چوستدوزان

نقشه کوی‌های تبریز (مانند چوستدوزان) هنگام مشروطه، سال ۱۹۰۸

چوستدوزان (به زبان ترکی آذربایجانی: چوستدوزلار، چوسدوزلار) یکی از کوی‌های شمالی شهر تبریز است. این کوی از سوی شمال به کوی امیرخیز، از سوی جنوب به کوی ویجویه، از سوی خاور به کوی سنجران و از سوی باختر به کوی عموزین‌الدین و رودخانهٔ مهران‌رود می‌رسد. بیشتر ساکنان چوستدوزان از روستاهای آذربایجان و به‌ ویژه منطقهٔ ارسباران به این کوی کوچ کرده‌اند. برای دوختن گونه‌ای کفش ساده به نام چوست در این کوی مردم تبریز آن را چوستدوزلار می‌خوانند که برابر ترکی واژهٔ چوستدوزان است. در تاریخ اولادالاطهار این کوی با عنوان چوستدوزلو نوشته شده است.

كریم صادری عضو هیأت علمی پژوهشكده تعلیم و تربیت آموزش و پرورش استان در اين باره می‌گوید:

آن چنان که از کتاب دارالسلطنه تبریز فهمیده می‌شود در دوره اواخر قاجار در تبریز بیست و پنج محله بزرگ وجود داشتند که چوستدوزان یکی از آن محلات بود و در زبان عامیانه چوسدوزلار نیز بدان اطلاق می‌کنند. اهالی این محله به غیر از چندین خانواده اصیل تبریزی غالبا از اطراف صوفیان و ایوند و ممقان و گاوگان و امند می‌باشند و آقایان ذوقی و نیکنام لاله در کتاب تبریز در گذر تاریخ نوشته اند: «بیشتر ساکنان چوستدوزان از روستاهای مختلف آذربایجان و به‌ خصوص منطقهٔ ارسباران به این محله مهاجرت کرده‌اند.» که این مطلب را نمی دانم از چه کتابی درج کرده اند که کاملا اشتباه است. اهالی ارسباران در بلوار منجم و جنب گرمابه سردار ملی در کوچه قره داغلیلار بودند و دیگر این که اهالی این محله اساسا کفشدوز نیستند هرچند اسم محله به آن اذعان دارد بلکه بیشتر صنایع مربوط به فرش در این محله رواج دارد مثل قالیبافی، رنگرزی، نقاشی قالی، قرش فروشی و .....

یکی از ویژگی‌های این کوی داشتن شعرائی مانند ذهنی و ذهنی زاده و عالی نسب و محمود صادری و حیدر مدحی و محمدحسين نائمی است. خانه حاج رضا صادری که خانه معبودی نيز ناميده می‌شود و از نظر معماری در نوع خود بی‌نظیر است در این کوی قرار دارد و اینک جزو میراث فرهنگی استان است.

از خانواده های معروف این محله می توان به خانواده منجم ،،قالیچی(سپهری)،قدس، تماری، صادری ،جوان، ممقانیه، لاوری،قوجا، قفلگر(حدادزاده)، ذهنی، پژوهنده، سرافرازاسبق و بوياقچيلار و يوجولار و.... اشاره کرد