کردستان ترکیه: تفاوت میان نسخهها
جز ویرایش 194.27.73.9 (بحث) به آخرین تغییری که Zinrall pitcolous انجام داده بود واگردانده شد |
|||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
{{legend|#FF6۱۰۰;| کمتر از۲ ۰۰۰}} |
{{legend|#FF6۱۰۰;| کمتر از۲ ۰۰۰}} |
||
]] |
]] |
||
مناطق کردنشین |
بدلیل سیاستهای دولت ترکیه، مناطق کردنشین این کشور همواره جزو فقیرترین و توسعه نیافتهترین مناطق این کشور بودهاند و نرخ بیکاری جوانان در این منطقه بسیار بیشتر از دیگر نقاط کشور است. تهیدستی، بیکاری، محرومیت، سرکوب و خفقان در نواحی جنوب شرقی و شرق ترکیه در طی سده اخیر، موجب پدید آمدن جریانی به نام [[پکک]] در دهه ۱۹۷۰ شده است.{{مدرک}} |
||
== کردستیزی در ترکیه == |
== کردستیزی در ترکیه == |
نسخهٔ ۷ مارس ۲۰۱۴، ساعت ۱۱:۱۴
کردستان ترکیه نام غیررسمی بخش شرقی ترکیه است که ساکنان آن کرد هستند. این منطقه با مساحتی حدود ۲۳۰ هزار کیلومتر مربع، ۳۰ درصد از خاک ترکیه را در بر گرفته است؛ حدود دوسوم کردهای ترکیه در جنوب شرقی و شرق ترکیه (موسوم به کردستان ترکیه) سکونت دارند.[۱] در براورد ۲۰۱۲ مؤسسه آمار ترک استات، جمعیت کردهای ترکیه بیش از ۲۲ میلیون تن تخمین زده میشود.[۲] بر طبق منابع سازمان سیا در سال ۲۰۰۸ میلادی، بافت قومیتی ترکیه، شامل ۷۰٪-۷۵٪ ترکیه، کردها ۱۸٪ و سایر گروه قومی ۷٪-۱۲٪ میباشند.[۳] منابعی دیگر حدود ۷۰٪ مردم ترکیه ترک و ۲۵٪ کرد را در ترکیه برآورد میکنند.[۴][۵][۶]
بسیاری از شهرهای کردستان ترکیه طی سالهای اخیر به علت نارضایتی مردم کرد از وضع موجود صحنه آشوب و درگیری بودهاست. احزابی مانند پ. کا. کا خواهان خودمختاری مناطق کردنشین در ترکیه میباشند.[۷][۸][۹] بسیاری از کردهای ترکیه به استانبول مهاجرت کردهاند بگونهای که استانبول به بزرگترین شهر کردنشین ترکیه مبدل گشتهاست.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]
پیشینه
مبارزات کردها در دوره عثمانی علیه سلطه ترکها برقرار بود یکی از نمونهها شورش و مقاومت یزدانشیر امیر بوتان بود. با تجزیه امپراطوری عثمانی و متعاقب آن معاهده سور (که قراردادی در به رسمیت شناختن حقوق ملی کردها بود)، ایجاد دولت کردستان در خاک امپراطوری عثمانی سابق منظور شده بود. بعدها پیمان لوزان جایگزین پیمان سور گردید. به همین دلیل کردها به رهبری شیخ محمود برزنجی درمقابل ارتش انگلیس در خاک کردستان عراق امروزین دست به مقاومت زدند.[نیازمند منبع]
مصطفی کمالپاشا (آتاتورک) که جنگهای استقلال ترکیه را فرماندهی میکرد، به نقش حساس کردها در این جنگ واقف بود، از اینرو با دادن وعدههای زیاد به کردها حمایت آنها را جلب، و در سایه پیروزیهای چشمگیر مصطفی کمال، براساس معاهده لوزان، دولت نوین ترکیه تحت حاکمیت کمالیسم به رسمیت شناخته شد. اما ممنوعشدن مظاهر هویت کردی از جمله زبان و پوشش، تمامی نیروهای ملی و مذهبی را وادار به عکسالعمل نمود و از سال ۱۹۲۴ تا ۱۹۳۹، در اثر سختگیریهای دولت ترکیه یک سلسله شورشهایی درمیان کردها علیه دولت مرکزی ترکیه به وقوع پیوست. شورش شیخ سعید پیران، قیام آرارات و قیام درسیم از مهمترین شورشهای این دوره هستند. دولت مرکزی ترکیه با واکنشهای سخت و خشن، کلیه شورشهای صورت گرفته را سرکوب کرد.[۱۴]
مهمترین حرکتی که در کردستان ترکیه بوقوع پیوست، تشکیل جمهوری آرارات در سال ۱۹۲۷ در کردستان ترکیه بود. جمهوری آرارات توسط روشنفکران کرد و خاندان بدرخانیان برپا گشته بود که توسط حکومت ترکیه سرکوب گردید.[۱۵]
در بین سالهای ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۸ ارتش ترکیه به رهبری آتاترک ۶۵٬۰۰۰ تا ۷۰٬۰۰۰ از کردهای علوی ساکن استان درسیم(استان تونجایلی امروزی) را قتلعام کردند.[۱۶]
فرهنگ و مردم
بیشتر کردهای ترکیه به گویش کرمانجی که از گویشهای شمالی زبان کردیست سخن میگویند هرچند زازاها به زبان زازاکی صحبت میکنند اما از نظر فرهنگی و تاریخی بسیار به کرمانجها نزدیکند. در کل کردهای ترکیه اشتراکات فراوانی با سایر کردها در کشورهای دیگر دارند و در طول تاریخ و بویژه پیش از مرزبندیهای معاصر، همواره با سایر کردها پیوند داشتهاند.
