قطارهای حومه‌ای در ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

راه‌آهن حومه به راه‌آهنی گفته می‌شود که میان مرکز شهر و شهرک‌ها، مناطق اطراف و حومهٔ آن ساخته شده‌است. طول این راه‌آهن معمولاً تا ۱۵ کیلومتر بوده و سرعت قطار آن ۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت است. استفاده‌کنندگان راه‌آهن حومه بیشتر افرادی هستند که محل کار آن‌ها در مرکز شهر و محل زندگیشان مناطق حومه است.

درواقع قطارهای حومه‌ای، قطارهایی هستند به منظور صرفه‌جویی در هزینه‌ها و همچنین به منظور کاهش آلودگی‌های ترافیکی و زیست‌محیطی برای دسترسی راحت‌تر ساکنان شهرهای حومهٔ یک کلان‌شهر به آن شهر، فعالیت می‌کنند.

هزینهٔ استفاده از قطارهای حومه‌ای، مشابه مترو و بسیار ارزان‌تر از قطارهای مسافرتی است. درواقع می‌توان قطارهای حومه‌ای را به متروی برون‌شهری با فاصلهٔ نسبتاً زیادتر تشبیه کرد.

قطارهای حومه‌ای ایران[ویرایش]

خطوط حومه‌ای در ایران مدت زمان زیادی نیست که معرفی شده و به بهره‌برداری رسیده‌اند، اما در همین بازهٔ کوتاه با استقبال زیادی از سوی ساکنان حومه قرار گرفته‌اند.

تعریف قطارها و خطوط حومه‌ای در ایران نسبت به دیگر کشورها کمی متفاوت‌تر بیان می‌شود، چرا که قطارهای حومه‌ای در ایران صرفاً نه فقط برای اتصال شهرک‌ها و حومهٔ کلانشهر، بلکه برای اتصال شهرهای کوچک و بزرگ اطراف به کلان‌شهر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

درحال حاضر خطوط حومه‌ای در ۶ ناحیهٔ کشور در حال بهره‌برداری هستند که عبارت‌اند از:[۱]

  • تهران
  • آذربایجان
  • خراسان
  • جنوب
  • شمال
  • جنوب شرق

خطوط حومه‌ای ایران[ویرایش]

تهران[ویرایش]

خطوط حومه‌ای تهران

ناحیهٔ تهران با بیشترین تعداد خطوط و قطارهای حومه‌ای، بیشترین مسافران حومه‌ای را دارد. خطوط این ناحیه دسترسی آسان‌تر ساکنان شهرهای اطراف تهران از ۴ استان را به پایتخت فراهم می‌کنند.

خطوط تهران شامل:

خطوط حومه‌ای تهران
عنوان خط مسیر(ها) موقعیت نسبت به پایتخت قطار(ها)
تهران-پرند ۱ مسیر (تهران-پرند) جنوب غرب ۱۴
تهران-کرج-هشتگرد* ۱ مسیر (تهران-هشتگرد) غرب ۴
تهران-قزوین-تاکستان* ۲ مسیر

(تهران-قزوین)

(تهران-تاکستان)

شمال غرب ۳
تهران-قم ۲ مسیر

(تهران-قم)

(تهران-جمکران)

جنوب ۶
تهران-پیشوا-گرمسار ۲ مسیر

(تهران-پیشوا-امام‌زاده)

(تهران-گرمسار)

شرق ۱۰
تهران-فیروزکوه ۱ مسیر (تهران-فیروزکوه) شمال شرق ۱

*خط حومه ای غرب و شمالغرب تهران، تحت عنوان کلی تهران-کرج-هشتگرد-قزوین توسط راه آهن معرفی شده است.

اما با توجه به اینکه ۲ مسیر دیگر مربوط به استان قزوین می باشند، در این مقاله خط هشتگرد و خط قزوین-تاکستان از هم جدا در نظر گرفته شده،چون عملا شرکت راه آهن حومه این دو خط را مجزا می داند.

ایستگاه ها[ویرایش]




آذربایجان[ویرایش]

در ناحیهٔ آذربایجان، ۲ خط حومه‌ای، کلانشهر تبریز را به جلفا و دانشگاه شهید مدنی متصل می‌کنند.

خطوط حومه آذربایجان
عنوان خط مسیر(ها) قطار(ها)
تبریز-دانشگاه شهید مدنی تبریز-دانشگاه شهید مدنی ۵
تبریز جلفا تبریز جلفا ۱

خراسان[ویرایش]

در این ناحیه، یک خط حومه‌ای سرخس را به کلانشهر مشهد متصل می‌کند و دارای دو قطار در یک مسیر است.

خطوط حومه خراسان
عنوان خط مسیر(ها) قطار(ها)
مشهد-سرخس مشهد-سرخس ۲

جنوب[ویرایش]

خطوط حومه‌ای جنوب، شهرهای اطراف کلانشهر اهواز را به آن و شهرهای دیگر خوزستان را به‌هم متصل می‌کنند.

خطوط حومه‌ای جنوب
عنوان خط مسیر(ها) قطار(ها)
اهواز-اندیمشک اهواز-اندیمشک ۲
اهواز-خرمشهر اهواز-خرمشهر ۱
اندیمشک-درود اندیمشک-درود ۲
کارون-سربندر-ماهشهر ۲ مسیر

(کارون-سربندر)(کارون-ماهشهر)

۳

شمال[ویرایش]

خطوط حومه‌ای شمال ایران، شهرهای استان‌های مازندران و گلستان را به هم متصل می‌کنند.

خطوط حومه شمال
عنوان خط مسیر(ها) قطار(ها)
گرگان-پل سفید گرگان-ساری-پل سفید ۳
گرگان-اینچه‌برون گرگان-اینچه‌برون ۱

جنوب شرق[ویرایش]

خطوط حومه‌ای جنوب شرق، شهرهای استان سیستان و بلوچستان را به هم متصل می‌کنند.

خطوط حومه جنوب شرق
عنوان خط مسیر(ها) قطار(ها)
زاهدان-خاش زاهدان-خاش ۱

منابع[ویرایش]

  1. «قطار حومه‌ای». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۲۳.