بزرگ (مقام موسیقی)
بزرگ یا زیر بزرگ یکی از ۱۲ مقام موسیقی قدیم ایران بوده است.[۱] مقام بزرگ به همراه مقام‌های زیرافکند، رهاوی، زنگوله و حسینی را مقام حزن و تأسف می‌دانسته‌اند. صفی‌الدین عبدالمومن نیز
این مقام را مقام ترس (شدّالجُبن) نامیده است.[۲] ابن سینا می‌گوید پس از نماز خفتن (نماز عشا) بهترین زمان برای نواختنِ این مقام است.[۳]
این مقام در گذشته مقام بسیار مفصلی بوده، و هم‌اکنون نیز در بخارا دارای بیش از پنجاه قطعه می‌باشد. نام بیشتر این قطعات در پیوند با فرهنگ ایرانی است، که برخی از آن‌ها هم‌اکنون در ردیف دستگاهی ایران دیده می‌شود، مانند: مهربانی، جامه‌دران و مویه.[۴]
مقام بزرگ هم‌اکنون گوشهٔ بسیار کوچکی در دستگاه شور است[۶] که درجهٔ هشتم شور را به دانگ دوم شور اضافه می‌کند، و وسعت آن را به فاصلهٔ پنجم درست می‌رساند. گوشهٔ بزرگ درجهٔ هشتم شور را محور ملودی قرار می‌دهد و زمینه را برای آغاز شور بالا فراهم می‌کند.[۷]
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- فخرالدینی، فرهاد (۱۳۹۲). تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران. تهران: نشر معین. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۱۶۵-۰۹۸-۰. پارامتر
|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - دورینگ، ژان (۱۳۸۹). ردیف میرزاعبدالله برای تار و سه‌تار به روایت نورعلی برومند. تهران: موسسسه فرهنگی هنری ماهور. شابک ۹۷۹-۰-۸۰۲۶۰۴-۲۱-۶. پارامتر
|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)
| دستگاه‌ها | |
|---|---|
| آوازها | آواز ابوعطا • آواز دشتی • آواز افشاری • آواز بیات ترک (بیات زند) • آواز بیات اصفهان • آواز بیات کرد • آواز شوشتری (در برخی منابع) |
| مقام‌ها | |
| ردیف‌ها | |
| گوشه‌ها | |
| تئوری موسیقی | |
| فرم‌ها | |
| مقالات مرتبط | |
