حذف تدریجی انرژی هسته ای

8 راکتور هسته ای آلمان که به دنبال حادثه ی اتمی فوکوشیما در 6 آگوست 2011 برای همیشه تعطیل شدند.

حذف تدریجی انرژی هسته ای به معنای قطع استفاده از انرژی هسته ای برای تولید انرژی است.که به دلیل نگرانی در مورد انرژی هسته ای آغاز شد، حذف تدریجی معمولاً شامل تعطیلی نیروگاه های هسته ای و جایگزینی آن با به سوخت های فسیلی و انرژی های تجدیدپذیر صورت می گیرد. سه حادثه هسته‌ای بر توقف انرژی هسته‌ای تأثیر گذاشته است: حادثه ی اتمی تری مایل آیلند در سال 1979 در ایالات متحده،فاجعه چرنوبیل در سال 1986 در اتحاد جماهیر شوروی (اوکراین کنونی)، و فاجعه هسته‌ای فوکوشیما در ژاپن در سال 2011.

پس از فوکوشیما، آلمان 8 راکتور از 17 راکتور خود را برای همیشه تعطیل کرده و متعهد شد که بقیه راکتور ها را تا پایان سال 2022 ببندد.در اواخر سال 2021 به جز سه نیروگاه هسته ای، بقیه نیروگاه های هسته ای آلمان تعطیل شدند.ایتالیا با اکثریت قاطع رای داد تا کشور خود را غیرهسته ای نگه دارد.سوئیسو اسپانیا ساخت راکتورهای جدید را ممنوع کرده اند. نخست وزیر ژاپن خواستار کاهش چشمگیر اتکای ژاپن به انرژی هسته ای شد.رئیس جمهور تایوان نیز همین کار را کرد.

اثرات تعطیلی هسته ای بر ترکیب تولید برق، پس از حادثه فوکوشیما، به طور قابل توجهی اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را در این کشورها به عقب انداخت.در یک پژوهش اخیر در مورد تأثیرات کاهش تدریجی نیروگاه های هسته ای آلمان و ژاپن به این نتیجه می رسد که با ادامه فعالیت نیروگاه های هسته ای این دو کشور می توانستند از 28000 مرگ ناشی از آلودگی هوا و انتشار 2400 میلیون تُن کربن دی اکسید بین سال های 2011 و 2017 جلوگیری کنند. از سال 2021، ژاپن برای راه اندازی مجدد 30 راکتور تا سال 2030و همچنین سرمایه گذاری در توسعه راکتورهای کوچک مدولار (SMR) در آینده برنامه ریزی کرد.

از سال 2016، کشورهایی از جمله استرالیا، اتریش، دانمارک، ایرلند، ایتالیا، استونی، لتونی، لیختن اشتاین، لوکزامبورگ، مالزی، مالت، نیوزلند، نروژ، پرتغال و صربستان هیچ نیروگاه هسته ای ندارند و همچنان مخالف انرژی هسته ای هستند.آلمان، اسپانیا و سوئیس برنامه هسته ای را تا سال 2030 حذف می کنند. با این حال، چندین کشور که قبلاً مخالف باز کردن برنامه‌های هسته‌ای یا برنامه‌ریزی برای توقف تدریجی بودند، در سال‌های اخیر به دلیل نگرانی‌های اقلیمی و استقلال انرژی، مسیر خود را تغییر داده‌اند، از جمله بلژیک،فیلیپین،یونان،سوئد و کره جنوبی.در سطح دنیا راکتور های زیادی در سال های اخیر بسته شده اند با این حال ظرفیت کلی انرژی هسته ای در جهان افزایش یافته است.در برخی کشورها راکتورهای نسل دوم دارند به پایان عمر خود می رسند، برخی از کشورها آنها را با راکتورهای نسل سوم یا آنچه که "راکتورهای نسل III+" نامیده می شود جایگزین می کنند. در حالی که راکتورهای نسل چهارم شامل راکتورهای کوچک مدولار هستند، اکثر طرح‌های "تکاملی" مانند EPR ظرفیت بالاتری نسبت به راکتورهای مشابه نسل‌های قبلی دارند. علاوه بر این، کشورهایی مانند کانادا که تصمیم به نوسازی راکتورهای کنونی کاندو خود از جمله در نیروگاه هسته‌ای بروس، بزرگترین نیروگاه هسته‌ای تک سایت که در خارج از آسیا قراره گرفته است را گرفته اند، با بهینه‌سازی راندمان، ظرفیت راکتورهای موجود را افزایش داده‌اند.

از سال 2022، ایتالیا تنها کشوری است که تمام نیروگاه‌های هسته‌ای فعال سابق خود را به‌طور دائم تعطیل کرده است و آلمان 3 نیروگاه باقی‌مانده را تا پایان سال متوقف کرده است. لیتوانی و قزاقستان تنها نیروگاه های هسته ای خود را تعطیل کرده اند، اما قصد دارند نیروگاه های جدیدی برای جایگزینی آنها بسازند، در حالی که ارمنستان تنها نیروگاه هسته ای خود را تعطیل کرد اما متعاقباً آن را دوباره راه اندازی کرد.اتریش هرگز از اولین نیروگاه هسته ای خود را که به طور کامل ساخته شده بود استفاده نکرد.به دلایل مالی، سیاسی و فنی، کوبا، لیبی، کره شمالی و لهستان هرگز ساخت اولین نیروگاه های هسته ای خود را به پایان نرساندند (اگرچه کره شمالی و لهستان قصد دارند این کار را انجام دهند). آذربایجان، بنگلادش، گرجستان، غنا، ایرلند، کویت، عمان، پرو، ونزوئلا اگر چه برنامه ریزی کرده اند، ولی هیچ گاه اولین نیروگاه های هسته ای خود را نساخته اند. بین سال‌های 2005 و 2021، تولید جهانی انرژی هسته‌ای 1.1 درصد افزایش یافته است.