خیابان جمهوری اسلامی: تفاوت میان نسخهها
جز Saeidpourbabak صفحهٔ خیابان جمهوری اسلامی (تهران) را به خیابان جمهوری اسلامی که تغییرمسیر بود منتقل کرد: تنها کاربرد |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
}} |
}} |
||
'''خیابان جمهوری (اسلامی)'''، با نامهای پیشین '''خیابان شاه'''<ref name="isna1">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://isna.ir/fa/news/92111612148/انقلاب-نام-کدام-خیابان-ها-را-عوض-کرد |عنوان=انقلاب نام کدام خیابانها را عوض کرد؟ | ناشر =[[خبرگزاری ایسنا]] |تاریخ = ۱۶ بهمن ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی= ۱۶ بهمن ۱۳۹۲}}</ref>، '''خیابان شاهآباد'''، یا '''خیابان استانبول (اسلامبول)''' خیابانی غربی-شرقی در [[شهر تهران]] است که از [[میدان جمهوری]] آغاز شده و تا [[میدان بهارستان]] کشیده میشود. خیابانهای اصلی و فرعی بسیاری در گذر این خیابان هستند که برخی از |
'''خیابان جمهوری (اسلامی)'''، با نامهای پیشین '''خیابان شاه'''<ref name="isna1">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://isna.ir/fa/news/92111612148/انقلاب-نام-کدام-خیابان-ها-را-عوض-کرد |عنوان=انقلاب نام کدام خیابانها را عوض کرد؟ | ناشر =[[خبرگزاری ایسنا]] |تاریخ = ۱۶ بهمن ۱۳۹۲ |تاریخ بازبینی= ۱۶ بهمن ۱۳۹۲}}</ref>، '''خیابان شاهآباد'''، یا '''خیابان استانبول (اسلامبول)''' خیابانی غربی-شرقی در [[شهر تهران]] است که از [[میدان جمهوری]] آغاز شده و تا [[میدان بهارستان]] کشیده میشود. خیابانهای اصلی و فرعی بسیاری در گذر این خیابان هستند که برخی از آنها همچون [[خیابان ولیعصر|ولیعصر]] (خیابان پهلوی پیشین) و [[خیابان کارگر جنوبی|کارگر جنوبی]] (خیابان امیریه پیشین) تغییر نام دادهاند و برخی دیگر مانند [[خیابان لالهزار|لالهزار]]، [[خیابان صفیعلیشاه|صفیعلیشاه]]، [[خیابان ملت|ملت]] و [[خیابان اکباتان|اکباتان]] بر نامهای دیرین خود باقی ماندهاند. |
||
خیابان جمهوری، «جزو مناطق ممنوعه پرواز به حساب میآید».<ref>[http://www.radiofarda.com/a/tv-drone-shot-down-iran-capital/28193246.html شلیک پدافند هوایی به پهپاد صداوسیما در اطراف دفتر خامنهای]، ''رادیو فردا''</ref> |
خیابان جمهوری، «جزو مناطق ممنوعه پرواز به حساب میآید».<ref>[http://www.radiofarda.com/a/tv-drone-shot-down-iran-capital/28193246.html شلیک پدافند هوایی به پهپاد صداوسیما در اطراف دفتر خامنهای]، ''رادیو فردا''</ref> |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
<blockquote>نمونههایی که از روی الگوهای خارجی اجرا شدهاست خود، دلیل بر اشراف معماران آن زمان بر مبانی، اصول و حتی بسیاری از جزئیات و ریزهکاریهای مربوط به شیوههای معماری غربی است. |
<blockquote>نمونههایی که از روی الگوهای خارجی اجرا شدهاست خود، دلیل بر اشراف معماران آن زمان بر مبانی، اصول و حتی بسیاری از جزئیات و ریزهکاریهای مربوط به شیوههای معماری غربی است. |
||
... |
... |
||
