فهرست آثار درباره سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان را در نوشته‌های کهن و نوین نویسندگان و مسافران ایرانی و غیر ایرانی می‌توان یافت. آثاری که یادی از سیستان یا بلوچستان در آن‌ها انجام شده‌است یا به شکل ویژه به این منطقه می‌پردازد به شرح زیراند.[۱]
آثار زرتشتی و پهلوی[ویرایش]
- اوستا کهن‌ترین سرودهای ایرانیان، جلیل دوست‌خواه، ۱۳۷۰
- اوستا کتاب مقدس ایرانیان، گلدنر، ۱۸۸۶
- یشت‌ها، پورداوود، ۱۳۵۶
- گرامر لغت‌نامه و متون فارسی قدیم، کنت، ۱۹۵۳
- پایکولی شرح بنا و کتیبه ساسانیان، ۱۹۲۴
- یک کتیبه جدید پهلوی، کعبه زرتشت، اشپرنگلینگ، ۱۹۴۰
- بندهشن ایرانی، مهرداد بهار، ۱۳۶۹
- متن کامل دینکرت پهلوی، مادن، ۱۹۱۱
- ابدیه و سهکیه سیستان، اسانا، ۱۹۱۳
- داتستان مینوی خرد، تفضلی، ۱۳۵۴
- ایاتکار زریران، هدایت، ۱۳۲۲
- ویچیتکیهای زاتسپرم، راشد، ۱۳۶۶
- زند وهمن یسن، هدایت، ۱۳۲۳
- ایاتکار جاماسپیک، هدایت، ۱۳۲۲
- داتستان دینیک، میر فخرایی، ۱۳۶۷
- شکند گمانیک ویچار، هدایت، ۱۳۲۳
آثار جغرافیایی کلاسیک پیش از اسلام[ویرایش]
- تاریخ هرودوت، هرودوت، وحید مازندرانی
- جغرافیایی استرابو، استرابو، نجیب اله تورایانا
- آناباسیس و ایندیکا، آریان، رابسون، ۱۹۵۴
- پاسگاه‌های پارت، خاراکسی، ژاکوبی ۱۹۵۸
- جغرافیا، بطلمیوس، فیشر، ۱۹۳۲
- پرسیکا، کتزیاس، ژاکوبی، ۱۹۵۸
- کتابخانه تاریخ، سیسیلی، فوگل و فیشر، ۱۹۰۶
- ایرانشهر، خورناتسی، مارکوارت ۱۹۰۱، مریم میراحمدی
- شهرستان‌های ایران، متن پهلوی، مارکوارت ۱۹۳۱، هدایت
- تاریخ اسکندر، کنت کورث، قرن اول میلادی، باردون ۱۹۴۸
آثار تاریخی و جغرافیایی نویسندگان ایرانی و عرب مسلمان[ویرایش]
- المسالک و الممالک، ابن خردادبه، ۸۶۴ م، حسین قره چانلو، ۱۳۷۰
- فتوح البلدان، بلاذری، ۸۶۹ م، آذرتاش آذرنوش، ۱۳۶۴
- کتاب الخراج، قدامه بن جعفر، ۸۸۰ م، حسین خدیو جم، ۱۳۲۵
- البلدان، یعقوبی، ۸۹۱ م، محمد ابراهیم آیتی، ۱۳۵۶
- مختصر البلدان، ابن فقیه، ۹۰۳ م، ح مسعود، ۱۳۴۹
- الاعلاق النفیسه، ابن دسته، ۰۸۹ م، حسین قره چانلو، ۱۳۶۵
- اشکال العالم، جیهانی، ۹۲۲ م، کاتب-منصوری، ۱۳۶۸
- المسالک و الممالک، اصطخری، ۹۵۱ م، ایرج افشار، ۱۳۶۸
- صوره الارض، ابن حوقل، ۹۷۸ م، جعفر شعار، ۱۳۶۶
- حدود العالم، ۹۸۲ م، منوچهر ستوده، ۱۳۶۲
- احسن التقاسیم، مقدسی، ۹۸۵ م، علینقی منزوی، ۱۳۶۱
- جهان نامه، بکران، ۱۲۰۸ م، امین ریاحی، ۱۳۴۲
- معجم البلدان، یاقوت حموی، ۱۲۲۵
- آثار البلاد، قزوینی، ۱۲۷۵ م، جهانگیر میرزا-محدث، ۱۳۷۳
- تقویم البلدان، ابولفدا، ۱۳۲۱ م، عبدالمحمد آیتی، ۱۳۴۲
- تاریخ سیستان، ۱۳۲۴ م، ملک الشعرا بهار، ۱۳۶۶
- نزهت القلوب، حمدالله مستوفی، ۱۳۴۰ م، لسترنج-دبیر سیاقی، ۱۳۶۲
- جغرافیای حافظ ابرو، حافظ ابرو، ۱۴۱۷ م، صادق سجادی، ۱۳۷۵
- ظفرنامه، شرف الدین علی یزدی، ۱۴۲۴ م، محمد عباسی، ۱۳۳۶
- احیاءالملوک، ملک شاه حسین، ۱۶۱۸ م، منوچهر ستوده، ۱۳۴۵
- تاریخ افغانستان، اعتضادالسلطنه، ۱۸۵۶ م، میرهاشم محدث، ۱۳۶۵
- عملیات قشون در بلوچستان از مرداد تا بهمن ۱۳۰۷, امان‌الله جهانبانی، ۱۳۳۶
- سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن، امان‌الله جهانبانی، ۱۳۳۸
