دهل: تفاوت میان نسخه‌ها
افزودن مطلب برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بازگردانی و چلوگیری از خرابکاری برچسب‌ها: واگردانی دستی حذف منبع |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
* [[تیمپانی]] |
* [[تیمپانی]] |
||
}} |
}} |
||
'''دُهُل''' نام یکی از [[ساز کوبه ای|سازهای کوبه ای]] [[موسیقی]] ایرانی است. دهل [[طبل]]ی بزرگ و دورویه‌ای که هر دو طرف آن پوستی از [[گاو]] یا [[گاومیش]] دارد، است. |
'''دُهُل''' نام یکی از [[ساز کوبه ای|سازهای کوبه ای]] [[موسیقی]] ایرانی است. دهل [[طبل]]ی بزرگ و دورویه‌ای که هر دو طرف آن پوستی از [[گاو]] یا [[گاومیش]] دارد، است. |
||
== ویژگی == |
== ویژگی == |
||
شکلی از آن به همراه [[سرنا]] در مناطق روستایی نواخته می‌شود. نوازنده، دهل را با ریسمانی که از شانه‌ها می‌گذرد به خود آویخته و با دو [[مضراب]] مختلف می‌نوازد. برخی گفته‌اند انتهای مضراب دهل، پارچه‌ای گلوله‌ای شکل دارد ولی دهل را از یک طرف با چوب کلفتی به نام ''چنگال'' و از یک طرف با چوب باریکتری به نام ''دیرک'' نوازند. البته در نواحی جنوبی [[ایران]] مانند [[هرمزگان]] و اطراف آن دهل را با دو دست می‌نوازند. در |
شکلی از آن به همراه [[سرنا]] در مناطق روستایی نواخته می‌شود. نوازنده، دهل را با ریسمانی که از شانه‌ها می‌گذرد به خود آویخته و با دو [[مضراب]] مختلف می‌نوازد. برخی گفته‌اند انتهای مضراب دهل، پارچه‌ای گلوله‌ای شکل دارد ولی دهل را از یک طرف با چوب کلفتی به نام ''چنگال'' و از یک طرف با چوب باریکتری به نام ''دیرک'' نوازند. البته در نواحی جنوبی [[ایران]] مانند [[هرمزگان]] و اطراف آن دهل را با دو دست می‌نوازند. در [[بلوچستان]]<ref>{{Cite web |url=https://golestan.farhang.gov.ir/fa/news/155294/%D8%B5%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%86%D8%A7-%D8%AF%D9%87%D9%84-%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%AC%D8%B1 |title=صدای سازهای(سرنا،دهل) بلوچ در جشنواره فجر}}</ref>و خراسان دهل را به کمک یک دست که به دو انگشت آن دو قطعه چوب نسبتاً بلند بطول حدوداً ده سانتیمتر بسته شده و در دست دیگر به کمک یک چوب قوس دار مخصوص می‌نوازند. این ساز به همراه سرنا به ویژه در مراسم عروسی و شادی استفاده شده و بسیار اهمیت دارد. |
||
== تاریخچه == |
== تاریخچه == |
||
دهل در [[خاورمیانه]] و به ویژه [[ایران]] دارای گونه‌های فراوان محلی است. برای نمونه در جنوب ایران گونه‌های زیادی از دهل وجود دارد مانند [[پیپه]]، [[جفه]]، [[پونکه]] و [[تویری]].{{مدرک}} |
|||
| ⚫ | دهل یا دول در بین [[سیستانی‌ها]] به گفته کارشناسان موسیقی فولکلور ومقامی بنیادفرهنگی نیمروز همواره با ساز یا سرنا نواخته می‌شود که پوست استفاده شده در [[دهل زابلی]] یک طرف از پوست گوسفند ویک طرف از پوست بز است وسرنا نیز از چوب گردو بیشتر استفاده می‌شود البته سرنا و دهل که در شب نواخته می‌شود با آن که در روز استفاده می‌شود تفاوت‌هایی در نوع پوست وچوب است. |
||
اما با توجه به آنچه که ار گذشته نقل شده است، به نظر می رسد خواستگاه ساز کوبه ای دهل سرزمین [[سیستان]] بوده است. سپس به جنوب [[خراسان]]، [[هرمزگان]] و سایر مناطق کویری ایران صادر شده و پس از آن به کشورهای حوزه خلیج فارس انتقال یافته است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی=https://sorna-music.ir/fa/introducing-dehl-nstrument.aspx|عنوان=معرفی ساز دهل |ناشر= |تاریخ= |تاریخ بازبینی= }}{{پیوند}}</ref> |
|||
| ⚫ | |||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
نسخهٔ ۲۸ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۰۴
 | |
| سازهای کوبه‌ای | |
|---|---|
| طبقه‌بندی | |
| گسترۀ صوتی | |
| کوک نامعین | |
| سازهای مرتبط | |
دُهُل نام یکی از سازهای کوبه ای موسیقی ایرانی است. دهل طبلی بزرگ و دورویه‌ای که هر دو طرف آن پوستی از گاو یا گاومیش دارد، است.
ویژگی
شکلی از آن به همراه سرنا در مناطق روستایی نواخته می‌شود. نوازنده، دهل را با ریسمانی که از شانه‌ها می‌گذرد به خود آویخته و با دو مضراب مختلف می‌نوازد. برخی گفته‌اند انتهای مضراب دهل، پارچه‌ای گلوله‌ای شکل دارد ولی دهل را از یک طرف با چوب کلفتی به نام چنگال و از یک طرف با چوب باریکتری به نام دیرک نوازند. البته در نواحی جنوبی ایران مانند هرمزگان و اطراف آن دهل را با دو دست می‌نوازند. در بلوچستان[۱]و خراسان دهل را به کمک یک دست که به دو انگشت آن دو قطعه چوب نسبتاً بلند بطول حدوداً ده سانتیمتر بسته شده و در دست دیگر به کمک یک چوب قوس دار مخصوص می‌نوازند. این ساز به همراه سرنا به ویژه در مراسم عروسی و شادی استفاده شده و بسیار اهمیت دارد.
تاریخچه
دهل در خاورمیانه و به ویژه ایران دارای گونه‌های فراوان محلی است. برای نمونه در جنوب ایران گونه‌های زیادی از دهل وجود دارد مانند پیپه، جفه، پونکه و تویری.[نیازمند منبع] دهل یا دول در بین سیستانی‌ها به گفته کارشناسان موسیقی فولکلور ومقامی بنیادفرهنگی نیمروز همواره با ساز یا سرنا نواخته می‌شود که پوست استفاده شده در دهل زابلی یک طرف از پوست گوسفند ویک طرف از پوست بز است وسرنا نیز از چوب گردو بیشتر استفاده می‌شود البته سرنا و دهل که در شب نواخته می‌شود با آن که در روز استفاده می‌شود تفاوت‌هایی در نوع پوست وچوب است.
پانویس
منابع
- ستایشگر، مهدی (۱۳۸۱)، واژه نامهٔ موسیقی ایران زمین جلد اوّل، تهران: اطلاعات، شابک ۹۶۴-۴۲۳-۳۰۵-۰
پیوند به بیرون