این شیوهها از یک سو از قابلیت انعطاف مناسبی در زمینه طراحی برخوردارند و از سوی دیگر، زمینه هماهنگیهای لازم را بین ساختمانهای مجاور یک دیگر فراهم میآورند، به نحوی که در ضمن حفظ هویت هر بنا، مجموعهای منسجم و یک دست را در حاشیه خیابان ایجاد میکردند. این ساختمانها حتی اگر به شیوههای مختلف طراحی شده باشند، از تفاوتهای ناهنجار به دورند و اشکال یکنواخت و |
این شیوهها از یک سو از قابلیت انعطاف مناسبی در زمینه طراحی برخوردارند و از سوی دیگر، زمینه هماهنگیهای لازم را بین ساختمانهای مجاور یک دیگر فراهم میآورند، به نحوی که در ضمن حفظ هویت هر بنا، مجموعهای منسجم و یک دست را در حاشیه خیابان ایجاد میکردند. این ساختمانها حتی اگر به شیوههای مختلف طراحی شده باشند، از تفاوتهای ناهنجار به دورند و اشکال یکنواخت و کسلکننده نیز ندارند.</blockquote> |
||
ساختمانهای خیابانهای تازهساز آن دوره چون ساختمانهای بخشهایی از [[خیابان ولیعصر|پهلوی (ولیعصر)]]، [[خیابان ۳۰ تیر|خیابان قوام (سی تیر)]]، [[خیابان امامخمینی|خیابان سپه (امامخمینی)]]، [[خیابان جمهوری|خیابان شاه (جمهوری)]]، [[خیابان فلسطین|خیابان کاخ (فلسطین)]] و [[خیابان لالهزار|لالهزار]] و بسیاری دیگر از خیابانهای اصلی و فرعی عمدتاً تحت |
ساختمانهای خیابانهای تازهساز آن دوره چون ساختمانهای بخشهایی از [[خیابان ولیعصر|پهلوی (ولیعصر)]]، [[خیابان ۳۰ تیر|خیابان قوام (سی تیر)]]، [[خیابان امامخمینی|خیابان سپه (امامخمینی)]]، [[خیابان جمهوری|خیابان شاه (جمهوری)]]، [[خیابان فلسطین|خیابان کاخ (فلسطین)]] و [[خیابان لالهزار|لالهزار]] و بسیاری دیگر از خیابانهای اصلی و فرعی عمدتاً تحت تأثیر سبکهای [[اوایل مدرن]]، [[هنر نو]] و [[آرت دکو]] بودند. |
||
در آن دوره، بیشینهٔ ساختمانهای شهر تهران با شیوهٔ معماری [[اوایل مدرن]] ساخته شده بود. «سطوح صاف و یک دست در قالب شکستگیها، فرورفتگیها و بیرون زدگیها»، در نمای ساختمانها تنوعی درخور به وجود آورد. «بالکنهای بیرون زده یا عقب نشسته، اتاقهای جلو آمده، و استفاده از احجام متفاوت که هماهنگ شده بودند»، همه در این ساختمانها دیده میشدند. |
در آن دوره، بیشینهٔ ساختمانهای شهر تهران با شیوهٔ معماری [[اوایل مدرن]] ساخته شده بود. «سطوح صاف و یک دست در قالب شکستگیها، فرورفتگیها و بیرون زدگیها»، در نمای ساختمانها تنوعی درخور به وجود آورد. «بالکنهای بیرون زده یا عقب نشسته، اتاقهای جلو آمده، و استفاده از احجام متفاوت که هماهنگ شده بودند»، همه در این ساختمانها دیده میشدند. |
||
=== ساختمانهای دولتی و آموزشی === |
=== ساختمانهای دولتی و آموزشی === |
||
بسیاری از [[ساختمانهای دولتی شهر تهران|ساختمانهای دولتی]] و [[ساختمانهای آموزشی شهر تهران|آموزشی]] نیز در این دوره ساختهشدند که بیشینهٔ آنها |
بسیاری از [[ساختمانهای دولتی شهر تهران|ساختمانهای دولتی]] و [[ساختمانهای آموزشی شهر تهران|آموزشی]] نیز در این دوره ساختهشدند که بیشینهٔ آنها تأثیرگرفته از شیوهٔ [[معماری نئوکلاسیک خردگرا]] بودند. |
||
ساختمانهای بسیاری در خیابان جمهوری اسلامی و [[خیابان لالهزار|لالهزار]] چون [[مهمانسرای لاله]]، [[مدرسه اتفاق|مدرسهٔ اتفاق]] در [[خیابان انقلاب]] و ساختمانهای تجاری نبش [[خیابان انقلاب|انقلاب]] و [[خیابان صبا|صبا]]، که قسمتی از دانشکدهٔ هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی تهران است و خیلی از بناهای [[خیابان انقلاب]] (که در زمان رضاشاه، نخستین خیابان اصلی به شیوهٔ اروپایی بودهاست)، همگی تحت |
