یوروفایتر تایفون

class="infobox" style="width:25.5em;border-spacing:2px;" ! colspan="2" style="text-align: center; font-size: 125%;" | یوروفایتر تایفون |-

|- | colspan="2" style="text-align: center;" |

|-

لوگو رسمی یوروفایتر تایفون

یوروفایتر تایفون (Eurofighter Typhoon) یک جت جنگنده چندمنظورهٔ دوموتوره با کانارد و بال دلتا است. این هواپیما توسط کنسرسیومی اروپایی متشکل از سه شرکت بی‌ای‌ئی سیستمز، ای‌ای‌دی‌اس و آلنیا آئروناتیکا طراحی و ساخته می‌شود. این پروژه توسط نتما (NETMA)،یوروفایتر ناتو و آژانس مدیریت تورنادو) که به عنوان مشتری اصلی فعالیت می‌کند مدیریت شد.

طراحی این هواپیما از سال ۱۹۸۳ در پی پروژه مشترک پنج کشور بزرگ اروپای غربی؛ بریتانیا، آلمان غربی، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه برای ساخت یک هواپیمای جنگنده آغاز شد و در سال ۱۹۸۶ کمپانی یوروفایتر جی‌ام‌بی‌اچ (Eurofighter GmbH) برای ساخت این پروژه تشکیل شد. فرانسه به دلیل اختلاف نظر در مورد نیازهای عملیاتی هواپیما خیلی زود از این پروژه خارج شد و طراحی جنگنده‌ای کاملاً فرانسوی را پی گرفت. نخستین پیش نمونه یوروفایتر تایفون در سال ۱۹۹۴ به پرواز درآمد اما پایان جنگ سرد پیشرفت پروژه را به تأخیر انداخت و ورود رسمی این جنگنده به خدمت نظامی تا سال ۲۰۰۳ طول کشید. پروژه فرانسوی‌ها هم به ساخت داسو رافال منتهی شد. رافال نزدیکترین همتای یوروفایتر تایفون، هم از لحاظ ظاهری و هم از لحاظ قابلیت‌های جنگی است و اکنون به مهم‌ترین رقیب یوروفایتر تایفون در بازار صادراتی تبدیل شده‌است.

این هواپیمای تک‌سرنشینه که مدل دوسرنشینه آن هم برای آموزش ساخته می‌شود هم‌اکنون در حال تولید انبوه است و خرید آن تحت سه قرارداد یا رده (Tranche) مجزا صورت می‌گیرد که هر یک برای تولید هواپیمایی با امکانات بهبود یافته هستند. تاکنون این هواپیما در نیروی هوایی پادشاهی بریتانیا، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و اتریش و عربستان سعودی وارد خدمت شده و عمان نیز به تازگی ۱۲ فروند از آن را سفارش داده‌است. تا پایان سال ۲۰۱۳ چهارصد فروند از این هواپیما تولید شده و سفارش تولید ۱۷۱ فروند دیگر هم داده شده‌است.

تایفون جنگنده‌ای بسیار چالاک است که از توانایی بالایی برای جنگ هوایی نزدیک برخوردار است. این هواپیما قابلیت پرواز ابرپیمایشی با سرعت ۱٫۵ ماخ را دارد و با وزن خالی ۱۱ تن قادر به برخاست با وزن ۲۳٫۵ تن است. نمونه‌های تولیدی جدیدتر تایفون به شکل بهتری برای مأموریت‌های ضربتی هوابه‌سطح مجهز شده‌اند و سازگاری بالایی با مهمات و تجهیزات متنوع دارند. یوروفایترهای ایتالیایی و انگلیسی در سال ۲۰۱۱ نخستین پروازهای جنگی خود را در لیبی تجربه کردند. در این جنگ مسئولیت اصلی دفاع هوایی نیروهای ائتلاف بر عهده یوروفایترها بود. ضمن اینکه مأموریت‌های شناسایی و حمله به زمین نیز به این هواپیماها سپرده شد.

طرح هواپیما

سازه هوایی و ابزار ناوبری

تایفون نیروی هوایی اسپانیا در حال بلند شدن

فیلمی از پرواز تایفون

تایفون سازه‌ای سبک‌وزن دارد (۸۲٪ کامپوزیت شامل ۷۰٪ فیبر کربن + ۱۲٪ شیشه تقویت شده) با عمر ۶۰۰۰ ساعت پرواز. این جنگنده با داشتن طراحی ثبات آرام (relaxed stability) دارای مانورپذیری خوبی در سرعت‌های بالا یا پایین است. سیستم پرواز با سیم طراحی شده برای این هواپیما را بدون نیاز به مراقبت خوانده‌اند چرا که امکان انجام مانورهای خارج از توان هواپیما را به خلبان نمی‌دهد.

