انرژی خورشیدی در ایران

انرژی خورشیدی در ایران کشور ایران در میان مدارهای ۲۵ تا ۴۰ درجه عرض شمالی قرار گرفته‌است و در منطقه‌ای واقع شده که به لحاظ دریافت انرژی خورشیدی در میان نقاط جهان در بالاترین رده‌ها قرار دارد.

میزان تابش خورشیدی در ایران بین ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده شده‌است که البته بالاتر از میزان میانگین جهانی است. در ایران به‌طور میانگین سالیانه بیش از ۲۸۰ روز آفتابی گزارش شده‌است که بسیار قابل توجه است.

در تصویر روبرو با توجه به رنگ هر منطقه پتانسیل تابشی میزان ساعات تابش خورشید (Peak Sun Hours) قابل مشاهده است که برای نمونه، پتانسیل آن در تهران حدود ۵٫۴ ساعت است. برای شهرهای شمالی این مقدار کمتر است و برای شهرهای استان کرمان و فارس بیشتر است.

نیروگاه خورشیدی در ایران

روند رشد ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایران

نیروگاه‌های تجدید پذیر مختلفی در استان‌های ایران احداث شده‌اند که با استفاده از انرژی باد، خورشید، زیست توده و برق-آبی کوچک نسبت به تولید انرژی برق اقدام می‌کنند. سهم نیروگاه‌های خورشیدی در ابتدای سال ۱۴۰۲ بیش از ۴۵۰ مگاوات بوده‌است که سهم ۵۳٪ از ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر را به خود اختصاص داده‌است.

با وجود این که ایران پتانسیل بالایی برای استفاده از انرژی‌های پاک و به خصوص انرژی فوتوولتائیک خورشیدی دارد، اما سرمایه‌گذاری در آن با سرعت بالایی نسبت به کشورهای دنیا به پیش نرفته‌است. روند رشد احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر مطابق تصویر مقابل است که سهم نیروگاه‌های خورشیدی در آن به نسبت شاخص تر بوده‌است. فهرست نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت بالای یک مگاوات تا نیمه سال ۱۴۰۲ که هم‌اکنون در مدار و در دست بهره‌برداری می‌باشد، به شرح زیر است:

