شاهزاده‌نشین انطاکیه

شاهزاده‌نشین انطاکیه Principatus Antiochenus  (لاتین) Princeté de Antioch  (فرانسوی) انطاکیه
۱۰۹۸–۱۲۶۸
Heraldic banner of arms of Poitiers-Antioch (derived from the coa) Coat of arms of Poitiers-Antioch (until 1252) Coat of arms of Poitiers-Antioch (from 1252)
نشان نظامی نسبت داده شده به شاهزاده نشین انطاکیه
شاهزاده نشین انطاکیه در کنار سایر ایالات در خاور نزدیک در ۱۱۳۵میلادی.
وضعیت	واسال امپراتوری بیزانس (۱۱۳۸–۱۱۵۳، ۱۱۵۹–۱۱۸۳) واسال پادشاهی ارمنی کیلیکیه (۱۲۵۴–۱۲۶۰) واسال ایلخانیان (۱۲۶۰–۱۲۶۸)
پایتخت	انطاکیه ۳۶°۱۲′۱۷″ شمالی ۳۶°۱۰′۵۴″ شرقی
زبان(های) رایج	لاتین قرون وسطی فرانسوی باستان نورمنی باستان ارمنی یونانی عربی
دین(ها)	کاتولیک رومی
حکومت	پادشاهی فئودالی
شاهزاده انطاکیه
• ۱۰۹۸–۱۱۱۱	بوهموند یکم
• ۱۲۵۲–۱۲۶۸	بوهموند ششم
دوره تاریخی	قرون وسطای میانه
• نخستین نگ صلیبی	۱۰۹۸
• توسط سلطان مملوک بیبرس تصرف شد.	۱۲۶۸
پیشین پسین خلافت فاطمیان سلجوقیان روم سلطنت مملوک (مصر)
امروز بخشی از	ترکیه سوریه

شاهزاده نشین انطاکیه (به لاتین: Principality of Antioch) یک شاهزاده‌نشین و یکی از پایگاه‌های صلیبیون در دوران جنگ‌های صلیبی واقع در فلسطین می‌باشد که در خاورمیانه است. یکی از دولت‌های صلیبی بود که در نخستین جنگ صلیبی ایجاد شد که شامل مناطقی از ترکیه و سوریه امروزی بود. این ایالت بسیار کوچکتر از کنت‌نشین ادسا یا پادشاهی اورشلیم بود. امتداد آن تا لبه شمال شرقی مدیترانه گسترش می‌یابد و از جنوب با کنت‌نشین طرابلس، از شرق با ادسا و از شمال غربی با امپراتوری بیزانس یا پادشاهی ارمنی کیلیکیه همسایه بود. در قرن دوازدهم تقریباً ۲۰ هزار نفر در آن سکونت داشتند که اکثر آنها ارمنی و مسیحی ارتدکس یونانی بودند و تعدادی مسلمان در خارج از خود شهر بودند. بیشتر صلیبی‌هایی که در آن ساکن شدند از نژاد نورمن بودند، به ویژه از پادشاهی نورمن در جنوب ایتالیا، اولین حاکمان شاهزاده نشین بودند، که با رعایای وفادار به خود احاطه شده بودند. تعداد کمی از ساکنان به غیر از صلیبی‌ها کاتولیک رومی بودند و این شهر تحت کنترل پاتریارک لاتین انطاکیه بود، که در سال ۱۱۰۰ تأسیس شد. این پاتریارک پس از جنگهای صلیبی با همین عنوان باقی ماند، تا اینکه در سال ۱۹۶۴ سقوط کرد.

تاریخچه

پیدایش

در حالی که بالدوین بولونی و تانکرد از آسیای صغیر به شرق می‌رفتند تا کنت نشین ادسا را پایه‌گذاری کنند، سپاه صلیبی‌ها برای محاصره انطاکیه به جنوب ادامه داد. بوهموند تارانتو فرماندهی محاصره ای بود که در اکتبر ۱۰۹۷ آغاز شد. شهر با بیش از چهارصد برج محافظت می‌شد، دفاع از شهر بسیار آسان بود. این محاصره تا زمستان به طول انجامید و باعث ایجاد قحطی بسیاری در بین نیروهای صلیبی شد، که اغلب مجبور شدند اسب‌های خود را بخورند، یا حتی گفته شده، اجساد هم کیشان خود که زنده نمانده بودند را خوردند.

