مارتین کارپلوس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مارتین کارپلوس
Nobel Prize Laureate Martin Karplus during press conference in Stockholm, December 2013
زادهٔ	۱۵ مارس ۱۹۳۰ وین، جمهوری اول اتریش
درگذشت	۲۸ دسامبر ۲۰۲۴ (۹۴ سال) کمبریج، ماساچوست، ایالات متحده آمریکا
شهروندی	آمریکایی‌ها، اتریشیان
محل تحصیل	مؤسسه فناوری کالیفرنیا دانشگاه هاروارد
جوایز	Irving Langmuir Award (1987) همکار انجمن سلطنتی (2000) جایزه لینوس پاولینگ (2004) جایزه نوبل شیمی (2013)
پیشینه علمی
محل کار	دانشگاه استراسبورگ دانشگاه هاروارد دانشگاه کلمبیا دانشگاه ایلینوی در اربانا-شمپین
پایان‌نامه	A quantum-mechanical discussion of the bifluoride ion (1954)
استاد راهنما	لینوس پاولینگ

وبگاه	isis.unistra.fr/biophysical-chemistry-laboratory-martin-karplus/

مارتین کارپلوس (به آلمانی: Martin Karplus) (زاده ۱۵ مارس ۱۹۳۰ – درگذشته ۲۸ دسامبر ۲۰۲۴) شیمی‌دان نظری آمریکایی زاده اتریش بود که در سال ۲۰۱۳ به همراه آریه وارشل و مایکل لویت موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شد.^[۱]

مارتین کارپلوس در ۲۸ دسامبر ۲۰۲۴، در سن ۹۴ سالگی درگذشت.^[۲]^[۳]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

فهرست برندگان جایزه نوبل شیمی

منابع

[ویرایش]

↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2013" (PDF) (Press release) (به انگلیسی). Royal Swedish Academy of Sciences. October 9, 2013. Retrieved October 9, 2013.
↑ "The Multifaceted Life of a Nobel Prize Winning Theoretical Chemist". Andrew J. Magni & Son Funeral Home. Retrieved January 3, 2025.
↑ "Martin Karplus". Legacy. January 3, 2025. Retrieved January 3, 2025.

پیوند به بیرون

[ویرایش]

داده‌های کتابخانه‌ای
عمومی	ISNI 1 ویاف 1 ورلدکت (از طریق ویاف)
کتابخانه‌های ملی	نروژ فرانسه (داده‌ها) آلمان اسرائیل ایالات متحده آمریکا جمهوری چک کرواسی هلند لهستان سوئد
پایگاه‌های دادهٔ علمی	ساینی (ژاپن) DBLP (علوم رایانه) مث‌سای‌نوت پروژهٔ تبارشناسی ریاضیات نویسنده اسکوپوس zbMATH
سایر	کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی ریرو (سوئیس) 1 شبکه‌های اجتماعی و محتوای بایگانی شونده سوداک (فرانسه) 1

ن ب و برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۳
شیمی	مارتین کارپلاس (ایالات متحده و استرالیا) مایکل لویت (ایالات متحده، پادشاهی متحده و اسرائیل) آریه وارشل (پادشاهی متحده و اسرائیل)
ادبیات	آلیس مونرو (کانادا)
صلح نوبل	سازمان بازدارندگی از به‌کارگیری جنگ‌افزارهای شیمیایی
فیزیک	فرانسوا انگلرت (بلژیک) پیتر هیگز (پادشاهی متحده)
فیزیولوژی یا پزشکی	جیمز روثمن (ایالات متحده) رندی شکمن (ایالات متحده) توماس زودهوف (ایالات متحده)
علوم اقتصادی	یوجین فاما (ایالات متحده) لارس پیتر هانسن (ایالات متحده) رابرت جی. شیلر (ایالات متحده)
برندگان جوایز نوبل ۲۰۰۸ ۲۰۰۹ ۲۰۱۰ ۲۰۱۱ ۲۰۱۲ ۲۰۱۳ ۲۰۱۴ ۲۰۱۵ ۲۰۱۶ ۲۰۱۷ ۲۰۱۸

