پرش به محتوا

کولخیس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پادشاهی کولخیس

سدهٔ ۱۳ پیش از میلاد–۱۶۴ پیش از میلاد
کولخیس و ایبریا
کولخیس و ایبریا
وضعیتپادشاهی
پایتختآئیا
ایلداموسا
فازیس
زبان(های) رایجزبان گرجی باستان
حکومتپادشاهی
دوره تاریخیعصر آهن
• بنیان‌گذاری
سدهٔ ۱۳ پیش از میلاد
• غلبه بر دیائوخی
۷۵۰ پیش از میلاد
• فروپاشی
۱۶۴ پیش از میلاد
امروز بخشی از گرجستان
 ترکیه
 روسیه
 ارمنستان

کولخیس (به یونانی: Κολχίς) یا کُلخِتی (به گرجی: კოლხეთი) یا کلشید، کشوری باستانی در غرب قفقاز بوده که امروزه در گرجستان کنونی واقع شده‌است.[۱]

پادشاهی کولخیس در غرب گرجستان سهم قابل توجهی در توسعه ایالتی قرون وسطی گرجی‌ها پس از اتحادشان با پادشاهی گرجستان شرقی یا ایبری قفقازی ایفا نمود.[۲]

در دائرةالمعارف بزرگ شوروی از کولخیس به عنوان اصطلاحی جمعی برای قبیله‌های اولیه‌ای که جمعیت گرجی ساحل شرقی دریای سیاه را در برمی گرفت استفاده شده‌است.[۳]

کولخیس در اساطیر یونانی خانهٔ اصلی آئیتس و مدئا و مقصد آرگونوت‌ها بوده و همچنین مکان پیدایش و آغاز اقامت آمازون‌ها.

این منطقۀ باستانی تقریباً امروزه استان‌ها و مناطق زیر را در برگرفته‌است:[۴]

جغرافیا

[ویرایش]
آویزه‌های سوارکاران کولخیس
گیرهٔ سر (مو)

کولخیس، جلگه‌ای است در گرجستان در ساحل دریای سیاه. درازی آن از شرق تا غرب به ۱۰۰ کیلومتر می‌رسد. سطح آن هموار و بلندی آن از سطح دریا تا ۱۵۰ متر است. شرق آن از رسوبات دوره ائوسِن انباشته شده و در قسمت غربی آن اراضی باتلاقی وسیعی وجود دارد. دراین جلگه علائمی از نشت نفت و گاز دیده می‌شود و در تسقالتوبو دارای آب‌های معدنی است.[۵]

اقلیم این جلگه جنب مداری است. میانگین دمای آن در زمستان میان چهار و نیم تا ۵ درجه سانتی‌گراد و در تابستان بین ۲۳ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است. میانگین بارندگی آن ۱۵۰۰ میلی‌متر در سال است. رودخانه‌های مهم آن عبارتند از «ریونی» و «اینگوری». در این جلگه خاک‌های باتلاقی و نیمه‌باتلاقی و زرد و قرمز، پراکنده شده است. دارای جنگل‌های بلوط، ممرز و توسکا است که در بین نواحی باتلاقی گسترش یافته است. در زمین‌های باتلاقی خشکانده شده، کشتزارها و باغ‌های چای و میوه احداث شده است.[۵]

حاکمان کولخیس

[ویرایش]

تعداد کمی از حاکمان کولخیس شناخته شده‌اند:

  • آئیتس، در افسانه‌های یونانی به عنوان یک پادشاه قدرتمند کولخیس شناخته شده‌است، توسط برخی از مورخان تصور می‌شود یک فرد تاریخی بوده‌است، گرچه هیچ مدرکی در این مورد وجود ندارد.
  • کوجی، شاهزاده رئیس از ایگرسی تحت اقتدار فارنو از ایبری (حدود ۳۰۲-۲۳۷ پیش از میلاد).
  • آکس، پادشاه کولخیس؛ نامش بر سکه‌های صادر شده توسط خودش، ضرب شده‌است (اواخر قرن ۴ پیش از میلاد).
  • ساولاکز، ملقب به «شاه» در ۲ قرن پیش از میلاد (بر اساس برخی منابع کهن).
  • مهرداد کریستوس، (مقدم ۸۳ سال قبل از میلاد)، تحت اقتدار پنتوس.
  • ماکاریز، (مقدم ۶۵ سال قبل از میلاد)، تحت اقتدار پنتوس.
  • آریستارچوس، (۶۵-۴۷ پیش از میلاد) سلسله تحت اقتدار پومپه.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. بروند، گرجستان در دوران باستان، ۳۵۹.
  2. W.E.D. آلن، تاریخ مردم گرجی، ۱۲۳.
  3. دائرةالمعارف بزرگ شوروی :Значение слова «Колхи» в Большой Советской Энциклопедии
  4. تاریخچه باستان قفقاز، اندرو آندرسن، ص. ۹۱
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ امیراحمدیان، جغرافیای گرجستان.

منابع

[ویرایش]

امیراحمدیان، بهرام، جغرافیای گرجستان، انتشارات بین‌المللی الهدی، تهران، ۱۳۷۷.

  • دورانت، ویل (۱۳۷۸تاریخ تمدن، یونان باستان (جلد دوم)، ترجمهٔ امیرحسین آریان‌پور و دیگران، به کوشش سرویراستار، محمود مصاحب.، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، شابک ۹۶۴-۴۴۵-۰۰۱-۹