تئوری توطئه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
بهبود
خط ۶: خط ۶:
تئوری توطئه در شکل حاد آن بیانگر این است که تمامی بدبختی‌های عالم در پی اعمال گروهی از افراد پرنفوذ و معمولاً پنهان است. در بیان این مفهوم گفته می‌شود گروه‌های کوچک و تیزهوشی دارای امکانات سیاسی، مالی، نظامی، روانی و علمی در پس تمام حوادث خوب و بد این دنیا هستند. از دید صاحب نظران این گروه‌ها برنامه‌های خود را به گونه‌ای جلو می‌برند که اذهان عمومی جامعه درگیر مسائل دیگری باشد تا افراد توانایی تمرکز و تفکر بر علل و دلایلی که نشان دهنده وجود انواع برنامه پیش برنده جوامع به سوی اهداف گروه‌های تشکیل دهنده این تئوری است را نداشته باشند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.esalat.org/images/Teori%20Tawtea%20chist%20.htm| عنوان = تئوری توطئه چیست؟ | تاریخ بازدید = ۹ شهریور ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۹ شهریور ۱۳۸۷| ناشر = وبگاه اصالت| زبان = فارسی}}</ref>
تئوری توطئه در شکل حاد آن بیانگر این است که تمامی بدبختی‌های عالم در پی اعمال گروهی از افراد پرنفوذ و معمولاً پنهان است. در بیان این مفهوم گفته می‌شود گروه‌های کوچک و تیزهوشی دارای امکانات سیاسی، مالی، نظامی، روانی و علمی در پس تمام حوادث خوب و بد این دنیا هستند. از دید صاحب نظران این گروه‌ها برنامه‌های خود را به گونه‌ای جلو می‌برند که اذهان عمومی جامعه درگیر مسائل دیگری باشد تا افراد توانایی تمرکز و تفکر بر علل و دلایلی که نشان دهنده وجود انواع برنامه پیش برنده جوامع به سوی اهداف گروه‌های تشکیل دهنده این تئوری است را نداشته باشند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.esalat.org/images/Teori%20Tawtea%20chist%20.htm| عنوان = تئوری توطئه چیست؟ | تاریخ بازدید = ۹ شهریور ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۹ شهریور ۱۳۸۷| ناشر = وبگاه اصالت| زبان = فارسی}}</ref>


در مقابل پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که با توجه به بی بنیاد بودن بسیاری از مواردی که مطرح می‌شود، اعتقاد به تئوری‌های توطئه برآمده از ویژگی روانی و شخصیتی افراد است.<ref name=":2"/><ref name=":3"/><ref name=":0"/><ref name=":1"/> این پژوهش ها نشان می دهد که اعتقاد به تئوری های توطئه میتواند از نظر روانی آسیب رسان باشد<ref name="Freeman 595–604">{{Cite journal|last=Freeman|first=Daniel|last2=Bentall|first2=Richard P.|date=29 March 2017|title=The concomitants of conspiracy concerns|journal=Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology|language=en|volume=52|issue=5|pages=595–604|doi=10.1007/s00127-017-1354-4|issn=0933-7954|pmc=5423964|pmid=28352955}}</ref><ref name="Barron 156–159">{{Cite journal|last=Barron|first=David|last2=Morgan|first2=Kevin|last3=Towell|first3=Tony|last4=Altemeyer|first4=Boris|last5=Swami|first5=Viren|date=November 2014|title=Associations between schizotypy and belief in conspiracist ideation|journal=Personality and Individual Differences|language=en|volume=70|pages=156–159|doi=10.1016/j.paid.2014.06.040}}</ref> و با [[خودشیفتگی]]، [[پارانویا]]، [[فرافکنی]]، [[ماکیاولیسم]] و [[اختلال شخصیت اسکیزوتایپال]] ارتباط زیادی دارد.<ref name=":4" /><ref>{{cite journal|last1=Douglas|first1=Karen M.|last2=Sutton|first2=Robbie M.|date=12 April 2011|title=Does it take one to know one? Endorsement of conspiracy theories is influenced by personal willingness to conspire|url=http://kar.kent.ac.uk/26187/1/Douglas%20%26%20Sutton%202011%20BJSP.pdf|journal=British Journal of Social Psychology|volume=10|issue=3|pages=544–552|doi=10.1111/j.2044-8309.2010.02018.x|pmid=21486312}}</ref><ref name=":1" />
در مقابل پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که با توجه به بی بنیاد بودن بسیاری از مواردی که مطرح می‌شود، اعتقاد به تئوری‌های توطئه برآمده از ویژگی روانی و شخصیتی افراد است.<ref name=":2"/><ref name=":3"/><ref name=":0"/><ref name=":1"/>