ن ب و فهرست برندگان جایزه نوبل شیمی
‎۱۹۰۱–۱۹۲۵	یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف (۱۹۰۱) هرمان امیل فیشر (۱۹۰۲) سوانت آرنیوس (۱۹۰۳) ویلیام رمزی (۱۹۰۴) آدولف فون بایر (۱۹۰۵) آنری مواسان (۱۹۰۶) ادوارد بوخنر (۱۹۰۷) ارنست رادرفورد (۱۹۰۸) ویلهلم اوستوالد (۱۹۰۹) اوتو والاخ (۱۹۱۰) ماری کوری (۱۹۱۱) ویکتور گرینیارد / پل ساباتیه (۱۹۱۲) آلفرد ورنر (۱۹۱۳) تئودور ویلیام ریچاردز (۱۹۱۴) ریچارد ویلشتتر (۱۹۱۵) فریتس هابر (۱۹۱۸) والتر نرنست (۱۹۲۰) فردریک سودی (۱۹۲۱) فرانسیس ویلیام آستون (۱۹۲۲) فریتس پرگل (۱۹۲۳) ریچارد ژیگموندی (۱۹۲۵)
‎ ۱۹۲۶–۱۹۵۰	تئودور سودبرگ (۱۹۲۶) هاینریش اوتو ویلند (۱۹۲۷) آدولف وینداوس (۱۹۲۸) آرتور هاردن / هانس فون اوبر شلپین (۱۹۲۹) هانس فیشر (۱۹۳۰) کارل بوش / فریدریش برژیوس (۱۹۳۱) ایروینگ لانگمویر (۱۹۳۲) هارولد یوری (۱۹۳۴) فردریک ژولیو کوری / ایرن ژولیو-کوری (۱۹۳۵) پیتر دبای (۱۹۳۶) نورمن هاورث / پل کارر (۱۹۳۷) ریشارد کون (۱۹۳۸) آدولف بوتنانت / لئوپولد روتسیکا (۱۹۳۹) گئورگ دو هوسی (۱۹۴۳) اتو هان (۱۹۴۴) آرتوری ایلماری ویرتانن (۱۹۴۵) جیمز بچلر سامنر / جان هاوارد نورثروب / وندل مردیت استنلی (۱۹۴۶) رابرت رابینسون (۱۹۴۷) آرنه تیسلیوس (۱۹۴۸) ویلیام جیوک (۱۹۴۹) اوتو دایلز / کورت آلدر (۱۹۵۰)
‎ ۱۹۵۱–۱۹۷۵	ادوین مک‌میلان / گلن سیبورگ (۱۹۵۱) آرچر جان پرتر مارتین / ریچارد لاورنس ساینگ (۱۹۵۲) هرمان استاودینگر (۱۹۵۳) لینوس پاولینگ (۱۹۵۴) ونسانت دو وینیو (۱۹۵۵) سر سایریل هینشلوود / نیکولای سمیونوف (۱۹۵۶) لرد تاد (۱۹۵۷) فردریک سنگر (۱۹۵۸) یاروسلاو هیروفسکی (۱۹۵۹) ویلارد لیبای (۱۹۶۰) ملوین کالوین (۱۹۶۱) ماکس پراتز / جان کندرو (۱۹۶۲) کارل زیگلر / جولیو ناتا (۱۹۶۳) دوروتی هاجکین (۱۹۶۴) رابرت وودوارد (۱۹۶۵) روبرت اس مالیکن (۱۹۶۶) مانفرد آیگن / رونالد نوریش / جرج پرتر (۱۹۶۷) لارس اونزاگر (۱۹۶۸) درک بارتون / آد هسل (۱۹۶۹) لوییز اف لیلویر (۱۹۷۰) گرهارد هرتسبرگ (۱۹۷۱) کریستین آنفینزن / استنفورد مور / ویلیام اشتین (۱۹۷۲) ارنست فیشر / جفری ویلکینسون (۱۹۷۳) پل فلوری (۱۹۷۴) جان کارنفورت / ولادیمیر پریلاگ (۱۹۷۵)
