بحث:شاهنشاهی ساسانی

شاهنامه

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

در شاهنامه نام آزرمی‌دخت به صورت آزرم‌دخت آمده‌است. (احتمالا برای آنکه در بحر تقارب بگنجد).به‌آفرید ۱۲:۲۳, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

• این نام باید در بن آزرمی دخت(=دختر با شرم)بوده باشد.برای شاهنامه من آگاهی نداشتم،باید آزرم دخت باشد.شاید بد نباشد که توضیحی در جلوی آذرم دخت یا آزرم دخت نوشته شود که این همان آزرمی دخت است.--Ariobarzan ۲۱:۵۶, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

این توضیح در خود مقالهٔ آزرمی‌دخت خواهد آمد.به‌آفرید ۲۲:۰۸, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

هرچند جایش اینجا نیست ولی بهتر است به این نکته هم اشاره کنم: معنی آزرم دقیقاً برابر شرم نیست. کسروی در کتاب زبان پاک می‌گوید: «آزرم آنست که کسی به نیکی و آراستگی خود دلبستگی نماید و در بند نام نیک باشد.» در مورد اتیمولوژی (ریشه‌شناسی) نام آزرمی‌دخت: صورت پهلوی آن آزرمیگ‌دخت است و ایرانیکا آن را «دختر شخص محترم» (daughter of the respected one) معنی می‌کند که با معنی‌ دقیقی که کسروی از آزرم می‌دهد هم‌خوانی دارد. به هر حال منظور آنکه آزرمی در این کلمه صفت نیست بلکه مضاف‌الیه است.به‌آفرید ۲۲:۳۴, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

• آنچه با هم تفاهم داریم نویسش آزرمی دخت است.دربارهء دیدگاه کسروی من بدان احترام می گذارم.ولی تا آنجا که می دانم شرم در زبان عربی از آزرم گرفته شده است.البته شاید پس از راه یافتن به تازی دچار دگرش معنایی شده باشد.به هر روی از راهنماییتان سپاس گذارم.--Ariobarzan ۲۲:۴۵, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

• • آهان! من تازه الآن متوجه شدم که در متن مقاله آزرم‌دخت را آذرم‌دخت نوشته بودم. البته در یکی از پیغامهای قبلی هم این اشتباه تکرار شده بود ولی هر دو اشتباه لپی بود (به علت کثرت استعمال کلمهٔ آذر ناخودآگاه انگشت چنین زد). برای همینست که وقتی شما آذرم‌دخت را به آزرمی‌دخت تبدیل کردید من فقط ی را حذف کردم (یعنی ز را به ذ برنگرداندم.)(یعنی در واقع فقط فکر کردم که از آنجا که نام صحیح‌تر آزرمی‌دخت است شما آزرم‌دخت شاهنامه را هم آزرمی‌دخت کرده‌اید). الان مدتی بود که به این جملهٔ «آنچه با هم تفاهم داریم نویسش آزرمی دخت است» خیره بودم و از خود می‌پرسیدم. «جل‌الخالق! مگر من هرگز نظری خلاف این داده‌ام». تا اینکه بالاخره دوزاری مبارک افتاد و به تاریخچه صفحه رجوع کردم و دیدم شما آذرم‌دخت را آزرمی‌دخت کرده‌اید. به هرحال این دو اشتباه لپی پشت سرهم این شائبه را ایجاد کرده بود که من سر «ذ» و «ز» هم مناقشه دارم که البته هرگز چنین نبوده‌است. از سوء تفاهم پیش‌آمده پوزش میطلبم.به‌آفرید ۲۳:۵۹, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

شرم علی‌رغم ریشهٔ سه‌حرفی‌اش کلمه‌ای فارسی است و در پهلوی هم بوده‌است. برای نمونه نگاه کنبد به فرهنگ کوچک زبان پهلوی نوشتهٔ دیوید مکنزی.به‌آفرید ۲۲:۴۸, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

این را هم اضافه کنم که در همین فرهنگ کوچک زبان پهلوی کلمه‌های شرمگین و شرمگاه به همین معنای امروزی‌ آمده‌اند.

• همکنون چک کردم؛حق با شما بود.سپاس گذارم دوست گرامی.--Ariobarzan ۲۳:۰۹, ۱ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)
• اشتباه لپی همیشه پیش می آید.ارزشش را داشت که من ریشه آزرمی دخت را بیابم.--Ariobarzan ۰۰:۱۰, ۲ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

.

«اصطخر» معمولاً برای نام شهر به کار می‌رود و «استخر» برای مکان شنا!

• نخستین باری که نام استخر را به این ریخت اصطخر دیدم همینجا بود؛به گمانم برداشت عربی از نام استخر باشد.دلیلی ندارد که چون عربها اینگونه نام این شهر ایرانی را می نویسند ما هم پیروی کنیم؛اگر نه که تهران هم باید طهران نوشت.--Ariobarzan ۲۲:۵۰, ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)
  • عجیب است! چون ضبط اصیل کلمه به صورت «اصطخر» است.

برای نمونه نگاه کنید به اینجا یا اینجا. اینکه بخواهیم املای کلمات اصیل فارسی را فارسی‌تر کنیم البته حرف دیگری است: مثل تهران و طهران. اما معمولاً برای کلمات هم‌گون که دو معنی متفاوت دارند املاهای مختلف به کار می‌برند: مثلا طبری برای اهل طبرستان و تبری برای منسوب به تبر (برای چوب‌بری). صد برای عدد صد و سد برای سد رودخانه. به همین منوال اصطخر برای شهر و استخر برای مکان شنا.به‌آفرید ۰۰:۴۶, ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

• نوشته های به جا مانده از پیشینیان از راه بازنویسی به جای مانده اند؛کشش به عربی نویسی چندین سده ایران را فراگرفته بود و شگفت نیست تهران طهران و استخر اصطخر شود.از این در گذر گرامیا به جان یک واژه افتادن به بهانه هم آوا و هم ریخت بودن با واژه ای دیگر نمی دانم تا چه اندازه کار درستی باشد؛آیا باید از فردا برای چندمعنا بودن واژه ای چون گاز؛بیاییم و یکی از مهناهای آن را به گونه گاض یا گاظ بنویسیم؟!آیا واگذاری این امر به صفحه ابهام گذاری گزینه بهتری نیست؟--Ariobarzan ۰۰:۵۹, ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)
  • با درود! من آنچه در میان اهل فن مرسوم است را گفتم. با علل تاریخی آن کار چندانی ندارم. در کتابهایی که منتشر می‌شود شهر استخر را غالباً به صورت اصطخر می‌نویسند. به نظرم بهتر باشد رویه‌ای را که در خارج از این دنیای مجازی مرسوم است پیش بگیریم. می‌توانیم در صفحهٔ ابهام‌زدایی یا در مقالهٔ مربوط به کلمه علل تاریخی املای نه‌چندان درست آن را ذکر کنیم. به هرحال مته به کونهٔ خشخاش گذاشتن نه آنقدرها برای صاحب‌مته دلپذیر است و نه برای صاحب خشخاش. من فقط من باب تذکر نکته‌ای را گفتم. با درود دوبارهبه‌آفرید ۰۱:۱۷, ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

1. به هر روی از شما از برای نکته گویی هایتان سپاسگذارم.--Ariobarzan ۰۱:۳۰, ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۵ (UTC)

به عنوان يکی از اهل فن جسارتا" اشاره می کنم که استخر صحیح است و نه اصطخر. هرچند که همانطور که گفته شد، بعضی از منابع قديمی اين کلمه را به صورت اصطخر ضبط کرده اند، امروزه نوشتن استخر در بین مورخین معمول تر است. در هرصورت کلمه ایست که از فارسی ميانه ساسانی می آید و به صورت stxr آوانگاری می شود و در خط پهلوی هم ص و ط نداشته ایم و همانطور که اشاره شد، مانند مثال تهران و طهران، باید به صورت استخر نوشته شود.--خداداد ۱۵:۰۴, ۷ سپتامبر ۲۰۰۶ (UTC) اینجا یک مشکل بزرگ هست واو اینه که شاپور اصلا به دین مانوی گرایش پیدا نکرد بکله با توجه به عقاید مانی گمان کرد که مانی از نظر عقلی کم دارد و من این گفته را از خود نمی گویم بلکه خود شاپور در شرح حالش چنین می گوید.آرش 12/8/86

مشکل حق تکثیر 00:29, ۳۰ ژانویه ۲۰۰۶ (UTC)