== فهرست تئوری‌های توطئه ==
== فهرست تئوری‌های توطئه ==
خط ۲۶: خط ۲۶:
# در عین حال عوامل پشت پرده‌ای نیز هستند که با مطالعه و دقت کافی به تئوری توطئه متمسک می‌شوند که عموماً ممکن است انگیزهٔ ایدئولوژیک و انگیزه‌های قومی، قبیله‌ای و سیاسی داشته باشند؛ و با پیش‌داوری به قضاوت بپردازند.
# در عین حال عوامل پشت پرده‌ای نیز هستند که با مطالعه و دقت کافی به تئوری توطئه متمسک می‌شوند که عموماً ممکن است انگیزهٔ ایدئولوژیک و انگیزه‌های قومی، قبیله‌ای و سیاسی داشته باشند؛ و با پیش‌داوری به قضاوت بپردازند.


تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که تمایل به اعتقاد به تئوری‌های توطئه به شکل قابل توجهی با [[اختلال شخصیت اسکیزوتایپال]] همراه است.<ref>{{Cite journal|last=Barron|first=David|last2=Furnham|first2=Adrian|last3=Weis|first3=Laura|last4=Morgan|first4=Kevin D.|last5=Towell|first5=Tony|last6=Swami|first6=Viren|date=January 2018|title=The relationship between schizotypal facets and conspiracist beliefs via cognitive processes|journal=Psychiatry Research|volume=259|pages=15–20|doi=10.1016/j.psychres.2017.10.001|issn=1872-7123|pmid=29024855}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Darwin|first=Hannah|last2=Neave|first2=Nick|last3=Holmes|first3=Joni|date=2011-06-01|title=Belief in conspiracy theories. The role of paranormal belief, paranoid ideation and schizotypy|journal=Personality and Individual Differences|language=en|volume=50|issue=8|pages=1289–1293|doi=10.1016/j.paid.2011.02.027|issn=0191-8869}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Barron|first=David|last2=Morgan|first2=Kevin|last3=Towell|first3=Tony|last4=Altemeyer|first4=Boris|last5=Swami|first5=Viren|date=2014-11-01|title=Associations between schizotypy and belief in conspiracist ideation|journal=Personality and Individual Differences|language=en|volume=70|pages=156–159|doi=10.1016/j.paid.2014.06.040|issn=0191-8869}}</ref><ref>{{Cite document|title=The Relationship Between Schizotypal Facets and Conspiracist Beliefs via Cognitive Processes|last=D|first=Barron|last2=A|first2=Furnham|date=January 2018|language=en|pmid=29024855|last3=L|first3=Weis|last4=Kd|first4=Morgan|last5=T|first5=Towell|last6=V|first6=Swami}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Dagnall|first=Neil|last2=Drinkwater|first2=Kenneth|last3=Parker|first3=Andrew|last4=Denovan|first4=Andrew|last5=Parton|first5=Megan|date=2015|title=Conspiracy theory and cognitive style: a worldview|journal=Frontiers in Psychology|volume=6|pages=206|doi=10.3389/fpsyg.2015.00206|issn=1664-1078|pmc=4340140|pmid=25762969}}</ref>
