شکاف چینی-شوروی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مارکسیسم–لنینیسم
بخشی از مجموعه مباحث درباره

اصول بنیادین امپریالیسم ستیزی برنامه‌ریزی مرکزی رأس فرماندهی اقتصادی دولت کمونیستی جامعهٔ کمونیستی سانترالیسم دموکراتیک ناخداباوری مارکسیست-لنینیستی انترناسیونالیسم پرولتاریایی نظام تک‌حزبی میهن‌پرستی سوسیالیستی دولت سوسیالیستی نظریهٔ نیروهای تولیدی حزب پیشتاز
گونه‌ها لنینیسم • دموکراسی شورایی • پیشتازگرایی • سرمایه‌داری دولتی • سیاست‌های نوین اقتصادی • استالینیسم • انباشت اولیهٔ سوسیالیستی • سوسیالیسم در یک کشور • آنتی ریویزیونیسم • کیش شخصیت • اقتصاد دستوری • مائوئیسم • دموکراسی نوین • انقلاب فرهنگی • مرحلهٔ اولیهٔ سوسیالیسم • دیکتاتوری دموکراتیک خلق • خروشچفیسم • استالین زدایی • هم‌زیستی مسالمت‌آمیز • دکترین برژنف • رئال سوسیالیسم • نظریهٔ دنگ ژیائوپینگ • اقتصاد بازار سوسیالیستی • سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی • اصلاحات اقتصادی چین
چهره‌های برجسته لئون تروتسکی • ژوزف استالین • ارنست تلمان • ارل براودر • گونچیگین بومتسند • یوسیپ بروز تیتو • پالمیرو تولیاتی • فیدل کاسترو • مائو تسه‌تونگ • دنگ ژیائوپینگ • هو شی مین • انور خوجه • متیو کرکو • آگوستینیو نتو • سامورا ماچل • توماس سانکارا • آلفونسو کانو • استالین زدایی • هم‌زیستی مسالمت‌آمیز • دکترین برژنف • رئال سوسیالیسم • نظریهٔ دنگ شیائوپنگ • اقتصاد بازار سوسیالیستی • سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی • اصلاحات اقتصادی چین
ادبیات کار مزدی و سرمایه • ماتریالیسم و امپریو-کریتیسیسم • امپریالیسم بالاترین مرحله سرمایه‌داری • چه باید کرد؟ • دولت و انقلاب • ماتریالیسم دیالکتیکی و تاریخی • جنگ گریلایی • اصول مارکسیسم-لنینیسم
تاریخ انقلاب اکتبر • اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی • کمینترن • جمهوری شوروی مجارستان • جنگ داخلی اسپانیا • جنگ جهانی دوم • پیمان ورشو • جنگ داخلی یونان • انقلاب کمونیستی چین • جنگ کره • انقلاب کوبا • استالین زدایی • جنبش عدم تعهد • شکاف چینی-شوروی • جنگ ویتنام • جنگ استعماری پرتغال • انقلاب نیکاراگوئه • جنگ داخلی نپال • شورش ناکزالی-مائوییستی
جستارهای پیوسته بلشویسم • لنینیسم • مائوئیسم • مارکسیسم • استالینیسم • آنتی ریویزیونیسم • تیتوئیسم • تروتسکیسم
درگاه کمونیسم درگاه سوسیالیسم درگاه سیاست
ن ب و

شکاف چینی-شوروی (۱۹۶۰–۱۹۸۹) تیره شدن روابط سیاسی و ایدئولوژیک جمهوری خلق چین و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در جریان جنگ سرد بود. در دهه ۱۹۶۰، چین و اتحاد شوروی بزرگترین کشورهای کمونیستی عالم بودند. واگرایی دکترینی ناشی از علایق ملی روسی و چینی و تفاسیر این حکومت‌ها از مارکسیسم: مارکسیسم-لنینیسم و مائوئیسم ناشی می‌شد.

در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ بحثهای بین احزاب کمونیست چین و روسیه احتمال همزیستی مسالمت‌آمیز با سرمایه داری غرب را نیز در بر می‌گرفت. با این وجود، در صحنه عمومی چین مائو تسه دونگ نسبت به کشورهای سرمایه دار رویه خصمانه‌ای داشت و در ابتدا همزیستی مسالمت‌آمیز با آن‌ها را رد می‌کرد و آن را یک بدعت گذاری مارکسیستی توسط شوروی می‌دانست.

تا ۱۹۶۱ تفاوت‌ها زیاد شده بودند و حزب کمونیست چین گونه شوروی کمونیسم را محصول «خائنین بدعت گذار» به رهبری نیکیتا خروشچف می‌دانست.

منابع

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sino-Soviet split». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۵ مارس ۲۰۲۰.