- تاریخ کرمان، سلجوقیان و غزنویان در کرمان، محمد بن ابراهیم آصفی، محمد ابراهیم باستانی پاریزی، طهوری، ۱۳۴۲
- سفرنامه کرمان و بلوچستان، فیروز میرزا فرمانفرما، منصوره نظام مافی، شرکت کتاب‌های ایران، ۱۳۴۲
- بلوچستان، ذبیح‌الله ناصح، ابن سینا، ۱۳۴۴
- جغرافیای نیمروز، ذوالفقار کرمانی، ۱۸۷۲ م، عزیزاله عطاردی، ۱۳۷۴
- مراه البلدان، اعتمادالسلطنه، ۱۸۷۷ م، نوایی-محدث، ۱۳۶۷
- خاطرات حاج سیاح، حاج سیاح، ۱۸۷۸ م، حمید سیاح، ۱۳۵۶
- مقالات تقی‌زاده، بلوچستان، حسن تقی‌زاده، ۱۳۴۹
- نظری به بلوچستان، محمد برقعی، سپید، ۱۳۵۱
- نقشی از سیستان، مسیح الله توحیدلو، ۱۳۵۲
- جای پای اسکندر، اسلام کاظمیه، ۱۳۵۲
- مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی مردم بلوچستان، ایرج مهدویان، پیوند، ۱۳۵۲
- نظری بر طایفه گمشادزهی، محمد ابراهیم امین، سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۵۳
- دست پنهان سیاست انگلیس در ایران، خان ملک ساسانی، بابک، ۱۳۵۳
- فرماندهان کرمان، شیخ یحیی احمدی، محمد ابراهیم باستانی پاریزی، دانش، ۱۳۵۴
- امیر شوکت الملک علم، محمد علی منصف$۲، امیرکبیر، ۱۳۵۴
- درآمدی بر تاریخ بلوچستان، رضا دانشور، سازمان برنامه و بودجه زاهدان، ۱۳۵۵
- دیار حبیب و بلاد غریب، پژوهشی در علل و چگونگی مهاجرت در سیستان و بلوچستان، مرتضی داوری و دیگران، سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۵۵
- سازمان سیاسی حکومت محلی بنت در ایام حکمرانی خاندان ایرانی، محمد برقعی، مازیار، ۱۳۵۶
- دیدار بلوچ، محمود دولت‌آبادی، پیوند، ۱۳۵۶
- زار و باد بلوچ، علی ریاحی، زبان و فرهنگ ایران، ۱۳۵۶
- جای پای اسکندر و سفری در بلوچستان، حسین ملک، جاویدان، ۱۳۵۶
- مقدمه‌ای بر شناخت سیستان و بلوچستان، ناصر عسکری، دنیای دانش، ۱۳۵۷
- صف آرایی نیروها در بلوچستان، استار بامئی، ۱۳۵۸
- از نیمروز تا تفتان، عبدالحسین فیروزکوهی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۵۸
- فرهنگ مردم بلوچ، عبداله ناصری، ۱۳۵۸
- فهرست ایلات و طوایف ایران، مرکز عشایری ایران، سازمان برنامه و بودجه تهران، ۱۳۶۱
- عشایر سیستان و بلوچستان، اسدالله اکبری، سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۶۲
- پنج ارغن، غلامعلی رئیس‌الذاکرین، ۱۳۶۳
- بلوچستان و علل خرابی آن، امیر توکل کامبوزیا، مروی، ۱۳۶۳
- سفرنامه بلوچستان، علاء الملک، محمود دیبا، وحید، ۱۳۶۴
- بلوچستان یادگار مطرود قرون، کمال الدین غراب، کیهان، ۱۳۶۴
- کتابنامه سیستان و بلوچستان، حسن لاریجانی، سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۶۵
- مقدمه‌ای بر شناخت طوایف سرگلزایی و بارکزایی سیستان و بلوچستان، ایرج افشار سیستانی، نشر هنر، ۱۳۶۶
- بزرگان سیستان، ایرج افشار سیستانی، مرغ آمین، ۱۳۶۷
- از سیر تا پیاز، محمد ابراهیم باستانی پاریزی، علم، ۱۳۶۷
- بررسی تغییرات ساختارهای اقتصادی-اجتماعی در جامعه روستایی نشینان، سیامک زند رضوی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۶۸
- مسئله ملی و هویت ملیت‌ها، بناب$۲، پارسا، ۱۳۶۹
- ادم‌های سه قرآن و سه شاهی، محمود زند مقدم، مؤلف، ۱۳۷۰
- تاریخ روابط انگلیس و ایران در قرن نوزدهم، محمود محمود، اقبال، ۱۳۷۰