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که تمایل به اعتقاد به تئوری‌های توطئه به شکل قابل توجهی با [[اختلال شخصیت اسکیزوتایپال]] همراه است.<ref name=":4">{{Cite journal|last=Barron|first=David|last2=Furnham|first2=Adrian|last3=Weis|first3=Laura|last4=Morgan|first4=Kevin D.|last5=Towell|first5=Tony|last6=Swami|first6=Viren|date=January 2018|title=The relationship between schizotypal facets and conspiracist beliefs via cognitive processes|journal=Psychiatry Research|volume=259|pages=15–20|doi=10.1016/j.psychres.2017.10.001|issn=1872-7123|pmid=29024855}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Darwin|first=Hannah|last2=Neave|first2=Nick|last3=Holmes|first3=Joni|date=2011-06-01|title=Belief in conspiracy theories. The role of paranormal belief, paranoid ideation and schizotypy|journal=Personality and Individual Differences|language=en|volume=50|issue=8|pages=1289–1293|doi=10.1016/j.paid.2011.02.027|issn=0191-8869}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Barron|first=David|last2=Morgan|first2=Kevin|last3=Towell|first3=Tony|last4=Altemeyer|first4=Boris|last5=Swami|first5=Viren|date=2014-11-01|title=Associations between schizotypy and belief in conspiracist ideation|journal=Personality and Individual Differences|language=en|volume=70|pages=156–159|doi=10.1016/j.paid.2014.06.040|issn=0191-8869}}</ref><ref>{{Cite document|title=The Relationship Between Schizotypal Facets and Conspiracist Beliefs via Cognitive Processes|last=D|first=Barron|last2=A|first2=Furnham|date=January 2018|language=en|pmid=29024855|last3=L|first3=Weis|last4=Kd|first4=Morgan|last5=T|first5=Towell|last6=V|first6=Swami}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Dagnall|first=Neil|last2=Drinkwater|first2=Kenneth|last3=Parker|first3=Andrew|last4=Denovan|first4=Andrew|last5=Parton|first5=Megan|date=2015|title=Conspiracy theory and cognitive style: a worldview|journal=Frontiers in Psychology|volume=6|pages=206|doi=10.3389/fpsyg.2015.00206|issn=1664-1078|pmc=4340140|pmid=25762969}}</ref>


بعضی از افراد علاقه‌مند به پیش‌داوری بر اساس اعتقادات مذهبی به این‌گونه تحلیل‌ها روی می‌آورند؛ بنابراین افراد با انگیزه‌هایی متفاوت به تئوری توطئه متوسل می‌شوند.
بعضی از افراد علاقه‌مند به پیش‌داوری بر اساس اعتقادات مذهبی به این‌گونه تحلیل‌ها روی می‌آورند؛ بنابراین افراد با انگیزه‌هایی متفاوت به تئوری توطئه متوسل می‌شوند.

نسخهٔ ‏۲۴ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۲۳

برای دیگر کاربردها، تئوری توطئه (ابهام‌زدایی) را ببینید.
چشم مشیت یا جهان‌بین، بر روی یک دلاری آمریکا، تاکنون توسط برخی به عنوان شاهدی از تئوری‌های توطئه مربوط به بنیانگذاران ایالات متحده آمریکا عنوان می‌گردد

تئوری توطئه اصطلاحی است که در ابتدا، وصفی برای هر ادعای دسیسه‌گری بود. با این وجود، امروزه، تئوری توطئه فقط در این معنا به کار می‌رود: تئوری‌ای که رویدادی کنونی یا تاریخی را نتیجهٔ نقشهٔ مخفیانهٔ گروهی دسیسه‌گر (عموماً قدرتمند) می‌داند.[۱]

