حفیظالله امین: تفاوت میان نسخهها
جز ربات: انتقال رده به درخواست Benyamin-ln از رده:رهبران حکومت ترورشده به رده:رؤسای کشور ترورشده |
اصلاح مقاله |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
|footnotes = |
|footnotes = |
||
}} |
}} |
||
'''حفیظ الله امین''' |
'''حفیظ الله امین''' (زادهٔ: ۱۰ اسد (مرداد) ۱۳۰۸ - درگذشتهٔ: ۶ جدی (دی) ۱۳۵۸) [[سیاستمدار]] اهل افغانستان، چهارمین [[رئیسجمهور افغانستان]] و صدراعظم ([[نخستوزیر]]) [[افغانستان]] بود. |
||
<br /> |
|||
⚫ | |||
== زندگینامه == |
|||
⚫ | |||
وی فوق لیسانس خود را در رشتهٔ تعلیم و تربیت گرفت. هنگام تحصیل در [[آمریکا]]، در سال ۱۹۶۳ به عنوان رئیس اتحادیه دانشجویان در [[دانشگاه کلمبیا]] تعیین گردید. <!-- به گفتة بعضی منابع، درین زمان بود که احتمال میرود در سازمانهای جا سوسی آمریکا جذب شده باشد{{مدرک}}. --> |
وی فوق لیسانس خود را در رشتهٔ تعلیم و تربیت گرفت. هنگام تحصیل در [[آمریکا]]، در سال ۱۹۶۳ به عنوان رئیس اتحادیه دانشجویان در [[دانشگاه کلمبیا]] تعیین گردید. <!-- به گفتة بعضی منابع، درین زمان بود که احتمال میرود در سازمانهای جا سوسی آمریکا جذب شده باشد{{مدرک}}. --> |
||
خط ۵۱: | خط ۵۴: | ||
بعد از انشعاب حزب دموکراتیک خلق به دو جناح خلق و پرچم، او در میان اعضای رهبری حزب در جناح خلق قرار گرفت. <!-- وجود وی در حزب یکی از علل اساسی انشعابهایهای پی در پی در حزب دموکراتیک خلق بود{{مدرک}}. -->وی مسئولیت کمیتهٔ نظامی بخش خلق را برای جلب و جذب نظامیان بعهده گرفت و سرانجام قومانده [[انقلاب ثور|کودتای ثور]] را در آوریل ۱۹۷۸ صادر نمود. پس از کودتای ثور وی مقام معاون صدراعظم و وزیر امور خارجه تعیین گردید. در ماه آوریل ۱۹۷۸ درست یکسال بعد از کودتای ثور به سمت صدراعظم و وزیر خارجه تعیین گردید. |
بعد از انشعاب حزب دموکراتیک خلق به دو جناح خلق و پرچم، او در میان اعضای رهبری حزب در جناح خلق قرار گرفت. <!-- وجود وی در حزب یکی از علل اساسی انشعابهایهای پی در پی در حزب دموکراتیک خلق بود{{مدرک}}. -->وی مسئولیت کمیتهٔ نظامی بخش خلق را برای جلب و جذب نظامیان بعهده گرفت و سرانجام قومانده [[انقلاب ثور|کودتای ثور]] را در آوریل ۱۹۷۸ صادر نمود. پس از کودتای ثور وی مقام معاون صدراعظم و وزیر امور خارجه تعیین گردید. در ماه آوریل ۱۹۷۸ درست یکسال بعد از کودتای ثور به سمت صدراعظم و وزیر خارجه تعیین گردید. |
||
== ریاستجمهوری == |
|||
در ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۹ با قتل [[نورمحمد تره کی|ترکی]]، رهبری حزب و دولت رادر دست گرفت. در تاریخ ۲۷ دسامبر ۱۹۷۹<!-- توسط روسها و پرچمیها --> با تهاجم قوای اتحاد جماهیر شوروی و کودتای شاخه پرچم حزب دموکراتیک خلق توسط قوای کماندوی شوروی به قتل رسانیده شد<!-- {{مدرک}} -->. |
|||