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

مشکل حق تکثیر داشت. کپی از www.hamidpars.blogfa.com.به‌آفرید 00:29, ۳۰ ژانویه ۲۰۰۶ (UTC)

Translation from en.wikipedia

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

پیشنهاد کوتاه سازی

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

متن کنونی این صفحه بسیار طولانی و خسته کننده است. ساختارش بسیار مشکل دارد. پیشنهاد می کنم بخشهای فراوانی از این صفحه حذف شده و کوتاه تر آورده شوند. یزدگرد ‏۱۳ مارس ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۰۳ (UTC)

بجای حذف مطالب، بهتر است که قسمتهای بزرگی از مقاله را به اصطلاح صادر کنیم (یعنی تبدیل به مقالاتی جدا و متمایز کنیم). در ویکیپدیای انگلیسی هر گاه مقاله ای خیلی طولانی شود، اینگونه چاره میکنند.--زرشک ‏۱۳ مارس ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۱۳ (UTC)

من قسمت تاریخ ساسانی را به مقاله ای مجزا منتقل کردم. اما مقاله هنوز ۴۳ کیلوبایت، و بالای حد ماکزیمم مقالات بر طبق قوانین ویکیپدیاست. مقاله باز هم باید «صادرات» داشته باشد.--زرشک ‏۱۴ مارس ۲۰۰۸، ساعت ۰۳:۳۴ (UTC)

متن را خلاصه کردم، آنهم به کوتاه ترین شکل ممکن در یک ویرایش ۳۳ ساعته، برای مقدمه صفحه، به گمانم از این کوتاه تر نمی شود نوشت. متن پیشین بسیار ناقص و متمرکز بر حمله اعراب بود. -- یزدگـــرد (talk) ‏۱۶ نوامبر ۲۰۰۸، ساعت ۰۰:۰۷ (UTC)

پارس بودن ساسانیان

آن چیز که مشخص است که پاییتخت آنها در تیسفون و مابین کرمانشاه(کرماشان)و بغداد است که در آن جا اثری از مردم فارس نیست و اگر ایرانی باشند که هستند مردم این منطقه هم اکنون کورد هستند و کورد ها ایرانی هستند اما عزیزان کوردها پارس نیستند و این طرز تفکر بزرگترین مشکل حداقل100 سال اخیر ایران است که حتی با نخبگان ایران و بهتر است بگوییم تنها نخبگان و سیاستمداران هستند که به عمد و یا شاید غیر عمد خود را بی خبر از این نشان میدهند.انصاف --Xana ‏۲ ژوئن ۲۰۱۰، ساعت ۱۰:۴۹ (UTC)

محلّ زندگی و فرمانروایی خاندان ساسان براساس گفته های شاپور یکم در کتیبۀ کعبۀ زردشت، استان پارس و شهرهای فیروزآباد و استخر(اصطخر) بوده و این ناآگاهی شماست که میپندارید ایشان کرد بودند. ساسانیان پس از نابود کردن اشکانیان، تیسفون را به پایتختی برگزیدند.برای آگاهی بیشتر به کتاب "ایران در زمان ساسانیان" نوشتۀ "آرتور کریستن سن" نگاهی بیاندازید.لر ممسنی (بحث) ‏۹ اوت ۲۰۱۱، ساعت ۲۱:۴۳ (UTC)

دانشگاه جندی شاپور

می خواستم بگم من می خوام این مطالب رو که مربوط به دانشگاه جندی شاپور میشه رو به این صفحه منتقل کنم، چون فکر می کنم این جندی شاپور(مربوط به پهلوی در اهواز) ربطی به این جندی شاپور(در دوره ساسانیان) نداشته باشه ... بنابر این فکر می کنم بعد از جابجایی مطالب ، باید مطالبش را از آن حرف کنم و تیترش را دانشگاه جندی شاپور اهواز قرار دهم ... از نظر ویکی پدیا این کار اشکال دارد ؟ --Mohareb ‏۱۶ اوت ۲۰۱۰، ساعت ۰۹:۲۵ (UTC)

در نوشتار دانشگاه جندی شاپور اهواز باید اشاره‌ای باشد که نام این دانشگاه از نام آن دانشگاه باستانی گرفته شده‌است. --Ariobarzan ‏۱۷ اوت ۲۰۱۰، ساعت ۰۲:۵۲ (UTC)

کمک برای شناسایی اشیای باستانی در موزه

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

خواستم بگم بعضی از این عکس های اشیای باستانی رو نمی دونم تحت چه اسم و توضیحی در ویکی پدیا آپلود اضافه و به صفحه ساسانیان زمیمه کنم ... در سایت موزه انگلیس هم توضیحی در این مورد ندیدم ... کسی می تونه راهنمایی ام کنه و ایده ی کمکی بهم بده ؟--Mohareb ‏۲۱ اوت ۲۰۱۰، ساعت ۱۲:۴۰ (UTC)

مقاله برگزیده

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

مقاله برگزیده ویکی ترکی در صفحه اول ۱۳ سپتامبر اهورا ♠ ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۱۱، ساعت ۰۵:۵۹ (UTC)

پاراگراف مربوط به "جامعه ساسانی"

پاراگراف تشریح کنندهٔ جامعه ساسانی ، خیلی زیاد به وضعیت زنان پرداخته است و در این بررسی بیش از حد به یک تک نگارش تکیه کرده است که نوشته خانم مریم دژم‌خوی است . فکر می کنم که این نویسنده ، به اندازه کافی سرشناش نیست که کل بار معرفی زنان ساسانی را به دوش بکشد . بعلاوه پیشنهاد می کنم که یک مقاله مستقل ، بعنوان وضعیت زنان در دوران ساسانی بنویسیم که در کنار نظرات خانم دژم‌خوی ، نظر استادان مطرح و سرشناس این دوره تاریخی را هم آورده باشد . بعنوان مثال مطالب بسیار زیادی در مقاله ایرانیکا در این نشانی هست که کاملا بدرد می خورد.با سپاس --Alborz Fallah (بحث) ‏۲۳ اکتبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۱:۱۷ (UTC)

درست است. به جز موارد بالا نگارش متن هم اصلا جالب نیست و بیشتر به مسایل فرعی پرداخته. به زودی پس از تهیه مطالب مناسب اصلاحش خواهم کرد. ناصر صادقی (بحث) ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۷:۵۲ (UTC)

ساسانیان مرز امروزی کشور عربستان سعودی را مشناختند؟

ایرادی برمقاله :بر اساس نقشه در مقاله چنان بر می آید.که ساسانیان دقیقا مرزهای امروزی کشور عربستان سعودی که مورد تائید سازمان ملل هست ،را می شناختند وبه آن احترام می گذاشتند. Az ‏۸ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۱:۴۸ (UTC)

نقشه مقاله از دید من واقعا نامناسب است. سرزمینهای پس از عراق امروزی و آناتولی در مدت بسیار کمی تحت سلطه ساسانیان بودند و ارمنستان نیز معمولا بین ایران و روم تقسیم شده بود.بنا بر این نقشه واقع بینانه نیست. ناصر صادقی (بحث) ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۲۱:۳۶ (UTC)

نقشه ای دقیق تر جایگزین شد. البته به نظر من نقشه های مربوط به حکومت های قدیمی بهتر است تنها سرحدات را معین کنند چه حکومت ها در داخل مرزهایشان نیز بر خیلی از مناطق تسلط نداشته اند. Farvartish (بحث) ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۲۱:۴۵ (UTC)

پیشنهاد ادغام

به نظر من چون مطالب تاریخ ساسانیان با مقاله ساسانیان یکی هستند، بهتر است که ادغام شوند. ناشناس شدیم رفت^{یه چیزی بگو} ‏۳۰ آوریل ۲۰۱۳، ساعت ۱۸:۳۶ (UTC)

اول چنین به نظرم رسید که ادغام شوند اما اگر همین صفحه بحث را ببینید متوجه می شوید مقاله در واقع صادر شده از همینجاست ضمن اینکه اکثر مطالب بدون سند هستند. ناصر صادقی (بحث) ‏۱ مهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۳۵ (UTC)

ساسانیان از تبار هخامنشیان
ساسان از اعقاب داریوش سوم بوده است و چون شاهان ساسانی از نوادگان او هستند پس ساسانیان از نسل پارسیان بوده اند.
--گرشاسب ‏۱۶ ژوئن ۲۰۱۳، ساعت ۰۴:۱۰ (UTC)--گرشاسب ‏۱۶ ژوئن ۲۰۱۳، ساعت ۰۴:۱۰ (UTC)