ردیف	استان	ساختگاه	نام نیروگاه	ظرفیت نصب شده (مگاوات)
۱	فارس	کهمره (دارندگان)	مهد تجارت گستران عطار	۱۰٫۰۰
۲	یزد	اردکان	مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو	۱۰٫۰۰
۳	اصفهان	جرقویه	سرمایه گذاری برق و انرژی غدیر	۱۰٫۰۰
۴	کرمان	ماهان	توسعه فراگیر جاسک	۱۰٫۰۰
۵	کرمان	ماهان	سور انرژی آرکا	۱۰٫۰۰
۶	یزد	اشکذر	گسترش انرژیهای نو آتیه۲	۱۰٫۰۰
۷	سیستان و بلوچستان	زاهدان	گسترش انرژیهای نو آتیه۱ (سما)	۱۰٫۰۰
۸	تهران	حسن‌آباد	پارس ری انرژی بهار	۱۰٫۰۰
۹	یزد	اردکان	پژواک عمران کیش	۱۰٫۰۰
۱۰	هرمزگان	قشم	سرزمین آبی دو قشم	۱۰٫۰۰
۱۱	یزد	مهریز	توسعه خورشیدی مهریز غدیر	۱۰٫۰۰
۱۲	فارس	اقلید	تامین انرژی برق ایرانیان تابان-اقلید	۱۰٫۰۰
۱۳	فارس	آباده	تامین انرژی برق ایرانیان تابان-آباده	۱۰٫۰۰
۱۴	کرمان	ماهان	انرژی سبز کویر کیش	۱۰٫۰۰
۱۵	یزد	چاهک	خورشید درخشان کویر	۱۰٫۰۰
۱۶	قم	قم	توسعه انرژی خورشیدی غدیر قم	۱۰٫۰۰
۱۷	یزد	فهرج	انرژی آوا یزد	۱۰٫۰۰
۱۸	کرمان	بافت	تامین انرژی برق ایرانیان تابان (بافت)	۱۰٫۰۰
۱۹	فارس	مرد	توسعه پترو فرایند کرخه	۱۰٫۰۰
۲۰	یزد	بافق	توسعه خورشیدی مهریز غدیر	۱۰٫۰۰
۲۱	کرمان	جیرفت	نیروگاه خورشیدی مدیریت فرایند نیروگاهی ایرانیان	۱۰٫۰۰
۲۲	سمنان	دامغان	توسعه صنایع تابان انرژی پاسارگاد	۱۰٫۰۰
۲۳	سمنان	سمنان	پویا انرزی سبز خاور میانه	۱۰٫۰۰
۲۴	یزد	اردکان	پارشید انرژی کویر ایساتیس	۱۰٫۰۰
۲۵	اصفهان	جرقویه	نیروگاه برق و انرژی غدیر	۱۰٫۰۰
۲۶	کرمان	بنم - نرماشیر	هامون انرژی خورشید پاک کهکشان	۱۰٫۰۰
۲۷	فارس	شیراز - خرامه	نیکا انرژی منطقه آزاد چابهار	۹٫۹۰
۲۸	خراسان جنوبی	خوسف	آفتاب تابان کویر پارت	۹٫۰۰
۲۹	اصفهان	شهرمجلسی	گروه انرژی خورشیدی تابان افروز آپادانا	۹٫۹۵
۳۰	فارس	مرد	پارس انرژی تخت جمشید	۹٫۸۰
۳۱	کرمان	بهرمان رفسنجان	نیروگاه خورشیدی تجارت پویا شیوه	۹٫۴۴
۳۲	همدان	قهاوند	آفتاب ماد راه ابریشم (بوعلی)	۸٫۹۰
۳۳	همدان	فامنین	آفتاب ماد راه ابریشم (باباطاهر)	۸٫۶۰
۳۴	تهران	دماوند	مهندسی مشاور انرژی تجدیدپذیر سهیل	۸٫۴۰
۳۵	همدان	قهاوند	آفتاب ماد راه ابریشم (خلیج فارس)	۷٫۰۰
۳۶	همدان	آق بق	آفتاب ماد راه ابریشم (امیر کبیر)	۷٫۰۰
۳۷	همدان	کردآباد	آفتاب ماد راه ابریشم (شهدای همدان)	۷٫۰۰
۳۸	همدان	کبودرآهنگ	کرینر سور انرژی پارسیان	۷٫۰۰
۳۹	خراسان جنوبی	سربیشه	آذر باد پردیس پامچال (آقای گفتاری)	۷٫۰۰
۴۰	زنجان	ابهر	تامین انرژی ابهر (آقای نجفی)	۶٫۹۰
۴۱	یزد	نیر	سور تجارت کیش	۵٫۰۲
۴۲	خراسان رضوی	خواف	صبا نیروی طوس	۵٫۰۰
۴۳	چهارمحال و بختیاری	سفیددشت-بروجن	نیروگاه خورشیدی تولید و مدیریت نیروگاه زاگرس کوثر «بنیاد شهید»	۵٫۰۰
۴۴	کرمان	کهنوج	گسترش انرژی ملل	۴٫۹۹
۴۵	فارس	سروستان	بهناد انرژی پارس لیان	۴٫۶۰
۴۶	یزد	دهشیر	توسعه انرژیهای نو مکسان دهشیر	۳٫۵۰
۴۷	کرمان	رفسنجان	سور انرژی طاها	۳٫۰۰
۴۸	یزد	اردکان	شید انرژی سدید	۲٫۸۶
۴۹	تهران	شهر ری (حسن‌آباد)	پارس ری انرژی بهار	۲٫۷۰
۵۰	کرمان	بردسیر	تامین انرژی برق ایرانیان تابان (بردسیر)	۲٫۶۰
۵۱	یزد	گاریزات	شرکت نیروگاه خورشیدی آفتاب تابان گاریزات	۲٫۵۰
۵۲	آذربایجان غربی	پسکون	پارس آذر صنعت نفت	۲٫۵۰
۵۳	یزد	اردکان عطر آباد۳	آوند پس کرمان- مانا مهر انرژی نسیم - سایان اوج پارس	۲٫۵۰
۵۴	مرکزی	محت	تامین انرژی مانا	۲٫۵۰
۵۵	اصفهان	کاشان	مدیریت انرژی خورداد	۲٫۵۰
۵۶	بوشهر	دشتی	آفتاب منور سپهر پارس	۲٫۰۳
۵۷	قزوین	کهک	مپنا (کهک ۴)	۲٫۰۰
۵۸	فارس	شیراز	توسعه نیروی آرمان شریف	۲٫۰۰
۵۹	کرمان	رفسنجان	فروملیبدن کویر رفسنجان	۲٫۰۰
۶۰	یزد	اردکان عطر آباد۲	آوند پس کرمان- مانا مهر انرژی نسیم - سایان اوج پارس	۲٫۰۰
۶۱	اصفهان	اصفهان	نیروگاه خورشیدی شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران	۱٫۹۴
۶۲	قم	قم	انرژی پاک بنا	۱٫۸۱
۶۳	چهارمحال و بختیاری	شهرکرد	صنایع سیمان شهرکرد	۱٫۵۳
۶۴	سمنان	دامغان	آبوویند دامغان	۱٫۳۱
۶۵	کرمان	رفسنجان	شرکت مهر راد انرژی آروند	۱٫۲۰
۶۶	اصفهان	هرند	فردوس ماشین تهران	۱٫۱۰
۶۷	همدان	بهار	شرکت تولیدی آرد سینا	۱٫۰۹
۶۸	فارس	مرودشت	شرکت خدمات کشاورزی خوشه پرور مرودشت	۱٫۰۸
۶۹	خراسان رضوی	مشهد	مصطفی فقیه سبزواری	۱٫۰۸
۷۰	خراسان رضوی	مشهد	محمد فقیه سبزواری	۱٫۰۷
۷۱	اصفهان	اصفهان	نیروگاه خورشیدی شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران	۱٫۰۵
۷۲	خوزستان	شوش	فرحان کعب	۱٫۰۳
۷۳	اصفهان	طالخونچه	نسیم عمران طالقان جی	۱٫۰۱
۷۴	اردبیل	اردبیل	شرکت فن شناسان آلکا تدبیر آراد	۱٫۰۱
۷۵	خراسان جنوبی	بشرویه	توسعه انرژی سبز شفق	۱٫۰۰
۷۶	کرمان	بردسیر	سپنتا ساران آریا	۱٫۰۰
۷۷	کرمان	قلعه گنج	نیروی مرکزی صبا	۱٫۰۰
۷۸	اصفهان	شهرضا	فرسان صنعت سپاهان	۱٫۰۰
۷۹	خراسان رضوی	چناران	سور نیروی آذرباد	۱٫۰۰
۸۰	فارس	آباده	محمدرضا کریمی	۱٫۰۰
۸۱	سمنان	مهدی شهر	کرانه نوردان پیشکش	۱٫۰۰
۸۲	اصفهان	نائین	سور انرژی اسپادان	۱٫۰۰
۸۳	قزوین	تاکستان - طویوقچی	تیس کوپان	۱٫۰۰
۸۴	خراسان رضوی	مشهد	حسن فقیه سبزواری	۱٫۰۰
۸۵	هرمزگان	بندرعباس	نیروگاه خورشیدی راه و ساختمان سازه سازان	۱٫۰۰

