سامانه: تفاوت میان نسخه‌ها
Aghajanpour (بحث | مشارکت‌ها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
'''سامانه''' یا '''سیستم''' {{به انگلیسی|System}} [[مجموعه]] یا گروهی از اشیاء مرتبط یا غیر مرتبط است که [[هدف]] یا اهدافی خاص را دنبال می‌کنند، به گونه‌ای که واحدی پیچیده را تشکیل دهند. |
'''سامانه''' یا '''سیستم''' {{به انگلیسی|System}} [[مجموعه]] یا گروهی از اشیاء مرتبط یا غیر مرتبط است که [[هدف]] یا اهدافی خاص را دنبال می‌کنند، به گونه‌ای که واحدی پیچیده را تشکیل دهند. |
||
سیستم مجموعه ای از اجزایی است که با هم کار می کنند و هدف معینی را دنبال می کنند. سیستم تنها به نوع فیزیکی آن محدود نمی شود. مفهوم سیستم را در مورد پدیده های مجرد پویا نظیر اقتصاد نیز |
سیستم مجموعه ای از اجزایی است که با هم کار می کنند و هدف معینی را دنبال می کنند. سیستم تنها به نوع فیزیکی آن محدود نمی شود. مفهوم سیستم را در مورد پدیده های مجرد پویا نظیر اقتصاد نیز به کار گرفته می شود . |
||
==تعریف== |
|||
در تعریف علوم انسانی، سیستم را می‌توان مجموعه‌هایی از عناصر که برای انجام ماموریت یا رسیدن به هدف خاصی با کمیت و کیفیت معلوم طراحی و ساخته شده و با کمیت و کیفیت معلوم با هم ترکیب شده‌اند، تعریف نمود. |
|||
| ⚫ | سامانه یا سیستم (منظومه، و دستگاه هم گفته شده است؛ مانند: [[منظومه شمسی|منظومهء شمسی]] - Solar system، و [[دستگاه معادلات خطی|دستگاه معادلات خطّی]] - System of linear equations) همچیده‌ای از عناصر همپیوسته‌ای است که یک تمامیت یگانه را تشکیل می‌دهند. چنین ترکیب و همچیده‌ای معمولاً مجموعه‌ای سامانمند و منظم را درست می‌کند و به همین رو به آن '''سامانه''' می‌گویند که از '''واژه پارسی سامان ''' به معنی ''' نظم و ترتیب''' گرفته شده‌است. |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
واژه ی '''سیستم''' (System) از واژه لاتین سیستما به معانی کل ، ترکیب یا محموعه حاصل از ترکیب چند جزء می باشد.در زبان فارسی واژه ی سیستم به دلیل کثرت استفاده متداول شده است . واژه های '''سامانه''' و '''نظام''' برابرهای فارسی متداول برای واژه ی سیستم می باشند . |
|||
در تعریف علوم انسانی عناصر تشکیل‌دهنده سیستم به دو بخش اصلی قابل تقسیم هستند:<ref>{{یادکرد|کتاب=برنامه‌ريزی نگهداری و تعميرات|نویسنده =علی حاج شيرمحمدی|ناشر =انتشارات غزل|چاپ=دوم|شهر=اصفهان|صفحه=۱۱|سال=۱۳۷۹|شابک=۳-۹-۵۴۷-۹۰-۹۶۴}}</ref> |
|||
# هستهٔ اصلی شامل عناصر اجراکننده ماموریت |
|||
# عوامل و امکانات پشتیبانی، شامل وسایل و امکانات بررسی و آزمایش شرایط فنی و تکنولوژیکی، ابزار نگهداری و تعمیرات، قطعات یدکی، اسناد و مدارک فنی شامل نقشه‌ها و دستورالعملهای نگهداری و تعمیر و بهره‌برداری و پرسنل آزموده و آماده برای بکارگیری روشها. |
|||
'''سیستم''' مجموعه ای هماهنگ از عناصر و اجزاء مختلف است که در طی رابطه های تعاملی هدفمند با یکدیگر نتایج مشخصی را محقق می نمایند.این نتایج توسط هریک از عناصر به تنهایی قابل تحقق نمی باشد(حمیدی زاده ، 1379)<ref>{{یادکرد |کتاب = پویایی های سیستم| نویسنده = دکتر محمدرضا حمیدی زاده |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | دانشگاه شهید بهشتی | = |شابک =}}</ref> . |
