jason|last3=Taylor|first3=James|date=2013-11|title=Canagliflozin: a novel treatment option for type 2 diabetes|url=https://www.dovepress.com/canagliflozin-a-novel-treatment-option-for-type-2-diabetes-peer-reviewed-article-DDDT|journal=Drug Design, Development and Therapy|language=English|volume=7|pages=1399|doi=10.2147/dddt.s48937|issn=1177-8881|pmc=PMC3840773|pmid=24285921}}</ref> فرم خوراکی داروهای این دسته به تنهایی و در ترکیب با سایر داروها موجود است. همچنین این داروها نشان دادهاند که خطر مشکلات قلبی-عروقی در بیماران دیابت نوع ۲ را کاهش میدهند. <ref>{{Cite journal|last=Usman|first=Muhammad Shariq|last2=Siddiqi|first2=Tariq Jamal|last3=Memon|first3=Muhammad Mustafa|last4=Khan|first4=Muhammad Shahzeb|last5=Rawasia|first5=Wasiq Faraz|last6=Talha Ayub|first6=Muhammad|last7=Sreenivasan|first7=Jayakumar|last8=Golzar|first8=Yasmeen|date=2018-01-26|title=Sodium-glucose co-transporter 2 inhibitors and cardiovascular outcomes: A systematic review and meta-analysis|url=https://journals.sagepub.com/action/captchaChallenge?redirectUri=%2Fdoi%2F10.1177%2F2047487318755531|journal=European Journal of Preventive Cardiology|language=en|volume=25|issue=5|pages=495–502|doi=10.1177/2047487318755531|issn=2047-4873}}</ref> |
|||
برخی داروهای این دسته شامل موارد زیر است: |
|||
* داپاگلیفلوزین |
|||
* کاناگلیفلوزین |
|||
* امپاگلیفلوزین: به صورت یک بار در روز مصرف میشود. |
|||
عوارض جانبی داروهای مهارکننده SGLT2 مستقیماً مرتبط با مکانیسم اثر آنها است، عوارضی مانند کتواسیدوز، [[عفونت مجرای ادراری|عفونت مجاری ادراری]]، [[عفونت مهبل|واژینیت]] کاندیدایی و [[هیپوگلیسمی]].<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=SGLT2 Inhibitors (Gliflozins) - Drugs, Suitability, Benefits & Side Effects|نشانی=https://www.diabetes.co.uk/diabetes-medication/sglt2-inhibitors.html|تاریخ بازبینی=2018-11-19}}</ref> |
|||
== منابع == |
== منابع == |
نسخهٔ ۱۹ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۰۱
داروهای ضد دیابت، داروهایی هستند که برای پایین آوردن گلوکز خون در بیماری دیابت استفاده میشوند. به جز انسولین، اگزناتید، لیراگلوتاید، سماگلوتاید[۱]، پرالینتاید همه این داروها خوراکی هستند و بنابراین با اسامی داروهای هایپوگلایسمیک خوراکی یا ضدهایپرگلایسمی خوراکی نیز نامیده میشوند. تفاوتهای اساسی بین داروهای ضد دیابت وجود دارد و انتخاب هر یک بر اساس ماهیت و مرحله بیماری است.
دیابت شیرین نوع ۱بیماریای است که در آن به علت تخریب سلولهای جزیرهای در لوزالمعده با کمبود مطلق انسولین مواجه هستیم. به همین علت بیماران مبتلا به این بیماری باید از انسولین استفاده کنند.
در دیابت شیرین نوع ۲ سلولهای بدن در برابر انسولین از خود مقاومت نشان میدهند.
