ویکی‌پدیا:گزیدن مقاله‌های خوب/فرورتیش

فرورتیش

پیشاخوبیدگی فرورتیش

ویرایش ورودی‌ها
اندازهٔ مقاله	۴۴٬۷۳۸
آیا مقاله ترجمه از ویکی‌های دیگر است؟	خیر
منبع‌دارکردن همهٔ مطالب
جایگزینی منابع نامعتبر (به‌خصوص منابع ویکیایی) با منابع معتبر
بررسی تک‌تک منابع ارجاع‌داده‌شده
استانداردسازی منابع با الگوهای یادکرد
افزودن الگو(ها)ی جعبهٔ اطلاعات
افزودن الگو(ها)ی جعبهٔ گشتن
افزودن رده و میان‌ویکی مناسب
افزودن تصاویر مناسب
پیوند به محتوا(ها)ی مرتبط در پروژه‌های خواهر
پیوند پایدار منابع برخط (کد)	به‌زودی انجام می‌شود
هنوز ناظر وپ:گمخ صحت ورودی‌ها را تأیید نکرده‌است.

 فرورتیش (ویرایش | تاریخچه) • بحث • پی‌گیری

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.
با تشکر از نگارندگان جناب چالاک و جناب درفش کاویانی Roozitaa (بحث) ‏۳۱ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۰:۰۴ (UTC)

نامزدکننده: Calak (بحث • مشارکت‌ها) و درفش کاویانی (بحث • مشارکت‌ها) ‏۲۳ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۲۱:۲۴ (UTC)

در ادامهٔ بهبود نوشتارهای مرتبط با شاهان ماد، مقالهٔ فرورتیش که حاصل کار مشترک بنده و جناب چالاک است، به این بخش معرفی می‌شود. امیدوارم با ارائهٔ نظرات مفیدتان، مقاله بهبود هم یابد. درفش کاویانی (بحث) ‏۲۳ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۲۱:۲۴ (UTC)

از مقاله قبلی مسئله‌ای حل نشده باقی که روشن شدن آن بکار مقاله‌های دیگر شاهان ایران نیز می‌آید. محل تولد دیاکو مشخص نیست اما در مقاله دیاکو آمده‌است که «پس از به‌پادشاهی رسیدن، اولین اقدام دیاکو گماشتن نگهبانانی برای خود و نیز ساخت پایتخت بود. شهری که دیاکو برای این منظور برگزید در زبان فارسی باستان هگمتانه و به زیان یونانی «اکباتان» خوانده می‌شد که همدان امروزی دانسته می‌شود.» همچنین آمده است که «بنا بر گفته هرودوت، دیاکو برای ۵۳ سال پادشاهی کرد.» از مطالب مقاله چنین برمی‌آید که دیاکو به غیر از دوران تبعید بیشتر عمر خود را ساکن پایتخت بوده‌است، اما با وجود این جناب چالاک فرمودند که دیاکو اهل همدان نیست. این سوال مطرح است که دیاکو، فرورتیش و دیگر پادشاهان ماد، پارس و غیره اهل پایتخت به شمار می‌آیند یا خیر؟Roozitaa (بحث) ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۶:۲۱ (UTC)

درود. سرکار رزیتا سؤال شما بی‌جواب است. ما در مورد هیچ از یک از شاهان ماد به درستی نمی‌دانیم اهل کدام شهر هستند. من هم نگفتم دیاکو اهل همدان نیست گفتم هیچ منبعی دال بر این‌که بدانیم وی اهل همدان بوده است وجود ندارد. این‌که وی همدان را برای پایتختی برگزیده باشد دلیل نمی‌شود وی را همدانی بدانیم. در مورد فرورتیش هم همین‌طور، هیچ اطلاعی در مورد وی هم در دسترس نیست. فقط چون فرزند دیاکو بوده و وی هم به آشور تبعید شده، لذا وی هم باید در آشور بزرگ شده باشد که این هم فقط در حد یک حدس است. خلاصه کنم این‌که شاهان ماد اهل کجا بوده‌اند در هیچ منبعی نیامده و این هم طبیعی است چرا که منابعی که از مادها به ما رسیده بسیار ناچیز است.--چالاک^Баҳс ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۰:۰۷ (UTC)

