کلیسای مریم مقدس (به ارمنی : Սուրբ Մարիամ եկեղեցի شیراز است، این کلیسا در سال ۱۶۶۲ میلادی (۱۰۴۰ خورشیدی) بنا شدهاست. در سال ۱۵۵۰ میلادی در محل کنونی کلیسا، کلیسایی کوچک وجود داشت که اطراف آن را خانههای ارمنیان ساکن شیراز احاطه کرده بود. این کلیسا در محله سنگ سیاه ، خیابان قاآنی، کوی دربند مشیر، نزدیک مسجد مشیر ، جنب بازارچه ارامنه واقع شدهاست.
ورودی دروازه ای بزرگ است که صلیبی بر آن وجود دارد و از بیرون اگر این صلیب نبود هیچ نشانی از کلیسا بودن بنا وجود ندارد. تالار کلیسا بنایی بسیار ظریف باستانی است و مربوط به قرن هفدهم میلادی میباشد با قدمتی بیش از ۴۰۰ سال؛ که نقاشی بسیار زیبایی بر سقف چوبی آن با طرحها زیبا و با استفاده از رنگ روغن موجود است؛ که در هیچیک از کلیساهای ایران مشابه آن دیده نشدهاست. گچ بریهای موجود نیز از شاهکارهای دوره خود بهشمار میآیند. در ورودی شمعدانیهای بلند قدری دو سمت و همچنین کاکتوسهای رنگارنگ وجود دارد. تابلوهایی به زبان عبری و بسیار قدیمی در اطراف وجود دارند. از نکات مهم معماری این کلیسا نمای خارجی چهارگوش است که هیچ گونه اثری که حکایت بر کلیسا بودن این ساختمان باشد، دیده نمیشود ولی از داخل تالار، کلیسا گنبدی شکل است.
به گفته رئیس انجمن اقلیتهای مذهبی ارمنی، دور تا دور کلیسا در طول سالهای زیادی محل کسب و کار تاجران پرتغالی بوده و کمتر کسی از بیرون میتواند تشخیص دهد که این مکان کلیساست مگر از روی علامت صلیب![ ۱]
ارزش این کلیسا به حدی است که حتی اساتیدی از دانشگاههای ایتالیا بارها برای دیدن ویژگیهای این کلیسا به شیراز آمدهاند.[ ۲]
این اثر در تاریخ ۱۵ مهر ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۷۵۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[ ۳]
کلیساهای ارمنی در ایران
اصفهان تبریز تهران استانهای آذربایجان
شرقی و غربی سایر نقاط
ایران
کلیساها و صومعههای باستانی، قرون وسطی و تاریخی ارمنیان
ارمنستان
استان آراگاتسوتن استان آرارات استان آرماویر استان گغارکونیک استان کوتایک استان لوری استان شیراک استان سیونیک استان تاووش استان وایوتسجور ناحیههای ایروان آوان (کلیسای هوهانس مقدس (آوان) , کلیسای مریم مقدس (آوان) , کلیسای کاتوغیک تسیراناور آوان )
کاناکار (کلیسای هاکوب مقدس، کاناکر , کلیسای مریم مقدس (کاناکر) )
Yerevan (نمازخانه گتسمانی , کلیسای کاتولیک ایروان , نمازخانه آنانیای حواری مقدس (ایروان) , کلیسای گئورگ مقدس (ایروان) , کلیسای گریگور روشنگر مقدس (ایروان) , کلیسای جان تعمیددهنده مقدس , کلیسای مریم مقدس (نورک-ماراش) , کلیسای پوغوس و پطروس مقدس، ایروان , کلیسای زورآوور آستواتساتسین مقدس ) جمهوری آرتساخ
کلیسای میناس مقدس (آیگستان) صومعه صلیب مقدس (آگاراک) Agulis (کلیسای هوهانس تعمیددهنده مقدس (آگولیس) , کلیسای کریستاپور مقدس (آگولیس) , نمازخانه کومسی مقدس , کلیسای مریم مقدس (آگولیس) , کلیسای میناس مقدس (آگولیس پایین) , St. Stephen , صومعه توماس مقدس (آگولیس) , صومعه مریم مقدس (آگولیس) )
