جغتای: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
RAZIQTALASH (بحث | مشارکت‌ها) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها}} |
{{دیگر کاربردها}} |
||
{{Infobox royalty |
{{Infobox royalty |
||
| name = جغتای |
| name = جغتای |
||
| title = [[خان (لقب)|Khan]] of the [[خانات جغتای]] |
| title = [[خان (لقب)|Khan]] of the [[خانات جغتای]] |
||
| image = Chagatai Khan.JPG |
| image = Chagatai Khan.JPG |
||
| caption = مجسمهٔ جغتای خان در کشور [[مغولستان]] |
| caption = مجسمهٔ جغتای خان در کشور [[مغولستان]] |
||
| given name = Chagatai |
| given name = Chagatai |
||
| othertitles = |
| othertitles = |
||
| succession = [[List of Chagatai khans|Chagatai Dynasty]] |
| succession = [[List of Chagatai khans|Chagatai Dynasty]] |
||
| reign = |
| reign = ۱۲۲۶ – ۱۲۴۱–۴۲ |
||
| coronation = |
| coronation = |
||
| predecessor = [[چنگیزخان]] |
| predecessor = [[چنگیزخان]] |
||
| successor = [[Qara Hülëgü]] |
| successor = [[Qara Hülëgü]] |
||
| spouse = [[Ebuskun]] |
| spouse = [[Ebuskun]] |
||
| spouse-type = Consort |
| spouse-type = Consort |
||
| issue = Mutugen (Mö'etüken) |
| issue = Mutugen (Mö'etüken){{سخ}}[[Baidar]]{{سخ}}[[Yesü Möngke]] |
||
| house = [[بورجیگای]] |
| house = [[بورجیگای]] |
||
| house-type = Clan |
| house-type = Clan |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| mother = [[بورته]] |
| mother = [[بورته]] |
||
| birth_date = c. ۱۱۸۳ |
| birth_date = c. ۱۱۸۳ |
||
| death_date = |
| death_date = ۱۲۴۱–۴۲ (aged 58) |
||
| death_place = [[Almaligh]] |
| death_place = [[Almaligh]] |
||
| religion = [[تنگری گرایی]] |
| religion = [[تنگری گرایی]] |
||
| temple name = |
| temple name = |
||
| posthumous name = |
| posthumous name = |
||
|}} |
|}} |
||
'''جغتای''' یا '''چغتای''' یا '''چقتای''' پسر دوم [[چنگیزخان]] مغول بود<ref>{{پک|لغت نامه دهخدا|۸ خرداد ۱۳۹۱|ک=چقتای |ص=}}</ref> |
'''جغتای''' یا '''چغتای''' یا '''چقتای''' پسر دوم [[چنگیزخان]] مغول بود.<ref>{{پک|لغت نامه دهخدا|۸ خرداد ۱۳۹۱|ک=چقتای |ص=}}</ref> |
||
مادر چغتای [[بورتافوجین]] دختر نویان از قوم مغولی قونغرات بود. چغتای بر |
مادر چغتای [[بورتافوجین]] دختر نویان از قوم مغولی قونغرات بود. چغتای بر اولوس‌های غربی امپراتوری چنگیز حکمرانی داشت. او یکی از جنگ آورترین فرزندان و سپاهیان چنگیز بود و در فتح سرزمین‌های [[چین]] و ماچین و شهرهای نواحی [[خراسان]] از قبیل [[اترار]]، [[بناکت]]، [[خوارزم]]، [[گرگانج]] به همراه پدر و برادرانش حضوری فعال داشت.<ref>{{پک|بایمت اف|۱۳۷۹|ف=بیداد چغتای خان در خراسان بزرگ |ص=۵۲}}</ref> |
||
چنگیز پس از بازگشت از جنگ [[خوارزمشاه]] حکومت [[ماوراءالنهر]] و [[خوارزم]] و شهرهای [[ایغور]] و [[کاشغر]] و [[بلخ]] و [[بدخشان]] و [[غزنین]] تا حدود سند را به جغتای سپرد. پس از مرگ چنگیز با آنکه جغتای از برادرش [[اوگتای]] بزرگ‌تر بود او را حرمت بسیار |