لطفا در بحث‌ها مطابق وپ:بحث پیش‌روید، در کدام منبع معتبر آمده‌است که ساسانیان از نوادگان داریوش سوم هستند؟ منظورتان از نسل پارسیان چیست؟Farvartish (بحث) ‏۱۶ ژوئن ۲۰۱۳، ساعت ۰۷:۴۰ (UTC)

اشکالات متن

یه اشکالات خاصی تو متن هست مثلا این قسمت :

ﺷﺎﭘﻮﺭ ﻧﺨﺴﺖ ﺩﺭ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﻡ، Carrhae ﻭ

Nisibis ﺭﺍ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﮐﺮﺩ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۲۴۳، ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺭﻭﻣﯽ Timesitheus، ﺍﯾﺮﺍﻧﯽﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ Rhesaina ﺷﮑﺴﺖ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦﻫﺎﯼ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺖ. ﭘﯿﺸﺮﻭﯼﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭ Gordian III (۲۳۸ -۲۴۴ ) Euphrates ﺩﺭ ﭘﺎﯾﯿﻦ Euphrates ﺩﺭ Meshike ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩ. اون طرفی که متن رو ترجمه کرده انگار با اسامی آشنا نبوده که این متن به این شکل درومده.مثلا نصیبین رو نوشته( Nisibis)یا رود فرات رو نوشته( Euphrates( از دوستای عزیز خواهش دارم که اگه تو کاری مهارت ندارن خوب اون کار رو انجام ندن این دوستمون هم که این متن رو ترجمه کرده دستتش درد نکنه ولی خوب بهتر بود یه فرد متخصص تر اینکار میکرد

ممنونم

اردشیر

در اواخر حکومت اشکانی ایران با دولت های زیادی مانند روم شرقی جنگ می کردوحتی حاکمان شهر های دیگر ایران از این فرصت استفاده می کردند وبه پایتخت ایران حمله میکردند تا حکومت ضعیف اشکانی را از هم پاشند وخودشان امپراتور ایران شوند.اردشیر نوی ساسان بود که درفارس حکومت میکرد او نیز به پایتخت لشکر کشی های متعددی کرد وسرانجام پیروز شد وسلسلهی ساسا نیان را تاسیس کرد . او دین زرتشت را دین رسمی ایران اعلام کرده وخودش را شاه ایران خواند.--ارمان 555 (بحث) ‏۹ ژوئن ۲۰۱۵، ساعت ۱۷:۳۵ (UTC)

انتقال به شاهنشاهی ساسانی

ظاهراً من یک اشتباهی انجام دادم، نمی‌دانم چرا فکر می‌کردم در صفحهٔ بحث این مقاله راجع به انتقال مقاله از «ساسانیان» به «شاهنشاهی ساسانی» مطلبی را نوشته بودم، اما ظاهراً ننوشتم! این انتقال من الان شاید طبق دلیلی که در خلاصه ویرایش مطرح کردم، «طبق بحث بدون مخالف»، درست نباشد که البته مسلماً ناخواسته و از روی ببی‌دقتی من بود، اما الان هم دیر نشده و توضیحاش را اینجا می‌تویسم تا هرکس مخالفتی دارد با هم گفتگو کنیم.

• نخست اینکه باید بین «شاهنشاهی ساسانی» و «دودمان ساسانی» فرق بگذاریم. شاهنشاهی ساسانی آن دولت و حکومت و دم و دستگاهی است که بیش از چهارصد سال فرمان راندند (موضوع این مقاله)، دودمان ساسانی آن «خاندانی» است که شاهان ساسانی به آن تعلق داشتند (موضوع خاندان ساسان). باید کاملاً بین اینها فرق بگذاریم. واژهٔ ساسانیان این تفاوت بین این دو را مشخص نمی‌کند. این فرق نگذاشتن بین اینها باعث آشوب و بلبشویی در ویکی فارسی شده، تا آنجا که رده:دودمان ساسانی که مربوط به خاندان ساسان هست، پرشده بود از رده‌هایی که مربوط به رده:شاهنشاهی ساسانی می‌شدند، به طوری که این دو رده کاملاً کپی همدیگر شده بودند که من آنها را تصحیح کردم و مقالات را به رده‌ها و زیررده‌های مناسب منتقل کردم (همچون ویکی انگلیسی). حتی لید قبلی همین مقاله هم در تعریف شاهنشاهی ساسانی سردرگم بود و آن را اینچنین تعریف کرده بود «شاهنشاهی ساسانی و یا ساسانیان نام دودمانی ایرانی است که از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی (۴۲۷ سال) بر ایران فرمانروایی کردند» که به وضوح خودش هم نمی‌داند دارد راجع به شاهنشاهی ساسانی می‌نویسد یا دودمان ساسانی، که من تصحیح کردم. ریشهٔ همه اینها همان واژه نادقیق «ساسانیان» است که باعث این بَلْبَشو شده و بین این دو فرق نمی‌گذارد. دوم اینکه شاهنشاهی ساسانی کاملاً در کتاب‌ها و منابع معتبر استفاده می‌شود و کاملاً رایج است، و این خود دلیل دیگریست. -- bkouhi (گفتگو) ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۲۳ (UTC)

من از جناب @Alborz Fallah: دعوت می‌کنم که دیدگاه خودشان را بنویسند. سپاس. -- bkouhi (گفتگو) ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۴۴ (UTC)

از اینکه به نظر بنده اهمیت می‌دهید سپاسگذارم. مشابه این تفاوت در دودمان و حکومت را می‌توان در مورد صفویه در نظر گرفت. این که صفویه را مطرح می‌کنم به این دلیل است که در مورد ایشان تفاوت‌ها بین خاندان و حکومت بارزتر و مستندتر از زمان ساسانیان است. شاید درست باشد که بین مقاله‌های خاندان ساسانی و خاندان صفوی قائل به تناظر باشیم. بین دوران صفوی و شاهنشاهی ساسانی هم به همچنین. البته، در مورد تناظر بین بهرام چوبین و/یا شهربراز با نادرشاه فکر نمی‌کنم که بتوان قائل به تناظر شد، چونکه نادر از ایشان پررنگتر است و نادر را نباید از صفویه در نظر گرفت، اما بهرام چوبین و شهربراز را می‌توان. پس از برافتادن این دو پادشاهی، چه در چین و چه در ایران، افرادی بوده‌اند که مطلب آنها در قسمت خاندانی بررسی شود بهتر از قسمت حکومتی است. خلاصه: شاید عنوانهای عمومی مثل ساسانیان و صفویه مناسب رده باشد که خیلی شامل است. خاندان ساسانی، خاندان صفوی مقاله جدا. شاهنشاهی و/یا دوران ساسانی و شاهنشاهی و/یا دوران صفوی هم مقاله مجزا. البته اگر دوران را بیاوریم شامل مسائل تمدنی گسترده‌تر مثلاً کشاورزی این دوران یا پزشکی هم می‌شود، در صورتیکه اگر شاهنشاهی را بیاوریم قاعدتاً باید به سیستم حکومتی بیشتر بها بدهیم مثلاً جایگاه وزیر یا والی و امثال آن Alborz Fallah (بحث) ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۸:۱۴ (UTC)

@Alborz Fallah: با درود. جناب البرز فلاح، سپاس بابت نظر. من با صفویه آشنا نیستم (البته با ساسانیان هم خیلی کم آشنایی دارم)، برای همین نمی‌دانم صحبت‌های شما را درست برداشت کردم یا نه، اول از همه، اینگونه که از گفته‌های شما برداشت کردم، شما موافق هستید نام این مقاله به جای ساسانیان، شاهنشاهی ساسانی باشد (یعنی همان تمایز گذاشتن بین حکومت و خاندان)، درست برداشت کردم؟ می‌بخشید من یکم *** هستم. راهکار نهایی برای این موضوع به نظر شما چیست؟ بخصوص در مورد مقاله‌های اشکانیان و هخامنشیان و بقیه شاهنشاهی‌ها. کلاً این مسئله ظاهراً در مورد بیشتر سلسله‌های ایران یا شاید هم غیر ایرانی صدق می‌کند (البته بیشتر آنهایی که «شاهنشاهی» بودند). در ویکی انگلیسی، برخلاف ویکی فارسی، به نظر بین این دو فرق گذاشتند، هم در رده و هم در مقاله. در مورد همان صفویه یک en:Category:Safavid Empire و یک en:Category:Safavid dynasty، در مورد اشکانیان یک en:Category:Parthian Empire و یک en:Category:Arsacid dynasty، و به همین ترتیب. برای نمونه وقتی می‌گوییم «شاهنشاهی ساسانی» شامل شهربراز و بهرام چوبین زورستان هم می‌شود، اما اینها هر دو از خاندان مهران بودند و از «دودمان ساسانیان» نبودند، اما وقتی می‌گوییم «دودمان ساسانی» برعکسش هست، شامل نوادگان یزدگرد در چین هم می‌شود، اما دیگر زورستان‌ها را شامل نمی‌شود، درست است؟ در مورد دوران، به نظر می‌آید رسم این است که علاوه بر توضیحی خلاصه در مقاله اصلی، در مقاله‌های مجزا هم به خود موضوع پرداخته شود، مثل زن در دوران ساسانیان، موسیقی در دوران ساسانیان و موارد مشابه. -- bkouhi (گفتگو) ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۰۳ (UTC)

موافقم . Alborz Fallah (بحث) ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۱:۰۲ (UTC)

به طور کلی مرز های ایران ساسانی هیچ گاه به دریای سیاه نرسید. و تنها در دوران خسرو پرویز برای کمتر از 20 سال بود که مرز های ساسانیان به دریای سیاه رسید.