در تعریفی دیگر، تئوری توطئه عبارتست از نداشتن اعتقاد یا باورنکردن شکل ظاهری و رسمی رویدادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی.[۲] تئوری توطئه در شکل حاد آن بیانگر این است که تمامی بدبختی‌های عالم در پی اعمال گروهی از افراد پرنفوذ و معمولاً پنهان است. در بیان این مفهوم گفته می‌شود گروه‌های کوچک و تیزهوشی دارای امکانات سیاسی، مالی، نظامی، روانی و علمی در پس تمام حوادث خوب و بد این دنیا هستند. از دید صاحب نظران این گروه‌ها برنامه‌های خود را به گونه‌ای جلو می‌برند که اذهان عمومی جامعه درگیر مسائل دیگری باشد تا افراد توانایی تمرکز و تفکر بر علل و دلایلی که نشان دهنده وجود انواع برنامه پیش برنده جوامع به سوی اهداف گروه‌های تشکیل دهنده این تئوری است را نداشته باشند.[۳]

در مقابل پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که با توجه به بی بنیاد بودن بسیاری از مواردی که مطرح می‌شود، اعتقاد به تئوری‌های توطئه برآمده از ویژگی روانی و شخصیتی افراد است.[۴][۵][۶][۷] این پژوهش ها نشان می دهد که اعتقاد به تئوری های توطئه میتواند از نظر روانی آسیب رسان باشد[۸][۹] و با خودشیفتگی، پارانویا، فرافکنی، ماکیاولیسم و اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ارتباط زیادی دارد.[۱۰][۱۱][۷]

فهرست تئوری‌های توطئه

مقالهٔ اصلی: فهرست تئوری‌های توطئه

تفسیر روانشناختی

توسل به فرضیهٔ توطئه ارتباط زیادی به عامل روانی و عامل فرافکنی دارد. معمولاً کارشناسان ویژه و متخصص با کنجکاوی و ریزبینی و با کندوکاو همه جانبهٔ یک رویداد پس از دریافت اطلاعات و دانستنی‌های کافی و مستندات محکم و انجام آزمایشهای لازم به تفسیر رویدادها از این منظر می‌روند ولی اکثریت دیگری وجود دارند به ویژه در جهان سوم که بلافاصله پس از هر رویدادی برای علت آن جوابی فوری دارند که ممکن است، بر اساس پژوهش‌های انجام شده، از عوامل زیر سرچشمه گیرد[۴][۵]:[۶][۷]

  1. خودشیفتگی: در این صورت افراد برای راضی کردن خود متوسل به فرافکنی می‌شوند و علت یک رویداد را به موضوعی یا فاعلی خیالی یا غیرواقعی منصوب می‌کنند. تحقیقات روانشناسان نشان می‌دهد که این افراد نیازی ذاتی به منحصر به فرد بودن دارند که از خودشیفتگی درونی آنها ناشی می‌شود و اینگونه به نظر می‌رسد که فرد حس می‌کند به اطلاعاتی کمیاب و توضیحاتی متفاوت و "سری " دربارهٔ رویدادهای خاص جهان دست پیدا کرده‌است.[۶][۷]
  2. کم‌اطلاعی، ناآگاهی، کم‌حوصلگی[۶]
  3. برای سرگرمی یا اهدافی دیگر یا منحرف کردن اذهان از یک واقعیت به موضوعات و فاعل و عامل غیرواقعی یا ممکن است صرفاً به دلیل عدم علاقه‌مندی به درک کنه و عمق وقایع برای پاسخ به علت هر رویدادی به تئوری توطئه پناه می‌برند.[۶]
  4. ایجاد حس رضایت درونی از اینکه دچار این تصور می‌شوند که واقعیت‌ها را می‌دانند.[۷]
  5. نظریه‌های توطئه به افراد کمک می‌کند تا برای تشویش‌های خود توضیح یا توجیهی پیدا کنند.[۷]
  6. در عین حال عوامل پشت پرده‌ای نیز هستند که با مطالعه و دقت کافی به تئوری توطئه متمسک می‌شوند که عموماً ممکن است انگیزهٔ ایدئولوژیک و انگیزه‌های قومی، قبیله‌ای و سیاسی داشته باشند؛ و با پیش‌داوری به قضاوت بپردازند.

تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که تمایل به اعتقاد به تئوری‌های توطئه به شکل قابل توجهی با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال همراه است.[۱۰][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

بعضی از افراد علاقه‌مند به پیش‌داوری بر اساس اعتقادات مذهبی به این‌گونه تحلیل‌ها روی می‌آورند؛ بنابراین افراد با انگیزه‌هایی متفاوت به تئوری توطئه متوسل می‌شوند. در قدیم مردم علت هر رویداد ناگواری را به اهریمن و شیطان منسوب می‌کردند. این گروه مانند جبرگرایان، ریشه‌یابی علت و معلولی رویدادها را امری بی‌فایده می‌بینند؛ لذا با توسل به تفسیر رویدادها از منظر توهم توطئه هیچ نیازی به بررسی ابعاد و زوایای رنگارنگ موضوع نمی‌بینند و مراجعه به کتاب‌ها و مقاله‌ها و تئوری‌های سیاسی و تجزیه‌وتحلیل تاریخی و زنجیره‌ای حوادث برایشان بی‌معنی است. برخی از افراد معتقد هستند هیچ اتفاق سیاسی، مالی و اقتصادی در این دنیا بدون دلیل پشت‌پرده اتفاق نمی‌افتد بلکه همواره افرادی در پس پرده‌های این‌گونه رخدادها هستند که این‌گونه مسائل را هدایت می‌کنند.[۶]

به تئوری‌های توطئه اغلب با دیدی شکاک نگاه می‌شود؛ زیرا اغلب این تئوری‌ها مدرک کافی یا معتبری برای اثبات شدن ندارند. البته در مواردی ارائهٔ بعضی از مدل‌های تئوری توطئه که با ادلهٔ ضعیف بیان می‌شوند را می‌توان به همان مجامع و گروه‌های مخفی نسبت داد که با ارائهٔ چنین مطالبی بدون ادلهٔ کافی سعی در بی‌پایه نشان‌دادن اصل قضیه دارند. در واقع توطئه‌گر خود با ارائهٔ یک تئوری ضعیف و غیرقابل‌دفاع از واقعیت ماجرا سعی در پوشاندن نیات خود دارد و این هم از پیچیدگی‌های دنیای رسانه و اطلاعات است.

نمونه‌هایی برای تئوری توطئه

مقالهٔ اصلی: تئوری توطئه در نزد ایرانیان

پدیده اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم

ریشه بابی و تعریف

دیکشنری انگلیسی آکسفورد نظریه توطئه را چنین تعریف می‌کند: نظریه‌ای که رخداد وقایع و پدیده‌ها را حاصل دسیسه احزاب علاقه‌مند به آن می‌داند. عقیده‌ای که برخی عاملین نهانی و با نفوذ با انگیزه سیاسی و دارای مقاصد سرکوبگر در اتفاقاتی که توضیحی برایشان نیست نقش دارند. اولین مثال مذکور در این مورد مقاله " بازنگری تاریخ آمریکاً در سال ۱۹۰۹ می‌باشد اگرچه که این واژه در روزنامه‌های آوریل سال ۱۸۷۰ نیزبه کار رفته‌است. کلمه " conspiracy به معنای توطئه" از کلمه لاتین " con" به معنای " باهم بودن" و " spirare" به معنای " نفس کشیدن " گرفته شده.[۲۸][۲۹]

رابرت بلاکیویچ مثال‌های دیگری از این عبارت را در اوایل قرن نوزدهم خاطرنشان می‌کند و متذکر می‌شود که کاربرد آن همیشه زیانبار بوده‌است. نظر لنس دهاون اسمیت این است که این عبارت از سال ۱۹۶۴ وارد زبان در ایالات متحده شده و سالی که در آن وارن کامیشن دست یافته‌هایش را به همراه پنج داستان با استفاده عبارت مذکور که در نیویورک تایمز به چاپ رسید به اشتراک گذاشت.[۳۰]