کنترل گردش توسط فلپرون‌های بال انجام می‌شود. کنترل استقرار (Pitch) با فلپرون‌ها و فورپلن‌ها انجام می‌شود. کنترل انحراف هم با را در انجام می‌شود. کنترل این اجزا با دو سیستم مستقل هیدرولیک است که مسئولیت اجزای دیگری همچون شیشه کابین، ترمز را نیز دارد. هر سیستم هیدرولیک با جعبه‌دنده موتور نیرویی باد قدرت ۴۰۰۰ پی‌اس‌آی نیرو می‌یابد.

ناوبری هواپیما با جی‌پی‌اس و یک سیستم درونی ناوبری صورت می‌گیرد. تایفون می‌تواند از سیستم فرود با ابزار (ILS) نیز برای فرود در آب و هوای بد بهره گیرد.

این هواپیما از یک سیستم پیچیده شدیداً درونساز شده دفاعی کمک می‌گیرد که پراتورین نام دارد. ردگیری تهدید با گیرنده هشدار راداری (RWR) و اخطار دهنده نزدیک شدن موشک (MAW) و یک سیستم گیرنده اخطار لیزری (LWR فقط در تایفون‌های انگلیسی) صورت می‌گیرد. حفاظت توسط خاشه‌های گمراه‌کننده راداری و شراره‌های گمراه‌کننده موشک‌های حرارت‌یاب و سیستم اخلال الکترونیکی و همچنین دکوی راداری یدک‌کشی شده‌است.

پراتورین به‌طور خودکار تهدیدات دنیای خارج را رصد و پاسخ می‌گوید. این سیستم برای خلبان ارزیابی اولویت‌بندی شده‌ای از تهدیدات زمینی و هوایی را فراهم می‌سازد. می‌تواند به یک تهدید منفرد یا تهدیدات متعدد پاسخ دهد.

هواپیما همچنین دارای یک فاصله سنج پیشرفته زمینی است که بر اساس سیستم ناوبری بر اساس زمینی ترپروم (TERPROM) عمل می‌کند که قبلاً در جنگنده‌های پاناویا تورنادو به کار رفته ابود. این سیستم کلاً بهبود یافته و با نمایشگرهای کابین و کنترل‌گرها یکسان‌سازی شده‌است.

سیستم چندمنظوره انتشار اطلاعات MIDS 16 نیز دیتا لینک را برای تایفون فراهم می‌سازد.

کابین خلبان

کابین خلبان، نمایشگرهای و استیک میانی دیده می‌شوند.

یوروفایتر دارای یک کابین شیشه‌ای بدون هیچ نوع ابزار سنتی است. در کابین سه نمایشگر تمام رنگی چندمنظوره دید پایین (MHDD)، یک نمایشگر دید بالای وسیع (HUD) با دید فروسرخ نگاه به جلو، صدا و دست روی تراتل و استیک (Voice+HOTAS). سیستم سیمبولوژی سوارشده روی کلاه‌خود (HMSS)، سیستم چندمنظوره انتشار اطلاعات (MIDS)، ابزار ورود دستی اطلاعات (MDEF) مستقر در سمت چپ گلیرشیلد و یک سیستم کاملاً یکپارچه هشدار با پانل نمایش هشدارها (DWP). ابزارهای پرواز رجوعی با نور LED در سمت راست گلیرشیلد مستقر شده‌اند.

خلبان هواپیما را به وسیله استیک مرکزی و تراتل سمت چپ به پرواز درمی‌آورد. خروج اضطراری توسط صندلی مارتین بیکر ام‌کا. ۱۶آ انجام‌پذیر است.

کاربران

کشورهای به کار گیرنده یوروفایتر تایفون

اتریش

• نیروی هوایی اتریش، ۱۵ فروند

آلمان

• نیروی هوایی آلمان: ۱۱۲ فروند تحویل شده (از مجموع ۱۴۳ فروند سفارش)

ایتالیا

• نیروی هوایی ایتالیا: ۷۱ فروند تحویل شده (از مجموع ۹۶ فروند سفارش)

عربستان سعودی

• نیروی هوایی سلطنتی سعودی: ۷۲ فروند تحویل شده

اسپانیا

• نیروی هوایی اسپانیا: ۵۱ فروند تحویل شده (از مجموع ۷۳ فروند سفارش)

