موسیقی زیرزمینی در ایران

موسیقی در ایران
تاریخ
پیش از اسلام	هخامنشیان • ساسانیان
پس از اسلام	صدر اسلام • مروگی
معاصر	قاجار • پهلوی • لس‌آنجلسی • زیرزمینی
موسیقی سنتی ایرانی
مقام‌ها • نظریهٔ ادوار • دستگاه‌ها • تحول مقام به دستگاه • ردیف • فواصل موسیقی ایرانی • گوشه • آوازها • سازها • فرم‌ها
دیگر سبک‌ها
پاپ • رپ • راک • سمفونیک • جاز • متال • کرال
نواحی
آذربایجانی • شوشتری • ایلامی • باصری • بختیاری • بخشی‌های خراسان شمالی • بلوچی • بندری • ترکمنی • جنوبی • خراسانی • علوانیه • کردی • کرمانی • گیلکی • لری • مازندرانی
مناسبتی
زرتشتی • نوروزخوانی • تعزیه • رمضان • صلوات‌خوانی • مداحی

موسیقی زیرزمینی در ایران از سال‌های میانی دهه ۱۳۷۰ آغاز شد. مفهوم موسیقی زیرزمینی ایران با مفهوم جهانی آن تفاوت‌هایی دارد.

زمینه‌ها

به نوشته مسعود کوثری، با رشد شهرنشینی پس از انقلاب (که به بیش از ۶۰ درصد رسید) و جوانی جمعیت که در اثر نخستین موج جمعیتی متولدشده پس از انقلاب ایجاد شد؛ زمینه‌های رشد موسیقی زیرزمینی در ایران ایجاد شد. از حدود سال ۱۳۷۰، با آزاد شدن، رشد و خانگی‌شدن موسیقی پاپ ایرانی، که با ورود سازهای موسیقی به کشور و افزایش آموزش همراه شد، به شمار افراد اهل موسیقی اضافه شد. استفاده روزافزون موسیقی در برنامه‌های صدا و سیما، از برنامه کودک و تبلیغات تا اخبار مردم را بیشتر در معرض موسیقی قرار داد. با آغاز ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی (۱۳۷۶) و پررنگ‌شدن جامعه مدنی، سخت‌گیری در برابر موسیقی پاپ کم‌تر شد و زمینه مساعدتر شد. همچنین با گسترش ارتباطات و افزایش مردم ایران با دنیای خارج (مانند افزایش مسافرت‌های خارجی و دسترسی به اینترنت و ماهواره) دسترسی به موسیقی خارجی نیز آسان‌تر گشت. به‌زودی نسل جدیدی از خوانندگان ایرانی پا به عرصه گذاشتند.از رپر های معروف زیرزمینی ایران میتوان به افرادی چون شاهین نجفی، حصین، بهرام نورایی، رضا پیشرو، هیچکس، یاس، ابوالفضل امیری، علی سورنا، علی قاف، عرفان پایدار و گروه زدبازی اشاره کرد.

جستارهای وابسته

• موسیقی زیرزمینی

منابع

• کوثری، مسعود (بهار و تابستان ۱۳۸۸). «موسیقی زیرزمینی در ایران». دوفصلنامه جامعه‌شناسی هنر و ادبیات. علمی-پژوهشی. دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران. ۱ (۱): ۱۵۸-۱۲۷. شاپا 1010-2809.
• Rastovac, Heather (Spring 2009). "Contending with Censorship: The Underground Music Scene in Urban Iran" (PDF). Intersections. University of Washington. ۱۰ (۲): ۵۹-۸۲. ISSN 1010-2809.
• Nooshin, Laudan (September 2005). "Underground, Overground: Rock Music and Youth Discourses in Iran" (PDF). Iranian Studies. Special Issue: Music and Society in Iran. Routledge. ۳۸ (۳): ۴۶۳-۴۹۴. doi:10.1080/00210860500300820. ISSN 1475-4819.