در منابع صریحاً مانند اکثر پادشاهان ایران مانند کوروش بزرگ و داریوش و غیره ذکر نشده که این پادشاه از اهالی کدام شهر یا استان کنونی ایران به شمار می‌آید اما این اطلاعات در مقاله داده شده‌است: مجتمع پادشاهی و قصر پادشاهی دیاکو در همدان بود. دیاکو ۵۳ سال پادشاهی کرد و چندسالی از این دوران را در اسارت سارگون دوم گذراند. به نظر شما شخصی که در حدود ۵۰ سال در شهری ساکن باشد از اهالی آن شهر به شمار می‌رود یا خیر.Roozitaa (بحث) ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۰:۴۹ (UTC)

سرکار رزیتا این‌که هرودوت گفته وی هگمتانه را ساخته و آن‌را پایتخت قرار داده‌است هم از نظر برخی مورخان زیر سؤال است و ما در متن مقاله هم آن‌را آوردیم و حال شما می‌گویید از چیزی که درستی‌اش برای ما محرز نیست چیز دیگری را نتیجه بگیریم و بگوییم وی اهل همدان است؟ من نمی‌توانم چنین استدلال کنم.--چالاک^Баҳс ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۰۹ (UTC)

جسارت است، ولی فکر نکنم جای این بحث در اینجا باشد. درفش کاویانی (بحث) ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۳۳ (UTC)

نام فرورتیش در الگو:افراد سرشناس استان همدان قرار دارد در نتیجه بحث در مورد این موضوع به این مقاله نیز مربوط است. با مقایسه فرضیه‌ها به نظر می‌رسید که یکسان دانستن هگمتانه با همدان امروزی هر چند که مورد چالش است اما فرضیه برتر و قوی‌ای است و آوردن نام پادشاهان ماد در این الگو اشتباه نیست اما استدلال جناب چالاک در مورد محرز نبودن این موضوع صحیح است و بهتر است نام این پادشاهان از الگوی مربوط به اهالی همدان حذف شوند.Roozitaa (بحث) ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۴۱ (UTC)

حذفشان کردم.--چالاک^Баҳс ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۵۶ (UTC)

این هم یک نقل قول از دیاکونوف برای اثبات بیش‌تر:

«محل پادشاهی دیوک بر ما مجهول است ولی چون از طرف ماننا حکومت داشت حدس زده می‌شود که قلمرو وی با سرزمین ماننا مجاور ... بوده. معلوم نیست که آیا اکباتانا (همدان) در زمان دیوک مرکز پادشاهی بوده است یا نه.»--چالاک^Баҳс ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۲۲:۳۷ (UTC)

--چالاک^Баҳс ‏۲۶ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۲۲:۳۷ (UTC)

درود،

• بهتر است هرچه زودتر درگاه:ماد ساخته‌شود.
• می‌توانید درگاه:ایران را به بخش جستارهای وابسته بیافزایید.
• در الگو:تبارنامه فرورتیش، بهتر است پس از هووخشتره، ایشتوویگو را نیز بیافزایید.
• الگوی جانشینی و پادشاه پسین او بهتر است در بخش «جانشین» قرارداشته‌باشد و از بخش «پیوند به بیرون» خارج‌شود. این الگو به بخش «جانشین» ربط‌دارد.
• بهتر است همه‌ی بخش‌های «جنگ با پارس»، «جنگ با آشور»، «تأسیس پادشاهی مستقل»، «حملهٔ مجدد به آشور و مرگ» زیر بخش «دوران حکومت» باشند.
• نگاره‌ای از مرزهای شاهنشاهی ماد در زمان فرورتیش در دست‌ندارید؟

دوستدار شما -- Armanjafari ^{☺گفتگو} ‏۲۷ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۷:۳۱ (UTC)

درود:

1. درگاه ماد را که جناب درفش دارند زحمتش را می‌کشند.
2. اگر درگاه ایران را قرار دهیم، فردا برای هووخشتره باید درگاه عراق را هم قرار دهیم؟ ایران به چه معنی؟
3. تبارنامه هم قرار نیست تبارنامهٔ هووخشتره باشد، ایشتوویگو مربوط به هووخشتره است.
4. آن الگو هم ابتدا در آن بخش قرار داشت . ما آن را به بخش «پیوند به بیرون» نبردیم بلکه آن را کنار سایر الگوها قرار دادیم و در سایر ویکی‌های بزرگ هم به همین شکل است.
5. اگر همهٔ آن بخش‌هایی که گفتید به بخش «دوران حکومت» انتقال یابد که برای مقاله بخشی نمی‌ماند. منظور از بخش «دوران حکومت»، زمان حکومت وی است.
6. اگر مقاله را به خوبی خوانده باشید گفته که تعیین مرزهای ماد در زمان فرورتیش ممکن نیست تا نگاره‌ای از آن وجود داشته باشد.