نظریه توطئه تنها یک " خیانت " نیست. بارکون در نوشته‌های خود می‌گوید که توطئه‌ها نقشه‌های پنهانی و دسیسه آمیزی هستند که توسط دو یا چند نفر تهیه می‌شوند. نظریه توطئه به عبارت دیگر " یک ساختار هوشمندانه " است و یک " الگوی تحمیل شده بر جهان به منظور نظم بخشیدن به وقایع". با این تعبیر " بعضی از گروه‌های کوچک و سری " به دستکاری کردن وقایع پرداخته‌اند. نظریه توطئه می‌تواند محلی یا بین‌المللی باشد و تمرکزش می‌تواند روی یک واقعه باشد یا چندین وقایع در کل کشورها و نواحی و برهه‌های تاریخی را دربرگیرد. پیروان نظریه توطئه خودشان را در دسترسی به دانش و تفکر خاصی که آن‌ها را از جماعت جدا می‌کند، محق می‌دانند وخود را در زمره مقامات می‌بینند. مثال‌ها: نظریه توطئه هر موضوعی می‌تواند داشته‌باشد اما یک سری موضوعات خاص جذابیت بیشتری نسبت به بقیه دارند. موضوعات مورد علاقه شامل مرگ مشاهیر، عملکرد دولت‌ها، فناوری جدید، تروریسم و سوالاتی دربارهٔ موجودات فضایی هستند که معروفترین، طولانی‌ترین و بارزترین آن‌ها مربوط به ترور جان. اف کندی در سال ۱۹۶۹، فرود آپولو در ماه و حمله تروریستی یازده سپتامبر می‌باشد.

نقد تئوری توطئه

تئوری توطئه از مباحث «تبیین عِلّی» در علوم انسانی و اجتماعی است که به دنبال یافتن علت برای رویدادهای اجتماعی است، لکن در این راستا راه به خطا برده و همهٔ علت‌ها را به توطئه منتهی می‌کند. این‌گونه تحلیل‌ها بدون توجه به عوامل داخلی زمینه‌ساز توطئهٔ خارجی و نقش نیروهای اجتماعی، هیچ‌گونه جایگاهی برای رقابت، حوادث عادی و طبیعی و کنش و واکنش انسان‌ها و جوامع در سطوح عقلانی و عاطفی در نظر نمی‌گیرند. در حالی‌که ماهیت بسیاری از حوادث و مسایل سیاسی و اجتماعی این‌گونه است که ارتباط تنگاتنگی با سایر پدیده‌های اجتماعی و با بسترهای تاریخی دارد؛ بنابراین منحصر دانستن علل و عوامل پیچیدهٔ پدیده‌های مختلف اجتماعی در توطئه بیگانه روشی نادرست است که امکان درک و تبیین صحیح از تحولات و رویدادهای اجتماعی را از بین می‌برد.

البته رد تئوری توطئه بدین معنا نیست که اساساً هیچ توطئه‌ای در هیچ موردی در کار نیست و آنچه که توطئه خوانده می‌شود همه خواب و خیال و توهم است بلکه منظور آن است که در تبیین‌های علی از حوادث سیاسی و اجتماعی باید ابعاد و جنبه‌های گوناگون را به صورت علمی مورد بررسی قرار داد. دربرداشت علمی، «توطئه» به‌عنوان فرضیه‌ای در نظر می‌آید که قابل رد یا اثبات است و در پرتو داده‌های عینی و اسناد و مدارک تاریخی و بدون جانبداری عاطفی مورد بررسی و تحلیل علمی قرار می‌گیرد و از این رو قابل اثبات یا رد و انکار است. اما با نگاه جزم‌گرایانه و غیرعلمی راهی جز توطئه بیگانه برای تبیین حوادث وجود ندارد.[۱۵]