انواع
داروهای خوراکی و تزریقی ضد دیابت به گروههای انسولین، تحریککننده ترشح انسولین، کاهش دهنده مقاومت به انسولین، مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز، آنالوگهای پپتیدی و تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز تقسیم میشوند. [۲]
انسولینها
- انسولینهای سریع اثر
- انسولین کوتاه اثر
- انسولینهای متوسط اثر
- انسولینهای طولانی اثر
- انسولین مخلوط
تحریککنندههای ترشح انسولین
- سولفینیل اورهها
- سایر تحریککنندههای ترشح انسولین
کاهش دهندههای مقاومت به انسولین
- بایگوانیدها
- تیازولیدیندیونها
- فعالکنندههای لین کیناز
مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز
آنالوگهای پپتیدی
تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز
انسولینها
انسولین معمولاً به روش زیرجلدی و از طریق تزریق با قلم انسولین، سرنگ و یا پمپ انسولین تجویز میشود. در حال حاضر مطالعات زیادی در زمینه یافتن روشهای دیگری برای مصرف انسولین در حال انجام است. انسولین از نظر نحوه اثر به دستههای زیر تقسیم میگردد:[۳]
انسولین سریع اثر
انسولینهای سریع اثر مسئول کنترل قندخون در زمان مصرف وعدههای غذایی هستند. این نوع انسولینها معمولاً در رژیم ترکیبی با انسولینهای طولانی اثر استفاده میشوند. از انسولینهای سریع اثر میتوان انواع زیر را نام برد:
- انسولین لیسپرو؛ مانند (به انگلیسی: Humalog)
- انسولین آسپارت؛ مانند (به انگلیسی: Novolog)
- انسولین گلولیزین؛ مانند (به انگلیسی: Apidra)
انسولین کوتاه اثر
انسولینهای کوتاه اثر مسئول کنترل قندخون در بازه زمانی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از صرف غذا هستند. از انسولینهای کوتاه اثر میتوان انواع زیر را نام برد:
- انسولین رگولار؛ مانند (به انگلیسی: Novolin)
- انسولین ولوسولین؛ مانند (به انگلیسی: Velosulin) ویژه استفاده در پمپ انسولین
انسولین متوسط اثر
انسولینهای متوسط اثر مسئول کنترل قندخون در نیمهشب و یا نیمی از روز هستند. از انسولینهای متوسط اثر میتوان نوع را نام برد:
- انسولین انپیاچ
انسولین طولانی اثر
انسولینهای طولانی اثر مسئول کنترل قندخون در طول یک روز کامل هستند؛ این انسولینها در زمان نیاز، به صورت ترکیبی با انسولینهای کوتاه اثر یا سریع اثر استفاده میشوند. از انسولینهای کوتاه اثر میتوان انواع زیر را نام برد:
- انسولین گلارژین؛ مانند (به انگلیسی: Basaglar)، (به انگلیسی: Lantus)، (به انگلیسی: Toujeo)
- انسولین دِتِمیر؛ مانند (به انگلیسی: Levemir)
- انسولین دگلودِک؛ مانند (به انگلیسی: Tresiba)
انسولین مخلوط
انسولینهای مخلوط معمولاً دو تا سه بار در روز و پیش از وعدههای غذایی تزریق میشوند. از انسولینهای کوتاه اثر میتوان انواع زیر را نام برد:
- انسولین (به انگلیسی: Humulin 70/30)
- انسولین (به انگلیسی: Novolin 70/30)
- انسولین (به انگلیسی: Novolog 70/30)
- انسولین (به انگلیسی: Humulin 50/50)
- انسولین (به انگلیسی: Humalog mix 75/25)
نوع انسولین و نام تجاری | شروع اثر | اوج اثر | مدت اثر |
---|---|---|---|
سریع اثر | |||
لیسپرو (به انگلیسی: Humalog) | ۱۵-۳۰ دقیقه | ۳۰-۹۰ دقیقه | ۳-۵ ساعت |