وی در ۲۵ سنبله (شهریور) ۱۳۵۸ و پس از قتل [[نورمحمد تره کی|نور محمد ترهکی]]، دبیرکلی [[حزب دموکراتیک خلق افغانستان]] و ریاست شورای انقلابی، مقام نخست وزیری را در اختیار گرفت و به مدت ۱۰۰ روز بر مسند قدرت تکیه زد. وی در این دوره تمامی سرکوبها و ظلمهای گذشته را بر دوش ترهکی انداخت و فهرست ۱۲ هزار نفری از اعدامیان را منتشر کرد که مدعی شد که همه آنها توسط ترهکی اعدام شدهاند. امین برای جلب اعتماد مرد شعار قانونیت، مصونیت و عدالت سر میداد. بعد از قتل ترهکی حکومت امین در سراشیبی سقوط قرار داشت و هر روز بر مقاومت مردمی افزوده میشد. برخی منابع مدعی هستند که امین تلاش داشت تا ارتباط خود را با [[آمریکا]] و [[پاکستان]] باز کند. <ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=زندگینامه حفیظ الله امین، از تولد تا مرگ|نشانی=http://www.bbc.com/persian/afghanistan/2009/12/091222_a-jadi-6th-profile-amin|وبگاه=BBC News فارسی|بازبینی=2019-08-08|کد زبان=fa|نام=بصیر احمد حسین|نام خانوادگی=زاده}}</ref> |
|||
== ترور == |
|||
رهبران شوروی در روزهای آخر حکومت امین به این نتیجه رسیده بودند که با نگه داشتن امین در قدرت، خیزش مردم و قیامها را نمیتوانند مهار کنند و از طرفی ترس از نزدیکی امین با آمریکا و پاکستان را نیز داشتند. به همین اساس حکومت شوروی تصمیم میگیرد که نیروی نظامی به افغانستان فرستاده و [[ببرک کارمل]] را جایگزین حفیظالله امین نماید. در ۶ جدی (دی) ۱۳۵۸ هواپیماهای شوروی یکی پس از دیگری در فرودگاههای نظامی افغانستان به زمین نشست. حفیظالله امین در اواخر عمر خود به همراه اطرافیان و محافظین خود به [[قصر تاج بیگ]] در دارالامان کوچ کرده بود در ۶ جدی (دی) ۱۳۵۸ توسط مأمور [[کاگب|کگب]] که به عنوان آشپز استخدام شده بود، مسموم شد. طبق نقشه کگ، بعد از مسموم شدن امین باید ساعت ۱۰ شب عملیات تصرف کاخ تاج بیک شروع میشد. آنها باور داشتند که امین و مأمورانش بعد از ۳ - ۴ ساعت مسموم میشوند، اما به صورت پیشبینی نشدهای همه کسانی که در قصر تاج بیک خوراک خورده بودند، به زودی بیهوش میشوند. سرگرد جانداد، فرمانده گارد ریاست جمهوری دستور آوردن پزشکان شوروی از شفاخانه نظامی چهارصد بستر را میدهد. دو پزشک شوروی موفق میشوند که بعد چند ساعت امین را به هوش آورند. به همین منظور حمله به کاخ تاج بیک چند ساعت قبل از ساعت تعیین شده در بین ساعت ۱۸ و ۱۹:۳۰ شروع کند.<ref name=":1">{{یادکرد خبر|عنوان=کاگب و انقلاب ثور افغانستان؛ حفیظ الله امین چگونه کشته شد؟|نشانی=http://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-40787990|تاریخ=2017-08-01|تاریخ بازبینی=2019-08-08|زبان=en-GB|نام=نورعلی|نام خانوادگی=دولت}}</ref> نیروهای آلفا و گروم توانستند که نیروهای محافظ کاخ را از سد راه خود برداشته و وارد کاخ شوند. این نیروها هر جنبندهای را که میدیدند را میکشتند.