در فرهنگ سیاسی ایران اصطلاحات زیادی مانند «اجنبی»، «بیگانه»، «استعمار»، «استکبار جهانی»، «صهیونیزم» و اصطلاحاتی از این قبیل همواره به چشم می‌آید لکن تشخیص توطئهٔ حقیقی و توهم توطئه نیازمند بررسی‌های دقیق و علمی است؛ بنابراین نه می‌توان یکسره وجود توطئه را نفی کرد و نه می‌توان همه چیز را به توطئه نسبت داد.[۱۶] همانگونه که احمد اشرف به درستی میان مفاهیم توطئه‌چینی و توطئه‌پردازی و توهم توطئه تفکیک می‌کند؛ توطئهٔ واقعی ممکن است که توسط بیگانه در بسیاری از مسائل سیاسی اتفاق افتد اما در بسیاری موارد به غلط برخی از حاکمان وقایع را به توطئه نسبت می‌دهند و مردم نیز به دلیل وجود برخی زمینه‌ها آن را می‌پذیرند.

اعتقاد مطلق به چنین تئوری دارای پیامدهای سیاسی و روانی منفی است که موجب نادیده گرفتن ضعف‌های داخلی و ناتوانی در حل مشکلات می‌گردد و نهایتاً یکی از شرایط عدم توسعهٔ سیاسی را فراهم می‌آورد. به همین جهت نیز رویکرد غالب در جوامع ضعیف و عاجز از حل مشکلات سیاسی و اجتماعی است.[۱۷] آبراهامیان پیامد مهم این تئوری را توسعه‌نیافتگی یا تأخیر افتادن پلورالیسم سیاسی می‌داند.[۱۸]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ conspiracy theory, Merriam-Webster's online dictionary
  2. ↑ توهم توطئه. گفتگو با صادق زیباکلام توسط اردلان عطاپور. انتشارات جستجو. () بهار ۱۳۷۸ تهران
  3. ↑ «تئوری توطئه چیست؟». وبگاه اصالت. ۱۹ شهریور ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۹ شهریور ۱۳۸۷.
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «Understanding the Psychology of Conspiracy Theories: Part 1». Psychology Today (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۴.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «Understanding the Psychology of Conspiracy Theories: Part 2». Psychology Today (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۴.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ از نگاه تئوری توطئه، محمد عجم، روزنامه همشهری ۲۱مهر۱۳۸۵
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ ۷٫۵ هوگنبوم، ملیسا (۲۰۱۸-۰۳-۰۲). «چرا تئوری توطئه جذاب است؟». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۴.
  8. ↑ Freeman, Daniel; Bentall, Richard P. (29 March 2017). "The concomitants of conspiracy concerns". Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology (به انگلیسی). 52 (5): 595–604. doi:10.1007/s00127-017-1354-4. ISSN 0933-7954. PMC 5423964. PMID 28352955.
  9. ↑ Barron, David; Morgan, Kevin; Towell, Tony; Altemeyer, Boris; Swami, Viren (November 2014). "Associations between schizotypy and belief in conspiracist ideation". Personality and Individual Differences (به انگلیسی). 70: 156–159. doi:10.1016/j.paid.2014.06.040.
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Barron, David; Furnham, Adrian; Weis, Laura; Morgan, Kevin D.; Towell, Tony; Swami, Viren (January 2018). "The relationship between schizotypal facets and conspiracist beliefs via cognitive processes". Psychiatry Research. 259: 15–20. doi:10.1016/j.psychres.2017.10.001. ISSN 1872-7123. PMID 29024855.
  11. ↑ Douglas, Karen M.; Sutton, Robbie M. (12 April 2011). "Does it take one to know one? Endorsement of conspiracy theories is influenced by personal willingness to conspire" (PDF). British Journal of Social Psychology. 10 (3): 544–552. doi:10.1111/j.2044-8309.2010.02018.x. PMID 21486312.
