پرش به محتوا

پای‌ابرنجن

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از خلخال (زینتی))
خلخال

پای‌ابرنجَن یا پای‌اورنجَن یا پای‌آورنجَن یا پای‌برنجین یا پای زیب (به عربی: خلخال)، که در زبان گفتاری بدان پابند گفته می‌شود،[۱] زنجیری است از طلا یا نقره یا دیگر فلزات آذینی که بر مچ پا بسته می‌شود و گاه دارای آویزهایی برای ایجاد صداست.[۲] پابند می‌تواند از فلز نباشد. مانند پابندهای بافت.

در اصل هر دستبندی میتواند پابد هم باشد و پابند اغلب بلندتر است.[۳]

در مراسم و آیین‌ها

[ویرایش]

در برخی ادیان که کشتن جانداران گناهی بزرگ است؛ به همین دلیل، برخی پیروان با بستن خلخال به پا و ایجاد صدا در سطح زمین به‌هنگام راه‌رفتن، حشرات سرِ راه خود را فراری می‌دهند تا زیر پا له نشوند.

در ادبیات

[ویرایش]

فرخی سیستانی:

وین بدان گوید باری من از این زر کُنَمیماهرویان را از گوهر، خلخال و سِوار
توضیح: «سِوار» به‌معنی دستبند است.

نظامی گنجه‌ای (خسرو و شیرین):

روانه شد چو سیمین کوه درحالدرافکنده به کوه آواز خلخال

مولوی (مثنوی):

پس بفرمودش که برسازد ز زراز سِوار و طوق و خلخال و کمر
توضیح: «کمر» در بیت یادشده به‌معنی کمربند زینتی است.

منابع

[ویرایش]
  1. و زیور الات مخصوص سیستان بلوچستان است که در جاهای دیگر نیز رایج شده. «ایده‌های خوشگل برای پابند». خانوم‌گل. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۱۴.
  2. سرواژهٔ «خلخال» در لغت‌نامهٔ دهخدا
  3. پابند آویزدار