ویکی‌پدیا:زبان و زبان‌شناسی

رد کردن به: فهرست بحث‌ها • آغاز بحث‌ها • پایین صفحه • افزودن بحث تازه این صفحه برای بحث و بررسی بر روی موضوعات مرتبط با زبان و زبان‌شناسی در ویکی‌پدیا ایجاد شده‌است. درخواست‌های برابر فارسی برای واژه‌های خارجی و برعکس نیز همین‌جا مطرح می‌شوند. توجه داشته باشید که این صفحه به قصد واژه‌سازی ایجاد نشده‌است و تنها هنگامی باید در آن دربارهٔ واژه‌ای بحث شود که آن واژه در سیاههٔ واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی و کتاب‌های علمی مرتبط نیامده باشد. ازاین‌رو، هنگامی که دنبال برابر فارسی یک واژهٔ بیگانه می‌گردید، قبل از مطرح کردن آن در این صفحه آن را در منابع زیر جستجو کنید. واژه‌های مصوّب فرهنگستان (بر پایه حوزه و دفتر) ویکی‌پدیا:برابر فارسی اصطلاحات علمی ویکی‌پدیا:نگارش نام‌های خارجی (وپ:واژه‌های تأییدشده) فهرست‌های مستند نام‌های ایرانداک

استفاده از این صفحه بحث‌های جدید را به انتهای این صفحه بیفزایید. اگر معادل مناسب را به کمک منابع بالا نیافتید در این صفحه برای هر درخواست، یک مدخل ایجاد کنید که شامل اصلِ واژه، زبان اصلی، حوزهٔ تخصصی، مدخل ویکی‌پدیا در زبان اصلی (در صورت وجود)، تعریف واژه (در صورت وجود)، و یک پیوند به نتیجهٔ حاصل جست‌وجوی گوگل دربارهٔ آن واژه باشد. در صورت پیشنهادِ برابر، توجه داشته باشید که برابرها برای درخواست‌های موردنظر از سوی منابع قابل اعتماد و نامدار چاپ و منتشر شده باشند. همچنین، برای واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی شاید این صفحه مفید باشد. مطالب خود را با اضافه‌کردن "~~~~" یا کلیک بر روی این کلید در نوار ابزار امضا کنید. بایگانی ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۴، ۲۵، ۲۶، ۲۷، ۲۸، ۲۹، ۳۰، ۳۱، ۳۲، ۳۳، ۳۴، ۳۵، ۳۶، ۳۷، ۳۸، ۳۹، ۴۰، ۴۱، ۴۲، ۴۳، ۴۴، ۴۵

September 2021

سلام. هنگام ترجمه مقاله‌ای، از پس ترجمهٔ کامل یک پاراگراف برنیامدم، ممکن است یکی از دوستان به من کمک کند؟ (موضوع دربارهٔ روسی‌زبانان‌ِ اسرائیل است و راجع‌به تمایلات سیاسی آنها صحبت می‌شود ولی دقیقاً برایم مفهوم نشده‌است

Russian-speaking Israeli analyst Igor Khlopitsky stated that this also resulted from the Russian-speaking Israelis generally wanting quick results during times of turmoil, saying, "Those who came after Perestroika had the Soviet mentality beaten out of them by the very difficult problems of the time. And where some other Israelis see the possibilities for discussion and dialogue, they just want to solve the problems swiftly

--Vandäd‍‍‍ «بحث» ‏۲۲ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۳۷ (UTC)

@V.H سلام.

«ایگور کلوپیتسکی [نیازمند بازبینی آوانگاری]، تحلیل‌گر اسرائیلی روسی‌زبان، اشاره کرده‌است که این [احتمالاً در جملات قبلی مشخص شده که چه‌چیزی] در نتیجهٔ تمایل روسی‌زبانان اهل اسرائیل به دستیابی سریع به نتیجه در طول مدت آشفتگی [احتمالاً اشاره به موضوعی که قبلاً گفته شده] نیز هست و گفته‌است «کسانی که پس از پرسترویکا آمدند [این که از کجا آمدند مجهول است]، به‌واسطهٔ دشواری‌های بسیار در آن زمان، ذهنیت شوروی خود را از دست داده‌بودند؛ و در جایی که سایر اسرائیلی‌ها گزینه‌ها برای بحث و گفتگو را می‌بینند، آن‌ها تنها خواستار حل سریع مشکلات هستند».

