کفش طلای اروپا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کفش طلای اروپا
جایزهٔ کفش طلایی که کریستیانو رونالدو در سال ۲۰۱۲–۲۰۱۳ برندهٔ آن شد
تاریخ۱۹۶۷؛ ۵۷ سال پیش (۱۹۶۷-خطا: زمان نامعتبر}})
کشورفرانسه (از ۱۹۶۷–۱۹۹۱)
اسپانیا (از ۱۹۹۶-اکنون)
برگزارکنندهمجلهٔ لکیپ (از ۱۹۶۷–۱۹۹۱)
اروپا اسپورت مدیا (از ۱۹۹۶-اکنون)
نخستین دوره۱۹۶۷
برندهٔ کنونیارلینگ هالند
بیشترین دفعات بردلئو مسی
(شش بار)
وبگاه

کفش طلای اروپا، جایزه‌ای فوتبالی است که در پایان هر فصل به بهترین گل‌زن لیگ‌‌های اروپایی اعطا می‌شود. این جایزه، مجسمه‌ای از یک کفش فوتبال طلایی است و اهدای آن از فصل ۱۹۶۷–۱۹۶۸ شروع شده‌است. این جایزه در ابتدا از سوی مجلهٔ لکیپ (از ۱۹۶۷–۱۹۹۱) معرفی می‌شد اما از سال ۱۹۹۶ تاکنون، اروپا اسپورت مدیا برگزاری مراسم و اعطای آن را برعهده دارد. در حال حاضر، لیونل مسی با ۶ بار کسب این جایزه رکورددار است.

تاریخچه[ویرایش]

در میان سال‌های ۱۹۶۸ و ۱۹۹۱، این جایزه به بهترین گل‌زن اروپا در هر لیگی داده می‌شد، که این امر بدون در نظر گرفتن تعداد بازی‌ها و قدرت تیم‌های حاضر در آن لیگ بود. در طی این دوره، اوزه‌بیو، گرد مولر، دودو جورجسکو و فرناندو گومز هرکدام دو بار برندهٔ کفش طلای اروپا شدند.[۱]

به‌دنبال اعتراضی از سوی اتحادیه فوتبال قبرس که مدعی بودند بازیکنی در لیگ قبرس با زدن ۴۰ گل شایستهٔ دریافت کفش طلای اروپا است. این در حالی بود که آمار رسمی جدول گلزنان این فصل، عدد ۱۹ را برای بهترین گل‌زن نشان می‌داد. در نتیجه، مجلهٔ لکیپ در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۶ از اعطای جایزه خودداری کرد.

از فصل ۱۹۹۶–۱۹۹۷، اروپا اسپورت مدیا مسئولیت اعطای جایزه را برعهده گرفت و سیستم امتیازی تازه‌ای را بنیان نهاد، بر اساس این سیستم امتیازی، گل‌زنان لیگ‌های سخت می‌توانستند برندهٔ کفش طلا شوند حتی اگر تعداد گل‌های آن‌ها کمتر از گل‌های بازیکنان لیگ‌های ضعیف‌تر بود. تشخیص سطح لیگ‌ها نیز بر اساس رده‌بندی ضریب یوفا انجام می‌شود که به نتایج پنج سال اخیر باشگاه‌های هر لیگ در یوفا بستگی دارد. گل‌های زده‌شده در پنج لیگ برتر اروپا با توجه به ضریب یوفا، با ضریب دو برابر محاسبه می‌شوند، گل‌های به ثمر رسیده در لیگ‌های رتبهٔ ۶ تا ۲۱ با ضریب ۱/۵ ضرب می‌شوند و گل‌های به ثمر رسیده در لیگ‌های رتبهٔ ۲۲ و پایین‌تر نیز با ضریب ۱ محاسبه می‌شوند.[۲] بنابراین، گل‌های زده‌شده در لیگ‌های دارای رتبهٔ بالاتر، بیش‌تر از گل‌های لیگ‌های ضعیف محاسبه می‌شوند.[۳] از زمان آغاز این تغییرات، تنها دو برندهٔ کفش طلا از لیگ‌هایی غیر از پنج لیگ برتر اروپا بودند که عبارتند از هنریک لارشون (۲۰۰۰-۲۰۰۱) از لیگ برتر اسکاتلند و ماریو جاردل (۱۹۹۸-۱۹۹۹ و ۲۰۰۱-۲۰۰۲) از لیگ برتر پرتغال.