‎ ۱۹۷۶–۲۰۰۰	ویلیام لیپسکام (۱۹۷۶) ایلیا پریگوژین (۱۹۷۷) پیتر دی میچل (۱۹۷۸) هربرت براون / گئورگ ویتیگ (۱۹۷۹) پل برگ / والتر گیلبرت / فردریک سنگر (۱۹۸۰) کنیچی فوکویی / رولد هافمن (۱۹۸۱) ارون کلوگ (۱۹۸۲) هنری تاب (۱۹۸۳) رابرت مریفیلد (۱۹۸۴) هربرت هاپتمن / جروم کارل (۱۹۸۵) دادلی هرشباخ / یوان لی / چارلز پولانی (۱۹۸۶) دونالد کرام / ژان-ماری لن / چارلز پدرسون (۱۹۸۷) یوهان دایزنهوفر / رابرت هابر / هارتموت میشل (۱۹۸۸) سیدنی آلتمن / توماس چک (۱۹۸۹) الیاس کوری (۱۹۹۰) ریچارد ارنست (۱۹۹۱) رادولف مارکوس (۱۹۹۲) کری مالیس / مایکل اسمیت (۱۹۹۳) جرج اولاه (۱۹۹۴) پاول کروتزن / ماریو مولینا / فرانک رولند (۱۹۹۵) رابرت کرل / هارولد کروتو / ریچارد اسمالی (۱۹۹۶) پل بویر / جان ای. واکر / ینس اسکو (۱۹۹۷) والتر کوهن / جان پاپل (۱۹۹۸) احمد حسن زویل (۱۹۹۹) آلن هیگر / آلن مک‌دایارمید / هیدکی شیریکاوا (۲۰۰۰)
۲۰۰۱–تاکنون	ویلیام نولز / ریوجی نویوری / کارل شارپلس (۲۰۰۱) جان فن / کویچی تاناکا / کورت ووتریش (۲۰۰۲) پیتر آگره / رودریک مک‌کینون (۲۰۰۳) هارون تسیخانوور / افرام هرشکو / اروین روز (۲۰۰۴) رابرت گرابز / ریچارد شراک / ایو چاوین (۲۰۰۵) راجر کورنبرگ (۲۰۰۶) گرهارت ارتل (۲۰۰۷) اسامو شیمومورا / مارتین کلایف / راجر تسین (۲۰۰۸) ونکاترامان راماکریشنان / توماس استیتز / عادا یونات (۲۰۰۹) ریچارد اف. هک / آکیرا سوزوکی / ای ایچی نگیشی (۲۰۱۰) دن شختمن (۲۰۱۱) رابرت لفکوویتس / برایان کبیلکا (۲۰۱۲) مارتین کارپلوس / مایکل لویت / آریه وارشل (۲۰۱۳) اریک بتزیگ / اشتفان هل / ویلیام اسکو مورنر (۲۰۱۴) توماس لیندال / پال مودریچ / عزیز سنجر (۲۰۱۵) ژان-پیر سوواژ / فراسر استودارت / برنارد فرینگا (۲۰۱۶) ژاک دوبوشه / یوآخیم فرانک / ریچارد هندرسون (۲۰۱‍۷) فرانسیس آرنولد / گرگ وینتر / جرج پی. اسمیت (۲۰۱‍۸) جان بی. گوداناف / ام. استنلی ویتینگهام / آکیرا یوشینو (۲۰۱۹) امانوئل شرپانتیه / جنیفر داودنا (۲۰۲۰) بنجامین لیست / دیوید مک‌میلان (۲۰۲۱)