این جمله‌بندی را می‌شود بهبود داد. اما مفهوم کلی بند فوق همین است. برای بهبود ترجمه باید به متون قبل از این بند هم رجوع شود که بشود عبارت‌های مجهول را بهتر توضیح داد. {{کاربر|جـیپیوتر}} ^بحث ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۵۹ (UTC)

من هم ترجمه مشابهی کرده‌بودم ولی مشکل همینجاست که این موارد مجهول که شما هم بهشان اشاره کردید در پاراگراف‌های قبلی مشخص نشده‌اند. من این مشکل را در جاهای دیگر مقاله هم دیدم، احتمالاً ایراد از ویکی‌نویس انگلیسی بوده که مقاله‌اش را نامفهوم نگاشته. بهرصورت، از شما متشکرم. --Vandäd‍‍‍ «بحث» ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۳۴ (UTC)

فیلم جاس‌اروپایی

این را در اینجا مطرح می‌کنم تا سایر دوستان هم نظرشان را بنویسند. عبارت فیلم جاس‌اروپایی که برای en:Eurospy_film انتخاب شده، معادل دقیق و مناسبی به‌نظر نمی‌رسد. اول آنکه در عبارت اصلی، spy مخفف نشده، بلکه Europe است که مخفف شده و به‌صورت Euro به‌کار رفته‌است. با عنایت به این موضوع، یوروجاسوسی بیشتر به عبارت اصلی انگلیسی وفادار است. دوم آنکه واژه یورو برای خواننده فارسی‌زبان آشناتر است (واحد پول، مسابقه آواز یوروویژن، یورونیوز، یوروپل و غیره)، حال آنکه «جاس» معنای خاصی ندارد و بعید می‌دانم کسی با دیدن آن در وهله اول، دریابد که «جاس» مخفف «جاسوسی» است. از این لحاظ پیشنهاد می‌کنم به‌جای جاس‌اروپایی (که مشمول وپ:رایج هم نمی‌شود)، از یوروجاسوسی یا یک معادل مناسب دیگر استفاده است. حتی کامل‌نوشتن آن به‌صورت فیلم جاسوسی اروپایی بهتر از جاس‌اروپایی است. با احترام Tisfoon (بحث) ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۱:۱۳ (UTC)

این شیوه اختصار در فارسی غیر معمول است. هر دو عنوان پیشنهادی بهتر از عنوان جاس خواهد بود و بهتر است در لید به هر دو + جاسوسی اسپاگتی اشاره شود. اینکه نام مقاله کدام باشد:  نظر: «فیلم جاسوسی اروپایی» واضحتر از بقیه به نوع ژانر اشاره دارد. Salome_mi ^✉️ ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۵۷ (UTC)

یای مجهول در نویسه‌گردانی واژگان خارجی

با سلام و درود، یای مجهول در بسیاری اسامی خارجی وجود دارد. یک تعریف خوب از یای مجهول در نت دیدم که یک فایل صوتی کوتاه است. این بخش را برای این باز کردم که ببینم آیا نظر واحدی در این زمینه در بین ادب شناسان و مترجمان ادبی وجود دارد.

مثالی در زبان آلمانی: نام Eberhard که در IPA آن را به این شیوه داریم: ˈe:bɐhart. اصولاً e: به عنوان یای مجهول شناخته می‌شود و نشان دادنش در زبان فارسی خیلی سخت است. گهگاهی هم ویرایشگران آن را در نامها به صورت سلیقه‌ای وارد می‌کنند؛ مثلاً ایبرهارد(ت؟) و نه اِبرهارد. در این مثال تلفظ e: حرفی است که شاید با واکه مرکب به شکل اِیْ بتوان نشان داد ولی در واقع ی تلفظ نمی‌شود. اگر دهان را به قصد گفتن اِیْبِهارد باز کنیم ولی ی را تلفظ نکنیم آنگاه شبیه آلمانی‌اش می‌شود، احتمالا به خاط همین مجهول است. ویرایشگرانی که خیلی وسواس روی نشان دادن تلفظ اسامی به خرج می‌دهند یک نکته را گاهی فراموش می‌کنند که لهجه و تلفظ را تا چه حد با فشار می‌توان در یک واژه گنجاند. توجه کنید که این اسامی توسط مترجمان و نویسندگان زیادی از قدیم به کار رفته‌اند و نمایش یای مجهول با واکه مرکب به غیر از اخیراً مرسوم نبوده. دلیل سوال من این است که در صورت استفاده از واکه مرکب برای نمایش ی مجهول خیلی از اسامی باید باز نویسی شوند حداقل ده‌ها و صدها اسم به زبان مجاری میشناسم که شامل میشوند. Salome_mi ^✉️ ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۴۲ (UTC)

یای مجهول در بسیاری از واژگان فارسی هم هست و به نظرم باید خط فارسی بروز شود تا این واکه را پشتبانی کند. فارسی که فقط همین فارسی تهران و ایران نیست! مثلاتاجیکان نام ایران را هم با یای مجهول تلفظ میکنند که درست هم هست.برسام (بحث) ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۰۳ (UTC)

مشین یا ماشین؟

برای مقالات ماشین گان کلی و ماشین گان کلی (موسیقی‌دان) مشین عنوان مناسبی است یا ماشین؟ لطفا دوستان راهنمایی کنند. م.جمشیدی/^گفتگو ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۱۳ (UTC)

@Mohammad R. Jamshidi: گرامی  نظر: ماشین بهتر است. چون ماشین را در فارسی ما اینطور مینویسیم. ولی اگر کسی خیلی بخواهد با لهجه اسمش را بگوید آن موقع مِشین بگوید. باز هم یک  نظر: دیگر، پیشنهاد میکنم اینکه تلفظ اصلی چیست در یادداشت توضیح داده شود ولی عنوان ماشین باشد. این یک مدی است در جامعه مثالش هم زیاد است: قشر روحانی را دیدید چطور به یک کلمه عربی یا قرآنی میرسد آن را تلفظ میکند... داره نشان میده که چه وسواسی دارد روی تلفظ و زبان عربی را هم خیلی اشراف دارد که تا یک حدی بد نیست. همه آنچه نوشتم نظرات شخصی است. ببینید بقیه دوستان چه نطر میدهند. Salome_mi ^✉️ ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۲۸ (UTC)

@Salome mi: درود بر شما. دقیقا. به‌خاطر همین به ماشین گان انتقال دادم. اگر بخواهیم لهجه را مدنظر قرار دهیم، باید امینم را هم امِنِم بنویسم (منظورم عنوان مقاله است). گفتگویی هم با جناب فور در اینجا داشتم که ایشان دلیل خوبی برای نوشتن "ماشین" بیان کردند. فکر کنم بهترین گزینه همان ماشین گان کلی باشد. با احترام م.جمشیدی/^گفتگو ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۳۸ (UTC)

ویکی‌پدیا:قواعد نام‌گذاری (فارسی‌سازی نام‌های خارجی) رو ببینیدGodNey (بحث) ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۰۶ (UTC)

دو پرسش!

درور، تلفظ دانمارکی این واژه Elitedivisionen که لیگ برتر فوتبال زنان دانمارک است که من الیت دیویژن نوشته ام و دومین پرسش در رابطه با رده ای با عنوان 1956 debut albums که من معادل آن را آلبوم‌های نخست در ۱۹۵۶ در نظر گرفتم اما هنوز ایجادش نکردم آیا این دو ویرایش در عنوان های آنها صحیح است؟!.Simsala111 (بحث) ‏۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۲۵ (UTC)

سلام @Simsala111: ، سیون در دانمارکی بر اساس ایپا شون یا شُن تلفظ می‌شود (ɕ --> ش). با این حساب این کلمه اِلیته‌دیویشونِن نگاشته میشود. اگر خواستید منتقل کنید: الیته‌دیویشونن بدون زیر و زبر. اما یک سؤال، آیا لازم است اصلا این کلمه را در مقاله بیاورید؟ همان عنوان لیگ برتر... مناسب نیست؟ Salome_mi ^✉️ ‏۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۳۳ (UTC)

در ضمن رده:آلبوم‌های آغازین (۱۹۵۶) میلادی را استفاده کنید که مثل باقی رده‌ها شود. Salome_mi ^✉️ ‏۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۱۱ (UTC)