در دی ماه سال ۱۴۰۲، قراردادی برای اجرای طرح احداث ۴ گیگاوات نیروگاه انرژی تجدیدپذیر، به عنوان بزرگ‌ترین قرارداد یکجای ساخت نیروگاه تجدیدپذیر بادی و خورشیدی در غرب آسیا منعقد شد که قرار است تا پیش از آغاز دوره پیک مصرف در سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری برسد. شرکت‌های برق منطقه‌ای استان‌های تهران با ۳۲ درصد، فارس با ۱۰ درصد و سیستان و بلوچستان با ۹ درصد از استان‌هایی هستند که بیشترین سهم را در احداث نیروگاه‌های مربوط به این ۴ گیگاوات در کشور دارند.

نیروگاه خورشیدی اراک

نیروگاه خورشیدی تبریز

نیروگاه خورشیدی طالقان

نیروگاه خورشیدی بیرجند

نیروگاه خورشیدی سمنان

نیروگاه خورشیدی شیراز

نیروگاه خورشیدی یزد

نیروگاه خورشیدی هرمزگان

نیروگاه خورشیدی خلیج فارس در همدان

نیروگاه خورشیدی جرقویه در اصفهان

نیروگاه خورشیدی جاسک در ماهان کرمان

نیروگاه خورشیدی امیرکبیر در همدان

نیروگاه خورشیدی آرکا در ماهان کرمان

تولید پنل‌های خورشیدی PV در ایران

تولید پنل‌های خورشیدی در ایران به صورت مونتاژ سلول‌های خورشیدی و نصب مدار و شیشه روی پنل خورشیدی انجام می‌گیرد. سلول‌های خورشیدی از چین و هند وارد می‌شوند. یکی از کارخانه‌های تولیدکننده پنل‌های خورشیدی PV در شهرک صنعتی شیراز قرار دارد که پنل‌ها را در اندازه ۲×۱ متر تولید می‌کند که ۷۲ سلول خورشیدی در خود داشته و توان تولیدی بین ۳۲۰ تا ۳۷۵ وات را دارد. راندمان پنل‌های خورشیدی در این کارخانه بین ۱۷ تا ۱۸ درصد است. کارخانه‌های ایران با توجه به نیاز مصرف‌کنندگان در تیراژهای بالا شیوه تولید خود را متناسب با نیاز مصرف‌کننده تغییر می‌دهند.

به‌علاوه شرکت مانا انرژی پاک در استان مرکزی تنها سازنده کامل نیروگاه‌های خورشیدی است به‌گونه‌ای که قطعات به‌کاررفته در نیروگاه‌ها مانند ویفرهای سیلیکونی سلول‌های خورشیدی را نیز تولید می‌کند. مانا انرژی پاک توان ساخت ۱۰۰۰ مگاوات پنل خورشیدی در سال را بدون ارزبری دارد.

جستارهای وابسته

• انرژی خورشیدی مبتنی بر فضا
• برج مکشی خورشیدی
• دودکش خورشیدی
• انرژی حرارتی خورشیدی
• توان خورشیدی
• صفحه خورشیدی
• سلول خورشیدی
• سلول فوتوالکتروشیمیایی
• سلول خورشیدی رنگ-حساس
• اثر فوتوولتاییک
• اثر ترموالکتریک
• اثر فوتوالکتریک