جناح اعتدال‌گرایان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Raamin (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش 212.68.44.130 (بحث) به آخرین تغییری که Gire 3pich2005 انجام داده بود واگردانده شد
خط ۲: خط ۲:
'''اعتدال‌گرایی''' گرایش سیاسی-اجتماعی با قدمتی در تاریخ سیاسی ایران است که سعی دارد در مقابل گروه‌های سیاسی افراط‌گرا قرار بگیرد و مانع از فعالیت سیاسی ایشان شود. در سال‌های اخیر نیز اعتدال‌گرایان سعی داشتند علاوه بر هدف اصلی، شکاف بین اصول‌گرایان ایران و اصلاح‌طلبان ایران را برطرف نماید. گرچه اصلاح‌طلبان ایران معتقدند با نفوذ افراط‌گرایان در بین اصول‌گرایان، اعتدال‌گرایی به مفهوم اصلاح‌طلبی نزدیکتر شده است.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=منتجب‌نیا |نام=رسول |عنوان=منتجب نیا: منظور روحانی از اعتدال گرایی، همان اصلاحات است |نشانی=http://khabaronline.ir/detail/301484/Politics/parties |بازبینی=۲۰ مرداد ۱۳۹۲ |تاریخ=۱۱ تیر ۱۳۹۲ |ناشر=[[خبرآنلاین]]}}</ref>
'''اعتدال‌گرایی''' گرایش سیاسی-اجتماعی با قدمتی در تاریخ سیاسی ایران است که سعی دارد در مقابل گروه‌های سیاسی افراط‌گرا قرار بگیرد و مانع از فعالیت سیاسی ایشان شود. در سال‌های اخیر نیز اعتدال‌گرایان سعی داشتند علاوه بر هدف اصلی، شکاف بین اصول‌گرایان ایران و اصلاح‌طلبان ایران را برطرف نماید. گرچه اصلاح‌طلبان ایران معتقدند با نفوذ افراط‌گرایان در بین اصول‌گرایان، اعتدال‌گرایی به مفهوم اصلاح‌طلبی نزدیکتر شده است.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=منتجب‌نیا |نام=رسول |عنوان=منتجب نیا: منظور روحانی از اعتدال گرایی، همان اصلاحات است |نشانی=http://khabaronline.ir/detail/301484/Politics/parties |بازبینی=۲۰ مرداد ۱۳۹۲ |تاریخ=۱۱ تیر ۱۳۹۲ |ناشر=[[خبرآنلاین]]}}</ref>


== پیش‌زمینه ==
== پیش‌زمی] با هسته‌ای متشکل از سیاستمدارانی همچون حسن روحانی، محمدباقر نوبخت، [[محمود واعظی]] و [[علی یونسی]] شکل گرفت، سعی در ایجاد ایدئولوژی «محافظه‌کار میانه‌رو» که بتواند حد اعتدال بین اندیشه‌های سیاسی با گرایش‌های اقتصادی را برقرار نماید، هدف این گروه بود. این تفکر بعد از [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۴)]] در [[مرکز تحقیقات استراتژیک]] [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]، تفکر غالب شود. دیدگاه‌های این طیف مورد انتقاد [[محمود احمدی‌نژاد]]، رئیس جمهور وقت قرار گرفت و به دلیل اظهارنظرهای اعتدال‌گرایان مرکز تحقیقات در خصوص [[پیامدهای انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران|حوادث بعد از انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸]]، احمدی‌نژاد دستور به کاهش بودجه این سازمان در [[مجلس شورای اسلامی]] داد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=Detsch |نام=Andrew |عنوان=The “Brain Trust” Behind Iran’s New President |نشانی=http://thediplomat.com/2013/08/03/the-brain-trust-behind-irans-new-president/ |بازبینی=8 August 2013 |تاریخ=3 August 2013 |ناشر=[[دیپلمات (وب‌گاه)|The Diplomat]] |کد زبان=en }}</ref>
نخستین ریشه خط مشی اعتدال‌گرایی در ایران را می‌توان در دوره بعد از [[مشروطه|مشروطیت]] یافت. در [[یکمین مجلس شورای ملی|اولین مجلس شورای ملی]] دو حزب [[حزب دموکرات (دوران مشروطه)|سوسیال دموکرات ایران]] و [[اعتدالیون]] قدرت را در دست داشتند. افرادی همچون [[قوام‌السلطنه]]، [[حسن مدرس]] و [[حسن تقی‌زاده]] از اعضای حزب سوسیال دموکرات بودند. افرادی هم که خود را بنیانگذاران [[جنبش مشروطه ایران|قیام مشروطه]] می‌دانستند، حزب اعتدالیون را تشکیل دادند. این دسته را افرادی نظیر [[سید محمد طباطبایی]]، [[عبدالله بهبهانی]]، [[علی‌اکبر دهخدا]]، [[ستارخان]] و [[باقرخان]] تشکیل داده بودند. این طیف علی‌رغم مدت حضور طولانی در تاریخ سیاسی ایران، نتوانست تاثیری بر روی گروه‌های سیاسی افراط‌گرا در طول دوران [[حکومت پهلوی]] و [[حکومت جمهوری اسلامی ایران|نظام جمهوری اسلامی ایران]] بگذارد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=محجوب |نام=علیرضا |عنوان=آیا اعتدالگرایان حزب تشکیل می دهند؟ |نشانی=http://www.mosalas.ir/NewsDetail.aspx?Ser_Id=2&News_Id=5272 |اثر=وب‌گاه |تاریخ=۱۱ مرداد ۱۳۹۲ |ناشر= هفته‌نامه مثلث }}</ref>