بوهموند نگهبانی را در یکی از برج‌ها، که یک ارمنی و مسیحی سابق به نام فیروز بود، متقاعد کرد صلیبی‌ها را به شهر وارد کند. تنها چهار روز بعد، سپاه مسلمانان از موصل، به رهبری کربغا، برای محاصره خود صلیبی‌ها وارد شد. آلکسیوس یکم، امپراتور بیزانس، در راه کمک به صلیبی‌ها بود. اما با شنیدن شایعات مبنی برافتادن این شهر به دست مسلمانان، الکسیوس برگشت. صلیبی‌ها با کمک عارفی به نام پیتر بارتلمه در برابر محاصره مقاومت کردند. پیتر ادعا کرد که او سنت آندرو را دیده‌است، که به او گفته‌است که نیزه مقدس، که سینه مسیح را هنگامی که بر روی صلیب بود سوراخ کرده در انطاکیه است. کلیسای جامع سنت پیتر حفاری شد و نیزه توسط خود پیتر کشف شد. اگرچه پیتر به احتمال زیاد خودش آن را در آنجا گذاشته بود (حتی پاپ لگات آدهمار لپوی معتقد بود که چنین است)، اما این امر به بالا بردن روحیه صلیبی‌ها بسیار کمک کرد. با آثار تازه کشف شده در بوهموند در راس سپاه برای نبرد با نیروهای مسلمانان به بیرون قلعه رفت و به طرز معجزه آسایی آن‌ها را شکست داد. به گفته صلیبی‌ها، ارتشی از مقدسین برای کمک به آنها در میدان جنگ ظاهر شد. در مورد اینکه چه کسی باید شهر را کنترل کند یک اختلاف بزرگ وجود داشت. سرانجام بوهموند و نورمن‌های ایتالیایی پیروز شدند و بوهموند خود را شاهزاده نامید. بوهموند قبلاً شاهزاده تارانتو در ایتالیا بود و می‌خواست چنین استقلالی را در قلمرو جدید خود ادامه دهد؛ بنابراین او سعی نکرد عنوان دوک را از امپراتور بیزانس (که به نام وی سوگند یاد کرده بود که مبارزه کند) یا عناوین دیگری با قدرت بیشتر فئودالی را درخواست کند. در همین حال، یک اپیدمی ناشناخته در سراسر اردوگاه صلیبی گسترش یافت. آدهمار لپوی یکی از قربانیان بود.