<ref name=":1" /> نیروهای کگب وارد اتاقی میشوند که امین و خانواده او حضور داشتند و بمب دستی میاندازند.<ref>پیام شهدا - سال دوم شماره (۱۰) - جدی ۱۳۷۰ - صفحه ۴</ref> نیروهای کگب مدعی شده بود که امین و فرزند خردسالش توسط نارنجک پرتاب شده، کشته شده است. اما دکتری که جسد امین را پس از این حمله دیده بود، مدعی شده بود که بر سر امین ۳ گلوله شلیک شده بود.<ref name=":1" /> شب هنگام جسد امین در قالی پیچانده و در گورستان نزدیک کاخ به خاک بدون هیچ نشانی دفن میشود. باقی خانواده امین که زنده مانده بودند به زندان پلچرخی انتقال داده میشود. در همان شب صدای ببرک کارمل از رادیو کابل پخش شد که خبر از سرنگونی دولت امین را اعلان کرد.<ref name=":0" /> |
|||
== منابع == |
== منابع == |
نسخهٔ ۸ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۱۱
حفیظ الله امین | |
---|---|
پرونده:Hafizullah Amin.jpg | |
چهارمین رئیسجمهور افغانستان | |
دوره مسئولیت ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۹ – ۲۷ دسامبر ۱۹۷۹ | |
پس از | نورمحمد تره کی |
پیش از | ببرک کارمل |
سیزدهمین نخستوزیر افغانستان | |
دوره مسئولیت ۲۷ مارس ۱۹۷۹ – ۲۷ دسامبر ۱۹۷۹ | |
پس از | نورمحمد ترهکی |
پیش از | ببرک کارمل |
وزیر امور خارجه افغانستان | |
دوره مسئولیت ۱۹۷۸ – ۱۹۷۹ | |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱ اوت ۱۹۲۹ ولسوالی پغمان، ولایت کابل |
درگذشته | ۲۷ دسامبر ۱۹۷۹ (۵۰ سال) کابل |
ملیت | افغانستانی |
حزب سیاسی | حزب دموکرات خلق افغانستان |
پیشه | سیاستمدار |
حفیظ الله امین (زادهٔ: ۱۰ اسد (مرداد) ۱۳۰۸ - درگذشتهٔ: ۶ جدی (دی) ۱۳۵۸) سیاستمدار اهل افغانستان، چهارمین رئیسجمهور افغانستان و صدراعظم (نخستوزیر) افغانستان بود.
زندگینامه
حفیظالله امین در سال ۱۰ اسد (مرداد) ۱۳۰۸ در ولسوالی پغمان ولایت کابل متولد گردید. پس از فراغت از مکتب لیلیهٔ ابن سینا و دارالمعلمین، وارد دانشکده علوم شد. سپس بعنوان معلم در مکتب ابن سینا، و مدیر مکتب ابن سینا و دارالمعلمین کار کرد.
وی فوق لیسانس خود را در رشتهٔ تعلیم و تربیت گرفت. هنگام تحصیل در آمریکا، در سال ۱۹۶۳ به عنوان رئیس اتحادیه دانشجویان در دانشگاه کلمبیا تعیین گردید. وی قبل از آنکه دکترای خود را به اتمام برساند، در سال ۱۹۶۵ به افغانستان بازگشت.
بعد از انشعاب حزب دموکراتیک خلق به دو جناح خلق و پرچم، او در میان اعضای رهبری حزب در جناح خلق قرار گرفت. وی مسئولیت کمیتهٔ نظامی بخش خلق را برای جلب و جذب نظامیان بعهده گرفت و سرانجام قومانده کودتای ثور را در آوریل ۱۹۷۸ صادر نمود. پس از کودتای ثور وی مقام معاون صدراعظم و وزیر امور خارجه تعیین گردید. در ماه آوریل ۱۹۷۸ درست یکسال بعد از کودتای ثور به سمت صدراعظم و وزیر خارجه تعیین گردید.