موج جدید این گرایش که در [[دولت خاتمی|دوران اصلاحات]] با هسته‌ای متشکل از سیاستمدارانی همچون حسن روحانی، محمدباقر نوبخت، [[محمود واعظی]] و [[علی یونسی]] شکل گرفت، سعی در ایجاد ایدئولوژی «محافظه‌کار میانه‌رو» که بتواند حد اعتدال بین اندیشه‌های سیاسی با گرایش‌های اقتصادی را برقرار نماید، هدف این گروه بود. این تفکر بعد از [[انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۴)]] در [[مرکز تحقیقات استراتژیک]] [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]، تفکر غالب شود. دیدگاه‌های این طیف مورد انتقاد [[محمود احمدی‌نژاد]]، رئیس جمهور وقت قرار گرفت و به دلیل اظهارنظرهای اعتدال‌گرایان مرکز تحقیقات در خصوص [[پیامدهای انتخابات ریاست جمهوری دهم ایران|حوادث بعد از انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸]]، احمدی‌نژاد دستور به کاهش بودجه این سازمان در [[مجلس شورای اسلامی]] داد.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=Detsch |نام=Andrew |عنوان=The “Brain Trust” Behind Iran’s New President |نشانی=http://thediplomat.com/2013/08/03/the-brain-trust-behind-irans-new-president/ |بازبینی=8 August 2013 |تاریخ=3 August 2013 |ناشر=[[دیپلمات (وب‌گاه)|The Diplomat]] |کد زبان=en }}</ref>


== تعاریف ==
== تعاریف ==

نسخهٔ ‏۸ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۷:۱۵

اعتدال‌گرایی گرایش سیاسی-اجتماعی با قدمتی در تاریخ سیاسی ایران است که سعی دارد در مقابل گروه‌های سیاسی افراط‌گرا قرار بگیرد و مانع از فعالیت سیاسی ایشان شود. در سال‌های اخیر نیز اعتدال‌گرایان سعی داشتند علاوه بر هدف اصلی، شکاف بین اصول‌گرایان ایران و اصلاح‌طلبان ایران را برطرف نماید. گرچه اصلاح‌طلبان ایران معتقدند با نفوذ افراط‌گرایان در بین اصول‌گرایان، اعتدال‌گرایی به مفهوم اصلاح‌طلبی نزدیکتر شده است.[۱]

پیش‌زمینه

نخستین ریشه خط مشی اعتدال‌گرایی در ایران را می‌توان در دوره بعد از مشروطیت یافت. در اولین مجلس شورای ملی دو حزب سوسیال دموکرات ایران و اعتدالیون قدرت را در دست داشتند. افرادی همچون قوام‌السلطنه، حسن مدرس و حسن تقی‌زاده از اعضای حزب سوسیال دموکرات بودند. افرادی هم که خود را بنیانگذاران قیام مشروطه می‌دانستند، حزب اعتدالیون را تشکیل دادند. این دسته را افرادی نظیر سید محمد طباطبایی، عبدالله بهبهانی، علی‌اکبر دهخدا، ستارخان و باقرخان تشکیل داده بودند. این طیف علی‌رغم مدت حضور طولانی در تاریخ سیاسی ایران، نتوانست تاثیری بر روی گروه‌های سیاسی افراط‌گرا در طول دوران حکومت پهلوی و نظام جمهوری اسلامی ایران بگذارد.[۲]

موج جدید این گرایش که در دوران اصلاحات با هسته‌ای متشکل از سیاستمدارانی همچون حسن روحانی، محمدباقر نوبخت، محمود واعظی و علی یونسی شکل گرفت، سعی در ایجاد ایدئولوژی «محافظه‌کار میانه‌رو» که بتواند حد اعتدال بین اندیشه‌های سیاسی با گرایش‌های اقتصادی را برقرار نماید، هدف این گروه بود. این تفکر بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۴) در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، تفکر غالب شود. دیدگاه‌های این طیف مورد انتقاد محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور وقت قرار گرفت و به دلیل اظهارنظرهای اعتدال‌گرایان مرکز تحقیقات در خصوص حوادث بعد از انتخابات ۲۲ خرداد ۱۳۸۸، احمدی‌نژاد دستور به کاهش بودجه این سازمان در مجلس شورای اسلامی داد.[۳]

تعاریف

اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلح نظام، دیدگاه‌های خود در خصوص خط مشی اعتدال را اینگونه بیان می‌کند:[۴]«مقصد اعتدال، واقع‌گرایی اسلامی است. در واقع‌گرایی اسلامی نه اسلام فراموش می‌شود و نه آرمان‌ها. در مسیر واقع‌گرایی اسلامی آرمان‌های ما هم اسلامی‌تر می‌شوند و هم واقع‌بینانه‌تر. جامعه ایران به مرور زمان به سمت اعتدال حرکت خواهد کرد. همواره افرادی تندرو در دو سوی جریانات سیاسی باقی خواهند ماند ولی به مرور زمان از تعداد آنها کاسته خواهد شد تا عده قلیلی که خود را تنها می‌بینند.»

عماد افروغ اعتدال‌گرایی را یک خرد جمعی توصیف می‌کند که در آن تمام ظرفیت‌های مدنی یک کشور امکان حضور داشته باشند. افروغ معتقد است به کارگیری روش اعتدالی به صورت انفرادی ممکن نیست. برای پیاده‌سازی اعتدال در جامعه، باید تمام جامعه بستری برای پذیرش اعتدال‌گرایان باشد و نه صرفاً قشری خاص.[۵]

احمد پورنجاتی معتقد است اعتدال‌گرایی به این معنا است که تصمیم‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌ها مبنایی منطقی داشته و با در نظر گرفتن ظرفیت‌های واقعی جامعه و توجه به مقررات و محدودیت‌ها وضع شوند. اعتدال‌گرایی به مفهوم ایستایی، سازش کاری و محافظه‌کاری نیست.اعتدال‌گرایی یعنی پا در واقعیت باشد و چشم‌ها به افق‌های بلند دوخته شود. وی معتقد است اعتدال‌گرایی بیان دیگری از مشی اصلاح‌طلبی است. در جبهه اعتدال، اصلاح‌طلبان میانه‌رو می‌توانند در کنار اصولگرایانی غیرافراطی قرار بگیرند.[۶]

دولت یازدهم ایران

در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)، حسن روحانی نامزد نماینده این گرایش، با شعار «دولت تدبیر و امید» موفق شد پیروز انتخابات ایران شود و دولت یازدهم ایران را تشکیل داد.

منابع

  1. منتجب‌نیا، رسول (۱۱ تیر ۱۳۹۲). «منتجب نیا: منظور روحانی از اعتدال گرایی، همان اصلاحات است». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۲.
  2. محجوب، علیرضا (۱۱ مرداد ۱۳۹۲). «آیا اعتدالگرایان حزب تشکیل می دهند؟». وب‌گاه. هفته‌نامه مثلث.
  3. Detsch, Andrew (3 August 2013). "The "Brain Trust" Behind Iran's New President" (به انگلیسی). The Diplomat. Retrieved 8 August 2013.
  4. خشکه مقدسی رو به انزوا می‌رود روزنامه آرمان
  5. آغاز دولت اعتدال و چند پیشنهاد روزنامه اعتماد
  6. ژن اصلاح‌طلبی و اعتدال‌گرایی یکی است ایران اکومونیست

پیوند به بیرون