نسبت دادن ساسانیها بە فارسها جعل ومصادرەی تاریخ، ساسانیها کورد بودند.

زبان ساسانیها کە پهلوی بودە اکنون هم در کوردستان بە کوردی فیلی یا پەیلی مشهورە کە معرب شدەی همان پهلوی هستش، و بیشتر آثارشون هم در کوردستان هستش علاوە بر اینکە اردوان پنجم درنامەاش بە اردشیر بابکان اون رو کورد خطاب کردە. فارس خوندن ساسانیها جعل و تحریف تاریخە. پس تحریف و دزدی تاریخ شرم آورە، حقیقت پنهان نخواهد ماند. Hewraz kurd (بحث) ‏۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۱۷ (UTC)

من کاری به درستی یا نادرستی نظر شما ندارم اما ویکی پدیا جای تحقیق های دست اول نیست. شما می توانید مطالب مورد نظرتان را در وبلاگ یا سایتی دیگر منتشر کنید. ناصر صادقی (بحث) ‏۱۲ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۲۱ (UTC)

کاربر گرامی @Hewraz kurd: باید عرض کنم که اتفاقا نسبت دادن ساسانیان به کرد ها نمونه بارز جعلیات تازه ساز هست . چونکه اولا زبان ساسانیان پهلوی نبوده بلکه پارسی میانه بوده است . پارسی میانه فرزند زبان پارسی باستان و نیای زبان فارسی نو می باشد . زبان پهلوی درواقع زبان رسمی اشکانیان و پارت بوده و نه زبان ساسانیان . همانطور که سنگنوشته شاپور یکم ساسانی بر کعبه زرتشت سه زبانه هست . به پارسی میانه و پهلوی اشکانی و یونانی پس زبان پهلوی چیزی متفاوت با زبان رسمی ساسانیان بوده . ضمنا برخاستن ساسانیان از پارس و استخر بوده و ذکر نسب ساسانیان هم در شاهنامه آمده و هم در کتاب کارنامه اردشیر بابکان و جالب اینجاست که نسب اردشیر در هر دو منبع به دارای کیانی میرسیده که در شاهنامه دارای کیانی همان بود که در جنگ با اسکندر رومی کشته شد . یعنی همان داریوش سوم هخامنشی . در نظر داشته باشید که نه فردوسی اهل جعل بود و دیگر اینکه کتاب کارنامه اردشیر یکی از نسک های نگاشته شده در پارس و در دوره ساسانیان و به زبان پارسی میانه بوده است که اگر دستور زبان همان کتاب کارنامه اردشیر را بنگرید تقریبا همین زبان فارسی هست ولیکن بدون واژگان عربی . افزون بر همه موارد ، بهتر هست بدانید که بیشترین آثار ساسانیان هرگز در کردستان نیست بلکه در همان پارس هست . مثلا آثار ساسانیان در نقش رستم یا نمونه برجسته دیگر در نقش رجب یا گور (شهر باستانی) یا کتیبه کرتیر در سرمشهد یا غار شاپور یا بیشاپور یا ایوان موزائیک . میشود بفرمائید کدامیک از آثار برجسته ساسانیان در کردستان هست ؟ لطفا به تاق بستان اشاره نکنید چونکه مثلا سنگنوشته بیستون هخامنشی به زبان پارسی باستان در همان کرمانشاه هست . وگرنه اشکانیان هم آثار زیادی در عراق و سوریه بجا گذاشتند . بیشتر استناد شما احتمالا به یک متن مشکوک در تاریخ طبری هست که صد البته واژه کرد در آن متن به معنای قومیتی مانند امروز نبوده . تحقیق کنید . با کمال ارادت و احترام سینما بدون رنگ (بحث) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۴۷ (UTC) -- شاهزاده پارسی ^گفتگو ‏۸ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۸ (UTC)

نظرخواهی برای انتقال شاهنشاهی ساسانی به ایرانشهر یا شاهنشاهی ایرانشهر

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد
زمان جمع‌بندی: دو سال پیش.

پیروِ بحثی که در این‌جا گشوده شد و در این‌جا ادامه یافت، تصمیم بر آن شد از طریق نام‌گذاری دوبارهٔ مقالات تاریخی، دستی بر سروروی دوره‌بندی تاریخ ایران بکشیم. بخشی از آن ساماندهی مربوط به نام «شاهنشاهی ساسانی» یا «ایرانشهر» است که اینجا بایستی تعیین تکلیف شود.

کوتاه آن‌که نام ایران به‌مثابه واحد جغرافیا-سیاسی با تاج‌گذاری اردشیر بابکان زیر عنوان «شاهنشاه ایران» وارد ادبیات شد. تا پیش از این، هرگز این سرزمین ایران خوانده نشد. پیش از برآمدن ساسانیان، واژگانی همچو «آریایی» و دیگر مشتقات و مشابهات آن به چشم می‌خورد، اما این واژگان دلالت جغرافیا-سیاسی نمی‌داشتند و بیشتر بر مفاهیم قومی، تباری و زبانی دلالت می‌داشتند. ساسانیان «ایران» و «ایرانشهر» را به‌عنوان «اندیشه‌ای سیاسی» پی ریختند و در قالب واحدی از جغرفیای سیاسی تعین بخشیدند. گراردو نیولی این بحث را بخوبی پرورده‌است. اساساً ایرانشهر نام‌داشتنِ واحد جغرافیای سیاسی ساسانیان امری است که توسط اهل فن دربست و بی‌کم‌وکاست پذیرفته شده‌است. برای نمونه، تورج دریایی یکی از مقاله‌های خود را "The Political History of Ērānšahr (224‐651 CE)" نامیده‌است. شهرام جلیلیان در توصیف پادشاهی هرمز یکم می‌گوید (تأکیدها از من است):

... ازاین‌رو اُهرمزد باید نامی بوده باشد که وی پس از گرفتن تاح و تخت پادشاهی ایرانشهر برای خود گرفته باشد.

— تاریخ تحولات سیاسی ساسانیان، انتشارات سمت، ص ۱۰۷

مراد از آوردن نمونه‌های بالا این است که بگویم در این تغییر بنا نیست ما چیزی از خودمان درآوریم. حال ممکن است این سؤال مطرح شود که چرا ما در پی تغییر ایم. علت آن‌که تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی معاصر ایران، مانند همهٔ تاریخ‌نگاری‌های ناسیونالیستی در سراسر جهان، طی صد سال اخیر منطقی از دوره‌بندی تاریخ به‌دست داده که ازلی و ابدی بودنِ ایران امری مفروض در آن بازنمایی شده‌است. یعنی ایران پدیده‌ای هماره‌پابرجا انگاشته شده‌است که سلسله‌های پادشاهی آن یکی پس از دیگری مانند مستأجرانی موقت می‌آمدند و می‌رفتند، لیک خانه همواره برقرار و پایدار می‌مانده‌است. در نتیجه، لفظ «ایران» برای نامیدن این جغرافیای سیاسی دوهزاروپانصدساله استفاده شد، و ادوار اساساً متفاوت آن به نام سلسله‌های حاکم نامگذاری شد. امروز اما با چیرگی رهیافت‌های واساخت‌گرایانه در حوزهٔ مطالعات تاریخی، این قسم کلیت‌بخشی‌ها و تعمیم‌دهی‌ها در حال بازنگری اند. دیگر به آسانی نمی‌توان گفت ایران ساسانی همان ایران عصر خلافت عباسی، همان ایران عصر مغول و همان ایران عصر صفوی است.