آسپارت (به انگلیسی: Novolog) | ۱۰-۲۰ دقیقه | ۴۰-۵۰ دقیقه | ۳-۵ ساعت |
گلولیزین (به انگلیسی: Apidra) | ۲۰-۳۰ دقیقه | ۳۰-۹۰ دقیقه | ۱-۲/۵ ساعت |
کوتاه اثر | |||
رگولار (به انگلیسی: Novolin) | ۳۰-۶۰ دقیقه | ۲-۵ ساعت | ۵-۸ ساعت |
ولوسولین | ۳۰-۶۰ دقیقه | ۱-۲ ساعت | ۲-۳ ساعت |
متوسط اثر | |||
انپیاچ | ۱-۲ ساعت | ۴-۱۲ ساعت | ۱۸-۲۴ ساعت |
طولانی اثر | |||
گلارژین (به انگلیسی: Basaglar)، (به انگلیسی: Lantus)، (به انگلیسی: Toujeo) | ۱-۱/۵ ساعت | ندارد | ۲۰-۲۴ ساعت |
دِتِمیر (به انگلیسی: Levemir) | ۱-۲ ساعت | ۶-۸ ساعت | تا ۲۴ ساعت |
دگلودِک (به انگلیسی: Tresiba) | ۳۰-۹۰ دقیقه | ندارد | ۴۲ ساعت |
مخلوط | |||
(به انگلیسی: Humulin 70/30) | ۳۰ دقیقه | ۲-۴ ساعت | ۱۴-۲۴ ساعت |
(به انگلیسی: Novolin 70/30) | ۳۰ دقیقه | ۲-۱۲ ساعت | تا ۲۴ ساعت |
(به انگلیسی: Novolog 70/30) | ۱۰-۲۰ دقیقه | ۱-۴ ساعت | تا ۲۴ ساعت |
(به انگلیسی: Humulin 50/50) | ۳۰ دقیقه | ۲-۵ ساعت | ۱۸-۲۴ ساعت |
(به انگلیسی: Humalog mix 75/25) | ۱۵ دقیقه | ۳۰ دقیقه-۲/۵ ساعت | ۱۶-۲۰ ساعت |
تحریککنندههای ترشح انسولین
تحریککنندههای ترشح انسولین گروهی از داروها هستند که باعث ترشح بیشتر انسولین از لوزالمعده میشوند.
سولفونیلاورهها
سولفونیلاورهها اولین دسته داروهای خوراکی رایج کاهنده قند خون بودند. این داروها از طریق مهار کانال سدیم ATP سلولهای بتای لوزالمعده باعث ترشح انسولین میشوند.[۴] تا کنون ۸ نوع مختلف از این دسته در آمریکای شمالی وارد بازار شدهاند اما برخی از آنها اکنون دیگر موجود نیستند. در حال حاضر داروهای نسل دوم این دسته رایجتر هستند. این داروها از نسل اول موثرتر بوده و عوارض کمتری دارند، با این حال همه آنها میتوانند باعث افزایش وزن شوند.
سولوفونیلاورهها با پروتئینهای پلاسما اتصالی قوی برقرار میکنند. به این علت که سولفونیلاورهها ترشح انسولین را تحریک میکنند برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ سودمند هستند و مصرف همزمان آنها با متفورمین یا گلیتازونها ایمن است. این دسته داروها برای بیماران بالای ۴۰ سال سن که کمتر از ۱۰ سال از ابتلایشان به دیابت نوع میگذرد بسیار مناسبند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ یا دیابت بارداری نباید از این داروها استفاده کنند. عارضه اصلی این داروها افت قند خون است.
نسل دوم سولفونیلاورهها به طور معمول هموگلوبین گلیکوزیله را به میزان ٪۲-۱ کاهش میدهند.
داروهای نسل اول:
- تولبوتاماید
- استوهگزامید
- تولازاماید
- کلرپروپراماید
داروهای نسل دوم:
- گلیپیزید
- گلیبنکلامید (گلیبوراید)
- گلیمپیراید
- گلیکلازید
- گلیکلوپیرامید
- گلیکیدون
تحریککنندههای غیر سولفونیلاورهای ترشح انسولین
مگلیتینیدها
مگلیتیندها به لوزالمعده کمک میکنند تا انسولین ترشح کند و معمولاً با نام «تحریککنندههای کوتاه اثر» شناخته میشوند. این داروها همانند سولفونیلاورهها روی کانالهای پتاسیمی اما در محل اتصال متفاوتی اثر میگذارند. آنها باعث بسته شدن کانالهای پتاسیمی سلولهای بتا و باز شدن کانالهای کلسیمی و ترشح انسولین میشوند.