ساختمانهای بسیاری در خیابان جمهوری اسلامی و [[خیابان لالهزار|لالهزار]] چون [[مهمانسرای لاله]]، [[مدرسه اتفاق|مدرسهٔ اتفاق]] در [[خیابان انقلاب]] و ساختمانهای تجاری نبش [[خیابان انقلاب|انقلاب]] و [[خیابان صبا|صبا]]، که قسمتی از دانشکدهٔ هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی تهران است و خیلی از بناهای [[خیابان انقلاب]] (که در زمان رضاشاه، نخستین خیابان اصلی به شیوهٔ اروپایی بودهاست)، همگی تحت تأثیر [[مکتب هنر نو]] بودهاند. |
||
== میدان جمهوری == |
== میدان جمهوری == |
||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
[[مسجد جامع جمهوری اسلامی]]، که پیش از انقلاب [[پارکینگ|پارکینگی]] متعلق به یک روحانی بود، در سال ۱۳۷۲ به دستور [[خمینی]]، توسط [[کمیته امداد امامخمینی|کمیتهٔ امداد امامخمینی]] به مسجد تبدیل شد. در روبروی مسجد، [[فروشگاه رفاه]] جای دارد. |
[[مسجد جامع جمهوری اسلامی]]، که پیش از انقلاب [[پارکینگ|پارکینگی]] متعلق به یک روحانی بود، در سال ۱۳۷۲ به دستور [[خمینی]]، توسط [[کمیته امداد امامخمینی|کمیتهٔ امداد امامخمینی]] به مسجد تبدیل شد. در روبروی مسجد، [[فروشگاه رفاه]] جای دارد. |
||
این بخش از خیابان جمهوری اسلامی تا بهارستان در سال ۱۳۰۹ خورشیدی نامی |
این بخش از خیابان جمهوری اسلامی تا بهارستان در سال ۱۳۰۹ خورشیدی نامی نداشتهاست، اما برای ۴۰ سال به خیابان نادری معروف بود، که پس از انقلاب نام جمهوری اسلامی را بر خود گرفت. در این بخش از خیابان جمهوری اسلامی، مرکزی برای لوازم صوتی و تصویری و ارتباطی است که نمایندگیهای بزرگی چون [[سامسونگ]]، [[الجی]]، [[سونی]] و [[پاناسونیک]] در آن دیده میشوند. بورس لوازم ارتباطی چون تلفن، موبایل و همچنین وسایل آشپزخانههای صنعتی و کارگاهی، چون سماورها، یخچالها و چرخگوشتهای صنعتی در این منطقه به چشم میآیند. از ساختمانهای پراهمیت این ناحیه میتوان به [[ساختمان فرقانی]] و [[ساختمان امجد]] اشاره کرد که حدود ۱۳۰۰۰ مترمربع گستردگی داشته و دارای ۴ طبقه میباشد که بورس لوازم و قطعات الکترونیکی میباشد. |
||
[[پرونده:Firuz Bahram Zoroastrian school - Tehran.JPG|بندانگشتی|چپ|250px|[[دبیرستان فیروز بهرام]] زرتشتیان در [[تهران]].]] |
[[پرونده:Firuz Bahram Zoroastrian school - Tehran.JPG|بندانگشتی|چپ|250px|[[دبیرستان فیروز بهرام]] زرتشتیان در [[تهران]].]] |
||
به دلیل سکونت [[زرتشتیان]] در [[خیابان میرزا کوچکخان جنگلی]]، [[دبیرستان فیروز بهرام]] و آدریان، و پرستشگاه [[زرتشتیان]] قرار دارد. پیش از |
به دلیل سکونت [[زرتشتیان]] در [[خیابان میرزا کوچکخان جنگلی]]، [[دبیرستان فیروز بهرام]] و آدریان، و پرستشگاه [[زرتشتیان]] قرار دارد. پیش از تأسیس این مدرسه در [[۱۸ اردیبهشت]] [[۱۳۱۱]]، محل مدرسه در خیابان مسعود سعدتوان بود که نام آن بعدها به جمشید تغییر کرد. از افرادی که در این مدرسه درس خواندهاند به حسنعلی منصور، نخستوزیر دوران پهلوی و جواد منصور و هوشنگ نهاوندی، رئیس دانشگاه تهران میتوان اشاره کرد. از کارهای مهم پس از ساخت انجمن زرتشتیان تهران، ساخت بنای آدریان تهران بود که در ۱۲۹۶ پایان یافت. سنگبنای آدریان، همزمان با سنگبنای دبستان ایرج انجام شد. |