برندگان[ویرایش]

لیونل مسی شش بار برندهٔ این جایزه شده‌است و با ۹۱ گل زده در فصل ۲۰۱۱–۲۰۱۲ رکورددار بیش‌ترین تعداد گل زده‌است
گرد مولر، اولین بازیکنی بود که دو بار برندهٔ این جایزه شد، در ۱۹۷۰ و ۱۹۷۲
اوزه‌بیو، اولین برنده این جایزه در سال ۱۹۶۸ بود
بازیکن (X) نشان‌دهندهٔ تعداد دفعاتی است که این بازیکن برندهٔ کفش طلا تا آن زمان شده‌است.
^ نشان‌دهندهٔ این است که تیمِ این بازیکن، قهرمان لیگ نیز شده‌است.
برندگان کفش طلای اروپا
فصل بازیکن باشگاه لیگ گل‌ها امتیاز
جوایز اهداشدهٔ لکیپ
۱۹۶۷–۶۸ پرتغال اوزه‌بیو بنفیکا^ پرتغال لیگ برتر ۴۲
۱۹۶۸–۶۹ بلغارستان پیتر ژخوف زسکا صوفیه^ بلغارستان لیگ دسته اول ۳۶
۱۹۶۹–۷۰ آلمان غربی گرد مولر بایرن مونیخ آلمان بوندس‌لیگا ۳۸
۱۹۷۰–۷۱ جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی یوسیپ اسکوبلار المپیک مارسی^ فرانسه لیگ ۱ ۴۴
۱۹۷۱–۷۲ آلمان غربی گرد مولر (۲) بایرن مونیخ^ آلمان بوندس‌لیگا ۴۰
۱۹۷۲–۷۳ پرتغال اوزه‌بیو (۲) بنفیکا^ پرتغال لیگ برتر ۴۰
۱۹۷۳–۷۴ آرژانتین هکتور یازالده باشگاه فوتبال اسپورتینگ پرتغال^ پرتغال لیگ برتر ۴۶
۱۹۷۴–۷۵ رومانی دودو جورجسکو دینامو بخارست^ رومانی لیگ دسته اول ۳۳
۱۹۷۵–۷۶ قبرس سوتیریس کایافاس اومانیا^ قبرس لیگ دسته اول ۳۹
۱۹۷۶–۷۷ رومانی دودو جورجسکو (۲) دینامو بخارست^ رومانی لیگ دسته اول ۴۷
۱۹۷۷–۷۸ اتریش هانس کرانکل راپید وین اتریش بوندس‌لیگا ۴۱
۱۹۷۸–۷۹ هلند کیس کیست آلکمار هلند لیگ برتر ۳۴
۱۹۷۹–۸۰ بلژیک اروین فاندنبرگ لیرسه بلژیک لیگ دسته اول ۳۹
۱۹۸۰–۸۱ بلغارستان گیورگی اسلاوکوف بوتو پلوودیو بلغارستان لیگ دسته اول ۳۱
۱۹۸۱–۸۲ هلند ویم کیفت آژاکس^ هلند لیگ برتر ۳۲
۱۹۸۲–۸۳ پرتغال فرناندو گومز پورتو پرتغال لیگ برتر ۳۶
۱۹۸۳–۸۴ ولز ایان راش لیورپول^ انگلستان لیگ دسته اول ۳۲
۱۹۸۴–۸۵ پرتغال فرناندو گومز (۲) پورتو^ پرتغال لیگ برتر ۳۹
۱۹۸۵–۸۶ هلند مارکو فان باستن آژاکس هلند لیگ برتر ۳۷
۱۹۸۶–۸۷ اتریش تونی پولستر باشگاه فوتبال آستریا وین اتریش بوندس‌لیگا ۳۹
۱۹۸۷–۸۸ ترکیه تانجو چولاک گالاتاسرای^ ترکیه سوپر لیگ ۳۹
۱۹۸۸–۸۹ رومانی دورین ماتئوتس دینامو بخارست رومانی لیگ دسته اول ۴۳
۱۹۸۹–۹۰ مکزیک هوگو سانچز رئال مادرید^ اسپانیا لا لیگا ۳۸
بلغارستان هریستو استویچکوف زسکا صوفیه^ بلغارستان لیگ دسته اول
۱۹۹۰–۹۱ جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی دارکو پانچف ستاره سرخ^ جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی لیگ دسته اول ۳۴