کلیسای مریم مقدس (آموراکان) Amutegh Anahit کلیسای آنوشاوان Aparan صومعه کاراپات مقدس (آپاراکونیس) Arakhish کلیسای یغیشه مقدس (آرئش) نمازخانه آرماواشن Ayrivank Baku (کلیسای ارمنی (باکو) , کلیسای مریم مقدس (باکو) , کلیسای جامع تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس (باکو) )
Banants (کلیسای گریگور روشنگر مقدس (بانانتس) , کلیسای مریم مقدس (بانانتس) , تارگمانچاتس آناپات وانک , Dzernavor )
Bayan Bazarkend کلیسای هوهانس مقدس (برداک) Bist (صومعه مریم مقدس (بیست) , صومعه نشان مقدس (بیست) )
کلیسای گابریل مقدس (براجور) Chahuk (کلیسای هوهانس مقدس (چاهوک) , صومعه شوغاکات مقدس (چاهوک) )
صومعه مریم مقدس (چالت) Chaldash کلیسای مریم مقدس (آوتارانوتس) Chaparli چارک وانک دادی وانک داسنو وانک کلیسای خورن مقدس کلیسای داستاپور Demirov کلیسای سمباتان دیزا دزاغکوتس آناپات کلیسای فرانک Gabriel صومعه سارگیس مقدس (گاگ) Ganja (کلیسای گئورگ مقدس (گاندزاک) , کلیسای گریگور روشنگر مقدس (گاندزاک) , کلیسای هوهانس مقدس (گاندزاک) , کلیسای سارگیس مقدس (گاندزاک) , کلیسای مسیح منجی مقدس (گاندزاک) , کلیسای مریم مقدس (گاندزاک) , کلیسای تادئوس مقدس (گاندزاک) )
گاردمان وانک Gavurkala Getabek (کلیسای مریم مقدس (گدهبی) , Church )
کوساناتس آناپات، ووسکاناپات کلیسای گئورگ مقدس (قاراداغلو) کلیسای وارطان مقدس (قازاخ) کلیسای درن اند آراج گتچاوانک کلیسای هوهانس مقدس (هاجیشن) Hakobshen (کلیسای گریگور روشنگر مقدس (هاکوبشن) , کلیسای میناس مقدس (هاکوبشن) )
صومعه هاندابرتی نمازخانه هارانتس هارانتس وانک هازارابیوراتس وانک هازاراپرکیچ وانک هورکا وانک هوساکان ناهاتاک وانک کلیسای آسریک جرداخان Jugha (صومعه منجی مقدس (جوغا) , کلیسای هووی (جوغا) , کلیسای مریم مقدس (جوغا) )
Kabakhtapa صومعه کاغنی خاچ Karasakal کراهانی وانک Karmir Vank کاتاروانک کاواراوانک کراتاوانک Khoshkashen (کلیسای مریم مقدس (خوشکاشن) , کلیسای یغیشه مقدس (خوشکاشن) )
کلیسای مریم مقدس (خویلو) خوناساوانک کلیسای کیش صومعه مریم مقدس (کرنا) کوواخغدی وانک کرمانکا وانک کلیسای هوهانس مقدس (کرزن) Kuki (کلیسای گریگور مقدس، کوکی , کلیسای استپانوس مقدس، کوکی , کلیسای وارطان مقدس، کوکی )
کوساناتس آناپات (استان شاهومیان) کلیسای گریگور مقدس، کیولک لیانوسی وانک ماسانتس وانک صومعه گریگور روشنگر، مسروپاوان Minkend مروتی آناپات Nakhichevan (کلیسای گئورگ مقدس، ناخیجوان , کلیسای تثلیث مقدس، ناخیجوان )
آناپات استپانوس مقدس، ناویش نمازخانه گئورگ مقدس، نرکین آزا صومعه مترجمان، نوراکرت Norashen (کلیسای گریگور مقدس، نوراشن , نمازخانه هریپسیمه مقدس، نوراشن , کلیسای هوهانس مقدس، نوراشن , صومعه مریم مقدس، نوراشن , کلیسای استپانوس مقدس (نورشن) )
کلیسای تثلیث مقدس، نورس صومعه منجی مقدس (نوکازار) کلیسای مریم مقدس، ادزوپ اوخت یغتسی (شهرستان داشکسن) اوختی درنی وانک کلیسای استپانوس مقدس، اوردوباد نمازخانه اوواساپ کلیسای روستای پاهست Pand Paraka (کلیسای صلیب مقدس، پاراکا , نمازخانه یغیا مقدس، مارگارا , کلیسای شماون مقدس، پاراکا , صومعه استپانوس مقدس (پاراکا) )