تاریخ اولیه

به دنبال دستگیری بوهموند در نبرد با دانشمندیان در سال ۱۱۰۰، برادرزاده اش تانکرد به سلطنت رسید. تانکرد مرزهای شاهزاده نشین را گسترش داد و شهرهای طرسوس و لاذقیه را از امپراتوری بیزانس به تصرف خود درآورد. با این حال آن شهرهای تازه تصرف شده به همراه سرزمین‌های دیگر پس از نبرد حران هنگام دستگیری بالدوین دوم ادسا از دست رفت. بوهموند در سال ۱۱۰۳ آزاد شد و برای جمع‌آوری نیروهای بیشتر در سال ۱۱۰۴ به ایتالیا رفت و در این مدت تانکرد در سلطنت انطاکیه باقی ماند. بوهموند در سال ۱۱۰۷ از نیروهای خود استفاده کرد تا به بیزانسی‌ها حمله کند. بوهموند در سال ۱۱۰۸ در دراج شکست خورد و توسط آلکسیوس یکم مجبور به امضای پیمان دِوول شد و با مرگ بوهموند انطاکیه به یک کشور دست نشانده امپراتوری بیزانس تبدیل شد. بوهموند قول داده بود که هنگام عبور صلیبی‌ها از قسطنطنیه در سال ۱۰۹۷، سرزمینی را که توسط مسلمانان تصرف شده‌است بازپس بگیرد. بوهموند همچنین در حلب با بالدوین و ژوسلین یکم، کنت ادسا جنگید. هنگامی که بالدوین و ژوسلین دستگیر شدند، تانکرد سلطنت ادسا را نیز بدست آورد. بوهموند یک بار دیگر تانکرد را با سلطنت رها کرد و به ایتالیا بازگشت و در آنجا در سال ۱۱۱۱ درگذشت. الکسیوس می‌خواست که تانکرد شاهزاده نشین را به‌طور کامل به بیزانس بازگرداند، اما تانکرد مورد حمایت کنت نشین طرابلس و پادشاهی اورشلیم قرار گرفت. در حقیقت، تانکرد تنها رهبر جنگهای صلیبی بود که قسم نخورد که سرزمین‌های فتح شده را به آلکسیوس بازگرداند (اگرچه هیچ‌کدام از رهبران دیگر، به جز ریمون چهارم، کنت تولوز، به سوگندهای خود وفادار نبودند). تانکرد در سال ۱۱۱۲ درگذشت و پس از وی بوهموند دوم، با نایب سلطنتی راجر سالرنو، برادرزاده تانکرد، که در حمله ای سلجوقیان را در سال ۱۱۱۳ شکست داد، جانشین وی شد. در ۲۷ ژوئن سال ۱۱۱۹، راجر در نبرد دشت خون کشته شد و انطاکیه به واسال پادشاه بالدوین دوم از پادشاهی اورشلیم تا سال ۱۱۲۶ تبدیل شد (اگرچه بالدوین این بیشتر زمان خود را در در حلب می‌گذراند). بوهموند دوم، که با دختر بالدوین، آلیس ازدواج کرد، فقط چهار سال حکومت کرد و شاهزاده نشین به دختر کوچک او کنستانس رسید. بالدوین دوم تا زمان مرگ در ۱۱۳۱، زمانی که فولک اورشلیم قدرت را بدست گرفت، دوباره بر آن سلطنت می‌کرد. در سال ۱۱۳۶، کنستانس، که هنوز فقط ۱۰ سال داشت، با ریموند پواتیه که ۳۶ ساله بود ازدواج کرد.

ریموند مانند اسلاف خود به استان بیزانسی کیلیکیه حمله کرد. اما این بار امپراتور ژان دوم کومنوس جواب حمله او را داد. وی در سال ۱۱۳۸ به انطاکیه رسید و ریموند را مجبور به قسم خوردن برای او کرد. در آنجا رهبری سپاه بیزانس، انطاکیه و ادسا علیه مسلمانان در سوریه را به عهده گرفت و یک کارزار مشترک را دنبال کرد. حلب برای حمله بسیار قدرتمند بود، اما قلعه‌های بالات، بزاعه، اتارب، معره نعمان و کفرطاب مورد حمله قرار گرفتند.اگرچه ژان برای مبارزه با اهداف مسیحیان در سوریه سخت جنگید، اما متحدان وی، شاهزاده ریموند پواتیه و کنت ژوسلین دوم ادسا به جای کمک به جان برای فشار دادن به محاصره شیذر، با یکدیگر درگیر بودند. شهر گرفته شد، اما حمله به قلعه آن نادیده گرفته شد. امیر شیذر پیشنهاد کرد غرامت زیادی بپردازد، تابع ژان شود و خراج سالانه بپردازد. او این پیشنهاد با اکراه پذیرفت. در بازگشت سپاه به انطاکیه، شورشی که ژوسلین دوم ادسا آن را تحریک کرد، امپراتور را مجبور کرد بدون اینکه قلعه اصلی تسلیم وی شود، آنجا را ترک کند. ژان قصد داشت انطاکیه را دوباره تسخیر کند و به عنوان یک ارباب مؤثر در ایالت‌های صلیبی دیگر باقی بماند، اما در سال ۱۱۴۳ درگذشت.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Principality of Antioch». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۲ مه ۲۰۲۱.