مهوه

مَهوو - مَهوه ـ مهیاوه

گونه	مصرف با نان
خاستگاه	ایران، کویت، بحرین، امارات متحده عربی
دمای سرو	سرد
مواد اصلی	ماهی مُتو (anchovy)، خردل (خندل)، نمک و آب آویشن زیره
اطلاعات دیگر	فسفر، کلسیم، پروتئین

مَهوه، مَهوو ،مهیاوه یا مهیه، که به عربی مِشاوَة گفته می‌شود، از خوردنی‌های جنوب ایران به‌ویژه در شهرهای لار،جهرم،گراش، بستک، خنج و استان هرمزگان است.

«مهوه» بر وزن «قهوه» که «مهیاوه» یا «مَویُه Muwyoh» هم گفته می‌شود به گویش محلی، در تمام منطقه هرمزگان و به ویژه جنوب فارس دیده می‌شود و بسیار رایج است. مهیاوه مایعی است به رنگ تیره مایل به خاکستری و بوی تندی دارد.

طرز تهیه مهوه

ابتدا ماهی متو-anchovy ریز به‌طول پنج تا ده سانتیمتر که به لهجه محلی «مُتُو یا متوتا» می‌نامند، پس از خشک کردن کوبیده و با [[جو (گیاه و خردل (در گویش محلی: خندل) برشته شده و کوبیده شده مخلوط نموده و مقداری نمک و آب به اندازه معینی به آن اضافه نموده و آویشن و زیره کوبیده شده به آن اضافه کرده که مایع نسبتاً روانی بدست می‌آید که همان «مهوه» یا « مهیاوه » است.

در بعضی جاها آن را جلوی آفتاب می‌گذارند تا خمیر شود که بوی زننده‌ای نیز پیدا می‌کند.

طرز مصرف مهیاوه

مهوه را داخل پیاله‌ای در سفره می‌گذارند و در خوردن آن فقط قسمتی از نان را با آن خیس می‌کنند، طعم آن تند است و نمی‌توان زیاد خورد. به‌ویژه صبح‌ها به جای پنیر از آن استفاده می‌شود. در بعضی اوقات در موقع پختن نان «مهوه» و روغن روی آن می‌مالند و به آن «نان مهوه‌ای» می‌گویند. نان مهوه و روغنی که در این نواحی درست می‌کنند مشهور است.

فواید غذایی مهوه

مهوه دارای فسفر و کلسیم و چربی زیادی است که همگی از ماهی بدست آمده‌است. مردم منطقه جنوب می‌گویند که فرمول مهوه یا (مهیاوه) را ابن سینا طبیب و دانشمند ایرانی یا به‌قول بعضی‌ها بزرگمهر وزیر انوشیروان تهیه نموده‌است و معتقدند خوردن مهوه که دارای خردل هم هست از ابتلا به بیماری پوستی (پیس) جلوگیری می‌کند.

کلمه مهوه

گویا کلمه «مهوه» یا «مهیاوه» در اصل از دو کلمه ماهی و آب مرکب بوده که (آوه) یا (أو) به گویش محلی بمعنای آب می‌باشد، یعنی آب و ماهی.

تصاویر

• 
  ماهی متوت «هَشینه»
• نان فلزی با مهوه
  نان فلزی با مهوه
• نان رقاق با مهوه
  نان رقاق با مهوه

جستارهای وابسته

• موریه
• نان فلزی
• نان رقاق

فهرست منابع و مآخذ

• محمدیان، کوخردی، محمد، “ «به یاد کوخرد» “، ج۲. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.
• محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰ ـ ۵۱ ـ ۵۲ ـ ۵۳)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.
• الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
• محمدیان، کوخردی، محمد، (شهرستان بستک و بخش کوخرد) ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی