مایکل عطیه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سِر
مایکل عطیه
Michael Francis Atiyah.jpg
مایکل عطیه در ۲۰۰۷ میلادی
نام در زمان تولدمایکل فرنسیس عطیه
زادهٔ۲۲ آوریل ۱۹۲۹
همپستید، لندن، انگلستان
درگذشت۱۱ ژانویهٔ ۲۰۱۹ (۸۹ سال)
ادینبرا، اسکاتلند
ملیتبریتانیایی
تحصیلات
شناخته‌شده برایقضیه اندیس عطیه-سینگر
Atiyah–Segal completion theorem
K-theory
جایزه(ها)
پیشینه علمی
شاخه(ها)ریاضیات
محل کار
پایان‌نامهSome Applications of Topological Methods in Algebraic Geometry (۱۹۵۵)
استاد راهنمادبلیو.وی.دی. هاج[۱][۲]
دانشجویان دکتری
دیگر دانشجویان برجستهادوارد ویتن

سِر مایکل فرانسیس عطیه (به انگلیسی: Sir Michael Francis Atiyah) (OM - FRS - FMedSci - FAA - FREng)[۴] (متولد ۲۲ آوریل ۱۹۲۹ میلادی - وفات در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۹ میلادی)، ریاضی‌دان بریتانیایی-لبنانی بود که گرایش تخصصی اش هندسه بود.[۵]

عطیه در سودان و مصر بزرگ شد، اما بیشتر عمر آکادمیک خود را در دانشگاه آکسفوردِ و دانشگاه کمبریج بریتانیا و همچنین در مؤسسه مطالعات پیشرفته واقع در ایالات متحده گذراند.[۶] او رئیس انجمن سلطنتی (از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ میلادی)، مدیر کالج ترینیتی در کمبریج (از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۷ میلادی)، رئیس دانشگاه لستر (از ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵ میلادی) و رئیس انجمن سلطنتی ادینبورگ (از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ میلادی) بود. او از ۱۹۹۷ میلادی تا زمان مرگش، پروفسور افتخاری در دانشگاه ادینبرو بود.[۷]

همکاران ریاضیاتی عطیه شامل رائول بات، فردریش هیرزبروخ[۸] و ایسادور سینگر و دانشجویانش شامل گرائم سگال، نایگل هیچین، سایمون دونالدسون و ادوارد ویتن بودند.[۹] او به همراه هیرزبروخ، بنیان‌های نظریه کای توپولوژیکی را بنا نهادند. این نظریه ابزار مهمی در توپولوژی جبری است که به زبان ساده راه‌های پیچش فضا را توصیف می‌کند. شناخته‌شده‌ترین نتیجه‌ای که عطیه بدست آورد، قضیه اندیس عطیه-سینگر بود که آن را با کمک سینگر در ۱۹۶۳ میلادی بدست آورد، این قضیه در شمردن تعداد جواب‌های مستقل برای معادلات دیفرانسیل به کار می‌رود. برخی از کارهای جدیدتر او الهام گرفته از فیزیک نظری بود، به‌خصوص اینستنتون‌ها (instantons) و تک‌قطبی‌ها، که مسئول برخی از اصلاحات جزئی در نظریه میدان‌های کوانتومی می‌باشد. او مدال فیلدز را در ۱۹۶۶ میلادی و جایزه آبل را در ۲۰۰۴ میلادی کسب نمود.

اوایل زندگی و آموزش[ویرایش]

عطیه در ۲۲ آوریل ۱۹۲۶ در همپستید، لندن، انگلستان بدنیا آمد. او فرزند جین (نی لونس) و ادوارد عطیه بود.[۱۰] مادر او اسکاتلندی و پدرش یک مسیحی ارتدکس لبنانی بود. او دو برادر به نام‌ها پاتریک (فوت‌شده) و جو و همچنین یک خواهر به نام سلما (فوت‌شده) داشت.[۱۱] عطیه در خارطومِ سودان (بین سال‌های ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۱ میلادی) به مدرسه دیوسسان (Diocesan) رفت. سپس بین سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ میلادی در کالج ویکتوریای قاهره و اسکندریه به مدرسه راهنمایی (دوره دوم) رفت؛ این مدرسه توسط نجیب‌زادگان اروپایی اداره می‌شد که به دلیل جنگ جهانی دوم و توسط برخی از رهبران آینده ملت‌های عربی تغییر وضعیت پیدا کرد.[۱۲] او برای ادامه تحصیل دوره دبیرستان (HSC) به انگلستان و مدرسه گرامار منچستر بازگشت (طی سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۷ میلادی) و خدمت ملی خود را در سپاه سلطنتی مهندسان برق و مکانیک به انجام رساند (طی ۱۹۴۷ تا ۱۹۴۹ میلادی). مطالعات لیسانس و پس از لیسانس خود را در کالج ترینیتی کمبریج صورت داد (طی ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۵ میلادی).[۱۳] او دانشجوی دکترای ویلیام وی.دی. هاج بود[۲] و در ۱۹۵۵ دکترای خود را با رساله‌ای تحت عنوان برخی‌از کاربردهای روش‌های توپولوژیکی در هندسه جبری دریافت نمود.[۱][۲]

طی زمان حضورش در کمبریج، ریاست جامعه ارشمیدسیان را در آنجا برعهده داشت.[۱۴]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Atiyah, Michael Francis (1955). Some applications of topological methods in algebraic geometry. repository.cam.ac.uk (PhD thesis). University of Cambridge. Archived from the original on 18 November 2017. Retrieved 17 November 2017.
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ مایکل عطیه در پروژه تبارشناسی ریاضی
  3. ↑ Hitchin, Nigel J. (1972). Differentiable manifolds: the space of harmonic spinors. bodleian.ox.ac.uk (DPhil thesis). University of Oxford. OCLC 500473357. EThOS uk.bl.ethos.459281.
  4. ↑ "List of Fellows". Archived from the original on 8 June 2016. Retrieved 28 October 2014.
  5. ↑ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "مایکل عطیه", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews
  6. ↑ Institute for Advanced Study: A Community of Scholars بایگانی‌شده در ۶ ژانویه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  7. ↑ "Atiyah's CV" (PDF).
  8. ↑ Atiyah, Michael (2014). "Friedrich Ernst Peter Hirzebruch 17 October 1927 – 27 May 2012". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 60: 229–247. doi:10.1098/rsbm.2014.0010.
  9. ↑ «Edward Witten – Adventures in physics and math (Kyoto Prize lecture 2014)» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۱.
  10. ↑ ATIYAH, Sir Michael (Francis). Who's Who. Vol. 2014 (online edition via Oxford University Press ed.). A & C Black, an imprint of Bloomsbury Publishing plc. (نیازمند آبونمان)
  11. ↑ Atiyah, Joe (2007), The Atiyah Family, retrieved 14 August 2008
  12. ↑ Raafat, Samir, Victoria College: educating the elite, 1902−1956, archived from the original on 16 April 2008, retrieved 14 August 2008
  13. ↑ Atiyah 1988a, p. xi
  14. ↑ "[Presidents Archimedeans]". Archimedeans: Previous Committees and Officers. Archived from the original on 26 August 2019. Retrieved 2019-04-10.
انجمن‌های حرفه‌ای و آکادمیک
پیشین:
جرج پرتر 		۵۷مین انجمن سلطنتی
۱۹۹۰–۱۹۹۵ 		پسین:
ارون کلوگ
پیشین:
لورد ساترلند 		۴۲مین انجمن سلطنتی ادینبورگ
۲۰۰۵–۲۰۰۸ 		پسین:
دیوید ویلسون
سِمَت‌های علمی
پیشین:
اندرو هاکسلی 		۳۵مین کالج ترینیتی
۱۹۹۰–۱۹۹۷ 		پسین:
آمارتیا سن
پیشین:
جرج پرتر 		۴مین رئیس دانشگاه لستر
۱۹۹۵–۲۰۰۵ 		پسین:
سر پیتر ویلیامز
جوایز و دستاوردها
پیشین:
رابین هیل 		مدال کاپلی
۱۹۸۸ 		پسین:
سزار میلستین
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مایکل_عطیه&oldid=34373303»