رشنو
رشنو نام یکی از کهن ترین و بزرگترین ایل‌های مردم لر است که درایران در استان‌های لرستان، خوزستان ، ایلام ،مرکزی ،همدان، کرمانشاه کرمان ،یزد ،خراسان ، قزوین ،کهگیلویه و بویراحمد
و چهارمحال بختیاری سکونت دارند.
این ایل عضوی از مجموعه ایلیاتی بزرگ بالاگریوه میباشد...
خواستگاه اصلی آن منطقه میانکوه لرستان، دهستان (تایی) است
به دلیل پراکندگی زیاد ایل به دلایل متعدد آمار دقیقی از
جمعیت و حتی برخی طوایف در دسترس نیست....
اما سالهاست که فرهیختگان و اهل قلم های رشنو مشغول
جمع آوری اطلاعات دقیق تری درباره ی طوایف،محل سکونت و جریانات و وقایع تاریخی هستند
تاریخچه
[ویرایش]رشنوها از زمان والی‌های قاجاری لرستان تا زمان معاصر دارای مشاغل دولتی وحکومتی بوده‌اند. در زمان والی‌های پشت‌کوه، یعنی میرزا ابراهیم، موسی، رشید، اسکندر و صحبت، رشنوها از سرکردگان و نزدیکان آن‌ها بوده‌اند بعد از سقوط حکومت والی‌ها در سال ۱۳۰۷ خورشیدی، رشنوها همچنان در امور اداری حکومت پشت‌کوه حضور داشتند. در سال ۱۳۲۵ خورشیدی انجمن‌های ایالتی و ولایتی تشکیل می‌شود و رشنوها مورد احترام بوده، اما دیگران نیز به میدان سیاست پا نهاده و آن‌ها نیز به سهم خود دارای مشاغلی شدند.[۱]
مهاجرت رشنوها به استان‌های همجوار زیاد بوده و به ۲۰۰ سال پیش برمی‌گردد، با گذشت زمان، زبان این ایل لر در بعضی نقاط محل سکونتشان تݝییر می‌کند، برای مثال در الشتر به زبان لکی، در استان ایلام به لری و در روستای سرخه شوش به زبان عربی صحبت می‌کنند.
نام
[ویرایش]نام رشنو برگرفته از نام رشن یا رشنو است، که در اوستا یاد شده، رشنو یکی از ایزدان ایران باستان است، که در نقش ایزد داوری و دادگستر ظاهر می‌شود.[۲][۳] نام این ایزد در الواح تخت‌جمشید، مربوط به داریوش بزرگ آمده، صرف نظر از این سؤال که آیا داریوش بزرگ زرتشتی بوده‌است یا خیر، بسیار سخت است که از طریق علم الواح‌شناسی بتوان نشان داد که این الواح، تحت تأثیر آیین زرتشتی قرار گرفته باشند، و بنابراین، رشنو را باید یک ایزد ایرانی پیش از زرتشت «پیگنیسم» دانست.[۴][۵]
در لغت نامه دهخدا آمده‌است:”رشنو یکی از فرشتگان مهر بوده.. ”و یا “درمکتب زرتشت دشمن دزدان و راهزنان بوده و رشنوی راست لقبش بوده‌است[۶]
ساختار ایلی
[ویرایش]طوایف این ایل عبارت هستند از:[۱]
- میرزا
- قاسمعلیوند
- انارویی
- نایب
- شاهوَن
- فروَن
- تاجکِه
- حقی
- نعمتی و شیرخانی
- صاربان
- احمدبیگ
- محمد بیگ
- هَلدی
- کلاه آبادی
- حیدروند
- زکالوند
- خیری
- بِداخ
- احمد
- محمد(مومد)
- چراغ
- هیکی
جستارهای وابسته
[ویرایش]- لر
- لرستان
- لرستان فیلی
- مینجایی
- بالاگریوه
- ایل بزرگ رشنو
- ایل کهن رشنو
- ایزد رَشن
- اوستا
- ایلات مردم لر
پانویس
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «طایفه رشنو / ایل بهاروند و بالاگریوه: عشایر، رنگواره‌های یک رنگ». web.archive.org. ۲۰۱۷-۰۷-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۰.
- ↑ "رشنو (نام اوستایی)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2022-08-06.
- ↑ Zarshenas, Zohre; Rashno, Maryam (2017-09-21). "Rashnu and his role in Zoroastrian religion". Language Studies. 8 (15): 107–124. ISSN 2383-0824.
- ↑ William Malandra (2013-05-24). "RAŠN". دانشنامه ایرانیکا (به انگلیسی). Retrieved 2023-05-30.
- ↑ Leon Goldman (2013-04-23). "RAŠN YAŠT". دانشنامه ایرانیکا (به انگلیسی). Retrieved 2023-05-30.
- ↑ «رشنو - معنی "رشنو"». کلمه جو. ۲۰۲۲-۱۱-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۰.