زبان مایایی یوکاتانی

یوکاتانی
یوکاتانی
مایا
mayaʼ tʼàan; maayaʼ tʼàan
زبان بومی در	مکزیک، بلیز
منطقه	یوکاتان، کینتانا رو، کامپچه، شمال بلیز
شمار گویشوران	۷۹۲٬۱۱۳ (۲۰۱۰)
تبار	مایایی یوکاتانی یوکاتانی–لاکاندون یوکاتانی; ; ;
وضعیت رسمی
زبان رسمی در	مکزیک
تنظیم‌شده توسط	انجمن ملی زبان‌های بومی مکزیک
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹	yua
گلاتولوگ	yuca1254
	پراکندگی گویشوران یوکاتانی در شبه‌جزیره یوکاتان
	این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

مایایی یوکاتانی (mayab tʼàan) یک زبان مایایی است که در شبه جزیره یوکاتان و شمال بلیز گفتگو می‌شود.

یوکاتانی در ایالت یوکاتان و برخی از مناطق کامپچه، تاباسکو، چاپاس و کینتانا رو هنوز زبان مادری بخش بزرگی از مردم است. تقریباً ۸۰۰٬۰۰۰ گویشور این زبان در مکزیک ساکنند. شاید حدود ۶٬۰۰۰ سخنران یوکاتانی نیز در بلیز وجود داشته باشند.

واج‌شناسی[ویرایش]

همخوان‌های یوکاتانی به شرح زیرند:

		لبی	لثوی	کامی	نرم‌کامی	چاکنایی
خیشومی		m [m]	n [n]
مکیده		b [ɓ]
انسدادی	صاف	p [p]	t [t]		k [k]	ʼ [ʔ]
انسدادی	پرانشی	pʼ [pʼ]	tʼ [tʼ]		kʼ [kʼ]
انسایشی	صاف		tz [ts]	ch [tʃ]
انسایشی	پرانشی		tzʼ [tsʼ]	chʼ [tʃʼ]
سایشی			s [s]	x [ʃ]	j [x]	h [h]
ناسوده		w [w~v]†	l [l]	y [j]
زنشی			r [ɾ]

مایایی یوکاتانی دارای پنج واکه است:

مایاها در دوران پیشاکلمبی یوکاتانی را با استفاده از خط مایایی می‌نوشتند. این زبان امروزه به خط لاتین نوشته می‌شود. این کار در زمان فتح یوکاتان به دست اسپانیا در اوایل قرن شانزدهم آغاز شد و در آن دوره الفبایی از الفبای اسپانیایی اقتباس شد.

↑ INALI (2012) México: Lenguas indígenas nacionales
↑ "Ley General de Derechos Lingüisticos Indígenas". Archived from the original on February 8, 2007.
↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Yucatec Maya". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)