کلیسای گریگور روشنگر مقدس، پارتاو Pip (Barsam , کلیسای پپرونیا مقدس، پیپ , کلیسای استپانوس مقدس (پیپ) )
کلیسای پولادلوی پتکاتاغی وانک Ramis (نمازخانه کاراپت مقدس، رامیس , کلیسای مریم مقدس، رامیس , St. Sarkis )
شاهپکار وانک Shahponk (نمازخانه گریگور مقدس، شاهاپونک , نمازخانه سارگیس مقدس، شاهاپونک )
Shalva صومعه صلیب مقدس، شامن صومعه فرشتگان مقرب مقدس کلیسای سارگیس مقدس، شاوارشاوان کلیسای شورجو Shusha (کلیسای قازانچتسوتس آمناپرگیچ مقدس , کلیسای کاناچ ژام , صومعه کوساناتس , کلیسای مریم مقدس آگولتسوتس (شوشی) )
تاغاسر آناپات کلیسای هوهانس مقدس، تامبات صومعه مترجمان کلیسای هوهانس مقدس، تاتلو Tazekend نمازخانه تخکونی Togh (کلیسای هوهانس مقدس، توغ , کلیسای استپانوس مقدس، توغ , Red Church )
تران یغتسی کلیسای مریم مقدس (تسار) صومعه مریم مقدس، تسغنا تسیتسرناوانک کلیسای وانکاسار Vardashen (کلیسای یغیشه مقدس، وارداشن , کلیسای حواری یغیشه مقدس )
Varzakan کلیسای مترجمان مقدس، ورین کراهات Voghohi (کلیسای صلیب مقدس، وغوهی , کلیسای استپان مقدس، وغوهی )
کوساناتس آناپات صومعه یغیشه آراکیال یغناساری وانک کلیسای یکغتسادزور Yeni Zod کلیسای گئورگ مقدس، یرنجاک یری وانک صومعه یریتس مانکانانتس صومعه یرموغیا کاهانا کلیسای گئورگ مقدس (زاکاتالا) گرجستان (فهرست کلیساهای ارمنی در تفلیس
Abibos آبیسوسی وانک کلیسای صلیب مقدس (آخالتسیخه) صومعه کوچک بنیدزور کلیسای تسوغروغاشن کلیسای هاکوب مقدس (پوکر خانچالی) Shahumyan (کلیسای مریم مقدس (شهرستان شاهومیان) , صومعه یکشنبه مقدس )
Tbilisi (صومعه وانک (تفلیس) , کلیسای مریم مقدس بیتلحم (تفلیس) , کلیسای مریم مقدس چوغورتی , کلیسای گئورگ مقدس اجمیاتسنتسوتس (تفلیس) , کلیسای گئورگ مقدس (تفلیس) , کلیسای گریگور روشنگر مقدس (تفلیس) , کلیسای جیگراشنی آوتیاتس , کلیسای گئورگ مقدس کامویانتس , کلیسای کاراپت مقدس (تفلیس) , کلیسای گئورگ مقدس کاراپ , کلیسای انجیل سرخ (تفلیس) , کلیسای مریم مقدس خوجیوانک , کلیسای مریم مقدس تسیراناور (کرتسانیسی) , کلیسای گئورگ مقدس موغنی (تفلیس) , کلیسای نوراشن (تفلیس) , کلیسای صلیب مقدس (تفلیس) , کلیسای نشان مقدس (تفلیس) , کلیسای سارگیس مقدس (تفلیس) , کلیسای استپانوس مقدس کوسانتس , کلیسای گئورگ مقدس دزوراباش , کلیسای تاودویانتس , Zrkinyants )
توکاوانک کلیسای مریم مقدس (تسخینوالی) ترکیه (ترکیه
عبدالمسیحی وانک کلیسای گئورگ مقدس (آبلبوهار) آبراهاماوانک آداماکرتی وانک Adana (کلیسای جامع مریم مقدس (آدانا) , Morotu )
صعومه آقاراک مقدس سریر مقدس کیلیکیه آغبوناری وانک آغماغارا صومعه آقپریگ مقدس کلیسای صلیب مقدس (آختامار) آگرکی وانک کلیسای زورآور مقدس Akevra Akhkosi Vank صومعه آکنر مقدس آکنجی وانک کلیسای هاکوپ مقدس، ایغدیر کلیسای بارتوقیمئوس مقدس آمردولو وانک کلیسای زوراوارتس مقدس آنی (شهر باستانی) (List کلیسای جامع آنی , Holy Saviour , Gaskashen , Honents , Abugamerats , کلیسای حواریون، آنی , Kusanats , کلیسای آبوخانمی , صومعه گریگور مقدس , کلیسای هووی (آنی) )Aparank صومعه آراکلوتس مقدس (موش) صومعه مریم مقدس (آراپگیر) صومعه مریم مقدس (آرگلان) آرکایاکاغنی وانک آرکایاکاغنی وانک جزیره قوش Ashtishat آیگ (وانک) Ayridzor Baberd (St. Ohan , Kristos )
