علی محمد زهما
 | این مقاله دارای چندین مشکل است. خواهشمندیم به بهبود آن کمک کنید یا در مورد این مشکلات در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. (دربارهٔ چگونگی و زمان مناسب برداشتن این برچسبها بیشتر بدانید)
هیچ مشکلی مشخص نشدهاست. لطفاً مشکلات مقاله را مشخص کنید و در غیر این صورت، این الگو را از صفحه بردارید. |
علی محمد زهما | |
|---|---|
| زاده | ۱۳۰۶خورشیدی (۱٩٢٨میلادی) قندهار، افغانستان |
| درگذشته | ۲۴ سرطان/تیر ۱۳۹۷خورشیدی (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸میلادی) ویانا، اتریش |
| پیشه | نویسنده، مترجم، استاد دانشگاه |
| دانشگاه | دانشگاه کابل |
علی محمد زهما نویسنده، مترجم و استاد سابق دانشگاه کابل بود.
تولد و مرگ[ویرایش]
علی محمد زهما در ۱۳۰۶خورشیدی (۱٩٢٨میلادی) در قندهار زاده شد. خانواده او از آوارگان هزاره بود که پس از تهاجم عبدالرحمن به هزارستان (۱۲۶۹خورشیدی/۱۸۹۰میلادی)، از ارزگان به قندهار تبعید شده بودند.[۱] زهما در سال ۱۳۶۴خورشیدی/۱۹۸۵میلادی، از طریق بوداپست، پایتخت هنگری/مجارستان به شهر ویانا، پایتخت اتریش رفت و تا زمان مرگش در ۲۴ سرطان/تیر ۱۳۹۷خورشیدی (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۸میلادی) در این شهر مقیم بود.[۲]
تحصیلات[ویرایش]
زهما دوره ابتدایی را در قندهار و دوره ثانوی (متوسطه) را در لیسه حبیبیه شهر کابل به پایان رساند. او تحصیل را در دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل ادامه داد.[۳] پس از فارغ التحصیلی، زهما در وزارت معارف افغانستان استخدام شد. او در ۱۳۳۴خورشیدی/۱۹۵۵میلادی، با بورسیه این وزارت، به لندن رفت.
فعالیت علمی[ویرایش]
زهما در سال ۱۳۵۱خورشیدی/۱۹۷۲میلادی، از لندن برگشته، در دانشکده ادبیات و زبان فارسی دانشگاه کابل به عنوان استاد تاریخ و ادبیات فارسی، پذیرفته شده، و به تدریس پرداخت.[۴] زهما از سال ۱۳۵۱خورشیدی/۱۹۷۲میلادی تا ۱۳۵۳خورشیدی/۱۹۷۴میلادی، برای تدریس زبان و ادبیات فارسی، عازم دانشگاه پیکنگ/پکن شد.[۵] او در سال ۱۳۵۸خورشیدی/۱۹۷۹میلادی، به عضویت آکادمی علوم افغانستان درآمد و پس از یکماه و نیم انجام وظیفه، با کودتای کمونیستها، به زندان رفت.[۶] زهما بعد از رهایی از زندان، از نیمه ۱۳۵۹خورشیدی/۱۹۸۰میلادی، تا ۱۳۶۴خورشیدی/۱۹۸۵میلادی، در عنوان مشاور آکادمی علوم افغانستان خدمت کرد.[۷]
واصف باختری و اکرم عثمان از چهره های ادبیات فارسی افغانستان، شاگردان وی بودند.[۸]
فعالیت سیاسی[ویرایش]
علی محمد زهما، از نخستین فعالان حزب دموکراتیک خلق افغانستان بود، که بعداً بنا به دلایلی از این حزب کناره گرفت.[۹] زهما بعد از کودتای محمدداوود خان، در سال ۱۳۵۲خورشیدی/۱۹۷۳میلادی، از تدریس در فاکولته/دانشکده ادبیات محروم شد. او پس از کودتای کمونیستها در ۱۳۵۷خورشیدی/۱۹۷۸میلادی، به دستور نور محمدترکی به زندان پلچرخی منتقل و شکنجه شد.[۱۰]
آثار[ویرایش]
- مقالات اجتماعی، کابل، دانشکده زبان و ادبیات
- فردریک دانکاف، کارل لوتوس بکر، «سرگذشت تمدن»، ترجمه: علی محمد زهما، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۰خورشیدی.
- زهما، علی‌محمد، طنین (مجموعه شعر)، ویانا (وین)، انتشارات هولس هاوزن، ۲۰۰۵میلادی.
- لودویک، دبلیو، آدمک، «تاریخ روابط سیاسی افغانستان از زمان امیر عبدالرحمن تا استقلال»، ترجمه: علی محمد زهما، کابل، افغان کتاب، ۱۳۴۹خورشیدی.
- علی محمد زهما، محمدعلی کهزاد، علی احمد نعیمی، محمدابراهیم خان صفا، میرغلام محمدخان غبار، «تاریخ ادبیات افغانستان»، کابل، کتاب خانه رشیدیه، ۱۳۸۳خورشیدی.
- واسیلی بارتولد، «تاریخ سیاسی و اجتماعی آسیای مرکزی تا قرن ۱۲میلادی»، ترجمه: علی محمد زهما، کابل، چاپ پوهنی، ۱۳۴۴خورشیدی.
پانویس[ویرایش]
- ↑ ««شاخهٔ ارغوان شکست»». www.bamyannews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۴.
- ↑ علی محمد زهما درگذشت، نمونه کامل یک هزاره آواره+زندگینامه مختصر
- ↑ «علی‌محمد زهما» استاد سابق دانشگاه کابل در شهر وین درگذشت
- ↑ Karimi، Ebrahim. «علی محمد زهما درگذشت، نمونه کامل یک هزاره آواره+زندگینامه مختصر | خبرگزاری شیعیان افغانستان | Afghanistan - Shia News Agency». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۴.
- ↑ ««شاخهٔ ارغوان شکست»». www.bamyannews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۴.
- ↑ «شاخهٔ ارغوان شکست»
- ↑ ««شاخهٔ ارغوان شکست»». www.bamyannews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۴.
- ↑ «علی محمد زهما، قدیمی ترین مترجم افغانستان درگذشت». euronews. ۲۰۱۸-۰۷-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۴.
- ↑ Karimi، Ebrahim. «علی محمد زهما درگذشت، نمونه کامل یک هزاره آواره+زندگینامه مختصر | خبرگزاری شیعیان افغانستان | Afghanistan - Shia News Agency». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۴.
- ↑ ««شاخهٔ ارغوان شکست»». www.bamyannews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۴.