@Salome mi: اکثر ویکی ها مانند ویکی نروژی ، اسپانیایی ، کره ای ، ترکی و روسی همان اسم اصلی یعنی اِلیته‌دیویشونِن را استفاده کردند من هم با توجه به عدم رایج بودن نامی خاص در فارسی دوست داشتم اسم اصلی باشد.حال اگر فکر میکنید لیگ برتر فوتبال زنان دانمارک بهتر است همان را بنویسم.آلبوم های آغازین عجیب است بیش از اینکه به موسیقی و آلبوم ها ارتباط داشته باشد آدم را یاد زیست شناسی میندازد. Simsala111 (بحث) ‏۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۳:۴۹ (UTC)

@Simsala111: اخبار ورزشی را دنبال نمکنم و نمی‌دانم کدام عنوان مقاله باید باشد فارسی یا اصل زبان. شاید کاربران فوتبالدوستی مثل Kasir پیشنهاد بهتری داشته باشند. Salome_mi ^✉️ ‏۲ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۱۹ (UTC)

Zombie apocalypse

درخواست ترجمه:

• واژه: Zombie apocalypse
  
• زبان: انگلیسی
  
• حوزه تخصصی: فیلم و سینما
  
• پیوند: https://en.wikipedia.org/wiki/Zombie_apocalypse
  
• توضیحات: درود دوستان، من یه مقاله رو ترجمه کردم اما در مورد ترجمه مناسب عنوان، تردید دارم. نظرتونو بگین. ممنون --Hamid.Moghadam (بحث) ‏۴ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۰:۳۰ (UTC)
  

@Hamid.Moghadam: در اصل جای کلماتش باید برعکس باشه، ولی در این صورت یکم ناجور میشه، برای اصلاحش میشه تبدیلش کرد به چیزی مثل «آخرالزمان زامبی گونه» یا همچین چیزی. مجتبی ک.د. «بحث» ‏۴ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۲:۱۶ (UTC)

اینکه معنایش واضح است: آخرالزمان زامبی‌ها. کجای نام مبهم است که در اینجا مطرح کرده‌اید؟ Taddah (بحث) ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۴۳ (UTC)

درخواست راهنمایی دربارهٔ نام رنگ‌ها

درود بر تمامی همکاران گرامی، بنده به همراه جناب ویکی‌پرشیای گرامی تصمیم گرفتیم تا با کمک استاد جیپیوتر گرامی فهرست‌های رنگ‌هایی که در en:Lists of colors وجود دارد را ترجمه و به ویکی‌فا انتقال نماییم (در این بحث). اما مشکلی اینجا پیش می‌آید: عنوان استاندارد اکثر رنگ‌ها معادل فارسی ندارد. آیا این عنوان‌ها باید به فارسی ترجمه شوند؟ آوانگاری شوند؟ یا اصلاً فارسی آن‌ها نیازی نیست ذکر شود و از همان عنوان انگلیسی استفاده شود؟ با احترام. لوردپروفو ^گفتگو ۱۵ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۵:۴۷ (ایران) ‏۷ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۱۷ (UTC)

با سلام. رنگ‌های مورد اشاره از نام‌هایی استفاده می‌کنند که تحت استاندارد پانتون تعریف شده‌اند. برای مثال Absolute Zero نام استاندارد رنگ است و نباید ترجمه شود. بحث اینجا بیشتر این است که معادل‌های فارسی برای این رنگ‌ها وجود دارد؟ اگر برای برخی از آن‌ها چنین معادلی وجود داشته‌باشد، نظر همکاران در مورد قالب‌بندی جدول‌ها چیست؟ آیا نام‌های موجود باید ذکر شوند و سایر رنگ‌ها خانه‌شان خالی بماند؟ به‌طور کلی به‌دنبال یک قالب و ترتیب قابل قبول برای این جدول‌ها هستیم که ظاهر صفحه مشابه مقاله‌هایی با ترجمهٔ ناقص نشود. {{کاربر|جـیپیوتر}} ^بحث ‏۷ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۱:۳۸ (UTC)

• @LordProfo و Jeeputer: به نظر من اکثرش رو نباید ترجمه کرد. توی جدول هم میشه یک ستون اضافه کرد به نام توضیحات که اونجا معنی لغت رو توضیح بدین. مجتبی ک.د. «بحث» ‏۸ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۴۵ (UTC)