ریاستجمهوری
وی در ۲۵ سنبله (شهریور) ۱۳۵۸ و پس از قتل نور محمد ترهکی، دبیرکلی حزب دموکراتیک خلق افغانستان و ریاست شورای انقلابی، مقام نخست وزیری را در اختیار گرفت و به مدت ۱۰۰ روز بر مسند قدرت تکیه زد. وی در این دوره تمامی سرکوبها و ظلمهای گذشته را بر دوش ترهکی انداخت و فهرست ۱۲ هزار نفری از اعدامیان را منتشر کرد که مدعی شد که همه آنها توسط ترهکی اعدام شدهاند. امین برای جلب اعتماد مرد شعار قانونیت، مصونیت و عدالت سر میداد. بعد از قتل ترهکی حکومت امین در سراشیبی سقوط قرار داشت و هر روز بر مقاومت مردمی افزوده میشد. برخی منابع مدعی هستند که امین تلاش داشت تا ارتباط خود را با آمریکا و پاکستان باز کند. [۱]
ترور
رهبران شوروی در روزهای آخر حکومت امین به این نتیجه رسیده بودند که با نگه داشتن امین در قدرت، خیزش مردم و قیامها را نمیتوانند مهار کنند و از طرفی ترس از نزدیکی امین با آمریکا و پاکستان را نیز داشتند. به همین اساس حکومت شوروی تصمیم میگیرد که نیروی نظامی به افغانستان فرستاده و ببرک کارمل را جایگزین حفیظالله امین نماید. در ۶ جدی (دی) ۱۳۵۸ هواپیماهای شوروی یکی پس از دیگری در فرودگاههای نظامی افغانستان به زمین نشست. حفیظالله امین در اواخر عمر خود به همراه اطرافیان و محافظین خود به قصر تاج بیگ در دارالامان کوچ کرده بود در ۶ جدی (دی) ۱۳۵۸ توسط مأمور کگب که به عنوان آشپز استخدام شده بود، مسموم شد. طبق نقشه کگ، بعد از مسموم شدن امین باید ساعت ۱۰ شب عملیات تصرف کاخ تاج بیک شروع میشد. آنها باور داشتند که امین و مأمورانش بعد از ۳ - ۴ ساعت مسموم میشوند، اما به صورت پیشبینی نشدهای همه کسانی که در قصر تاج بیک خوراک خورده بودند، به زودی بیهوش میشوند. سرگرد جانداد، فرمانده گارد ریاست جمهوری دستور آوردن پزشکان شوروی از شفاخانه نظامی چهارصد بستر را میدهد. دو پزشک شوروی موفق میشوند که بعد چند ساعت امین را به هوش آورند. به همین منظور حمله به کاخ تاج بیک چند ساعت قبل از ساعت تعیین شده در بین ساعت ۱۸ و ۱۹:۳۰ شروع کند.[۲] نیروهای آلفا و گروم توانستند که نیروهای محافظ کاخ را از سد راه خود برداشته و وارد کاخ شوند. این نیروها هر جنبندهای را که میدیدند را میکشتند.[۲] نیروهای کگب وارد اتاقی میشوند که امین و خانواده او حضور داشتند و بمب دستی میاندازند.[۳] نیروهای کگب مدعی شده بود که امین و فرزند خردسالش توسط نارنجک پرتاب شده، کشته شده است. اما دکتری که جسد امین را پس از این حمله دیده بود، مدعی شده بود که بر سر امین ۳ گلوله شلیک شده بود.[۲] شب هنگام جسد امین در قالی پیچانده و در گورستان نزدیک کاخ به خاک بدون هیچ نشانی دفن میشود. باقی خانواده امین که زنده مانده بودند به زندان پلچرخی انتقال داده میشود. در همان شب صدای ببرک کارمل از رادیو کابل پخش شد که خبر از سرنگونی دولت امین را اعلان کرد.[۱]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ زاده، بصیر احمد حسین. «زندگینامه حفیظ الله امین، از تولد تا مرگ». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ دولت، نورعلی (۲۰۱۷-۰۸-۰۱). «کاگب و انقلاب ثور افغانستان؛ حفیظ الله امین چگونه کشته شد؟» (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۸.
- ↑ پیام شهدا - سال دوم شماره (۱۰) - جدی ۱۳۷۰ - صفحه ۴
- صدر اعظمهای افغانستان
- آدمکشی در ۱۹۷۹ (میلادی)
- کشتهشدگان در افغانستان
- افراد کشتهشده در عملیاتهای کاگب
- افغانستان در دهه ۱۹۷۰ (میلادی)
- اهالی ولایت کابل
- پشتون
- جمهوری دموکراتیک افغانستان
- حاکمان کمونیست افغانستان
- دانشآموختگان دانشگاه کلمبیا
- درگذشتگان ۱۹۷۹ (میلادی)
- رهبران به قدرت رسیده از طریق کودتا
- رؤسای کشور ترورشده
- رئیسجمهورهای افغانستان
- زادگان ۱۹۲۹ (میلادی)
- سیاستمداران ترورشده اهل افغانستان
- سیاستمداران حزب دموکراتیک خلق افغانستان
- سیاستمداران سده ۲۰ (میلادی) اهل افغانستان
- کمونیسم در افغانستان
- مرگها به وسیله اسلحه گرم در افغانستان
- وزرای دولت در افغانستان
- وزیران امور خارجه افغانستان
- وزیران دفاع افغانستان