برندگانی که در ابتدا جایزه را نگرفته بودند
۱۹۹۱–۹۲ اسکاتلند آلی مکویست رنجرز^ اسکاتلند لیگ برتر ۳۴
۱۹۹۲–۹۳ اسکاتلند آلی مکویست (۲) رنجرز^ اسکاتلند لیگ برتر ۳۴
۱۹۹۳–۹۴ ولز دیوید تیلور پورث‌مادوگ ولز لیگ ولز ۴۳
۱۹۹۴–۹۵ ارمنستان آرسن آوتیسیان هومنتمن ارمنستان لیگ برتر ۳۹
۱۹۹۵–۹۶ گرجستان زی‌وایِد اندلادزه مارگویتی گرجستان لیگ برتر ۴۰
جوایز اهداشدهٔ اروپا اسپورت مدیا
۱۹۹۶–۹۷ برزیل رونالدو بارسلونا اسپانیا لا لیگا ۳۴ ۶۸
۱۹۹۷–۹۸ یونان نیکس ماچلاس باشگاه فوتبال ویتس‌آرنهم هلند لیگ برتر ۳۴ ۶۸
۱۹۹۸–۹۹ برزیل ماریو جاردل پورتو پرتغال لیگ برتر ۳۶ ۷۲
۱۹۹۹–۲۰۰۰ انگلستان کوین فیلیپس ساندرلند انگلستان لیگ برتر ۳۰ ۶۰
۲۰۰۰–۰۱ سوئد هنریک لارشون سلتیک^ اسکاتلند لیگ برتر ۳۵ ۵۲٫۵
۲۰۰۱–۰۲ برزیل ماریو جاردل اسپورتینگ^ پرتغال لیگ برتر ۴۲ ۶۳
۲۰۰۲–۰۳ هلند روی ماکای دپورتیوو لاکرونیا اسپانیا لا لیگا ۲۹ ۵۸
۲۰۰۳–۰۴ فرانسه تیری آنری آرسنال^ انگلستان لیگ برتر ۳۰ ۶۰
۲۰۰۴–۰۵ فرانسه تیری آنری (۲) آرسنال انگلستان لیگ برتر ۲۵ ۵۰
اروگوئه دیگو فورلان ویارئال اسپانیا لا لیگا
۲۰۰۵–۰۶ ایتالیا لوکا تونی فیورنتینا ایتالیا سری آ ۳۱ ۶۲
۲۰۰۶–۰۷ ایتالیا فرانچسکو توتی رم ایتالیا سری آ ۲۶ ۵۲
۲۰۰۷–۰۸ پرتغال کریستیانو رونالدو منچستر یونایتد انگلستان لیگ برتر ۳۱ ۶۲
۲۰۰۸–۰۹ اروگوئه دیگو فورلان (۲) اتلتیکو اسپانیا لا لیگا ۳۲ ۶۴
۲۰۰۹–۱۰ آرژانتین لیونل مسی بارسلونا^ اسپانیا لا لیگا ۳۴ ۶۸
۲۰۱۰–۱۱ پرتغال کریستیانو رونالدو (۲) رئال مادرید اسپانیا لا لیگا ۴۰ ۸۰
۲۰۱۱–۱۲ آرژانتین لیونل مسی (۲) بارسلونا اسپانیا لا لیگا ۵۰ ۱۰۰
۲۰۱۲–۱۳ آرژانتین لیونل مسی (۳) بارسلونا^ اسپانیا لا لیگا ۴۶ ۹۲
۲۰۱۳–۱۴ اروگوئه لوییس سوارز لیورپول انگلستان لیگ برتر ۳۱ ۶۲
پرتغال کریستیانو رونالدو (۳) رئال مادرید اسپانیا لا لیگا
۲۰۱۴–۱۵ پرتغال کریستیانو رونالدو (۴) رئال مادرید اسپانیا لا لیگا ۴۸ ۹۶
۲۰۱۵–۱۶ اروگوئه لوییس سوارز (۲) بارسلونا^ اسپانیا لا لیگا ۴۰ ۸۰
۲۰۱۶–۱۷ آرژانتین لیونل مسی (۴) بارسلونا اسپانیا لا لیگا ۳۷ ۷۴
۲۰۱۷–۱۸ آرژانتین لیونل مسی (۵) بارسلونا^ اسپانیا لا لیگا ۳۴ ۶۸
۲۰۱۸–۱۹ آرژانتین لیونل مسی (۶) بارسلونا^ اسپانیا لا لیگا ۳۶ ۷۲
۲۰-۲۰۱۹ ایتالیا چیرو ایموبیله لاتزیو ایتالیا سری آ ۳۶ ۷۲
۲۰۲۰–۲۱ لهستان رابرت لواندوفسکی بایرن مونیخ^ آلمان بوندس لیگا ۴۱ ۸۲
۲۰۲۱–۲۲ لهستان رابرت لواندوفسکی بایرن مونیخ^ آلمان بوندس لیگا ۳۵ ۷۰
۲۰۲۲–۲۳ نروژ ارلینگ هالند منچستر سیتی^ انگلستان لیگ برتر ۳۶ ۷۲

آمارها[ویرایش]

لیونل مسی با ۶ بار کسب جایزه کفش طلا رکورددار دریافت این جایزه است که همگی این جوایز را در دوران بازی‌اش در بارسلونا کسب کرده‌است. مسی همچنین با ۵۰ گل زده در فصل ۲۰۱۱–۲۰۱۲ دارندهٔ رکورد بیش‌ترین تعداد گل زده‌است؛ که با ضریب یوفا، دارندهٔ رکورد ۱۰۰ امتیاز نیز هست. گرد مولر از بایرن مونیخ نخستین بازیکنی بود که در فصل‌های ۱۹۶۹–۱۹۷۰ و ۱۹۷۱–۱۹۷۲ برای دومین بار برندهٔ کفش طلا شد. مسی نخستین بازیکنی بود که سه بار برندهٔ جایزه شد، کریستیانو رونالدو نیز اولین بازیکنی بود که چهار بار برندهٔ کفش طلا شد، مسی نخستین و تنها بازیکنی است که برای بار پنجم و ششم برندهٔ این جایزه شد. همچنین مسی تنها بازیکنی است که این جایزه را در سه سال پیاپی کسب کرده‌است (در سال‌های ۲۰۱۶–۲۰۱۷، ۲۰۱۷–۲۰۱۸، و ۲۰۱۸–۲۰۱۹).