- مردم نگاری شهرستان خاش، محمد مکاری، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۰
- سفرنامه بلوچستان، عبدالحمید میرزا ناصرالدوله، مرکز کرمان‌شناسی، ۱۳۷۰
- بلوچستان و تمدن دیرینه آن، ایرج افشار سیستانی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۱
- اختلاف دولت‌های ایران و افغانستان در مورد رود هیرمند، غلامرضا فخاری، وزارت امور خارجه، ۱۳۷۱
- تاریخ و زبان افغانستان، نجیب مایل هروی، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۷۱
- بررسی تغییرات ساختارهای اقتصادی-اجتماعی در جامعه سیستان و بلوچستان، سیامک زند رضوی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ۱۳۷۲
- نگرشی بر تحولات استان سیستان و بلوچستان پس از انقلاب اسلامی، سازمان برنامه و بودجه استان سیستان و بلوچستان، سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۷۲
- بلوچستان در سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۷, عبدالرضا سالار بهزادی، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، ۱۳۷۲
- پژوهشی در تاریخ معاصر بلوچستان، دادشاه، عظیم شه بخش، نوید، ۱۳۷۳
- گردآوری قصه‌های مردم در استان سیستان و بلوچستان، عبدالحسین یادگاری، میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، ۱۳۷۳
- مردم نگاری شهرستان ایرانشهر، محمد سعید جانب الهی، سازمان میراث فرهنگی ایرانشهر، ۱۳۷۴
- باستان‌شناسی و تاریخ بلوچستان، منصور سجادی، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۴
- تاریخچه روابط فرهنگی بلوچستان ایران با شبه قاره هند، عباس سرافرازی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۴
- آهنگ بلوچستان، سعید نیکبختی، هامون، ۱۳۷۴
- مروج الذهب و معادن الجواهر، ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، ابولقاسم پاینده، بنگاه ترجمه و نشر کتاب
- بلوچ و بلوچستان، عبدالصمد سربازی، کردستان، ۱۳۷۸
- تخریب گورناک، حادثه یا توطئه، محمد آرمیان، ۱۳۷۹
- استان سیستان و بلوچستان، حسن زنده دل، ایرانگردان، ۱۳۷۹
- سبک نگارش زبان بلوچی، سید ظهور شاه هاشمی، اخرداد بلوچ، انتشارات بلوچی کراچی، ۱۹۸۲
- مردم نگاری شهرستان چابهار، ضمیرا مانگلدی، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۶
- مقایسه زبان بلوچی با زبان‌های ایرانی باستان، موسی محمودزهی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زاهدان، ۱۳۷۶
- آداب عامه بلوچستان، عبدالحسین یادگاری، سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۶
- کثرت قومی و هویت ملی ایرانیان، ضیا صدر، اندیشه نو، ۱۳۷۷
- قومیت و قومیت گرایی در ایران از افسانه تا واقعیت، نشر نما، ۱۳۷۸
- داستان سیستان، رضا امیرخانی، انتشارات قدیانی، ۱۳۸۲
- پوشاک و زیور آلات استان سیستان وبلوچستان، حمیده یعقوبی،انتشارات تفتان ،۱۳۹۲
آثار سیاحان و خاورشناسان غربی[ویرایش]
- ضمیمه کتاب مسافرت به بلوچستان و سند از پاتینجر، کریستی، ۱۸۱۶ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- سفرنامه پاتینجر، هنری پاتینجر، شاپور گودرزی، کتابخانه ملی ایران، ۱۳۴۹