با سپاس.--چالاک^Баҳс ‏۲۷ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۹:۱۱ (UTC)

در مورد قسمت دوم از سری شاهان ماد چند نکتهٔ زیر به نظرم رسید:

1. نمی دانم بکار بردن این خطر تیره بجای چیست، آیا بکار بردن آن از نظر دستوری صحیح است؟ دست‌نشاندهٔ خودشان است — مانند سایر پیشوایان،
2. با جلب یاری خداوند پیشین‌ده دو ایالت مجاور؛ تبدیل شود به جلب یاری خداوندان پیشین.
3. در دیباچه آمده‌است، «از آن تاریخ به بعد فرورتیش توانست مهم‌ترین نواحی ماد را از زیر یوغ آشور نجات دهد و در سه ایالت بیت کاری، مادای و ساپاردا دولت واحدی تأسیس کند و پادشاهی مستقل ماد را برپاکند.» مشخص نیست که این سه ایالت که بدون پیوند آمده‌اند، کجا هستند.
4. «در متنی از زبان داریوش بزرگ در سنگ‌نبشتهٔ بیستون در توصیف انقلابی‌ای مادی چنین آمده است: «مردی مادی به نام فرورتیش در ماد شورش کرد. او به مردم چنین گفت: من خْشَثریتَه از خاندان هووخشتره هستم.» و از آن‌جا می‌توان نتیجه گرفت نام خشثریتَه نام سلطنتی و متداولی بوده و نام فرورتیش نبایست در خاندان دیوکیان رایج بوده‌باشد و احتمالاً هرودت در مورد نام فرورتیش مرتکب اشتباه شده‌است.» مفهوم این پاراگراف روشن نیست. در توصیف انقلابی‌ای یعنی چه؟ خاندان دیوکیان که بدون پیوند آمده چه خاندانی است؟ چطور نتیجه گرفته شده که هرودوت اشتباه کرده، متوجه نشدم.
5. در «فرمانروای کار-کشی» بهتر‌است تحقیق شود که به زبان امروزی کار-کشی به کجا اشاره دارد.
6. «منابعی از ثبت اشتباه نام فرورتیش توسط هرودت در دست است که نام وی را به احتمال زیاد همان خشثریتَه می‌دانند و از همین روی می‌توان نتیجه گرفت نام پدر دیاکو و پدربزرگ فرورتیش هم نمی‌توانسته فرورتیش بوده باشد.» را متوجه نشدم یعنی نام این شاه فرورتیش نیست و در اصل خشثریتَه توسط هروودت اشتباه ثبت شده است؟
7. در این پاراگراف «امر محاصرهٔ قلعه‌ها و دژها هم‌چنان ادامه داشت و دژهای دیگری به نام‌های کاربیتو، دژ دیگری که نامش معلوم نیست، دژ سو، دژ خارخاریان در مرز عیلام به محاصرهٔ فرورتیش و متحدانش درآمد. قیام‌کنندگان به درهٔ دیاله رسیدند و فرورتیش آخرین گردنه‌های منتهی به جلگهٔ میان‌رودان را هم مورد تهدید قرار داده‌بود و آشور تمام سرزمین ماد به جز زاموآ و پارسوآ را از دست داد.» به علت اینکه نام محل‌های جغرافیایی بدون پیوند و بدون توضیح آمده، چندان این اطلاعات سودمند به نظر نمی‌آیند.
8. در مقاله آمده‌است که «معلوم نیست در آن زمان دولت الیپی جزو ماد بوده باشد تا حدود شرقی پادشاهی دانسته شود.» اما در خود مقاله الیپی آمده است که ماد در قسمت شمال شرقی الیپی قرار داشته‌است.Roozitaa (بحث) ‏۲۷ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۲۶ (UTC)