آلی مکویست (۱۹۹۱–۱۹۹۲، ۱۹۹۲–۱۹۹۳)، تیری آنری (۲۰۰۳–۲۰۰۴، ۲۰۰۴–۲۰۰۵)، لیونل مسی (۲۰۰۹–۲۰۱۰، ۲۰۱۱–۲۰۱۲، ۲۰۱۲–۲۰۱۳ و ۲۰۱۶–۲۰۱۷، ۲۰۱۷–۲۰۱۸، ۲۰۱۸–۲۰۱۹)، و کریستیانو رونالدو (۲۰۰۷–۲۰۰۸، ۲۰۱۰–۲۰۱۱، ۲۰۱۳–۲۰۱۴، ۲۰۱۴–۲۰۱۵) تنها بازیکنانی هستند که در سال‌های پیاپی نیز جایزه را برده‌اند. دیگو فورلان (ویارئال، اتلتیکو), لوییس سوارز (لیورپول،بارسلونا ), ماریو جاردل (پورتو، اسپورتینگ) و کریستیانو رونالدو (منچستر یونایتد، رئال مادرید) نیز تنها بازیکنانی هستند که این جایزه را با دو باشگاه مختلف برنده شده‌اند.

برندگان چندباره[ویرایش]

برندگان چند جایزهٔ کفش طلای اروپا
بازیکن تاریخ تولد تعداد فصل‌ها سن
آرژانتین لیونل مسی ۲۴ ژوئن ۱۹۸۷ ۶ ۲۰۰۹–۱۰, ۲۰۱۱–۱۲, ۲۰۱۲–۱۳, ۲۰۱۶–۱۷, ۲۰۱۷–۱۸, ۲۰۱۸–۱۹ ۶ کفش طلا به‌ترتیب در , ۲۹, ۳۰, ۳۱ سالگی
پرتغال کریستیانو رونالدو ۵ فوریه ۱۹۸۵ ۴ ۲۰۰۷–۰۸, ۲۰۱۰–۱۱, ۲۰۱۳–۱۴ (مشترک), ۲۰۱۴–۱۵ 4 کفش طلا به‌ترتیب در و۲۳ ۲۶, ۲۹, ۳۰ سالگی
پرتغال اوزه‌بیو ۲۵ ژانویه ۱۹۴۲ ۲ ۱۹۶۷–۶۸, ۱۹۷۲–۷۳ ۳۱
آلمان غربی گرد مولر ۳ نوامبر ۱۹۴۵ ۲ ۱۹۶۹–۷۰, ۱۹۷۱–۷۲ ۲۶
رومانی دودو جورجسکو ۱ سپتامبر ۱۹۵۰ ۲ ۱۹۷۴–۷۵, ۱۹۷۶–۷۷ ۲۶
پرتغال فرناندو گومز ۲۲ نوامبر ۱۹۵۶ ۲ ۱۹۸۲–۸۳, ۱۹۸۴–۸۵ ۲۸
اسکاتلند آلی مکویست ۲۴ سپتامبر ۱۹۶۲ ۲ ۱۹۹۱–۹۲, ۱۹۹۲–۹۳ ۳۰
برزیل ماریو جاردل ۱۸ سپتامبر ۱۹۷۳ ۲ ۱۹۹۸–۹۹, ۲۰۰۱–۰۲ ۲۸
فرانسه تیری آنری ۱۷ اوت ۱۹۷۷ ۲ ۲۰۰۳–۰۴, ۲۰۰۴–۰۵ (مشترک) ۲۸
اروگوئه دیگو فورلان ۱۹ مه ۱۹۷۹ ۲ ۲۰۰۴–۰۵ (مشترک), ۲۰۰۸–۰۹ ۳۰
اروگوئه لوییس سوارز ۲۴ ژانویه ۱۹۸۷ ۲ ۲۰۱۳–۱۴ (مشترک), ۲۰۱۵–۱۶ ۲۹

برندگان بر پایهٔ باشگاه[ویرایش]

