دیسانتری
 | این مقاله به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
| دیسانتری | |
|---|---|
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | A03.9, A06.0, A07.9 |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 004, 007.9, 009.0 |
| سمپ | D004403 |
دیسانتری ((به انگلیسی: Dysentery)) یا اسهال خونی به معنای اسهالی است که در آن خون به‌طور مشهود در مدفوع دیده می‌شود. این بیماری عمدتاً ناشی از عفونت‌های گاستروانتریت و التهابی روده، به‌ویژه کولون، می‌باشد.
تعریف
[ویرایش]دیسانتری یک بیماری عفونی و التهابی روده است که با علائمی چون اسهال همراه با خون و موکوس در مدفوع، تب، درد شکمی شدید و گاهاً زورپیچ همراه است. این بیماری معمولاً به دلیل ورود عوامل بیماری‌زا به دستگاه گوارش از طریق آب یا غذاهای آلوده ایجاد می‌شود.[۱]
علل
[ویرایش]عوامل میکروبی
[ویرایش]شایع‌ترین عامل بیماری‌زا در دیسانتری، باکتری‌های جنس شیگلا (به‌خصوص شیگلا دیسانتری) هستند.[۲] علاوه بر شیگلا، سایر عوامل عفونی می‌توانند موجب اسهال خونی شوند، از جمله:
- کمپیلوباکتر ژئون
- اشریشیا کلی مهاجم
- سالمونلا (به‌ویژه در شرایط اپیدمی)
- اِنتامیبا هیستولیتیکا (به‌طور نسبتاً نادر)
مسیرهای انتقال
[ویرایش]انتقال این عوامل معمولاً از طریق آب و غذاهای آلوده، تماس مستقیم با افراد مبتلا یا شیوع در شرایط بهداشتی نامناسب صورت می‌گیرد.[۳]
اپیدمیولوژی
[ویرایش]دیسانتری به‌ویژه در کشورهایی با سیستم‌های بهداشتی ضعیف و شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب رایج است. در کشورهای در حال توسعه، شیوع این بیماری می‌تواند منجر به همه‌گیری‌های بزرگ و مرگ و میر بالا به‌ویژه در میان کودکان و افراد مسن شود.[۴]
تشخیص
[ویرایش]تشخیص دیسانتری بر اساس مشاهده علائم بالینی (اسهال خونی، تب، درد شکمی) و تأیید میکروبیولوژیک است. مراحل تشخیصی شامل موارد زیر است:
- جمع‌آوری نمونه مدفوع در ظرف‌های مخصوص
- بررسی ماکروسکوپی و میکروسکوپی (از جمله تهیه اسمیر مرطوب)
- کشت و شناسایی عامل بیماری‌زا
- استفاده از روش‌های مولکولی مانند PCR در موارد مورد نیاز برای افزایش دقت تشخیص.[۵]
درمان
[ویرایش]اصول درمان دیسانتری شامل موارد زیر است:
- جبران آب و الکترولیت‌ها: برای جلوگیری از کم‌آبی بدن
- درمان دارویی: استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر فلووروکینولون‌ها، آزیترومایسین یا تتراسایکلین‌ها بر اساس حساسیت‌های محلی و شدت عفونت
- مدیریت عوارض: در موارد شدید، ممکن است نیاز به بستری شدن بیمار و مراقبت‌های ویژه داشته باشد.[۶]
پیشگیری
[ویرایش]پیشگیری از دیسانتری با بهبود شرایط بهداشتی، تأمین آب سالم، آموزش بهداشت فردی و جمعی و استفاده از واکسیناسیون (در صورت دسترسی) امکان‌پذیر است. همچنین، بهبود مدیریت پسماندها و نظافت محیط‌های عمومی از عوامل کلیدی در کاهش شیوع این بیماری محسوب می‌شوند.[۷]
عوارض و پیامدها
[ویرایش]در صورت عدم درمان مناسب، دیسانتری می‌تواند منجر به عوارض جدی نظیر کم‌آبی شدید، شوک عفونی و در موارد نادر مرگ شود. بیماران مبتلا به این بیماری، به‌ویژه در میان کودکان زیر ۵ سال و افراد مسن، در معرض خطر بیشتری از عوارض شدید قرار دارند.[۸]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ "شگلا (دیسانتری) – برگه اطلاعات" (به انگلیسی). WHO. 2018-05-15. Retrieved 2025-03-05.
- ↑ "Shigella" (به انگلیسی). CDC. 2021-07-16. Retrieved 2025-03-05.
- ↑ Kotloff, Kenneth L. (2018). "The Global Burden of Shigella Infections: Implications for Vaccine Development and Implementation of Control Strategies". Bulletin of the World Health Organization (به انگلیسی). 96 (8): 601–609. doi:10.2471/BLT.18.210887.
- ↑ Lanata, Constance F. (2017). "The Global Burden of Shigella Infections: Implications for Vaccine Development and Implementation of Control Strategies". Clinical Infectious Diseases (به انگلیسی). 64 (7): 933–939. doi:10.1093/cid/cix072.
- ↑ Riddle, Daniel R. (2016). "Diagnosis of Shigellosis in the Era of Molecular Diagnostics". Current Opinion in Infectious Diseases (به انگلیسی). 29 (5): 523–529. doi:10.1097/QCO.0000000000000293.
- ↑ Talbot, Paul (2019). "Antibiotic Treatment of Shigellosis". The New England Journal of Medicine (به انگلیسی). 381 (12): 1149–1158. doi:10.1056/NEJMra1806535.
- ↑ "Shigellosis Fact Sheet" (به انگلیسی). WHO. 2018-05-15. Retrieved 2025-03-05.
- ↑ Walker, Christina L. (2015). "Complications of Dysentery in Developing Countries". The Lancet Infectious Diseases (به انگلیسی). 15 (3): 269–275. doi:10.1016/S1473-3099(14)71095-5.
- دورلند، _فرهنگ پزشکی_.
| بندپایان |  | |
|---|---|---|
| دیگر جانداران | ||
| بیماری‌های منتقله | اسهال خونی • بیماری خواب • بیماری شاگاس • بیماری لایم • تب دنگی • تب خندق • تب راجعه شپشی • تب زرد • تب نیل غربی • تولارمی • تیفوس • تیفوس کنه‌ای • سالک • طاعون • فیلاریاز • مالاریا • ورم ویروسی مغز • هاری | |
| جستارهای وابسته | ||
 | این یک مقالهٔ خرد پزشکی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
منابع پیشنهادی
[ویرایش]- World Health Organization (WHO). Shigellosis Fact Sheet. [۱](https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/shigellosis).
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Shigella. [۲](https://www.cdc.gov/shigella/).
- Kotloff, K. L. et al. (2018). "The Global Burden of Shigella Infections: Implications for Vaccine Development and Implementation of Control Strategies." _Bulletin of the World Health Organization_, 96(8), 601–609. doi:10.2471/BLT.18.210887.
- Talbot, P. et al. (2019). "Antibiotic Treatment of Shigellosis." _The New England Journal of Medicine_, 381(12), 1149–1158. doi:10.1056/NEJMra1806535.
- Riddle, D. R. (2016). "Diagnosis of Shigellosis in the Era of Molecular Diagnostics." _Current Opinion in Infectious Diseases_, 29(5), 523–529. doi:10.1097/QCO.0000000000000293.
- Walker, C. L. et al. (2015). "Complications of Dysentery in Developing Countries." _The Lancet Infectious Diseases_, 15(3), 269–275. doi:10.1016/S1473-3099(14)71095-5.