||
درمانگاه و کتابخانهٔ یگانگی و دبیرخانهٔ انجمن، در پشت آدریان تهران جای دارد که دکتر اسفندیار یگانگی، بانی مجموعه میباشد. |
درمانگاه و کتابخانهٔ یگانگی و دبیرخانهٔ انجمن، در پشت آدریان تهران جای دارد که دکتر اسفندیار یگانگی، بانی مجموعه میباشد. |
||
[[کافه نادری|کافهٔ نادری]] که زمانی پاتوق کسانی چون [[صادق هدایت]]، [[جلال آلاحمد]] و [[صادق چوبک]] و همهٔ کسانی که در دههٔ ۱۳۴۰، بر علم و فرهنگ [[ایران]] |
[[کافه نادری|کافهٔ نادری]] که زمانی پاتوق کسانی چون [[صادق هدایت]]، [[جلال آلاحمد]] و [[صادق چوبک]] و همهٔ کسانی که در دههٔ ۱۳۴۰، بر علم و فرهنگ [[ایران]] تأثیرگذار بودهاند. این کافه هنوز هم پابرجاست و مشتریان زیادی دارد. |
||
در تقاطع [[خیابان فردوسی|فردوسی]] و در ضلع جنوب غربی خیابان، بنایی قدیمی قرار دارد که اکنون پس از بازسازی مربوط به [[بانک صادرات ایران]] شعبهٔ فردوسی میباشد. در ضلع شمال شرقی هم فروشگاه پارکر قرار دارد که مدت ۳۰ سال به فروش انواع قلمهای خارجی میپرداخت. فروشگاه برق لامع، نبش فروشگاه بزرگ و [[ساختمان پلاسکو]]، که از سال ۱۳۱۰ تاکنون به فروش انواع [[حوله|حولهها]] میپردازد، قرار دارد. |
در تقاطع [[خیابان فردوسی|فردوسی]] و در ضلع جنوب غربی خیابان، بنایی قدیمی قرار دارد که اکنون پس از بازسازی مربوط به [[بانک صادرات ایران]] شعبهٔ فردوسی میباشد. در ضلع شمال شرقی هم فروشگاه پارکر قرار دارد که مدت ۳۰ سال به فروش انواع قلمهای خارجی میپرداخت. فروشگاه برق لامع، نبش فروشگاه بزرگ و [[ساختمان پلاسکو]]، که از سال ۱۳۱۰ تاکنون به فروش انواع [[حوله|حولهها]] میپردازد، قرار دارد. |
||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
در ضلع شمالی خیابان [[مسجد هدایت]] واقع است. در کتاب اول دربارهٔ این مسجد چنین آمده<ref name="ketabeavval.ir"/>: |
در ضلع شمالی خیابان [[مسجد هدایت]] واقع است. در کتاب اول دربارهٔ این مسجد چنین آمده<ref name="ketabeavval.ir"/>: |
||
<blockquote>مسجد هدایت، در ضلع شمالی خیابان واقع است که به مسجد مخبرالدوله یا کمال هدایت و تکیه علی قلی معروف است. این مسجد در زمان گذشته ناصری، مسجد گذرگاهی |
<blockquote>مسجد هدایت، در ضلع شمالی خیابان واقع است که به مسجد مخبرالدوله یا کمال هدایت و تکیه علی قلی معروف است. این مسجد در زمان گذشته ناصری، مسجد گذرگاهی بودهاست. قسمتهایی از ملک و مسجد که یتیم خانه و درمانگاه بوده، طبق وصیت مخبرالدوله، ۳۰ سال بعد از فوت او به این مکانها اضافه شدهاست. هنگامی که آیتالله طالقانی پیش نماز مسجد شد، مسجد از حالت گذرگاهی درآمد. سپس توسط شیخ علی تهرانی این مکانها جزو مسجد قرار گرفت و مسجد را بزرگتر کردند. در نمای بیرونی مسجد آیههایی از قرآن به خط زرین الخط در سال ۱۳۴۴ه. ش، بر کتیبههایی نوشته شده و با نقوش گل و ترنج تقسیمبندی و بر سر در ورودی مسجد نیز شعری از محمد علی صغیر نوشته شدهاست. داخل مسجد ۲۵ قبر خانوادگی واقع است که پس از گسترش مسجد، سنگ قبرها در داخل رواقها افتاد و در فضایی نگهداری میشود و تنها سنگ قبر سازنده مسجد بهطور ایستا (عمودی) بر دیوار قرار گرفتهاست که به دلیل رنگ بسیار روشن و تا حدودی فرسودگی سطح سنگ به سختی و با نور پردازی خاص اشعاری را که بر روی سنگ حک شدهاست میتوان خواند.</blockquote> |