با سقوط ساسانیان منطق تاریخ در این سرزمین بر مدار متفاوتی گردیدن آغازید. البته با منطق شباهت اگر بکاویم، شباهت‌های بسیاری میان ایرانشهر ساسانی و عصر خلافت می‌توانیم یافت. درگذر از این‌ها، توجه کنیم که همهٔ شاهنشاهان ایرانشهرْ ساسانی نبودند: بهرام چوبین و شهربراز! لذا بهتر است منطق تاریخی عصر مهمی مانند عصر ساسانی را به صرف نام دودمان بنیانگذار آن فرونکاهیم و نام جامعی را برگزینیم که خود ساسانیان نیز خود را شاهنشاهان آن سرزمین، یعنی «ایرانشهر»، می‌خواندند. فروکاست «شاهنشاهی ایرانشهر» به «شاهنشاهی ساسانی» مانند آن است که امپراتوری روم را به «امپراتوری فلاوین‌ها» یا «امپراتوری آنتونین‌ها» (نام دو سلسله از امپراتوران رومی) فروبکاهیم.

من بدین امر آگاه ام که این تغییر در ویکی‌پدیا تا حدی تغییری غیرِمعمول و در تباین با وپ:تحقیق و وپ:رایج است، چراکه هنوز در آثار مورخان آکادمیک، «شاهنشاهی ساسانی» بر «ایرانشهر» ارجح است، هرچند به‌هیچ‌وجه دومی را غلط نمی‌دانند. چندی پیش این تغییر نام را با تنی چند از دوستان مطرح کرده‌بودم که برخی از ایشان نیز تباین با وپ:تحقیق و وپ:رایج را به من گوشزد کردند. بااین‌حال، به پیشنهاد دوستان بهتر دانستم این بحث را در صحن علن طرح کنم تا برآیندی حاصل آید. تا چه شود...
— آرش ツ‏ ۴ فروردین ۱۳۹۸/ ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۰۶ (UTC)

موافق

• موافق در این باره، آن‌قدر دانش می‌دارم که موافق این تغییر نام باشم و بر وپ:تحقیق و وپ:رایج چشم بپوشم.— آرش ツ‏ ۴ فروردین ۱۳۹۸/ ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۰۶ (UTC)
• موافق کاملا موضعی عالمانه است و اصلا هم مصداق وپ:تحقیق نیست. در چنین مواردی وپ:رایج را هم باید بر مبنای منابع علمی در نظر گرفت نه عرف عمومی.--سید (بحث) ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۵۶ (UTC)
• کاملاً موافق گفتنی‌ها را جناب آرش گفت. در برابر متن دقیق، فنی و علمی که توسط ایشان نگارش یافته، نمی‌توانم چیزی بیافزایم. Benyamin-ln (بحث) ۴ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۲۳ (ایران) ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۵۳ (UTC)
• موافق ترجیحاً ایرانشهر. وحید (بحث) ‏۲۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۱۶ (UTC)

  من نیز ترجیحم بر ایرانشهر است. Benyamin-ln (بحث) ۷ فروردین ۱۳۹۸، ساعت ۱۲:۵۲ (ایران) ‏۲۷ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۲ (UTC)

• موافق موافق با نظر جناب آرش که محققی معتمد است و بر قول او اعتماد شاید مهدی موسوی ^«بحث» ‏۲۷ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۰:۳۲ (UTC)
• موافق توضیحات آرش جان کاملا گویا، دقیق و روشن است. -- ImanFakhri^Talk ‏۱۳ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۵۷ (UTC)
• موافق با واژه ایرانشهر--MohamadReza^(بحث) ‏۳ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۳۵ (UTC)
• موافق معمولاً دیده می‌شود که اگر یک دولت (state، سرزمینی که دارای نظام حکومتی، قانون‌گذاری و قضایی منسجم باشد) پایدارتر از دودمان‌های حاکم بر آن باشد، به جای نام دودمان، نام آن دولت یاد می‌شود. دربارهٔ سرزمین تحت حاکمیت ساسانیان چنین چیزی صادق است؛ ولی متأسفانه در تاریخ‌نویسی کنونی بدان توجه کافی نمی‌شود. نام «ایران‌شهر» با روی کار آمدن ساسانیان به عنوان یک واحد سیاسی مطرح می‌گردد و با سقوط آنها این نام (به معنای سیاسی آن و نه به معنای فرهنگی‌اش) از میان می‌رود تا با روی کار آمدن ایلخانان دوباره به صورت ایران یا ایران‌زمین زنده گردد. ShFarshid؛گفت‌وگو ‏۱۷ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۵۱ (UTC)

مخالف

• مخالف درباره این مفهوم ایرانشهر بزرگنمایی بیخودی میشه. ایرانشهر ساسانی همون «شهر» اشکانی و هخامنشی (و حتی ماد) بوده و تفاوت خاصی نداشته، اینا همه مفاهم جامعه زرتشتی هستن و ساسانیان چیزی از خودشون در نیوردن. در واقع امپراتوری ساسانی و امپراتوری اشکانی یک واحد سیاسی یکسان و مشترک بودن که فقط خانواده حاکم در اون تغییر کرده (همین مسئله در مورد ماد و هخامنشیان هم صدق می کنه). این انتقال نتیجه ای جز سردرگمی نداره. در مورد واحد مورد بحثتون می تونید «شاهنشاهی ایران» رو گسترش بدید. Aryzad (بحث) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۵۰ (UTC)

جالب اینجاست که هیچکدام از دوستان موافق نظری ندارن که چرا با ین مسئله موافقن. به هر حال احتمالا اکثر این دوستان با وپ:دموکراسی و وپ:رأی آشنا هستند؛ و البته خود شما هم که به عنوان یکی از مدیران یکی‌پدیا قطعا با وپ:نام رایج آشنا هستید. طبیعتا در پیامد این تغییر نام باید قاجاریان رو به ممالک محروسه ایران و دودمان پهلوی رو به کشور شاهنشاهی ایران منتقل کنیم که با عقل جور در نمیاد. Aryzad (بحث) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۰۰ (UTC)

متن نظرخواهی شفاف و مستدل است و رأی موافق، به منزلهٔ موافقت با استدلال‌های نظرخواهی است.

موارد ذکر شده، بحث‌های جداگانه می‌طلبند اما اجمالاً می‌گویم که نام مقالهٔ قاجاریان به ممالک محروسه ایران تغییر نمی‌کند بلکه بخشی از مطالب موجود در مقالهٔ قاجاریان، باید به ممالک محروسه ایران منتقل شود. مقالهٔ کشور شاهنشاهی ایران نیز به طور از مستقل از مقالهٔ دودمان پهلوی باید ساخته شود. بنابراین هیچ مقاله‌ای حذف نمی‌شود. برای درک ملموس از این موضوع، تفاوت‌های بین خاندان عثمانی و امپراتوری عثمانی، یا بین دودمان رومانوف و امپراتوری روسیه را ببینید. این مطلب را برای رفع شبهه ذکر کردم. در اینجا هم با این که «شاهنشاهی ساسانی» به «ایرانشهر» منتقل می‌شود، اما خاندان ساسان همچنان پابرجاست و قابل گسترش. این که گفتید امپراتوری ساسانی و امپراتوری اشکانی یک واحد سیاسی یکسان و مشترک بودن که فقط خانواده حاکم در اون تغییر کرده اتفاقاً استدلالی در جهت موافقت با نظرخواهی است، نه مخالفت. اصل مطلب هم همین است که «واحد سیاسی» باید مجزا از «خاندان حاکم» تعریف شود.