آنها اندکی قبل یا همراه با وعدههای غذایی مصرف میشوند تا پاسخ انسولین به وعده غذایی را تقویت کنند. در صورت نخوردن یک وعده غذایی در روز، دارو نیز نباید مصرف نمیشود.
مگلیتیندها معمولاً هموگلوبین گلیکوزیله را ٪۱-۰.۵ کاهش میدهند.
داروهای این دسته:
- رپاگلینید
- ناتگلینید
عوارض جانبی شایع این داروها افزایش وزن و افت قند خون است.
کاهش دهندههای مقاومت به انسولین
این گروه از داروها، اختصاصا ایراد اصلی در بروز دیابت نوع دو، یعنی مقاومت به انسولین را هدف قرار میدهند.
بیگوانیدها
بیگوانیدها میزان تولید گلوکز در کبد را کاهش و جذب آن توسط بافتها به خصوص ماهیچههای اسکلتی را افزایش میدهند. متفورمین پرمصرفترین داروی دیابت نوع ۲ در کودکان و نوجوانان است، با این حال افرادی که نارسایی کبدی یا کلیوی دارند باید در مصرف آن احتیاط بورزند. همچنین در بین داروهای رایج ضد دیابت، متفورمین تنها داروی خوراکی است که باعث افزایش وزن نمیشود. معمولاً با مصرف متفورمین هموگلوبین گلیکوزیله ٪۲-۱.۵ کاهش مییابد.
- متفورمین معمولاً بهترین انتخاب برای آن دسته از بیمارانی است که نارسایی قلبی نیز دارند. به علت افزایش خطر اسیدوز لاکتیک، باید پیش از انجام اعمال رادیوگرافی با مواد حاجب یددار مصرف متفورمین به صورت موقت قطع شود.[۵]
- فنفورمین در دهههای ۶۰ الی ۸۰ میلادی مصرف میشد اما به علت افزایش شدید خطر اسیدوز لاکتیک از بازار خارج شد.[۶]
- بوفورمین نیز به علت خطر اسیدوز لاکتیک از بازار جمعآوری شد.[۷]
متفورمین معمولاً انتخاب اول در بیماران دیابت نوع ۲ است. معمولاً پس از تشخیص اولیه بیماری، متفورمین در کنار فعالیت فیزیکی و کاهش وزن برای بیماران تجویز میشود، بر خلاف رویه گذشته که پس از کنترل نشدن قند خون با فعالیت فیزیکی و کاهش وزن، این دارو تجویز میشد. متفورمین علاوه بر شکل معمولی سریع رهش، به شکل آهسته رهش برای بیمارانی که دچار عوارض گوارشی میشوند، موجود است. همچنین این دارو به صورت ترکیبی با دیگر داروهای ضد دیابت نیز وجود دارد.
تیازولیدیندیونها
تیازولیدیندیونها که به نام گلیتازونها نیز شناخته میشوند، به پروتئینی به نام PPARγ متصل میشوند که بر رونویسی ژنهای موثر در تنظیم متابولیسم چربی و گلوکز اثر دارد. این PPARها روی peroxysome proliferator responsive elements (PPRE) اثر میگذارند.[۸] PPREها روی ژنهای حساس به انسولین اثر میگذارند و باعث بیشتر شدن تولید mRNA آنزیمهای وابسته به انسولین میشود. نتیجه نهایی این فرآیندها استفاده بیشتر سلولها از گلوکز است.