برندگان کفش طلا بر پایهٔ باشگاه
تیم مجموع بازیکنان
اسپانیا بارسلونا ۸ ۳
اسپانیا رئال مادرید ۵ ۲
آلمان غربی بایرن مونیخ ۴ ۲
رومانی دینامو بخارست ۳ ۲
پرتغال پورتو ۳ ۲
بلغارستان زسکا صوفیه ۲ ۲
انگلستان لیورپول ۲ ۲
هلند آژاکس ۲ ۲
پرتغال اسپورتینگ ۲ ۲
انگلستان آرسنال ۲ ۱
پرتغال بنفیکا ۲ ۱
اسکاتلند رنجرز ۲ ۱
ارمنستان هومنتمن ۱ ۱
اتریش آستریا وین ۱ ۱
اتریش راپید وین ۱ ۱
بلژیک لیرسه ۱ ۱
بلغارستان بوتو پلوودیو ۱ ۱
قبرس اومانیا ۱ ۱
انگلستان منچستر یونایتد ۱ ۱
انگلستان ساندرلند ۱ ۱
فرانسه المپیک مارسی ۱ ۱
گرجستان زستاپونی ۱ ۱
ایتالیا فیورنتینا ۱ ۱
ایتالیا رم ۱ ۱
هلند آلکمار ۱ ۱
هلند ویتس‌آرنهم ۱ ۱
اسکاتلند سلتیک ۱ ۱
اسپانیا اتلتیکو ۱ ۱
اسپانیا دپورتیوو لاکرونیا ۱ ۱
اسپانیا ویارئال ۱ ۱
ترکیه گالاتاسرای ۱ ۱
ولز پورث‌مادوگ ۱ ۱
جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی ستاره سرخ ۱ ۱
انگلستان منچستر سیتی ۱ ۱

برندگان بر پایهٔ ملیت[ویرایش]

برندگان کفش طلای اروپا بر پایهٔ ملیت
ملیت مجموع بازیکن(ها)
 پرتغال ۸ ۳
 آرژانتین ۷ ۲
 هلند ۴ ۴
 اروگوئه ۴ ۲
 بلغارستان ۳ ۳
 رومانی ۳ ۲
 برزیل ۳ ۲
 اتریش ۲ ۲
 ایتالیا ۲ ۲
 ولز ۲ ۲
یوگسلاوی ۲ ۲
 فرانسه ۲ ۱
 آلمان ۲ ۱
 اسکاتلند ۲ ۱
 لهستان ۲ ۱
 ارمنستان ۱ ۱
 بلژیک ۱ ۱
 قبرس ۱ ۱
 انگلستان ۱ ۱
 گرجستان ۱ ۱
 یونان ۱ ۱
 مکزیک ۱ ۱
 سوئد ۱ ۱
 ترکیه ۱ ۱

برندگان بر پایهٔ لیگ[ویرایش]

برندگان کفش طلای اروپا بر پایهٔ لیگ
لیگ مجموع بازیکن(ها)
اسپانیا لا لیگا ۱۵ ۷
پرتغال لیگ برتر ۷ ۴
انگلستان لیگ برتر ۵ ۴
هلند لیگ برتر ۴ ۴
آلمان بوندس‌لیگا ۴ ۲
بلغارستان لیگ دسته اول ۳ ۳
ایتالیا سری آ ۳ ۳
اسکاتلند لیگ برتر ۳ ۲
رومانی لیگ دسته اول ۳ ۲
اتریش بوندس‌لیگا ۲ ۲
فرانسه لیگ ۱ ۱ ۱
انگلستان لیگ دسته اول ۱ ۱
بلژیک لیگ برتر ۱ ۱
ترکیه سوپر لیگ ۱ ۱
جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی لیگ دسته اول ۱ ۱
ولز لیگ برتر ۱ ۱
ارمنستان لیگ برتر ۱ ۱
گرجستان لیگ برتر ۱ ۱
قبرس لیگ دسته اول ۱ ۱

منابع[ویرایش]

  1. "Golden Boot: The Quotients Decide It All". soccerphile.com. Retrieved 20 February 2008.
  2. "European Golden Shoe". European Sports Magazine. Archived from the original on 4 September 2019. Retrieved 19 June 2012.
  3. "Who will win the European Golden Shoe". FIFA. 13 March 2012. Archived from the original on 13 May 2012. Retrieved 19 June 2012.

پیوند به بیرون[ویرایش]