مقالهٔ «شاهنشاهی ایران» نیز به قوّت خود باقی است. Benyamin-ln (بحث) ۲۲ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۴:۵۹ (ایران) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۲۹ (UTC)

متوجه منظورتون هستم، و ازش استقبال می‌کنم؛ اما نه به این صورت. مقاله شاهنشاهی ساسانی (واحد سیاسی) و مقاله خاندان ساسان (خاندان حاکم) همون الگوییه که مد نظر منه. نه اینکه تاریخ سیاسی دوره قاجار به ممالک محروسه ایران منتقل بشه و قاجاریان برای خود خاندان حاکم باشه. اتفاقا ساختن مقاله خاندان قاجار کاملا ضروریه، اما جدا از قاجاریان. مقاله ممالک محروسه ایران هم فقط برای توضیح دادن این عنوان اختصاص داده بشه. Aryzad (بحث) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۰۹ (UTC)

موضوعی جداست که بحث مجزایی می‌طلبد. House of Windsor، United Kingdom و British Empire هرکدام مقاله‌هایی جداگانه هستند که محتواهای متفاوت و مستقل دارند. یکی خاندان حاکم، یکی Sovereign state، و دیگری هم سیستم حاکم است. هیچ‌کدام جای هیچ‌کدام را نمی‌گیرد. ایراد بزرگِ «شاهنشاهی ساسانی» این است که تمام شاهان این سیستم حاکم را به خاندان ساسان نسبت می‌دهد که صددرصد غلط است چون حاکمانی از خاندان مهران و خاندان اسپهبدان نیز در این سیستم حکومت داشته‌اند. این از ایرادات تاریخ‌نگاران قرن نوزدهمی و قرن بیستمی است که تاریخ‌نگاران جدید این اشتباه را اصلاح کرده‌اند. Benyamin-ln (بحث) ۲۲ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۶:۰۲ (ایران) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۳۲ (UTC)

قرار نیست به خاطر چند غاصب تاج و تختِ به رسمیت شناخته نشده، الگوی رایج بهم بخوره. به هر صورت «ایرانشهر» یا «شاهنشاهی ایرانشهر» یک صدم «شاهنشاهی ساسانی» یا «ساسانیان» شناخته شده نیست و وظیفه ویکی پدیا هم نیست که بخواد نام جدیدی رو جا بندازه. همین به اندازه کافی بحث رو مختومه اعلام می کنه. درباره ساخت دو مقاله برای هر دولتِ حاکم بر این فلات، یکی برای دودمان، یکی برای واحد سیاسی، کاملا کار خوبی هست و اگر فرصتش رو دارید انجامش بدید. البته (به عنوان مثال) تحت عنوان قاجاریان و خاندان قاجار (نام های رایج)، نه قاجاریان و ممالک محروسه ایران. Aryzad (بحث) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۴۹ (UTC)

حاکمانِ غیرساسانیِ ایرانشهر، چه غاصب تاج‌وتخت بوده باشند و چه نباشند، منطقِ حاکم بر «دوره‌بندیِ تاریخ» بر مبنای «سلسله‌های حاکم»، دیگر مدافع جدیدی ندارد. آن یک مثال ملموس برای تشریح اصل موضوع بود. موضوع کمی کلی‌تر است و اختصاص به سلسلهٔ خاصی ندارد. هرچند که که ظهور و افول هر سلسله‌ای، همچنان یک نقطهٔ عطف محسوب می‌شود اما دیگر، خط‌کش را از سلسله‌ها نمی‌گیرند. Benyamin-ln (بحث) ۲۲ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۷:۰۴ (ایران) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۳۴ (UTC)

حتی اگر هم اینجوری باشه، ارتباطی با مقاله شاهتشاهی ساسانی نداره، و جاش در مقاله شاهنشاهی ایران هست. اگر منظور از «دیگر مدافع جدیدی ندارد»، نوشته های تورج دریاییه، که این شخص کلا تلاش زیادی داره که به زور ثابت کنه ساسانیان مفهوم ایران رو ساختن، درحالی که چنین چیزی نیست. توضیح دادم که از دوران ماد به همین صورت بوده، مثلا نگاه کنید به کتاب تاریخ ماد از دیاکونوف، صفحه 228 به این طرف که همه طبقات اجتماعی چهارگانه رو توضیح داده و «شهر» بالاتر از این مفاهیم چهارگانه قرار می گیره. اگر قرار به ساخت مقاله ای به شاهنشاهی ایرانشهر باشه، بازم توضیح دادم که اشکانیان و ساسانیان فقط دودمان حاکم بر یک واحد سیاسی مشترک بودن، و باید این مقاله از دوره اشکانی تا سقوط ساسانیان باشه، اما منابع اکادمیک کافی وجود نداره که از این دیدگاه پشتیبانی کنه و عملا ساخت این مقاله منتفیه. به هر صورت، نه نام رایج، نه تعداد یافته های سرچ در گوگل بوک، و نه حتی یکی دیگر از ویکی پدیاها کمکی به تغییر نام این مقاله به شاهنشاهی ایرانشهر نمی کنن و من این بحث رو تموم شده می دونم. Aryzad (بحث) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۰۶ (UTC)

اگر ایرانشهر قابل تعمیم تا ابتدای اشکانیان باشد، حمایت خواهم کرد! دربارهٔ ماد و هخامنشیان هم موافقم. اتفاقاً به یکی از دوستان، همین را گفته بودم که کوروش ادامهٔ دولت ماد را حکومت کرد؛ هرچند که وسعت، قدرت و سایر مختصات این امپراتوری در زمان کوروش، قابل مقایسه با ایشتوویگو نباشد اما تاج‌وتخت همان است.

آنچه که گفتم مدافع جدیدی ندارد، نگاهِ «دودمان-مبنا» به کل تاریخ است، نه یک برههٔ خاص. تورج دریایی پژوهشگر یک دورهٔ خاص تاریخی است اما موضوعی که من گفتم، دربارهٔ کل تاریخ ایران است. Benyamin-ln (بحث) ۲۲ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۷:۴۷ (ایران) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۱۷ (UTC)

قابل تعمیم که هست، ایران باستان از «دهیو»های مختلف (به قول دیاکونوف کشورهای بدون دولت) تشکیل شده بوده و «شهر» (دولت یا امپراتوری) چیزی بوده که این دهیوها رو با هم متصل می کرده. ساسانیان و اشکانیان دودمان های حاکم بر این شهر (که از خود کلمه هم مشخصه با «شاه» از یک ریشه میاد و عنوان "شهریار" هم به همین مفهوم اشاره داره) بودن و ساسانیان فقط یه «ایران» به این کلمه اضافه کردن. اما هیچ منبع آکادمیکی نیست که به این مسئله پرداخته باشه و قابلیت تبدیل شدن به مقاله رو نداره. مفاهیم شهر و دهیو و... رو هم همون کتابی که گفتم توضیح داده. بهترین کار، کار کردن روی مقاله شاهنشاهی ایران هست. Aryzad (بحث) ‏۱۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۳۰ (UTC)

• مخالف بنظر من اشتباه است که پادشاهی ساسانی رو به عنوان یک دودمان سیاسی در یک دوره خاص از تاریخ ایران به یک عنوان و مفهوم غیرخاص که نه فقط در دوره ساسانی که تا امروز به عنوان یک مفهوم سیاسی و فرهنگی کاربرد داشته منتقل کنیم. از مقالاتی مثل ĒRĀN, ĒRĀNŠAHR هم می شود فهمید که درنظر متخصصان اهل فن و منابع معتبر بیرون از ویکی این دو موضوع بحثی متفاوت دارند و ایرانشهر باید مقاله مستقل خودش را داشته باشد و دودمان ساسانی هم همانطور که در منابع بیشمار آمده مقاله تاریخی خود را داشته باشد. فرهنگ2016 (بحث) ‏۷ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۹ (UTC)
• مخالف باید از عنوانی که از همه راحت‌تر تشخیص داده می‌شود، استفاده کنیم. ایرانشهر برای هیچکس آشنا نیست. من تا به حال چنین نامی را نشنیده‌ام. در همه ویکی‌های دیگر هم همین نام ساسانی آمده است. Taddah (بحث) ‏۷ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۲۱:۳۴ (UTC)
• مخالف پس از مطالعهٔ مدخل ایرانشهر در فرهنگ دوران باستان متأخر آکسفورد (ODLA) به این نتیجه رسیدم که فعلاً زمان مناسبی برای انتقال نیست و همان Sasanian Empire یا شاهنشاهی ساسانی انتخاب مناسب‌تری است. در معنای ایرانشهر از لفظ «شاهنشاهی ساسانی» استفاده شده که یعنی این لفظ «شاهنشاهی ساسانی» غلط نیست و کاربرد گسترده و مفهوم‌تر دارد. البته نیاز به یک مدخل داریم که به واژهٔ ایرانشهر بپردازد که وجود دارد:‌ ایران‌شهر (مفهوم). مدخل ایرانشهر در فرهنگ دوران باستان متأخر آکسفورد (ODLA) تماماً به واژه می‌پردازد مثلاً می‌گوید مفهوم سیاسی ایرانشهر اقتباسی بود از سنت زرتشی «پهنهٔ آریایی‌ها/ایرانیان»، مذکور در اوستا، که ساسانیان آن را بر روی فلات ایران اطلاق کردند. در کل خبری از محتوای فعلی این مقاله در آن مدخل نیست. ‏4nn1l2 (بحث) ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۰۳ (UTC)
• مخالفم بر پایهٔ نظرات همسوی بالا. برخی نظرات موافق، گویی حاصل هیجانات سودهای احتمالی این انتقال است و دلیل اصولی ندارند. اصولاً این دست نظرخواهی‌ها، برای دانشنامه خطرناک است، گویی سعی می‌شود چیزی را جا بیندازد. Europe V (بحث) ‏۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۰۴ (UTC)