چنگیز پس از بازگشت از جنگ [[خوارزمشاه]] حکومت [[ماوراءالنهر]] و [[خوارزم]] و شهرهای [[ایغور]] و [[کاشغر]] و [[بلخ]] و [[بدخشان]] و [[غزنین]] تا حدود سند را به جغتای سپرد. پس از مرگ چنگیز با آنکه جغتای از برادرش [[اوگتای]] بزرگ‌تر بود او را حرمت بسیار میگذاشت و ذره‌ای از احترام به او فرونمی‌گذاشت. می‌گویند روزی با اوگتای در سبقت اسپ خود بر اسپ او شرط بست واسپ او برد. شب با خود اندیشید که نمی‌بایست با قاآن و خان بزرگ شرط بندد. فردای آن روز با همرای تمام خدم و حشم خویش به دربار اوگتای قاآن حاضر شد و خود را مقصر دانست و هرچه اوگتای او را گفت که تقصیری روی نداده‌است نپذیرفت و گفت که باید مجازات گردد. عاقبت نه اسپ ممتاز پیشکش کرد و گفت این به شکرانهٔ آن است که قاآن از تقصیر من گذشته‌است. جغتای در [[یاسا]] یا قوانین چنگیزی بسیار مطلع و سختگیر بود. مرگ جغتای به سال ۶۴۰ اتفاق افتاد. |
||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
نسخهٔ ۱۳ ژوئن ۲۰۱۷، ساعت ۱۹:۴۴
| جغتای | |
|---|---|
| Khan of the خانات جغتای | |
 مجسمهٔ جغتای خان در کشور مغولستان | |
| Chagatai Dynasty | |
| سلطنت | ۱۲۲۶ – ۱۲۴۱–۴۲ |
| پیشین | چنگیزخان |
| جانشین | Qara Hülëgü |
| زاده | c. ۱۱۸۳ |
| درگذشته | ۱۲۴۱–۴۲ (aged 58) Almaligh |
| Consort | Ebuskun |
| فرزند(ان) | Mutugen (Mö'etüken) Baidar Yesü Möngke |
| Clan | بورجیگای |
| پدر | چنگیزخان |
| مادر | بورته |
جغتای یا چغتای یا چقتای پسر دوم چنگیزخان مغول بود.[۱]
مادر چغتای بورتافوجین دختر نویان از قوم مغولی قونغرات بود. چغتای بر اولوس‌های غربی امپراتوری چنگیز حکمرانی داشت. او یکی از جنگ آورترین فرزندان و سپاهیان چنگیز بود و در فتح سرزمین‌های چین و ماچین و شهرهای نواحی خراسان از قبیل اترار، بناکت، خوارزم، گرگانج به همراه پدر و برادرانش حضوری فعال داشت.[۲]
چنگیز پس از بازگشت از جنگ خوارزمشاه حکومت ماوراءالنهر و خوارزم و شهرهای ایغور و کاشغر و بلخ و بدخشان و غزنین تا حدود سند را به جغتای سپرد. پس از مرگ چنگیز با آنکه جغتای از برادرش اوگتای بزرگ‌تر بود او را حرمت بسیار میگذاشت و ذره‌ای از احترام به او فرونمی‌گذاشت. می‌گویند روزی با اوگتای در سبقت اسپ خود بر اسپ او شرط بست واسپ او برد. شب با خود اندیشید که نمی‌بایست با قاآن و خان بزرگ شرط بندد. فردای آن روز با همرای تمام خدم و حشم خویش به دربار اوگتای قاآن حاضر شد و خود را مقصر دانست و هرچه اوگتای او را گفت که تقصیری روی نداده‌است نپذیرفت و گفت که باید مجازات گردد. عاقبت نه اسپ ممتاز پیشکش کرد و گفت این به شکرانهٔ آن است که قاآن از تقصیر من گذشته‌است. جغتای در یاسا یا قوانین چنگیزی بسیار مطلع و سختگیر بود. مرگ جغتای به سال ۶۴۰ اتفاق افتاد.
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Chagatai Khan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۴.
- «چقتای». لغت نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۸ خرداد ۱۳۹۱.
- بایمت اف، لقمان (۱۳۷۹). «بیداد چغتای خان در خراسان بزرگ». کیهان فرهنگی (۱۶۹).
 | این یک مقالهٔ خرد افراد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |