تاریخ گنبدهای ایرانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
گنبد ایرانی

گنبدهای ایرانی دارای منشأ باستانی و تاریخ هستند که تا دوران مدرن گسترش می‌یابد. استفاده از گنبد در میان‌رودان باستان در توالی امپراتوری‌ها در ایران بزرگ انجام شد.

یک سنت باستانی از چادرهای سلطنتی که به نمایندگی از بهشت به نام‌های آسمان به گنبدهای سنگی و آجری یادمانی تبدیل شده‌است که به دلیل اختراع سکنج، یک روش قابل اعتماد برای حمایت از پایه دایره ای گنبد سنگین بر روی دیوارهای یک اتاق مربع بود. گنبدها به عنوان بخشی از کاخ‌های سلطنتی، قلعه‌ها، کاروانسراها و معابد، و دیگر بناها ساخته شدند.

با معرفی اسلام در قرن هفتم، معماری مسجد و مقابر نیز این گونه را تصویب و توسعه داد. از نوآوریی‌های سازه ای می‌توان به گنبد رک، طبلی، گنبد مخروطی، گنبدهای دو پوش و سه پوش، و استفاده از مقرنس‌ها و فرم‌های پیازی اشاره کرد. الگوی تزئینی آجر، دنده‌های تزیینی، گچبری رنگی و کاشیکاری‌های رنگارنگ برای تزئین خارج و همچنین سطوح داخلی استفاده می‌شود.

منابع[ویرایش]

کتابشناسی[ویرایش]

  • Ashkan, Maryam; Ahmad, Yahaya (November 2009). "Persian Domes: History, Morphology, and Typologies". Archnet-IJAR (International Journal of Architectural Research). 3 (3): 98–115.{{cite journal}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Born, Wolfgang (April 1944). "The Introduction of the Bulbous Dome into Gothic Architecture and its Subsequent Development". Speculum. Medieval Academy of America. 19 (2): 208–221. doi:10.2307/2849071. JSTOR 2849071.{{cite journal}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Creswell, K. A. C. (January 1915). "Persian Domes before 1400 A.D.". The Burlington Magazine for Connoisseurs. The Burlington Magazine Publications, Ltd. 26 (142): 146–155. JSTOR 859853.
  • Creswell, K. A. C. (February 1915). "Persian Domes before 1400 A.D. (conclusion)". The Burlington Magazine for Connoisseurs. The Burlington Magazine Publications, Ltd. 26 (143): 208–213. JSTOR 859962.{{cite journal}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Gentry, T. Russell; Lesniewski, Anatoliusz "Tolek" (2011). "Structural Design and Construction of Brunelleschi's Duomo di Santa Maria del Fiore". Eleventh North American Masonry Conference (NAMC). Minneapolis, Minnesota. June 5–8, 2011 (PDF).{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Grabar, Oleg (December 1963). "The Islamic Dome, Some Considerations". Journal of the Society of Architectural Historians. 22 (4): 191–198. doi:10.2307/988190.{{cite journal}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Grabar, Oleg (March 1990). "From Dome of Heaven to Pleasure Dome". Journal of the Society of Architectural Historians. Berkeley, CA: University of California Press. 49 (1): 15–21. doi:10.2307/990496. JSTOR 990496.{{cite journal}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Lehmann, Karl (1945), "The Dome of Heaven", in Kleinbauer, W. Eugène (ed.), Modern Perspectives in Western Art History: An Anthology of Twentieth-Century Writings on the Visual Arts (Medieval Academy Reprints for Teaching), vol. 25, University of Toronto Press (published 1989), pp. 227–270, ISBN 0-8020-6708-5{{citation}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Mainstone, Rowland J. (2001). Developments in Structural Form (2 ed.). Abingdon, England: Routledge. ISBN 978-0-7506-5451-7.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Melaragno, Michele G. (1991). An Introduction to Shell Structures: the Art and Science of Vaulting (softcover ed.). New York, New York: Van Nostrand Reinhold. ISBN 978-1-4757-0225-5.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • O'Kane, Bernard (1995), Domes, Encyclopædia Iranica, retrieved November 28, 2010{{citation}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Peterson, Andrew (1996). The Dictionary of Islamic Architecture. Abingdon, England: Routledge. ISBN 0-203-20387-9.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Architectural Complex of Khodja Akhmed Yasawi, Republic of Kazakhstan National Commission for UNESCO, retrieved September 16, 2009
  • Smith, Earl Baldwin (1950). The Dome: A Study in the History of Ideas. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN 0-691-03875-9.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Spiers, R. Phené (1911), "Vault", in Chisholm, Hugh (ed.), The Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature, and General Information. Eleventh Edition., vol. 27, Cambridge, England: University Press, pp. 956–961{{citation}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Stephenson, Davis; Hammond, Victoria; Davi, Keith F. (2005). Visions of Heaven: the Dome in European Architecture (illustrated ed.). Princeton, NJ: Princeton Architectural Press. ISBN 978-1-56898-549-7.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Stronach, David (1976). "On the Evolution of the Early Iranian Fire Temple". In Loicq, Jean; Duchesne-Guillemin, J. (eds.). Acta Iranica, Encyclopédie Permanente des Études Iraniennes, Deuxième Serié, Volume XI. Belgium: Centre International d'Études Indo-iraniennes. pp. 605–628. ISBN 978-90-6831-002-3.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Swoboda, Karl M. (May 1961). "The Problem of the Iconography of Late Antique and Early Mediaeval Palaces". Journal of the Society of Architectural Historians. Berkeley, CA: University of California Press. 20 (2): 78–89. JSTOR 988105.{{cite journal}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
  • Tappin, Stuart (2003). "The Structural Development of Masonry Domes in India". In Huerta, S. (ed.). Proceedings of the First International Congress on Construction History, Madrid, 20th-24th January 2003 (PDF). Madrid: I. Juan de Herrera. pp. 1941–1952. ISBN 84-9728-070-9. Archived from the original (PDF) on 2013-10-04.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تاریخ_گنبدهای_ایرانی&oldid=36816181»