نظرات

@Arash: منظورتان از «فروکاست «شاهنشاهی ایرانشهر» به «شاهنشاهی ساسانی» مانند آن است که امپراتوری روم را به «امپراتوری فلاوین‌ها» یا «امپراتوری آنتونین‌ها» (نام دو سلسله از امپراتوران رومی) فروبکاهیم.» این است که ما دو موضوع متفاوت همچون شاهنشاهی ایرانشهر و شاهنشاهی ساسانی داریم؟ اگر چنین است نیازی به تغییرنام نیست و با ایجاد دو مدخل متفاوت مشکلی که میگویید برطرف میشود. اگر چنین نیست تا جایی که من مطالعه داشته‌ام، البته همچون شما مطالعات آکادمی در مورد تاریخ نداشتم، ساسانی (ساسانیان) خوانده‌ام و نه ایرانشهر. با توجه به گفتاوردی که بالا اشاره کردم برداشت این میشود که باید یک مدخل درباره دودمان ساسانی داشته باشیم یک مدخل درباره شاهنشاهی ایرانشهر، اینکه این مدخل مورد بحث کدامیک میشود بستگی به محتوا دارد. به نظر میرسد ایرانشهر (مفهوم ایران به عنوان یک فرهنگ و ملت که توسط پادشاهی ساسانیان پایه‌گذاری شد) و ساسانیان (نظام پادشاهی که مفهوم ایرانشهر را بوجود آورد) دو موضوع متفاوت هستند.-- Sunfyre^T ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۰۷ (UTC)

ایده مناسبی است. البته شاید علت ساخت تغییر نام این بوده که جنگ مثلا جنگ ساسانیان و رومی‌ها (۴۲۱–۴۲۲) را باید به جنگ ایرانشهر و بیزانس منتقل کنیم. --سید (بحث) ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۰۶ (UTC)

با درود به همه کاربران عزیز و تبریک سال نو. من الان دقیقاً متوجه نشدم کاربران موافق با چی موافقت کردند؟ ایرانشهر یا شاهنشاهی ایرانشهر؟ با سپاس وحید (بحث) ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۱۸ (UTC)

@Sunfyre: خیر! منظور این نیست که یک «شاهنشاهی ساسانی» می‌داریم و یک «شاهنشاهی ایرانشهر». منظور این است که دوره‌ای که ذیل نام «شاهنشاهی ساسانی» مفهوم‌پردازی می‌شود، دوره‌ای از هر نظر متفاوت از دوره‌های قبل و بعد از خود است که ساسانیان تنها دودمان حکومتی آن بودند.
درست می‌فرمایید که در مطالعاتتان با ساسانیان مواجه شده‌اید نه ایرانشهر! در توضیحات عرض کردم که منابع آکادمیک، گرچه بر این قول متفق اند که «ساسانیان قلمرو خویش را ایرانشهر» می‌خواندند، میل بیشتری به استفاده از لفظ «ساسانیان» برای اشاره به همهٔ ابعاد تاریخی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن جغرافیای سیاسی می‌دارند. این میل هم ناشی از این باور مفروض است که ایران از ازل بوده و تا ابد هم خواهد پایید. ساسانیان هم چیزی مانند سلجوقیان و زیاریان و سامانیان بودند که در مقطعی از تاریخ بر بخشی از جغرافیای پایدار ایران حکومت کردند، آمدند و رفتند. در واقع من دارم به فرامتن اشاره می‌کنم، چیزی که در خطوط متون تاریخی ما آشکارا وجود نمی‌دارد، اما در میانهٔ خطوط آن پنهان است. یعنی باور مفروضی که در فرامتن ذهن تاریخ‌نگاری ایرانی وجود می‌دارد، سبب شده‌است که همهٔ تاریخ ایران را یک‌کاسه دیده شود و فهم منطق گسست‌های تاریخ ایران مغفول بماند. این می‌شود که کل دوره‌بندی تاریخ ایران مبنای سلسله‌ای می‌یابد، چنان که اکنون یافته‌است.
اما دربارهٔ پیشنهاد شما: به نظر من، ایرانشهر بهتر است نامی کلی برای اشاره به همهٔ ابعاد آن عصر باشد. فی‌المثل: نبرد ایرانشهر با بیزانس، هنر در ایرانشهر، فرهنگ در ایرانشهر، دین در ایرانشهر و قس علی‌هذا. ساسانیان تنها بر صرف دودمان ساسانی دلالت بدارد نه چیزی فراتر از آن. — آرش ツ‏ ۴ فروردین ۱۳۹۸/ ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۲۵ (UTC)

@Vathlu: با این موافق اند که از «ساسانیان» در معنای «امپراتوری ساسانی» بگذریم و به «ایرانشهر» یا عنوان کامل‌تر آن، یعنی «شاهنشاهی ایرانشهر» برسیم. — آرش ツ‏ ۴ فروردین ۱۳۹۸/ ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۲۸ (UTC)

زنگ تفریح: امروز به‌طور اتفاقی با پروفایل ایران‌شناس جوانی در فیس‌بوک مواجه شدم که بر کاور پروفایل خود نوشته‌است: Make ĒRĀNŠAHR Great Again. این جمله در واقع تحریف شعار انتخاباتی ترامپ است: Make America Great Again! :-))— آرش ツ‏ ۴ فروردین ۱۳۹۸/ ‏۲۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۴۱ (UTC) سنجش دودمان ساسانی که یکی از با ثبات ترین و مشخص ترین دودمان های تاریخی جهان هست و ۴۰۰ سال بر بخش بزرگی از جهان شناخته شده و متمدن حکومت کرد با خاندان های پادشاهی روم مانند انتونی و فلاوین ها که عمر هیچ کدام به ۱۰۰ سال نمی رسه و معمولا رابطه ی خاندانی ان نظم مشخص و دقیقی نداره. واقعا درست نیست. شورش بهرام چوبینه و شهربراز در سراسر دوران طولانی ساسانیان یک استثنا هست نه یک قاعده ی تاریخی معمول. ان چنان که در امپراتوری روم رخ می داد. ضمن ان که این شورش ها هم در اواخر دوران ساسانی بود که رخ داد. بنابراین برای دستکم ۳۰۰ سال یک سلسله از شاهانی داریم که تنها از یک خاندان هستند. بنابراین سنجش دودمان ساسانی با دودمان های بی ثبات رومی و سپس چنین نتیجه گیری کردن که چون ما دو سردار شورشی مانند شهربراز و بهرام چوبینه ان هم در اواخر دوران ساسانی داریم پس باید بگیم شاهنشاهی ایرانشهر به جای شاهنشاهی ساسانی به باور بنده نام گذاری درستی نیست. با احترام. ه

• @آرش: سلام. من قدری گیج شده ام. به هر حال خود ساسانیان ، به عنوان یک سلسله، هم نیازمند مقاله است. همان طور که برای دوره جدید وحدت ارضی ایران ما هم نیاز به یک مقاله برای ممالک محروسه ایران(یا هر عنوان مناسب تری) داریم و هم نیاز به مقاله صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه.--سید (بحث) ‏۱۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۱۳ (UTC)

  @Sa.vakilian: آری! مخالفتی با این نیست. ساسانیان یا دودمان ساسانی خود نیازمند مقاله است که محتوای آن شامل تاریخ این دودمان بایستی بود. — آرشツ‏ ۳۰ مرداد ۱۳۹۸/ ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۵۷ (UTC)

• پیشنهاد: نمی‌شود مطالب را تفکیک کرد و یک مقاله برای ایرانشهر و یکی برای ساسانیان داشته باشیم؟ این کار بدعت نخواهد بود، به طور مثال ما الآن کشور پادشاهی متحد بریتانیا و ایرلند شمالی داریم و دودمان ویندزور هم هست. یا در قالب تاریخ، Seljuk Empire و Seljuq dynasty هست. می‌شود «ساسانیان» را تنها به خاندان سلطنتی ساسانی و افراد پرداخت و به صورت موازی در «ایرانشهر» اوضاع مملکت و مردم و غیره را نوشت. یکی برای مُلک و یکی برای مَلِک. --محک ^📞 ‏۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۲۵ (UTC)

   محک گرامی: سلام. موضوع نظرخواهی، عملاً همین است. بنیامین (بحث) ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۶:۴۲ (ایران) ‏۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۱۲ (UTC)

تقسیم مقاله

حجم مقاله بسیار بزرگتر از حد پیشنهادی برای تقسیم شده است. به نظر بهتر است بخشهایی از مقاله به ویژه بخش مربوط به پیدایش دولت ساسانی به مقاله دیگری منتقل شود.