کلیسای جامع هوهانس مقدس (باگاوان) باگنایری وانک کلیسای جامه بانا Bardzraberd Barsam کلیسای بارتوقیمئوس مقدس صومعه استپانوس مقدس (برکری) کلیسای گئورگ مقدس (چناق قلعه) صومعه مریم مقدس (چارخاپان) Chordvank Constantinople (Galata , Kuzguncuk , Fatih , Kartal , Samatya , Taksim , Beyoğlu , Beyoğlu )
صومعه درازارک دزوروی وانک Elazig Enda Vank اندزاکاری وانک Eskişehir Fenki Vank Firsi Vank صومعه کاراپت مقدس (فرنوز) Garapazar Gaziantep Gelati Vank Ghukas Goms گرنری وانک Hekimkhan Hogots هوگوتس وانک Horomos Ishkhan کلیسای هوهانس مقدس (ایشخانیگوم) İskenderun Jermik Kamari Vank Kamatun کامرجادزوری وانک Kangvar Kanzak کاپوسی وانک صومعه کاراپت مقدس، موش Karasni Vank کارمیر وانک (کسون) Karmravank Kars (Cathedral , کلیسای مریم مقدس (قارص) )
Kava Kes Kesaria سریر مقدس کیلیکیه خاچابازاری وانک کلیسای تئودوروس مقدس (خالفتی) سریر مقدس کیلیکیه Khorsana صومعه ختزکونک صومعه کتوتس Khunarktor Levonberd لیم آناپات Malatia Mam Manazkert Manravank Marinos Vank Mazhak صومعه مریم مقدس (مدزوپاوانک صومعه گئورگ مقدس (پوتکی) Mokhraberd Molevoni Vank Mordsako کلیسای مرن Mush (کلیسای مارینه مقدس، موش , صومعه نشان مقدس )
نارکاوانک Odeli Odzi Khazina Ogsend Ohan Oski Tur Otur Pakagetik دغیرمنآلتی (بتلیس) Rshtuni Sachle کلیسای سبخچ سیس (شهر باستانی) (باگنایری وانک , Gavikata Vank , Atanagine Vank )Sivrihisar Skanchelagordz Vank Smbataberd Smyrna Soradir باگنایری وانک صومعه نشان مقدس (سرخو) Tarsiakh Tashan تاوبلوری وانک Tekor تیوریکی وانک کلیسای گیراگوس مقدس، دیاربکر کلیسای نجاتدهنده، ترابزون تساراکار وانک کلیسای مریم مقدس (تسپنی) کلیسای حواریون مقدس (وان) واراگاوانک Vardan Vank واردنوتساتس وانک Vardkan Anapat صومعه وارزاهان Vosteghavank Yeghegnamor Yeghrdut Yerazgavors مجموعه صومعهای زوراوانک (آرشارونیک) ایران (ایران
کلیسای تادئوس مقدس کلیسای استپانوس مقدس کلیسای زور زور کلیسای چوپان کلیسای مریم مقدس (جلفا) کلیسای گئورگ مقدس (سلماس) کلیسای سورپ سرکیس کلیسای مهلذان Tabriz (کلیسای مریم مقدس (تبریز) , کلیسای سرکیس مقدس (تبریز) , کلیسای مریم ننه )
کلیسای هریپسیمه مقدس (موجومبار) کلیسای هوهانس مقدس (سهرل) کلیسای هوهانس مقدس کلیسای مریم مقدس (سرنق) جلفای نو (کلیسای وانک , کلیسای مریم و هاکوپ , کلیسای گئورگ مقدس (اصفهان) , کلیسای استپانوس مقدس (اصفهان) , کلیسای یوحنا , کلیسای کاتارینه , کلیسای بیتاللحم , کلیسای نیکوغایوس , کلیسای گریگور لوساووریچ مقدس (اصفهان) , کلیسای سرکیس مقدس (اصفهان) , کلیسای میناس , کلیسای نرسس مقدس )کلیسای مریم مقدس (شیراز) Tehran (کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس , کلیسای سورپ گئورگ ) اورشلیم (دولت فلسطین /اسرائیل )Asia Europe
.jpg)
_church.jpg)
.jpg)