|||
ترکیب کلی اجزا که برحسب طرح یا برنامه‌ای نظم یافته باشد. |
|||
عناصر یااجزاءاصلی تشکیل دهنده سیستم شامل مغزافزار، سخت افزار و نرم افزارمی باشند . |
|||
هر سیستم عناصر زیر را شامل می گردد:ورودی ها یا منابع ، خروجی ها یا نتایج ، عملیات یا پردازش ها، بازخورد،ارتباطات ، کنترل،محیط سیستم و مرزهای سیستم ( گلستان هاشمی به نقل از INCOS ). |
|||
مجموعه منظم قابل درکی از حقایق، اصول، نظریه‌ها و امثال آنها در زمینه خاصی از دانش یا اندیشه، سیستم گفته می‌شود. |
|||
== جهان سیستمی == |
|||
| ⚫ | سامانه یا سیستم (منظومه، و دستگاه هم گفته شده است؛ مانند: [[منظومه شمسی|منظومهء شمسی]] - Solar system، و [[دستگاه معادلات خطی|دستگاه معادلات خطّی]] - System of linear equations) همچیده‌ای از عناصر همپیوسته‌ای است که یک تمامیت یگانه را تشکیل می‌دهند. چنین ترکیب و همچیده‌ای معمولاً مجموعه‌ای سامانمند و منظم را درست می‌کند و به همین رو به آن سامانه می‌گویند که از واژه پارسی سامان به معنی نظم و ترتیب گرفته شده‌است. |
||
جهان هستی جهان سیستم هاست . وجه اشتراک همه پدیده های عالم از کهکشان ها تا اتم ها این است که همه آنها سیستم هستند و دارای انواع زیر سیستم ها و فرا سیستم ها می باشند . |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
== علم سیستم ها - علم سیستم شناسی == |
|||
حوزه های علمی تخصصی مطالعه و پژوهش درباره ی ابعاد و جوانب انواع سیستم ها ، '''علوم سیستم ها'''( Systems Sciences ) نامیده می شود که به فارسی می توان آن را '''علم سیستم شناسی''' یا '''علم سامانه شناسی''' ( Systemology ) نیز نامید . این علم ماهیت بین رشته ای داشته و زیر شاخه ها یا گرایش های متعددی را شامل می گردد( گلستان هاشمی ، 1391 ) <ref>{{یادکرد |کتاب = مبانی علم سیستم شناسی | نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | | = |شابک =}}</ref> . |
|||
== مهندسی سیستم == |
|||
'''مهندسی سیستم''' یا '''مهندسی سامانه ها''' ( Systems Engineering ) یکی از دانش های تخصصی میان رشته ای است که به ایجاد سیستم های پیچیده مانند محصولات با فناوری های بالا و متعدد ( نوآوری سیستم یا نوآوری محصول ) می پردازد. مهندسی سیستم به عنوان سیستم مهندسی نوآوری محصولات پیچیده از زیر نظام های نظام مدیریت نوآوری جامع و نظام مدیریت جامع خلق ارزش در سازمان های دانش بنیان و نوآور و مبتنی برانواع فناوری های پیشرفته و محصولات پیچیده محسوب می گردد( گلستان هاشمی ، 1390 ) <ref>{{یادکرد |کتاب = مدیریت نوآوری جامع| نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | = |شابک =}}</ref> . |
|||
منابع دانشی تخصصی برای مهندسی سیستم مواردی مانند راهنمای پیکره دانش مهندسی سیستم SEBoK ، راهنمای مهندسی سیستم انجمن بین المللی مهندسی سیستم ها( INCOSE ) ، راهنمای مهندسی سیستم ناسا(NASA-SEH)و همچنین استاندارد مهندسی سیستم ISO 15288 می باشند( گلستان هاشمی ، 1390 ). |
|||
<ref>{{یادکرد |کتاب = راهنمای مهندسی سیستم(INCOSE)| نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | = |شابک =}}</ref> .<ref>{{یادکرد |کتاب = استاندارد مهندسی سیستم ISO 15288 | نویسنده = دکتر سید مهدی گلستان هاشمی |ترجمه = |فصل = |صفحه = | = | چاپ = | = |شابک =}}</ref> . |
|||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
| خط ۲۴: | خط ۳۴: | ||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
| ⚫ | |||
* [[ رویکرد سیستمی]] |
|||
* [[ تفکر سیستمی ]] |
|||
* [[ تحلیل سیستمی]] |
|||
* [[مهندسی سیستم]] |
|||
* [[مدیریت سیستم]] |
|||
* [[مهندسی نوآوری]] |
|||
* [[سیبرنتیک]] |
* [[سیبرنتیک]] |
||
* [[نظریه سامانه‌ها]] |
* [[نظریه سامانه‌ها]] |
||
* [[سامانه‌های خطی |
* [[سامانه‌های خطی]] |
||
* [[نظریه بی‌نظمی‌ها]] |
* [[نظریه بی‌نظمی‌ها]] |
||
* [[سامانه‌های پیچیده]] |
* [[سامانه‌های پیچیده]] |
||
* [[پویایی های سیستم]] |
|||
* [[سامانه‌های دینامیکی]] |
|||
* [[سیستم ترمودینامیکی]] |
|||
| ⚫ | |||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
نسخهٔ ۱ ژانویهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۸:۲۲
 | این مقاله نیازمند تمیزکاری است. لطفاً تا جای امکان آنرا از نظر املا، انشا، چیدمان و درستی بهتر کنید، سپس این برچسب را بردارید. محتویات این مقاله ممکن است غیر قابل اعتماد و نادرست یا جانبدارانه باشد یا قوانین حقوق پدیدآورندگان را نقض کرده باشد. |
سامانه یا سیستم (به انگلیسی: System) مجموعه یا گروهی از اشیاء مرتبط یا غیر مرتبط است که هدف یا اهدافی خاص را دنبال می‌کنند، به گونه‌ای که واحدی پیچیده را تشکیل دهند.
سیستم مجموعه ای از اجزایی است که با هم کار می کنند و هدف معینی را دنبال می کنند. سیستم تنها به نوع فیزیکی آن محدود نمی شود. مفهوم سیستم را در مورد پدیده های مجرد پویا نظیر اقتصاد نیز به کار گرفته می شود .
تعریف
سامانه یا سیستم (منظومه، و دستگاه هم گفته شده است؛ مانند: منظومهء شمسی - Solar system، و دستگاه معادلات خطّی - System of linear equations) همچیده‌ای از عناصر همپیوسته‌ای است که یک تمامیت یگانه را تشکیل می‌دهند. چنین ترکیب و همچیده‌ای معمولاً مجموعه‌ای سامانمند و منظم را درست می‌کند و به همین رو به آن سامانه می‌گویند که از واژه پارسی سامان به معنی نظم و ترتیب گرفته شده‌است. به بخشی از یک سامانه که خود جزئی از یک سامانه دیگر باشد زیرسامانه می‌گویند. یک سامانه معمولاً دربرگیرنده بخش‌ها و عناصری است که بهم پیوسته شده‌اند تا جریان و روند داده‌ها، ماده یا انرژی را آسانتر سازند. یک سامانه معمولاً واحدهایی دارای برهمکنش دارد که برای آنها می‌توان الگوهای ریاضی تشکیل داد.
واژه ی سیستم (System) از واژه لاتین سیستما به معانی کل ، ترکیب یا محموعه حاصل از ترکیب چند جزء می باشد.در زبان فارسی واژه ی سیستم به دلیل کثرت استفاده متداول شده است . واژه های سامانه و نظام برابرهای فارسی متداول برای واژه ی سیستم می باشند .
سیستم مجموعه ای هماهنگ از عناصر و اجزاء مختلف است که در طی رابطه های تعاملی هدفمند با یکدیگر نتایج مشخصی را محقق می نمایند.این نتایج توسط هریک از عناصر به تنهایی قابل تحقق نمی باشد(حمیدی زاده ، 1379)[۱] . عناصر یااجزاءاصلی تشکیل دهنده سیستم شامل مغزافزار، سخت افزار و نرم افزارمی باشند .
هر سیستم عناصر زیر را شامل می گردد:ورودی ها یا منابع ، خروجی ها یا نتایج ، عملیات یا پردازش ها، بازخورد،ارتباطات ، کنترل،محیط سیستم و مرزهای سیستم ( گلستان هاشمی به نقل از INCOS ).
جهان سیستمی
جهان هستی جهان سیستم هاست . وجه اشتراک همه پدیده های عالم از کهکشان ها تا اتم ها این است که همه آنها سیستم هستند و دارای انواع زیر سیستم ها و فرا سیستم ها می باشند .
علم سیستم ها - علم سیستم شناسی
حوزه های علمی تخصصی مطالعه و پژوهش درباره ی ابعاد و جوانب انواع سیستم ها ، علوم سیستم ها( Systems Sciences ) نامیده می شود که به فارسی می توان آن را علم سیستم شناسی یا علم سامانه شناسی ( Systemology ) نیز نامید . این علم ماهیت بین رشته ای داشته و زیر شاخه ها یا گرایش های متعددی را شامل می گردد( گلستان هاشمی ، 1391 ) [۲] .
مهندسی سیستم
مهندسی سیستم یا مهندسی سامانه ها ( Systems Engineering ) یکی از دانش های تخصصی میان رشته ای است که به ایجاد سیستم های پیچیده مانند محصولات با فناوری های بالا و متعدد ( نوآوری سیستم یا نوآوری محصول ) می پردازد. مهندسی سیستم به عنوان سیستم مهندسی نوآوری محصولات پیچیده از زیر نظام های نظام مدیریت نوآوری جامع و نظام مدیریت جامع خلق ارزش در سازمان های دانش بنیان و نوآور و مبتنی برانواع فناوری های پیشرفته و محصولات پیچیده محسوب می گردد( گلستان هاشمی ، 1390 ) [۳] . منابع دانشی تخصصی برای مهندسی سیستم مواردی مانند راهنمای پیکره دانش مهندسی سیستم SEBoK ، راهنمای مهندسی سیستم انجمن بین المللی مهندسی سیستم ها( INCOSE ) ، راهنمای مهندسی سیستم ناسا(NASA-SEH)و همچنین استاندارد مهندسی سیستم ISO 15288 می باشند( گلستان هاشمی ، 1390 ). [۴] .[۵] .
پانویس
جستارهای وابسته
- نظریه عمومی سیستم‌ها
- رویکرد سیستمی
- تفکر سیستمی
- تحلیل سیستمی
- مهندسی سیستم
- مدیریت سیستم
- مهندسی نوآوری
- سیبرنتیک
- نظریه سامانه‌ها
- سامانه‌های خطی
- نظریه بی‌نظمی‌ها
- سامانه‌های پیچیده
- پویایی های سیستم
پیوند به بیرون
- سیستم‌های خطّی، تئوری و طراحی
- آنالیز و کنترل سامانه‌های فرایند غیر خطی
- منظور از سیبرنتیک و دانش سامانه‌ها چیست؟
- کتاب کنترل ، تالیف کاتسو هیکو اگاتا ترجمه علی کافی چاپ مرکز نشر دانشگاهی
- جهان‌بینی سیستمی، دیدی کل‌نگرانه برای عصر ما (پیش‌رفت‌های مربوط به نظریه سیستم‌ها، پیچیدگی، و علوم انسانی) (انگلیسی)
| زمینه‌ها | |
|---|---|
| فرایندها | |
| مفاهیم | |
| زبان‌ها | |
| ابزارها | |
| افراد | |
| زمینه‌های مرتبط | |