||
== پانویس == |
== پانویس == |
نسخهٔ ۹ مهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۴:۰۷
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
خیابان جمهوری اسلامی (تهران) | |
---|---|
خیابان جمهوری اسلامی | |
اطلاعات مسیر | |
طول | ۵٫۲ کیلومتر (۳٫۲ مایل) |
تقاطعهای بزرگ | |
انتهای شرقی | میدان بهارستان |
انتهای غربی | خیابان رودکی |
موقعیت | |
شهرهای بزرگ | تهران |
سامانه بزرگراهی | |
بزرگراههای ایران آزادراهها |
خیابان جمهوری (اسلامی)، با نامهای پیشین خیابان شاه[۱]، خیابان شاهآباد، یا خیابان استانبول (اسلامبول) خیابانی غربی-شرقی در شهر تهران است که از میدان جمهوری آغاز شده و تا میدان بهارستان کشیده میشود. خیابانهای اصلی و فرعی بسیاری در گذر این خیابان هستند که برخی از آنها همچون ولیعصر (خیابان پهلوی پیشین) و کارگر جنوبی (خیابان امیریه پیشین) تغییر نام دادهاند و برخی دیگر مانند لالهزار، صفیعلیشاه، ملت و اکباتان بر نامهای دیرین خود باقی ماندهاند.
خیابان جمهوری، «جزو مناطق ممنوعه پرواز به حساب میآید».[۲]
پیشینه و معماری
اقتباس و الگوگیری از معماری غرب در دهههای ۱۳۰۰ و ۱۳۱۰ در دورهٔ رضاشاه و بعدتر در دورهٔ محمدرضاشاه بر ساختمانهای آن کاملاً آشکار است. بعدها جنبشهایی چون نوگرایی، ساختارگرایی و آیندهگری، که الگویی مساعد برای توسعهٔ شهری بود.
پیرامون اشراف معماران آن زمان بر اصول و جزئیات معماری وقت، چنین آمدهاست[۳]:
نمونههایی که از روی الگوهای خارجی اجرا شدهاست خود، دلیل بر اشراف معماران آن زمان بر مبانی، اصول و حتی بسیاری از جزئیات و ریزهکاریهای مربوط به شیوههای معماری غربی است.
...
این شیوهها از یک سو از قابلیت انعطاف مناسبی در زمینه طراحی برخوردارند و از سوی دیگر، زمینه هماهنگیهای لازم را بین ساختمانهای مجاور یک دیگر فراهم میآورند، به نحوی که در ضمن حفظ هویت هر بنا، مجموعهای منسجم و یک دست را در حاشیه خیابان ایجاد میکردند. این ساختمانها حتی اگر به شیوههای مختلف طراحی شده باشند، از تفاوتهای ناهنجار به دورند و اشکال یکنواخت و کسلکننده نیز ندارند.
ساختمانهای خیابانهای تازهساز آن دوره چون ساختمانهای بخشهایی از پهلوی (ولیعصر)، خیابان قوام (سی تیر)، خیابان سپه (امامخمینی)، خیابان شاه (جمهوری)، خیابان کاخ (فلسطین) و لالهزار و بسیاری دیگر از خیابانهای اصلی و فرعی عمدتاً تحت تأثیر سبکهای اوایل مدرن، هنر نو و آرت دکو بودند.
در آن دوره، بیشینهٔ ساختمانهای شهر تهران با شیوهٔ معماری اوایل مدرن ساخته شده بود. «سطوح صاف و یک دست در قالب شکستگیها، فرورفتگیها و بیرون زدگیها»، در نمای ساختمانها تنوعی درخور به وجود آورد. «بالکنهای بیرون زده یا عقب نشسته، اتاقهای جلو آمده، و استفاده از احجام متفاوت که هماهنگ شده بودند»، همه در این ساختمانها دیده میشدند.