معمولاً با مصرف این داروها هموگلوبین گلیکوزیله ٪۲-۱.۵ کاهش مییابد. برخی از داروهای این دسته شامل موارد زیر است:
- روزیگلیتازون: آژانس دارویی اروپا در سپتامبر ۲۰۱۰ توصیه کرد که به علت افزایش خطر قلبی-عروقی این دارو از بازارها جمع شود.[۹]
- پیوگلیتازون
- تروگلیتازون: در دهه ۹۰ میلادی مورد استفاده قرار میگرفت اما به علت هپاتیت و آسیب کبدی از بازار جمعآوری شد.[۱۰]
فعالکنندههای Lyn Kinase
طبق نتایج مطالعات، تولیمیدون که یک فعالکننده Lyn kinase است میتواند باعث تقویم سیگنالینگ انسولین با مکانیسمی متفاوت از گلیتازونها شود.[۱۱]
مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز
مهارکنندههای آلفاگلوکوزیداز داروی ضد دیابت هستند اما داروی هایپوگلایسمیک به حساب نمیآیند زیرا اثر مستقیمی بر ترشح انسولین یا کاهش مقاومت سلولها نسبت به انسولین ندارند. این داروها هضم کربوهیدراتها را کند میکنند و در نتیجه گلوکز با سرعت کمتر وارد جریان خون شده و مشکلِ ترشح یا حساسیت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمتر تا حدی مدیریت میشود. این داروها به صورت تنها در مراحل اولیه عدم تحمل گلوکز موثر هستند اما میتوانند همراه با سایر داروها برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده شوند.
مقدار کاهش هموگلوبین گلیکوزیله با مصرف داروهای مهارکننده آلفا گلوکوزیداز ٪۱-۰.۵ است.
مصرف این داروها به علت کاهش میزان سوختوساز قندها میتواند باعث کاهش وزن شود.
آنالوگهای پپتیدی
داروهای تزریقی مقلد اینکرتین
اینکرتینها ترشح انسولین را تحریک میکنند. دو مولکول اصلی که تمامی مشخصات یک اینکرتین را دارند پپتید-1 شبه گلوکاگون (GLP-1) و پپتید مهاری معده (GIP) هستند. Dipeptidyl peptidase-4 هر دوی این مولکولها را به سرعت غیر فعال میکند.
آنالوگها و آگونیستهای تزریقی پپتید شبه گلوکاگون
آگونیستهای پپتید شبه گلوکاگون به رسپتور غشایی GLP متصل شده و باعث افزایش ترشح انسولین از سلولهای بتای لوزالمعده میشوند.[۱۲] از آنجایی که نیمهعمر پپتید شبه گلوکاگون درونزاد در حد چند دقیقه است استفاده از آنالوگ آن سودمند به نظر نمیرسد.
- اگزناتاید (با نام تجاری Byetta) نخستین آگونیست GLP-1 تایید شده برای بیماری دیابت نوع ۲ است. اگزناتاید آنالوگ GLP نیست بلکه آگونیست گیرنده آن است.[۱۳][۱۴] شباهت ساختاری این دارو با پپتید شبه گلوکاگون ۵۳ درصد است و به همین علت مقاومت بیشتری در برابر تجزیه شدن توسط DPP4 داشته و نیمهعمر بالاتری دارد. مقدار کاهش هموگلوبین گلیکوزیله با مصرف این دارو ٪۱-۰.۵ است.
- لیراگلوتاید که یک آنالوگ انسانی GLP (شباهت ساختاری ۹۷ درصدی) است، توسط شرکت نوونوردیسک دانمارک و با نام تجاری Victoza توسعه پیدا کرده است. این دارو در سال ۲۰۰۹ توسط آژانس دارویی اروپا و در سال ۲۰۱۰ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دیابت نوع تایید شد.[۱۵][۱۶][۱۷]
- تاسپوگلوتاید که در حال حاضر در فاز ۳ مطالعات بالینی قرار دارد.
- لیکسیسناتاید (Lyxumia)
- سماگلوتاید که آنالوگ GLP به عنوان جایگزین طولانیاثر برای داروی لیراگلوتاید توسط شرکت نوونوردیسک دانمارک تولید مطرح شد.
این داروها ممکن است باعث کاهش تحرک معده شوند که احتمالاً علت عارضه حالت تهوع است و شاید با همین مکانیسم باعث کاهش وزن میشوند.
مهارکنندههای دیپپتیدیل پپتیداز۴ (DPP4)
مهارکنندههای DPP4 با مهار این آنزیم جلوی تخریب GLP-1 را گرفته و باعث افزایش غلظت خونی GLP-1 میشوند.