شرکت رادیو تلویزیون دولتی ترکیه کانالی به نام ترت ۶ را که بصورت ۲۴ ساعته به زبان کردی پخش میکند راه اندازی کردهاست.[۱۷][۱۸]
نلسون ماندلا، قهرمان مبارزه با نژادپرستی، در سال ۱۹۹۲ بدلیل ظلم و ستم بر کردها در ترکیه، از پذیرش "جایزه صلح آتاتورک" سرباز زد.[۱۹][۲۰][۲۱]
سیاست
در دوران نخست وزیری اردوغان وضعیت حقوق کردها در ترکیه بهبود یافتهاست.[۲۲] در انتخابات مجلس ملی ترکیه (۲۰۱۱) حزب عدالت و توسعه توانست که قریب به نیمی از آرای شرکت کنندگان در انتخابات را کسب کند و جبهه رنج، دمکراسی و آزادی نیز که احزاب کردی BDP و PAR - HAK و KADEP از آن حمایت بعمل آورده بودند با شعار «برای جمهوری دمکراتیک، برای خودمختاری دمکراتیک» در انتخاب با نامزدهای مستقل شرکت کرده بود.[۲۳]
اقتصاد
بدلیل سیاستهای دولت ترکیه، مناطق کردنشین این کشور همواره جزو فقیرترین و توسعه نیافتهترین مناطق این کشور بودهاند و نرخ بیکاری جوانان در این منطقه بسیار بیشتر از دیگر نقاط کشور است. تهیدستی، بیکاری، محرومیت، سرکوب و خفقان در نواحی جنوب شرقی و شرق ترکیه در طی سده اخیر، موجب پدید آمدن جریانی به نام پکک در دهه ۱۹۷۰ شده است.[نیازمند منبع]
کردستیزی در ترکیه
بنیاد حقوق بشر دیاربکر (İHD) اعلام کرده که در سالیان 1993 تا 1997 بیش از پنج هزار نفر از شهروندان عادی کُرد در ترکیه توسط واحد اطلاعات و ضدترور ژاندارمری (JITEM) کشته شده اند و اجساد اغلب این قربانیان کشف نشده است.[۲۴]
در تلاشی برای انکار هویت کردها دولت ترکیه تا سال ۱۹۹۱ کردها را جزو ترکهای کوهستانی رده بندی میکرد.[۲۵][۲۶]
به گفته کمیته حمایت از روزنامه نگاران، ۷۰ درصد از روزنامه نگارانی که در ترکیه زندانی میشوند، کرد هستند.[۲۷]
پس از وقوع زمینلرزه وان در مناطق کردنشین ترکیه، برخی از رسانهها و سایتهای اجتماعی در ترکیه از وقوع این حادثه برای کردها اظهار رضایت کردند.[۲۸] همچنین دولت ترکیه در طی بروز این حادثه، بارها از کمکرسانی به حادثهدیدگان (که بیشترشان کرد بودند) جلوگیری کرده و دست به سرکوب معترضان با گاز اشکآور زد.[۲۹][۳۰]
استانها
سرزمینهای کردنشین در ترکیه در تقسیمات کشوری ترکیه در گذشته ۱۱ استان (به ترکی: ایل) بودند.[۳۱] و بعدتر بر اثر تقسیمات کشوری مجدد، همان سرزمینها را این بار به ۱۷ استان تقسیم کردند.[۳۲] و دیرتر در آغاز دهه ۹۰ براثر تقسیمات کشوری جدیدتر، همان سرزمینها را این بار به ۲۱ استان تقسیم کردند.[۳۳]
کشور ترکیه دارای ۸۱ استان است که برپایه دانشنامه اسلام، سرزمین تاریخی و باستانی کردها ۱۷ استان (بعلاوه ۴ استان تازه تاسیس که در کل میشود ۲۱ استان) از آنها را در برمیگیرد:[۳۴]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ نبرد بیپایان، مبارزه ترکیه با کردها؛ مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
- ↑ مؤسسه آمار ترک استات (براورد ۲۰۱۲)
- ↑ cia worldfact book
- ↑ Juvenile Nonfiction, “ The Handbook of Middle East ”, Publisher: ۲۱st Century, 2002. pg ۱۴۴:”About 20 percent of Turkey ’s population is Kurdish. ”
- ↑ Sandra Mackey , “The reckoning: Iraq and the legacy of Saddam”, W.W. Norton and Company, 2002. Excerpt from pg ۳۵۰: “As much as ۲۵٪ of Turkey is Kurdish. ”
- ↑ “Beverley Milton-Edwards, “Contemporary politics in the Middle East” Polity, 2006. pg ۲۳۱: “They form a population in all four states, making 23 percent in Turkey, 23 percent in Iraq, 10 percent in Iran and 8 percent in Syria (Mcdowell, 2003, p ۳-۴). ”
- ↑ Chapter 6 - Terrorist Organizations
- ↑ People's Daily Online - NATO chief declares PKK terrorist group
- ↑ People's Daily Online - NATO chief declares PKK terrorist group
- ↑ http://www.csr.ir/departments.aspx?lng=fa&abtid=06&depid=44&semid=1219