  البته رنگ هایی که برای خودشون صفحه دارن دیگه نیاز به توضیح نداره. فقط اون هایی که ترجمه نشدن و صفحه ندارن. اگه تعداد این موارد زیاد نبود میشه توی بخش یادداشت ها هم توضیح داد. مجتبی ک.د. «بحث» ‏۸ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۴۸ (UTC)

Haltlose personality disorder

با درود، نمی‌دانم این اختلال شخصیت در فارسی اصلاً معادلی دارد یا نه. با جستجو در گوگل حتی نتوانستم تلفظ انگلیسی واژه Haltlose را پیدا کنم. با جستجوی فارسی در گوگل به کلماتی مثل بی‌هدف و بی‌قیدوبند برخوردم. لازم به ذکر است که مهارگسیختگی از ویژگی‌های افراد مبتلا به این اختلال شخصیت است. نظر دوستان راجع به عنوان «اختلال شخصیت بی‌قیدوبند» چیست؟ من فکر می‌کنم این عنوان با توجه به پاراگراف نخست ویکی انگلیسی ساده به خوبی ویژگی‌های این اختلال شخصیت را پوشش می‌دهد اما خب تحقیق دست اول در اینجا به درستی جایز نیست؛ پس قدم اول جستجو در منابع آکادمیک روانشناسی است که من به آنها دسترسی ندارم و در صورت نیافتن معادل، باید خودمان نامی مناسب برای این اختلال شخضیت پیدا کنیم. کاربر:Tisfoon عزیز و گرامی همواره از کمک‌های شما در اینگونه موارد استفاده کرده‌ام؛ پس خوشحال می‌شوم اگر در این مورد هم نظرتان را مطرح کنید. Taddah (بحث) ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۵۶ (UTC)

Taddah گرامی، با درود، واژه مورد نظرتان ریشه‌ای آلمانی دارد و از واژه Haltlos به معنای «بی‌ثبات» و «نابسامان» ساخته شده است. البته چون این واژه ابداعی است، بهتر آن است که آنرا ترجمه نکنید و «اختلال شخصیت هالتلوس» بنویسید. بی‌قیدوبندی و مسئولیت‌ناپذیری تنها مختص به این اختلال شخصیت خاص نیست و در برخی دیگر از انواع اختلال شخصیت یا بیماری‌های روان‌پزشکی نیز مشاهده می‌شود. درس‌نامهٔ روان‌پزشکی کاپلان و سادوک این اختلال شخصیت را در گروهی جداگانه تحت عنوان «اختلالات شخصیتی خاص دیگر» (other specific personality disorder) دسته‌بندی کرده‌است که زیرگروه‌های آن عبارتند از: eccentric, haltlose, immature, narcissistic, passiveaggressive, psychoneurotic. تا آنجا که به‌یاد دارم، در کتاب‌های تخصصی روان‌پزشکی نیز این واژه ترجمه نشده بود، اما کتاب‌های ترجمه‌شدهٔ جدید را ندیده‌ام. با احترام Tisfoon (بحث) ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۱:۳۸ (UTC)

کاربر:Tisfoon به نظرم حرف شما که می‌گویید بهتر است نام را ترجمه نکنیم، منطقی است؛ چون در خود انگلیسی هم آن را ترجمه نکرده‌اند اما یک سوال دیگر، آیا اطمینان دارید که این واژه هالتلوس تلفظ می‌شود در آلمانی؟ البته تقریباً همه اختلال شخصیت‌ها در فارسی ترجمه شده‌اند و در ذهن من «بی‌قیدوبند» همچنان یک گزینه است ولی بیشتر متمایل به همان هالتلوس هستم. در هر حال، منتظر نظرات دیگر دوستان هم هستم. با احترام. Taddah (بحث) ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۲۹ (UTC)

Taddah روز به خیر. تلفظش به آلمانی طور دیگریست. ولی به دو نکته بد نیست توجه شود. یکی اینکه در کتب تخصصی فارسی چه نگاشته شده و اینکه به صورت بین‌المللی (یا انگلیسی) این کلمه احتمالاً به صورت هالتلوس استفاده می‌شود یا اصل تلفظ آلمانی ملاک شده (هالتلوزه)؟ فکر کنم (؟) همان‌طور که تیسفون گفت در متون روانشناسی فارسی هالتلوس نوشه‌اند (چون خیلی این موارد تیپیک است). در پانوشت شاید بشود بیشتر توضیح داد. Salome_mi ^✉️ ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۴۰ (UTC)