- جغرافیای سیستان، کانلی، ۱۸۴۰ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- سفر با کاروان، فریه، ۱۸۵۷ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- ایران شرقی، اسمیت، ۱۸۷۸ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- مقدمه و پیوست‌های کتاب ایران شرقی، گلداسمیت، ۱۸۷۶م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- سفر به مشهر از طریق سیستان، گلداسمیت، ۱۸۷۳ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- یاداشت‌های سیستان، راولینسون، ۱۸۷۳ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- ایران و قضیه ایران، کرزن، ۱۸۹۰ م، وحید مازندرانی
- بلوچستان ناکاویده، (ارنست آیسکو فلویر)، ۱۸۸۲ م، سپهر صدیقی نژاد ۱۴۰۰
- خراسان و سیستان، تیت، ۱۹۰۰ م، رهبری، روشنی
- هشت سال در ایران، سایکس، ۱۹۰۲ م، سعادت نوری
- سفر چهارم به ایران، سایکس، ۱۹۰۲ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- جغرافیای تاریخی ایران، بارتولد، ۱۹۰۲ م، حمزه سردادور
- از دجله تا سند، بیلو، ۱۸۷۲ م
- توصیف کاسه ایران شرقی و سیستان، هانتیگتون، ۱۹۰۵ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- سیستان:در باب تاریخ، تیت، ۱۹۱۰ م، احمدی موسوی
- سیستان: در باب توپوگرافی، تیت، ۱۹۱۰ م
- سیستان: خرابه‌ها و مردم، تیت، ۱۹۱۰ م، رئیس‌الذاکرین
- مرزهای بلوچستان، تیت، ۱۹۰۹ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- گزارش‌های هیئت حکمیت، مک ماهون، ۱۹۰۵ م
- مرزهای جنوبی افغانستان، مک ماهون، ۱۸۷۹ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- نقشه‌برداری و اکتشافات جدید در سیستان، مک ماهون، ۱۹۰۶ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- در سرزمین‌های محسود، لندور، ۱۹۰۳ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- گردش در افغانستان، لاکوسه، ۱۹۰۹ م
- کویرهای ایران، سون هدین، ۱۹۱۰ م، پرویز رجبی
- جغرافیایی تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، لسترنج، ۱۹۰۵ م، محمود عرفان
- آبزیان سیستان، آنندال، ۱۹۲۱ م، حسن احمدی، ۱۳۷۸
- راهنمای توریستی ایران، خارگات، ۱۹۳۵ م
- امپراطوری صحرانوردان، رنه گروسه، عبدالحسین میکده، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۳
- سفری به ایران، لونی امیل دوهرسه، منوچهر فرمانفرماییان، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۴
- دو سفرنامه دربارهٔ بلوچستان، ادموندز بارون دوبر، سکندر امان‌الهی بهاروند، بابک، ۱۳۶۲
- تاریخ ایلات ایران، آن لمبتون، آگاه، ۱۳۶۲
- جغرافیایی تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، لسترنج، محمود عرفان، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۷
- تاریخ سیستان، ادموند باسورث، حسن انوشه، امیرکبیر، ۱۳۷۰
- خویشاوندان و بیان دوستی عشایر بلوچ، فیلیپ کارل سالزمن، محمد دانشور، سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۷۵
- مهاجمان سرحد، رویارویی نظامی انگلستان با سرداران بلوچ ایرانی، رجینالد دایر، حمید احمدی، نشر نی، ۱۳۷۸
- پژوهش زبان بلوچی از طریق ادبیات عامه آن، زاروپین، فرهنگ و علوم اتحاد شوروی
منابع[ویرایش]
- ↑ جغرافیایی تاریخی سیستان: سفر با سفرنامه‌ها، حسن احمدی کرویق، ۱۳۷۸