ساختمانهای دولتی و آموزشی
بسیاری از ساختمانهای دولتی و آموزشی نیز در این دوره ساختهشدند که بیشینهٔ آنها تأثیرگرفته از شیوهٔ معماری نئوکلاسیک خردگرا بودند. ساختمانهای بسیاری در خیابان جمهوری اسلامی و لالهزار چون مهمانسرای لاله، مدرسهٔ اتفاق در خیابان انقلاب و ساختمانهای تجاری نبش انقلاب و صبا، که قسمتی از دانشکدهٔ هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی تهران است و خیلی از بناهای خیابان انقلاب (که در زمان رضاشاه، نخستین خیابان اصلی به شیوهٔ اروپایی بودهاست)، همگی تحت تأثیر مکتب هنر نو بودهاند.
میدان جمهوری
میدان جمهوری از طریق خطوط اتوبوسرانی گوناگون به مقاصد شمال و غرب میرسد. گراگرد این میدان در آغاز خیابان جمهوری اسلامی، صنفهای گوناگونی که خانهدارها در زندگی روزانه با آن سروکار پیدا میکنند وجود دارند، چون میوه و ترهبار فروشی، پوشاکفروشی، نانوایی و دستفروشهایی که میوههای نوبرانه و خشکبار را به فروش میرسانند.
تقاطعها و مکانهای مهم در دوسوی خیابان
خیابان اسکندری جنوبی نخستین تقاطع میباشد که نمایندگی فروشگاههای زنجیرهای پاتنجامه را در خود جای دادهاست.
خیابان باستان دومین تقاطع میباشد که این تقاطع شروع راستهٔ پلاستیک فروشیهای متعدد و معروف این خیابان است.
تقاطع اصلی دیگر جمالزاده میباشد که وجود مبلفروشیها در آن، زمینهٔ ایجاد فروشگاههای پارچهمبلی را پیش آوردهاست. مغازههای زرین ملامین، آینه، و شمعدان فروشیها در کنار مبلفروشیها میباشند.
مسجد امامسجاد، نبش خیابان فخررازی قرار دارد که ساختمان آن در سال ۱۳۲۶ گشایش یافت.
در تقاطع ابوریحان، وایتوستینگهاوس (برای لوازم خانگی) و مرکز اطلاعات اورژانس تهران و سینما جمهوری نیاگارا (که متعلق به هنرپیشهٔ قدیم ایران، محمدعلی فردین بوده) وجود دارند. نمایندگیها و فروشگاههای چرخخیاطی چون ژوکی یا خیبردر در این مسیر هستند که ویژهٔ سریدوزها و تولیدیهای پوشاک میباشند.
در تقاطع فلسطین، بورس پارچه و تریکو میباشد که در گذشته در بازار بزرگ تهران بودهاند.
مسجد جامع جمهوری اسلامی، که پیش از انقلاب پارکینگی متعلق به یک روحانی بود، در سال ۱۳۷۲ به دستور خمینی، توسط کمیتهٔ امداد امامخمینی به مسجد تبدیل شد. در روبروی مسجد، فروشگاه رفاه جای دارد.
این بخش از خیابان جمهوری اسلامی تا بهارستان در سال ۱۳۰۹ خورشیدی نامی نداشتهاست، اما برای ۴۰ سال به خیابان نادری معروف بود، که پس از انقلاب نام جمهوری اسلامی را بر خود گرفت. در این بخش از خیابان جمهوری اسلامی، مرکزی برای لوازم صوتی و تصویری و ارتباطی است که نمایندگیهای بزرگی چون سامسونگ، الجی، سونی و پاناسونیک در آن دیده میشوند. بورس لوازم ارتباطی چون تلفن، موبایل و همچنین وسایل آشپزخانههای صنعتی و کارگاهی، چون سماورها، یخچالها و چرخگوشتهای صنعتی در این منطقه به چشم میآیند. از ساختمانهای پراهمیت این ناحیه میتوان به ساختمان فرقانی و ساختمان امجد اشاره کرد که حدود ۱۳۰۰۰ مترمربع گستردگی داشته و دارای ۴ طبقه میباشد که بورس لوازم و قطعات الکترونیکی میباشد.