  12. ↑ Darwin, Hannah; Neave, Nick; Holmes, Joni (2011-06-01). "Belief in conspiracy theories. The role of paranormal belief, paranoid ideation and schizotypy". Personality and Individual Differences (به انگلیسی). 50 (8): 1289–1293. doi:10.1016/j.paid.2011.02.027. ISSN 0191-8869.
  13. ↑ Barron, David; Morgan, Kevin; Towell, Tony; Altemeyer, Boris; Swami, Viren (2014-11-01). "Associations between schizotypy and belief in conspiracist ideation". Personality and Individual Differences (به انگلیسی). 70: 156–159. doi:10.1016/j.paid.2014.06.040. ISSN 0191-8869.
  14. ↑ D, Barron; A, Furnham; L, Weis; Kd, Morgan; T, Towell; V, Swami (January 2018). "The Relationship Between Schizotypal Facets and Conspiracist Beliefs via Cognitive Processes" (به انگلیسی). PMID 29024855. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  15. ↑ Dagnall, Neil; Drinkwater, Kenneth; Parker, Andrew; Denovan, Andrew; Parton, Megan (2015). "Conspiracy theory and cognitive style: a worldview". Frontiers in Psychology. 6: 206. doi:10.3389/fpsyg.2015.00206. ISSN 1664-1078. PMC 4340140. PMID 25762969.
  16. ↑ صادق زیبا کلام، «ما چگونه ما شدیم»، صفحهٔ ۳۶
  17. ↑ ماهنامه نسیم آزادی اسفند ۸۹
  18. ↑ از نگاه تئوری توطئه محمدعجم، روزنامه همشهری ۲۱مهر۱۳۸۵
  19. ↑ نجفقلی پسیان و خسرو معتضد، از سوادکوه تا ژوهانسبورگ: زندگی رضاشاه پهلوی، نشر ثالث، ۷۸۶ صفحه، چاپ سوم، ۱۳۸۲، ISBN 964-6404-20-0.
  20. ↑ Iran is crippled by conspiracy theories | Henry Newman | Comment is free | guardian.co.uk
  21. ↑ Top Ten Arab and Iranian Conspiracy Theories Ending 2004
  22. ↑ Demonizing the other: antisemitism, racism & xenophobia. Volume 4 of Studies in antisemitism. Robert S. Wistrich, Vidal Sassoon International Center for the Study of Antisemitism. Publisher Taylor & Francis, 1999 ISBN 90-5702-497-7 pp.330
  23. ↑ Title Anti-Zionism and antisemitism in the contemporary world. Robert S. Wistrich. Publisher Macmillan. ISBN 0-333-51525-0 pp.213
  24. ↑ Iran's Conspiracy Industry:: Center for Islamic Pluralism
  25. ↑ «هارپ چیست؟». شیعه‌نیوز. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۷ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹.
  26. ↑ «پروژه «هارپ» سلاح مخوف و چند منظوره اربابان قدرت». فارس‌نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۷.
  27. ↑ «آنچه دربارهٔ آمریکا نگفته‌اند». khamenei.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۶.
  28. ↑ Oxford English Dictionary Second Edition on CD-ROM (v. 4.0), Oxford University Press, 2009, s.v. 4
  29. ↑ Johnson, Allen (July 1909). "Reviewed Work: The Repeal of the Missouri Compromise: Its Origin and Authorship by P. Orman Ray". The American Historical Review. 14 (4): 835–836. doi:10.2307/1837085. hdl:2027/pst.000018435603. JSTOR 1837085. The claim that [David R.] Atchison was the originator of the [Missouri Compromise] repeal may be termed a recrudescence of the conspiracy theory first asserted by Colonel John A. Parker of Virginia in 1880 Full text.
  30. ↑ "Part IV. Psychological News", The Journal of Mental Science, Volume 16, publ. Longman, Green, Longman & Roberts, 1871 (141)

پیوند به بیرون

[۱]

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد سیاست است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تئوری_توطئه&oldid=28525758»