آنالوگهای GLP-1 باعث کاهش وزن میشوند و عوارض گوارشی بیشتری دارند در حالیکه به طور کلی مهارکنندههای DPP4 روی وزن تاثیری نداشته و خطر عفونت و سردرد را افزایش میدهند. با این حال این دو دسته داروها جایگزینی برای دیگر داروهای ضد دیابت فراهم کردهاند. اگرچه در مصرف ترکیبی مهارکنندههای DPP4 و سولفونیلاورهها افزایش وزن و/یا افت قند خون مشاهده شده است اما اثر دراز مدت آنها روی سلامتی و میزان مرگ هنوز ناشناخته است.
داروهای این دسته شامل موارد زیر است:
- ویلداگلیپتین: در سال ۲۰۰۸ توسط EU تایید شد.
- سیتاگلیپتین: در سال ۲۰۰۶ توسط FDA تایید شد.
- ساکساگلیپتین: در سال ۲۰۰۹ توسط FDA تایید شد.
- لیناگلیپتین: در سال ۲۰۱۱ توسط FDA تایید شد.
- الوگلیپتین
- سپتاگلیپتین
- تنلیگلیپتین
- جمیگلیپتین
مهارکنندههای DPP4 میزان هموگلوبین گلیکوزیله را ٪۰.۷۴ کاهش دادند.[۱۸]
تحریککنندههای دفع ادراری گلوکز
مهارکنندههای SGLT2 با مهار بازجذب گلوکز در توبولهای کلیوی باعث افزایش میزان دفع گلوکز از طریق ادرار میشوند. این امر منجر به کاهش خفیف وزن و پایین آمدن سطح قند خون شده و با احتمال اندک هیپوگلیسمی همراه است.[۱۹] فرم خوراکی داروهای این دسته به تنهایی و در ترکیب با سایر داروها موجود است. همچنین این داروها نشان دادهاند که خطر مشکلات قلبی-عروقی در بیماران دیابت نوع ۲ را کاهش میدهند. [۲۰]
برخی داروهای این دسته شامل موارد زیر است:
- داپاگلیفلوزین
- کاناگلیفلوزین
- امپاگلیفلوزین: به صورت یک بار در روز مصرف میشود.
عوارض جانبی داروهای مهارکننده SGLT2 مستقیماً مرتبط با مکانیسم اثر آنها است، عوارضی مانند کتواسیدوز، عفونت مجاری ادراری، واژینیت کاندیدایی و هیپوگلیسمی.[۲۱]
منابع
- ↑ «Ozempic Injection Pen: Uses, Side Effects & Warnings - Drugs.com» (به انگلیسی). Drugs.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۹.
- ↑ مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Anti-diabetic medication». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی.
- ↑ «The Type of Insulin Used to Treat Diabetes». وبگاه WebMD.
- ↑ Proks, Peter; Reimann, Frank; Green, Nick; Gribble, Fiona; Ashcroft, Frances (2002-12-01). "Sulfonylurea Stimulation of Insulin Secretion". Diabetes (به انگلیسی). 51 (suppl 3): S368–S376. doi:10.2337/diabetes.51.2007.S368. ISSN 0012-1797. PMID 12475777.
- ↑ Eurich, Dean T.; McAlister, Finlay A.; Blackburn, David F.; Majumdar, Sumit R.; Tsuyuki, Ross T.; Varney, Janice; Johnson, Jeffrey A. (2007-09-06). "Benefits and harms of antidiabetic agents in patients with diabetes and heart failure: systematic review". BMJ (به انگلیسی). 335 (7618): 497. doi:10.1136/bmj.39314.620174.80. ISSN 0959-8138. PMC 1971204. PMID 17761999.
{{cite journal}}
: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Fimognari, Filippo Luca; Pastorelli, Ruggero; Incalzi, Raffaele Antonelli (2006-04-01). "Phenformin-Induced Lactic Acidosis in an Older Diabetic Patient: A recurrent drama (phenformin and lactic acidosis)". Diabetes Care (به انگلیسی). 29 (4): 950–951. doi:10.2337/diacare.29.04.06.dc06-0012. ISSN 0149-5992. PMID 16567854.
- ↑ Verdonck, L. F.; Sangster, B.; Heijst, A. N. P.; Groot, G.; Maes, R. A. A. (1981-07). "Buformin concentrations in a case of fatal lactic acidosis". Diabetologia (به انگلیسی). 21 (1): 45–46. doi:10.1007/bf01789112. ISSN 0012-186X.