بریتانیا

• نیروی هوایی بریتانیا: ۱۱۵ فروند (از مجموع ۱۶۰ فروند سفارش)

عمان

• پادشاهی عمان: ۱۲ فروند سفارش

قطر

• ۲۴ فروند سفارش

پرونده:Cockpit of RAF Typhoon Fighter MOD 45152531.jpg

کابین یوروفایتر

کلاه خلبان تایفون

مشخصات

موتور EJ200 در نمایشگاه هوایی پاریس، ۲۰۱۳

موتور توربوفن هواپیما

منبع اطلاعات اطلاعات عملکرد تایفون، RAF Typhoon, BAE Systems page, AFM, Superfighters

مشخصات عمومی

• خدمه: ۱ (عملیاتی)، ۲ (آموزشی)
• طول: ۱۵/۹۶ متر (52 ft 5 in)
• پهنای بال: ۱۰/۹۵ متر (35 ft 11 in)
• ارتفاع: ۵/۲۸ متر (17 ft 4 in)
• بال: مساحت ۵۰ مترمربع (538 ft²)
• وزن خالی: ۱۱۰۰۰ کیلوگرم (24,250 lb)
• وزن بارگیری: ۱۵۵۵۰ کیلوگرم (34,280 lb)
• بیشینه وزن برخاست: ۲۳۰۰۰ کیلوگرم (51,800 lb)
• پیشرانه: ۲× پس‌سوز توربوفن یوروجت ئی‌جی۲۰۰
  • نیرو ی خشک: ۶۰ کیلونیوتن (13,500 lbf) هرکدام
  • نیرو با پس سوز ۹۰ کیلونیوتن (20,250 lbf) هرکدام

عملکرد

• سرعت بیشینه: ** در ارتفاع: +۲ ماخ، ۲۴۹۵ کیلومتر بر ساعت، ۱۹۵۰ مایل بر ساعت
  • در سطح دریا: ۱/۲ ماخ (۱۴۷۰ کیلومتر بر ساعت، ۹۱۳/۲ مایل بر ساعت))
  • ابرپیمایش: ۱/۱ ماخ-۱٫۵
• برد: ۲۹۰۰ کیلومتر (1,840 mi)
• شعاع عملیاتی: ** حمله زمینی (ارتفاع پایین): ۶۰۱ کیلومتر
  • حمله زمینی (عادی): ۱۳۸۹ کیلومتر
  • دفاع هوایی با ۳ ساعت CAP: ۱۸۵ کیلومتر
  • دفاع هوایی با ۱۰ دقیقه تأخیر: ۱۳۸۹ کیلومتر (۸۶۳ ناتیکال مایل)
• برد ترابری: ۳۷۹۰ کیلومتر (2,300 mi)
• سقف پروازی: ۱۹۸۱۰ متر (65,000 ft)
• نرخ اوج‌گیری: +۳۱۵ متر بر ثانیه (62,000 ft/min)
• بارگیری بال: ۳۰۷ کیلوگرم بر مترمربع (63 lb/ft²)

جنگ‌افزار

• توپها: ۱×۲۷ میلی‌متری موزر بی‌کا-۲۷ با ۱۵۰ گلوله
• موشکها: ** موشکهای هوا به هوا:
  • • ایم-۹ سایدوایندر، آیم-۱۳۲ آسرام، ایم-۱۲۰ آمرام، آی‌آرآی‌اس-تی و در آینده ام‌بی‌دی‌آ متئور
  • موشکهای هوا به زمین
    • ای‌جی‌ام-۸۴ هارپون، ای‌جی‌ام-۸۸ هارم، آلارم، موشک استورم شدو، موشک بریمستون، موشک تائوروس، موشک پنگوئن و در آینده ای‌جی‌ام آرمیجر
• بمبها: پیوی، سری بمبهای هدایت لیزری ال جی بی، جی‌دی‌ای‌ام، هوپ-هوسبو
• غیره:
  • پاد پرتاب‌کننده چف و فلیر
  • پادهای جنگ الکترونیک (ای‌سی‌ام)
  • پاد نشانه‌گیری لایتنینگ
  • تا ۳ مخزن سوخت اضافه برای مأموریت‌های ترابری

تجهیزات پروازی

• رادار یورورادار کپتور
• سیستم جستجو و ردگیری فروسرخ غیرفعال (پایریت)

نگارخانه

• 
  نیروی هوایی آلمان
• 
  نیروی هوایی ایتالیا
• 
  نیروی هوایی اسپانیا
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Eurofighter Typhoon». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۰.