ناصر صادقی (بحث) ‏۱۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۴۸ (UTC)

پس از گدشت ۲ سال از ایجاد نظرخواهی اجماعی برای انتقال به عنوان جدید حاصل نشده است. Persia ☘ ‏۲۳ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۳۶ (UTC)

پیوندهای خارجی اصلاح شدند (سپتامبر ۲۰۱۹)

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

سلام همکاران ویرایشگر.

من به‌تازگی ۲ پیوند خارجی موجود در شاهنشاهی ساسانی را اصلاح کردم. لطفاً ویرایشم را بازبینی کنید. اگر پرسشی دارید یا می‌خواهید ربات پیوندها یا چند صفحه را نادیده بگیرد، لطفاً این راهنمای ساده را برای دریافت اطلاعات بیشتر ببینید. من تغییرات زیر را انجام دادم:

• بایگانی https://web.archive.org/web/20090715080555/http://www.iranologie.com/history/history5.html به http://www.iranologie.com/history/history5.html افزوده شد.
• بایگانی https://web.archive.org/web/20090715080555/http://www.iranologie.com/history/history5.html به http://www.iranologie.com/history/history5.html افزوده شد.

لطفاً برای اصلاح خطاهای ربات به راهنما مراجعه کنید.

با احترام.—InternetArchiveBot (گزارش اشکال) ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۰۳ (UTC)

پیوندهای خارجی اصلاح شدند (اکتبر ۲۰۱۹)

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

سلام همکاران ویرایشگر.

من به‌تازگی ۱ پیوند خارجی موجود در شاهنشاهی ساسانی را اصلاح کردم. لطفاً ویرایشم را بازبینی کنید. اگر پرسشی دارید یا می‌خواهید ربات پیوندها یا چند صفحه را نادیده بگیرد، لطفاً این راهنمای ساده را برای دریافت اطلاعات بیشتر ببینید. من تغییرات زیر را انجام دادم:

• بایگانی https://web.archive.org/web/20071211134251/http://flh.tmu.ac.ir/hoseini/prehist/sasa.html به http://flh.tmu.ac.ir/hoseini/prehist/sasa.html افزوده شد.

لطفاً برای اصلاح خطاهای ربات به راهنما مراجعه کنید.

با احترام.—InternetArchiveBot (گزارش اشکال) ‏۲۲ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۴۲ (UTC)

در مورد ریشه و قومیت ساسانیان

درود در مورد ریشه و قومیت ساسانیان باید بگویم که ساسانیان پدران گروه های مهمی از مردم لر تبار بودند.به عبارتی دیگر ساسانیان لر بوده اند و بقایای نسبی آنها در میان مردمی چون: ملوک شبانکاره اتابکان لر بزرگ خوانین بختیاری خوانین بویراحمد روسای تیره های دیگر لر و به عبارتی قوم بختیاری هست. شاهد بر این مطلب،تیره ای مثل تیره اردشیری (کی گیوی)در بویر احمدی و تیره اسماعیلی از مردم شبانکاره هستند که با شواهد قطعی تاریخی به اردشیر بابکان و شاپور ساسانی می رسند. و شاهدی دیگر،زبان پارسی میانه و لری است که تقریباً با هم یکسانند.کلماتی چون خفتیدن و هِلیدن و ...این دست واژگان است که دقیقاً در لری یکسانند. شیر زرد (بحث) ‏۲۰ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۱۲ (UTC)

و سومین مورد اینست که آداب،رسوم،پوشش و حتی بقایای موسیقی ساسانیان با لرها یکسان است.حتی می گویند که اردشیر در بازرنگ یاسوج بوده و از آنجا به دژاسپید(بیضا) یورش برده.چهارم اینکه طوایفی در پارس بوده اند که نام یکی از آنها دقیقاً همان نام مردم کهگیلویه است.و چند تیره از آنها هم پوشانی با شولان و ممسنیان و شبانکارگان دارند.مثل رم والجان که همان کوهمره هایی هستند که لر تبارند. شیر زرد (بحث) ‏۲۰ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۱۸ (UTC)

نامزد حذف شدن چند پروندهٔ ویکی‌انبار استفاده‌شده در این صفحه

پرونده‌های زیر از ویکی‌انبار که در این صفحه استفاده شده‌اند نامزد حذف شده‌اند:

• Tagh1.jpg (بحث)
• Takhte Soleiman.jpg (بحث)

در بحث‌های حذف که در صفحات نامزدی صورت می‌گیرد شرکت کنید. —Community Tech bot (بحث) ‏۳۰ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۴:۵۸ (UTC)

امپراتوری ساسانی

اشتباه در ترجمه در این مورد امپراتوری (Empire) به اشتباه "شاهنشاهی" ترجمه شده، در حالیکه شاهنشاهی یعنی kingdom. شاهنشاهی و پادشاهی مفهوم بسیار کوچکتری از امپراتوری است. مثال واضح انگلستان هست که هنوز پادشاهیه ولی قبلاً امپراطوری هم بود. Marzbans (بحث) ‏۹ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۴۴ (UTC)

امپراتوری یا همان شاهنشاهی معنای یکسان دارد و متفاوت است با پادشاهی. آرتا ^SATO ‏۹ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۰۶ (UTC)

@Marzbans: امپراتوری قبل از هر چیز، یک ساختار چندملیتی است که شامل چند تا کشور میشه یعنی یک کشوری، کشورهای دیگه رو اشغال می‌کنه و میشه امپراتوری اما شاهنشاهی اینجوری نیست شاهنشاهی یک کشور خیلی بزرگه مبتنی بر سنت آسیای غربی که یک شاه در راسش هست و حالا شاهک هایی زیرش نظر حالا یا وجود دارند یا ندارند این نظر تخصصی بود اما در عمل شاهنشاهی و امپراتوری معنای نزدیک به هم هستند و ساختار چند وجهی دارند اما پادشاهی نسبت به هردو مورد بالا جرئی تر و محدودتره شاهزاده پارسی (بحث) ‏۹ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۴۲ (UTC)

تشکر از دوستان، در صفحه Empire [۱] اگر نگاه کنید نقشه ساسانی و روم و غیره آمده، در صفحه kingdom [۲] اگر نگاه کنید شاید حدود صد تا kingdom ذکر شده که فقط چندتا از آنها Empire هست.در واقع تعداد امپراتوری هایی که در دنیا بوده چند عدد بیشتر نیست که یکیش ساسانی ست. میشه گفت مثلا شاهنشاهی روم یا شاهنشاهی آشور و.. ولی رایج نیست. در امپراتوری معمولا معنای پهنه گسترده که مخصوصاً با قدرت نظامی و گاهی خلاف میل اقوام مغلوب اداره میشه منظور هست. احتمالاً امپراتوری هم جزو لغاتیه که معادل فارسی دقیقی نداره، برای همینه که صفحه امپراتوری روم رو ننوشتیم فرمانروایی روم یا شاهنشاهی روم. صرفا پیشنهاد بود، نظر شما هم کاملاٌ صحیح هست. Marzbans (بحث) ‏۹ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۱۰ (UTC)

درخواست ویرایش در ۲۸ فوریه ۲۰۲۴| تغییر عکس قلمرو ساسانیان

Sairen9 (بحث) ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۰۹ (UTC)

قلمرو ساسانیان، شبه قاره عربستان رو شامل میشده Sairen9 (بحث) ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۱۰ (UTC)

درخواست ویرایش در ۱۱ مارس ۲۰۲۴

نقشه ساسانیان کاملا اشتباهه!!!من تاریخ دان هستم نقشه ساسانیان در ملوک شرقی تا تبت کشیده شده بوده!!!! چگونه یه همچین نقشه کوچیکی رو میگین ساسانیان! خواهش مندنم درستش کنید(----) 5.125.76.133 ‏۱۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۵۸ (UTC)

درخواست ویرایش در ۷ مه ۲۰۲۴

نام امپراتوری ساسانی یا شاهنشاهی ساسانی در جهان غرب با نام دومین امپراتوری پارسی(second Persian empire) یا امپراتوری پارسی نو(new Persian empire)نامیده میشود Abolfazlsorkhi (بحث) ‏۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۱۹ (UTC)