چهارپاره

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط Araraz24 (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۳ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۳۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

چهارپاره‌ یا چارپاره‌ یا دوبیتی پیوسته، یکی از قالب‌های شعر فارسی است. این قالب در شعر کلاسیک فارسی تازه است و پس از مشروطیت در ایران رواج یافته‌است. چهارپاره از دوبیتی‌هایی با معنای منسجم تشکیل شده‌است، با این تفاوت که، برخلاف دوبیتی کافی است که مصرع‌های زوج هر بند دوبیتی هم‌قافیه باشند.[۱] از معروف‌ترین شاعران در این قالب می‌توان از فریدون مشیری، ملک الشعرای بهار، فریدون توللی، فروغ فرخزاد و هوشنگ ابتهاج نادر نادرپور، حمیدی شیرازی، یاد کرد. چارپاره را جنسی سومی از دوبیتی و مثنوی می‌دانند که آسانترین قالب شعر در ادبیات کلاسیک ایران به‌شمار می‌آید.

چارپاره فرمهای قافیه بندی متنوع دیگری هم دارد.

نمودار گرافیکی چهارپاره

__________ __________#

__________ __________#

__________ __________*

__________ __________*

نمونه چارپاره

نمونه یک چهارپاره از فریدون توللی:

بلم آرام چون قویی سبکبار
به نرمی بر سر کارون همی رفت
به نخلستان ساحل قرص خورشید
ز دامان افق بیرون همی رفت
شفق بازیکنان در جنبش باد
شکوه دیگر و راز دگر داشت
به دشت پر شقایق باد سرمست
تو پنداری که پاورچین گذر داشت
جوان پارو زنان بر سینهٔ موج
بلم می‌راند و جانش در بلم بود
صدا سر داده مسکین در ره باد
گرفتار دل و بیمار غم بود.

پانویس

  1. از آرایه‌های ادبی (قالب‌های شعر، بیان و بدیع) (ISBN 964-05-0036-4)

منابع

  • آرایه‌های ادبی (قالب‌های شعر، بیان و بدیع). شابک: ۹۶۴-۰۵-۰۰۳۶-۴.