فرانواختر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Pars.amin99 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{چپ‌چین}}{{پایان}}[[پرونده:Sn2006gy CHANDRA x-ray.jpg|چپ|انگشتدان|330px|تصویر تلسکوپ چاندرا از [[اس‌ان ۲۰۰۶جی‌وای]]، یک فرانواختر ثبت شده در سال ۲۰۰۶. در این تصویر [[پرتو ایکس]] منتشر شده از فرانواختر با پرتو ایکس کل کهکشان میزبان خود برابری می‌کند.]] |
{{چپ‌چین}}{{پایان}}[[پرونده:Sn2006gy CHANDRA x-ray.jpg|چپ|انگشتدان|330px|تصویر تلسکوپ چاندرا از [[اس‌ان ۲۰۰۶جی‌وای]]، یک فرانواختر ثبت شده در سال ۲۰۰۶. در این تصویر [[پرتو ایکس]] منتشر شده از فرانواختر با پرتو ایکس کل کهکشان میزبان خود برابری می‌کند.]] |
||
''' |
'''ابَرنواختر یا فرانواختر''' {{به انگلیسی|Hypernova}} که گاهی '''رُمب‌اَختر'''<ref>https://wiki.apll.ir/word/index.php/Collapsar</ref> {{به انگلیسی|Collapsar}} خوانند، یک [[زبرنواختر|زبَرنواختر]] (Supernova) بسیار باانرژی است که اندیشیده می‌شود از یک سناریوی [[رمبش (ابهام‌زدایی)|رمبش]] [[مغزه|مغزهٔ]] شدید [[برآیه|برآید]]. در این حالت، یک ستارهٔ پرجرم (>۳۰ جرم‌های خورشیدی) می‌رمبد<ref>رمبیدن collapse - واژه مصوب فرهنگستان در اخترشناسی</ref> تا یک [[سیاهچاله چرخان|سیاه‌چالهٔ چرخان]] که [[گسیلندگی|گسیلندهٔ]] [[جت|جت‌های]] انرژی‌دار دوقلو و فراگرفته شده توسط یک [[قرص برافزایشی|دیسک برافزایشی]]<ref>https://wiki.apll.ir/word/index.php/Accretion_disk</ref> است را [[فرم]] دهد. فرانواختر انفجار یک ستاره ابرپرجرم است. انفجار فرانواختری یکی از بزرگترین انفجارهای کیهان است. این انفجارها همچنین بسیار نادر هستند و تاکنون هرگز در یک سال بیش از ۲ فرانواختر ثبت نشده‌اند. تنها [[ستاره ولف-رایه|ستارگان ولف-رایه]] و ستارگان نادر و بسیار سنگینی که ۱۰۰ تا ۲۵۰ جرم خورشیدی دارند دچار انفجار فرانواختری میشوند.<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Hypernova</ref> |
||
[[File:Stellar evolution tracks.png|thumb|بزرگترین ستاره‌های زبرغول آبی منفجر میشوند به هیپرنواختر]] |
[[File:Stellar evolution tracks.png|thumb|بزرگترین ستاره‌های زبرغول آبی منفجر میشوند به هیپرنواختر]] |
||
نسخهٔ ۱۰ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۴:۵۷
ابَرنواختر یا فرانواختر (به انگلیسی: Hypernova) که گاهی رُمب‌اَختر[۱] (به انگلیسی: Collapsar) خوانند، یک زبَرنواختر (Supernova) بسیار باانرژی است که اندیشیده می‌شود از یک سناریوی رمبش مغزهٔ شدید برآید. در این حالت، یک ستارهٔ پرجرم (>۳۰ جرم‌های خورشیدی) می‌رمبد[۲] تا یک سیاه‌چالهٔ چرخان که گسیلندهٔ جت‌های انرژی‌دار دوقلو و فراگرفته شده توسط یک دیسک برافزایشی[۳] است را فرم دهد. فرانواختر انفجار یک ستاره ابرپرجرم است. انفجار فرانواختری یکی از بزرگترین انفجارهای کیهان است. این انفجارها همچنین بسیار نادر هستند و تاکنون هرگز در یک سال بیش از ۲ فرانواختر ثبت نشده‌اند. تنها ستارگان ولف-رایه و ستارگان نادر و بسیار سنگینی که ۱۰۰ تا ۲۵۰ جرم خورشیدی دارند دچار انفجار فرانواختری میشوند.[۴]
نامزدهای فرانواختر در کهکشان راه شیری
اتا شاه تخته از نزدیکترین نامزدهای فرانواختر در کهکشان راه شیری است. در صورت وقوع این انفجار، نور این پدیده در روشنی روز قابل مشاهده و در شب برای مطالعه کافی خواهد بود[۵]
منابع
- ↑ https://wiki.apll.ir/word/index.php/Collapsar
- ↑ رمبیدن collapse - واژه مصوب فرهنگستان در اخترشناسی
- ↑ https://wiki.apll.ir/word/index.php/Accretion_disk
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Hypernova
- ↑ http://hubblesite.org/explore_astronomy/deep_astronomy/episodes/3
- ویکی‌پدیای انگلیسی
سیاهچاله | ||
|---|---|---|
| گونه |  | |
| اندازه | ریز · اکسترمال (الکترون سیاهچاله) · سیاهچاله ستاره‌وار · جرم متوسط · کلان جرم · اختروش (هسته کهکشانی فعال · بلازار) | |
| شکل | ||
| ویژگی | ||
| الگو | ||
| مسائل وابسته به | ||
| متریک | ||
| وابسته | ||