به دلیل سکونت زرتشتیان در خیابان میرزا کوچکخان جنگلی، دبیرستان فیروز بهرام و آدریان، و پرستشگاه زرتشتیان قرار دارد. پیش از تأسیس این مدرسه در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۱۱، محل مدرسه در خیابان مسعود سعدتوان بود که نام آن بعدها به جمشید تغییر کرد. از افرادی که در این مدرسه درس خواندهاند به حسنعلی منصور، نخستوزیر دوران پهلوی و جواد منصور و هوشنگ نهاوندی، رئیس دانشگاه تهران میتوان اشاره کرد. از کارهای مهم پس از ساخت انجمن زرتشتیان تهران، ساخت بنای آدریان تهران بود که در ۱۲۹۶ پایان یافت. سنگبنای آدریان، همزمان با سنگبنای دبستان ایرج انجام شد.
درمانگاه و کتابخانهٔ یگانگی و دبیرخانهٔ انجمن، در پشت آدریان تهران جای دارد که دکتر اسفندیار یگانگی، بانی مجموعه میباشد.
کافهٔ نادری که زمانی پاتوق کسانی چون صادق هدایت، جلال آلاحمد و صادق چوبک و همهٔ کسانی که در دههٔ ۱۳۴۰، بر علم و فرهنگ ایران تأثیرگذار بودهاند. این کافه هنوز هم پابرجاست و مشتریان زیادی دارد.
در تقاطع فردوسی و در ضلع جنوب غربی خیابان، بنایی قدیمی قرار دارد که اکنون پس از بازسازی مربوط به بانک صادرات ایران شعبهٔ فردوسی میباشد. در ضلع شمال شرقی هم فروشگاه پارکر قرار دارد که مدت ۳۰ سال به فروش انواع قلمهای خارجی میپرداخت. فروشگاه برق لامع، نبش فروشگاه بزرگ و ساختمان پلاسکو، که از سال ۱۳۱۰ تاکنون به فروش انواع حولهها میپردازد، قرار دارد.
ماهیفروشیها که میان چهارراه اسلامبول و میدان استقلال جای دارند، در ضلع جنوبی خیابان به فروش آبزیان و ماهیهای تازه میپردازند.
در ضلع شمالی خیابان مسجد هدایت واقع است. در کتاب اول دربارهٔ این مسجد چنین آمده[۳]:
مسجد هدایت، در ضلع شمالی خیابان واقع است که به مسجد مخبرالدوله یا کمال هدایت و تکیه علی قلی معروف است. این مسجد در زمان گذشته ناصری، مسجد گذرگاهی بودهاست. قسمتهایی از ملک و مسجد که یتیم خانه و درمانگاه بوده، طبق وصیت مخبرالدوله، ۳۰ سال بعد از فوت او به این مکانها اضافه شدهاست. هنگامی که آیتالله طالقانی پیش نماز مسجد شد، مسجد از حالت گذرگاهی درآمد. سپس توسط شیخ علی تهرانی این مکانها جزو مسجد قرار گرفت و مسجد را بزرگتر کردند. در نمای بیرونی مسجد آیههایی از قرآن به خط زرین الخط در سال ۱۳۴۴ه. ش، بر کتیبههایی نوشته شده و با نقوش گل و ترنج تقسیمبندی و بر سر در ورودی مسجد نیز شعری از محمد علی صغیر نوشته شدهاست. داخل مسجد ۲۵ قبر خانوادگی واقع است که پس از گسترش مسجد، سنگ قبرها در داخل رواقها افتاد و در فضایی نگهداری میشود و تنها سنگ قبر سازنده مسجد بهطور ایستا (عمودی) بر دیوار قرار گرفتهاست که به دلیل رنگ بسیار روشن و تا حدودی فرسودگی سطح سنگ به سختی و با نور پردازی خاص اشعاری را که بر روی سنگ حک شدهاست میتوان خواند.
پانویس
- ↑ «انقلاب نام کدام خیابانها را عوض کرد؟». خبرگزاری ایسنا. ۱۶ بهمن ۱۳۹۲. دریافتشده در ۱۶ بهمن ۱۳۹۲.
- ↑ شلیک پدافند هوایی به پهپاد صداوسیما در اطراف دفتر خامنهای، رادیو فردا
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «خیابان جمهوری اسلامی». وبگاه رسمی کتاب اول. دریافتشده در ۲۳ بهمن ۱۳۸۷.