موسیقی زیرزمینی در ایران

موسیقی در ایران
تاریخ
پیش از اسلام	هخامنشیان • ساسانیان
پس از اسلام	صدر اسلام • مروگی
معاصر	قاجار • پهلوی • لس‌آنجلسی • زیرزمینی
موسیقی سنتی ایرانی
مقام‌ها • نظریه ادوار • دستگاه‌ها • تحول مقام به دستگاه • ردیف • فواصل موسیقی ایرانی • گوشه • آوازها • سازها • فرم‌ها
دیگر سبک‌ها
پاپ • رپ • راک • سمفونیک • جاز • متال • کرال
نواحی
آذربایجانی • ایلامی • باصری • بختیاری • بخشی‌های خراسان شمالی • بلوچی • بندری • ترکمنی • جنوبی • خراسانی • علوانیه • کردی • کرمانی • گیلکی • لری • مازندرانی
مناسبتی
زرتشتی • نوروزخوانی • تعزیه • رمضان • صلوات‌خوانی • مداحی

موسیقی زیرزمینی در ایران از سال‌های میانی دهه ۱۳۷۰ آغاز شد. مفهوم موسیقی زیرزمینی ایران با مفهوم جهانی آن تفاوت‌هایی دارد.

زمینه‌ها

به نوشته مسعود کوثری، با رشد شهرنشینی پس از انقلاب (که به بیش از ۶۰ درصد رسید) و جوانی جمعیت که در اثر نخستین موج جمعیتی متولدشده پس از انقلاب ایجاد شد؛ زمینه‌های رشد موسیقی زیرزمینی در ایران ایجاد شد. از حدود سال ۱۳۷۰، با آزادشدن، رشد و خانگی‌شدن موسیقی پاپ ایرانی، که با ورود سازهای موسیقی به کشور و افزایش آموزش همراه شد، به شمار افراد اهل موسیقی اضافه شد. استفاده روزافزون موسیقی در برنامه‌های صدا و سیما، از برنامه کودک و تبلیغات تا اخبار مردم را بیشتر در معرض موسیقی قرار داد. با آغاز ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی (۱۳۷۶) و پررنگ‌شدن جامعه مدنی، سخت‌گیری در برابر موسیقی پاپ کم‌تر شد و زمینه مساعدتر شد. همچنین با گسترش ارتباطات و افزایش مردم ایران با دنیای خارج (مانند افزایش مسافرت‌های خارجی و دسترسی به اینترنت و ماهواره) دسترسی به موسیقی خارجی نیز آسان‌تر گشت. به‌زودی نسل جدیدی از خوانندگان ایرانی پا به عرصه گذاشتند.از رپر های معروف زیرزمینی ایران میتوان به افرادی چون بهرام نورایی، پیشرو، هیچکس، کش لو، یاس، علی سورنا، قاف و فدایی اشاره کرد.

جستارهای وابسته

• موسیقی زیرزمینی

منابع

• کوثری، مسعود. «موسیقی زیرزمینی در ایران». دوفصلنامه جامعه‌شناسی هنر و ادبیات. علمی-پژوهشی (دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران) ۱، ش. ۱ (بهار و تابستان ۱۳۸۸): ۱۵۸-۱۲۷. ISSN ۱۰۱۰-۲۸۰۹. 
• Rastovac, Heather. “Contending with Censorship: The Underground Music Scene in Urban Iran”. Intersections (University of Washington) 10, no. 2 (Spring 2009): 59-82. ISSN 1010-2809. 
• Nooshin, Laudan. “Underground, Overground: Rock Music and Youth Discourses in Iran”. Iranian Studies. Special Issue: Music and Society in Iran (Routledge) 38, no. 3 (September 2005): 463-494. doi:10.1080/00210860500300820. ISSN 1475-4819.