- ↑ http://kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=18296#Title=%0A%09%09%09%09%09%09%09%09%DA%A9%D9%8F%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87%20%D9%88%20%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA%20%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%D8%B4%20%DA%86%D9%86%D8%AF%20%D8%B5%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%0A%09%09%09%09%09%09%09
- ↑ http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=35476#Title=%0A%09%09%09%09%09%09%09%09کُردهای اردوغان،کُردهای اوجالان/ محمدعلی دستمالی%0A%09%09%09%09%09%09%09
- ↑ http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=46145#Title=%0A%09%09%09%09%09%09%09%09استانبول، تنها پایتخت کردستان ترکیه است%0A%09%09%09%09%09%09%09
- ↑ نبرد بیپایان، مبارزه ترکیه با کردها؛ مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
- ↑ akhbare-rooz (iranian political Bulletin)
- ↑ Martin van Bruinessen, Genocide in Kurdistan? The suppression of the Dersim rebellion in Turkey (۱۹۳۷-۳۸) and the chemical war against the Iraqi Kurds (۱۹۸۸) (به انگلیسی), University of Pennsylvania, p. in: George J. Andreopoulos (ed), Conceptual and historical dimensions of genocide
- ↑ همشهری آنلاین
- ↑ Turkey's Kurdish TV channel opens to mixed reviews | Reuters
- ↑ Statement on the Ataturk Award given to Nelson Mandela؛ AFRICAN NATIONAL CONGRESS
- ↑ Turkish newspapers criticise of ANC leader Nelson Mandela for refusing to accept Turkey's peace award؛ South African History Online
- ↑ Double Standard: The Turkish State And Racist Violence
- ↑ Turkey and Europe: The blackballers' club | The Economist
- ↑ English:: «Democratic Autonomy» Model Takes Shape - Bianet
- ↑ کشف گور دستهجمعی 20 نفره در دیاربکر ترکیه؛ خبرگزاری بین المللی کردپرس
- ↑ Turkey - Linguistic and Ethnic Groups - U.S. Library of Congress
- ↑ Bartkus, Viva Ona, The Dynamic of Secession, (Cambridge University Press, 1999), 90-91.
- ↑ ترکیه به 'سرکوب' آزادی مطبوعات متهم شد بیبیسی، 01 آبان 1391
- ↑ رادیو زمانه
- ↑ محمولههای عجیب در کمکهای ارسالی ترکها به زلزله زدگان
- ↑ اهمال دولت ترکیه در امداد رسانی
- ↑ Turkey - Kurds
- ↑ The Encyclopaedia of Islam describes Turkish Kurdistan as covering at least 17 provinces of Turkey: Erzincan, Erzurum, Kars, Malatya, Tunceli, Elazığ, Bingöl, Muş, Ağrı, Adıyaman, Diyarbakır, Siirt, Bitlis, Van, Şanlıurfa aka Urfa, Mardin and Hakkâri, stressing at the same time that «the imprecise limits of the frontiers of Kurdistan hardly allow an exact appreciation of the area.» Since 1987, four new provinces - Şırnak, Batman, Iğdır and Ardahan - have been created inside the Turkish administrative system out of the territory of some of these provinces.
- ↑ The Encyclopaedia of Islam describes Turkish Kurdistan as covering at least 17 provinces of Turkey: Erzincan, Erzurum, Kars, Malatya, Tunceli, Elazığ, Bingöl, Muş, Ağrı, Adıyaman, Diyarbakır, Siirt, Bitlis, Van, Şanlıurfa aka Urfa, Mardin and Hakkâri, stressing at the same time that «the imprecise limits of the frontiers of Kurdistan hardly allow an exact appreciation of the area.» Since 1987, four new provinces - Şırnak, Batman, Iğdır and Ardahan - have been created inside the Turkish administrative system out of the territory of some of these provinces.
- ↑ دانشنامه اسلام
- «۳۰۰ قتل ناموسی در ترکیه». شهرزادنیوز. ۱۳۸۷-۱۰-۰۳. دریافتشده در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۸.
- cia worldfact book
- Turkish Kurdistan بازدید در ۲۷ دسامبر ۲۰۰۸