ووشو

اجرای فرم دونفرهٔ جیان‌ شو در بازی‌های سراسری چین(ahmadrezarezazadeh)

ووشو (به زبان چینی: 武術 - پین‌یین: whǔshù، یا کونگ‌فو چینی به مجموعه هنرهای رزمی چینی گفته می‌شود که امروزه با نام‌های سی ام ای نیز شناخته می‌شود و به عنوان یکی از گسترده‌ترین رشته‌های رزمی شناخته می‌شود . ووشو به معنای هنر جنگیدن یا هنر رزم و مهارت می‌باشد . مسابقات ووشو مدرن در دو بخش ساندا (بخش مبارزه که در گذشته سانشو نام داشت.) و تالو (بخش اجرای فرم) برگزار می‌شود . در مسابقات ووشو , سنتی برگزار می‌شود که در آن بیشتر به انجام حرکات رکوردی مانند شکستن اجسام سخت و فرم‌های باسلاح و بی‌سلاح میپردازند . قدمت ووشو در کشور چین به زمان‌های بسیار دور و در حدود ۱۵۰۰ الی ۲۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد , و به عنوان کهن‌ترین رشته رزمی جهان و در عین حال یکی کاملترین هنرهای رزمی شناخته می‌شود . در آن زمان به منظور حفظ سلامتی، درمان بیماری‌ها، افزایش بنیه جسمانی و طول عمر و تعلیم مهارت‌های نظامی به افراد جامعه، حرکاتی ابداع گردید که گسترش آن در طول دوره‌های مختلف به ورزش ووشو بدل شده‌است . پس از انقلاب کمونیستی چین در ۱۹۴۹ این ورزش تحول یافت و دولت چین کلاس‌های آموزشی، کمربند و فنون جدید را به این ورزش رزمی اضافه کرد و نام هنرهای رزمی چینی را به ووشو تغییر داد . ووشو امروزه یک ورزش بین‌المللی است که زیر نظر فدراسیون بین‌المللی ووشوinternational wushu federation اداره می‌شود . مسابقات قهرمانی جهان این رشته از سال ۱۹۹۱ هر دو سال یک بار برگزار می‌شود و همچنین از ۱۹۹۰ در برنامهٔ بازی‌های آسیایی قرار گرفته ‌است . کمربندهای ووشو مدرن در فدراسیون جهانی ووشو به ترتیب به شرح زیر می‌باشد : سفید، زرد، نارنجی، سبز، آبی، بنفش، قهوه‌ای، قرمز، مشکی مشکی ‌دان ۱ -مشکی ‌دان ۲ -مشکی ‌دان ٣ - مشکی ‌دان ۴ - مشکی‌ دان ۵ -مشکی ‌دان ۶ - مشکی ‌دان ۷ -مشکی ‌دان ۸ - مشکی ‌دان ۹ . البته در بعضی از سبک‌ها کمربند بنفش حذف می‌شود . همچنین نوع کمربندها در ووشو سنتی , با نوع سبک فرق می‌کند .

تالو

تالو در زبان چینی به معنای فرم است. مسابقات ووشو در دو بخش ساندا و تالو اجرا می‌شود. در بخش تالو که بخش اجرای فرم است به‌طور معمول فرم‌های استاندارد سبک‌های اصلی ووشو یعنی تای چی چوان، چانگ چوان، نان چوان اجرا می‌شوند. همچین در مسابقات سنتی فرم‌های بدون سلاح یا با سلاح سبک‌های سنتی مانند [ جیت کان دو ]،[وینگ چون ] و ... اجرا می‌شود.

سبک‌ها

اجرای فرم شمشیر پهن شمالی مدرن توسط یک بانو

ووشو دارای بیش از ۳۰۰ سبک است که فقط تعداد محدودی از آن‌ها در مسابقات رسمی وجود دارند . همه این سبک‌ها در ووشو به دو صورت سبک‌های نرم (soft) و سبک‌های سخت (hard) وجود دارند . سه سبک اصلی ووشو مدرن چانگ چوان، نان چوان، و تای چی چوان هستند . در مسابقات بین‌المللی فرم‌های استاندارد وحرفه‌ای از این سه سبک اجرا می‌شود .

• چانگ چوان شامل سبک‌های شمالی می‌شود. واژه چانگ چوان به معنی مشت بلند می‌باشد. در این سبک از حرکات با دستان و پاهای کشیده و حرکات زیبای آکروباتیک استفاده می‌شود.
• نان چوان به معنی تحت‌اللفظی مشت کوتاه شامل سبک‌های جنوبی می‌شود؛ و بیشتر حرکات آن انفجاری و باسرعت و قدرت است و نمایان گر درگیری‌های نزدیک می‌باشد.
• تای چی چوان سبکی است که برپایه انرژی چی بنا شده‌است و به تقویت بدن هم از نظر جسمی و بیشتر از نظر روحی می‌پردازد. در این سبک حرکات آرام همراه باتنفس اصولی انرژی بدن را تنظیم می‌کند. این سبک به داشتن خصیصه مدیتیشن در حرکت معروف است.

ساندا یا سانشو

ساندا و سانشو در زبان چینی به معنای مبارزه آزاد هستند. سان‌دا یا سان‌شو نیز یک روش مبارزهٔ فول کنتاکت است که بر اساس تکنیک‌های سبک‌های مختلف ژیمناستیک، کیک بوکسینگ، کشتی (ورزش) چینی مانند شوای چیائو طراحی شده و شباهت زیادی به مبارزات بوکس، موای تای، کیک‌بوکسینگ و ام ام ای دارد، اما فنون گلاویزیِ بیشتری در آن دیده می‌شود. این مسابقات بر روی سکو یا همان رینگ باز برگزار می‌شود. همچنین مسابقات حرفه‌ای ساندا در کشور چین در سازمان‌های مختلف همچون سازمان (سی اف سی) برگزار می‌شود. همچنین مسابقاتی با نام سانداوانگ در چین برگزار می‌شود که در این مسابقات ضربات آرنج و زانو و حتی کله هم آزاد است. این سبک با نام‌های بوکس چینی یا کیک‌بوکسینگ چینی نیز شناخته می‌شود. از سانداکاران می‌توان به حسین اوجاقی، کانگ لی ،مسلم سالیکوف و … نام برد.

ناکامی ووشو در عضویت المپیک

فدراسیون بین‌المللی ووشو تلاش ناموفقی برای حضور این ورزش در المپیک ۲۰۰۸ پکن داشت. البته کمیته بین‌المللی المپیک به چین اجازه داد تا مسابقات ووشو پکن ۲۰۰۸ را هم‌زمان با المپیک پکن برگزار کند اما این مسابقات در زمرهٔ مسابقات رسمی یا حتی نمایشی المپیک قرار نمی‌گرفتند، چراکه ورزش ووشو را سبک ورزش رزمی غیر علمی و کاملاً فلسفی میدانستند.

کمیته بین‌المللی المپیک هم‌چنین در سال ۲۰۱۱ ووشو را به عنوان یکی از هشت رشته ورزشی انتخاب کرد که در صورت حذف کشتی کاندیدای حضور در المپیک ۲۰۲۰ خواهند بود. ورزش‌های کاراته، اسکیت، سافت‌بال، بیسبال، صخره‌نوردی، اسکواش، موج‌سواری دیگر کاندیداهای حضور در این المپیک بودند. مسابقات المپیک با حداکثر ۲۸ رشته ورزشی برگزار می‌شود و در صورت قطعی شدن حذف ورزش کشتی امکان حضور یک رشته دیگر به جای آن فراهم خواهد شد. اما در سال 2016 کمیته‌ بین‌المللی المپیک تصمیم به ابقای کشتی گرفت اما به دلیل میزبانی کشور ژاپن در المپیک 2020 رشته کاراته نیز وارد المپیک شد.

جستار های وابسته

• کونگ فو توآ
• هنرهای رزمی

منابع

• حق‌شناس، علی، دانشنامه هنرهای رزمی، تهران، نگاه بوستان، ۱۳۹۴، ص ۳۶۰.

پیوند به بیرون

• فدراسیون جهانی ووشو