{{cite journal}}
: Check date values in:|date=
(help) - ↑ «diabetesinsulinPPAR». دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۸. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=
صرف نظر شد (|وبگاه=
پیشنهاد میشود) (کمک) - ↑ "European Medicines Agency recommends suspension of Avandia, Avandamet and Avaglim | European Medicines Agency" (به انگلیسی). Retrieved 2018-11-18.
{{cite web}}
: Unknown parameter|وبگاه=
ignored (help) - ↑ Hinterthuer، Adam. «Retired Drugs: Failed Blockbusters, Homicidal Tampering, Fatal Oversights» (به انگلیسی). WIRED. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۸.
- ↑ Müller, Günter; Wied, Susanne; Frick, Wendelin (2000-07-01). "Cross Talk of pp125FAK and pp59Lyn Non-Receptor Tyrosine Kinases to Insulin-Mimetic Signaling in Adipocytes". Molecular and Cellular Biology (به انگلیسی). 20 (13): 4708–4723. doi:10.1128/MCB.20.13.4708-4723.2000. ISSN 0270-7306. PMID 10848597.
- ↑ «diabetespancreasbeta». دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۹. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=
صرف نظر شد (|وبگاه=
پیشنهاد میشود) (کمک) - ↑ Briones, Mariele; Bajaj, Mandeep (2006-05-24). "Exenatide: a GLP-1 receptor agonist as novel therapy for Type 2 diabetes mellitus". Expert Opinion on Pharmacotherapy (به انگلیسی). 7 (8): 1055–1064. doi:10.1517/14656566.7.8.1055. ISSN 1465-6566.
- ↑ Briones, Mariele; Bajaj, Mandeep (2006-05-24). "Exenatide: a GLP-1 receptor agonist as novel therapy for Type 2 diabetes mellitus". Expert Opinion on Pharmacotherapy (به انگلیسی). 7 (8): 1055–1064. doi:10.1517/14656566.7.8.1055. ISSN 1465-6566.
- ↑ «Novo Nordisk Files for Regulatory Approval of Liraglutide in Both the US and Europe» (به انگلیسی). Drugs.com. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۹. کاراکتر line feed character در
|عنوان=
در موقعیت 66 (کمک) - ↑ «Liraglutide – Next-Generation Antidiabetic Medication - Drug Development Technology» (به انگلیسی). Drug Development Technology. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۹.
- ↑ «Quarterly R&D; Update - Novo Nordisk A/S». ۲۰۱۰-۰۱-۰۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۹.
- ↑ Amori, Renee E.; Lau, Joseph; Pittas, Anastassios G. (2007-07-11). "Efficacy and Safety of Incretin Therapy in Type 2 Diabetes". JAMA (به انگلیسی). 298 (2): 194. doi:10.1001/jama.298.2.194. ISSN 0098-7484.
- ↑ Dietrich, Eric; Powell, Jason; Taylor, James (2013-11). "Canagliflozin: a novel treatment option for type 2 diabetes". Drug Design, Development and Therapy (به انگلیسی). 7: 1399. doi:10.2147/dddt.s48937. ISSN 1177-8881. PMC 3840773. PMID 24285921.
{{cite journal}}
: Check date values in:|date=
(help)نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Usman, Muhammad Shariq; Siddiqi, Tariq Jamal; Memon, Muhammad Mustafa; Khan, Muhammad Shahzeb; Rawasia, Wasiq Faraz; Talha Ayub, Muhammad; Sreenivasan, Jayakumar; Golzar, Yasmeen (2018-01-26). "Sodium-glucose co-transporter 2 inhibitors and cardiovascular outcomes: A systematic review and meta-analysis". European Journal of Preventive Cardiology (به انگلیسی). 25 (5): 495–502. doi:10.1177/2047487318755531. ISSN 2047-4873.
- ↑ «SGLT2 Inhibitors (Gliflozins) - Drugs, Suitability, Benefits & Side Effects». دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۱۹.