درود

1. من هم منظور شما را نمی‌فهمم و این که می‌گویید آیا بکار بردن آن از نظر دستوری صحیح است؟ جملهٔ مورد نظر از نظر دستوری جملهٔ معترضه نام دارد بدین صورت که می‌توان عبارت داخل خط تیره را حذف کرد به طوری که معنای جمله عوض نشود.
2. تصحیح شد.
3. اطلاعات دربارهٔ این ایالت‌ها اندک است ولی به هر حال بیت کاری و ساپاردا را ساختم و مادای را هم که از قبل بود پیوند دادم.
4. توضیحات بیش‌تر آورده شد و چنان‌چه هنوز کافی نیست لطفاً اطلاع دهید. خاندان دیوکیان هم همان خاندان و خانوادهٔ دیاکو است و چیز جدیدی نیست که پیوند داشته باشد. دیوک صورت دیگری از واژهٔ دیاکو است. آن را هم تصحیح کردم.
5. کار-کشی هم که همان‌طور که در متن گفته شد مرکز ایالت بیت کاری بوده و اطلاعات بیش‌تری از آن در دسترس نیست. ایالت بیت کاری را هم که ساختم به همان مقاله رجوع کنند.
6. در مورد دژ سو توضیحات داده شد و برای دژ خارخاریان هم که گفته شده در مرز عیلام است و من توضیحات دیگری هم افزودم و برای آن مقالهٔ خارخار را هم ساختم. برای دژ کیشه‌سو هم مقالهٔ کیشه‌سو را نوشتم. نام محل‌های جغرافیایی هم قبلاً مقاله‌شان نوشته شده بود و من آن‌ها را هم پیوند دادم. (دیاله، میان‌رودان، زاموآ و پارسوآ)
7. توضیحات لازم را افزودم. بله درست است ماد در قسمت شمال شرقی الیپی قرار داشته‌است، منظور آن است که آیا آن زمان الیپی مستقل بوده یا جزو ماد؟ چون جواب این سؤال را نمی‌دانیم پس نمی‌توانیم مرز شرقی ماد را در آن دوران ترسیم کنیم.

با سپاس.--چالاک^Баҳс ‏۲۷ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۲۰:۵۰ (UTC)

1. در کدام کتاب دستور آمده است که بعد از جملهٔ معترضه خط تیره — لازم است؟ تا بحال به چنین مطلبی برنخورده‌ام.
2. برای فهم بیشتر موضوع‌ها و از بین بردن لزوم رجوع به پیوندها گاهی اوقات آوردن اطلاعات در درون پرانتز در کنار عبارات ناآشنا روش خوبی است.
3. در پاراگراف زیر بهتر است مشخص شود که این فرورتیش دوم در زمان داریوش و بر علیه او قیام کرده‌است. همچنین بهتر است مقاله فرورتیش شورشی نیز ساخته شود چون در حال حاضر با کلیک کردن بر روی مورد دوم همین مقاله دیده می‌شود.
4. برخی از جملات و چنین نتیجه‌گیری‌ای در اصل منبع دیده نمی‌شود. «در متنی از زبان داریوش بزرگ در سنگ‌نبشتهٔ بیستون چنین آمده است: «مردی مادی به نام فرورتیش در ماد شورش کرد. او به مردم چنین گفت: من خْشَثریتَه از خاندان هووخشتره هستم.» از این متن درمی‌یابیم فردی به نام فرورتیش برای جلب یاری مادها خود را از بازماندگان هووخشتره می‌خواند و به جای نام اصلی‌اش فرورتیش، نام خْشَثریتَه را بر خود گذاشته‌است. از آن‌جا می‌توان نتیجه گرفت نام فرورتیش نمی‌بایست در خاندان دیاکو رایج بوده‌باشد ولی نام خشثریتَه وجود داشته و نام سلطنتی و متداولی بوده‌است و احتمالاً هرودت در مورد نام فرورتیش مرتکب اشتباه شده‌است».

Another Phraortes was a usurper who reigned for a short time in Media during a rebellion against the Achaemenian king Darius I in 522 bc. Darius’ rock inscription at Bīsitūn relates that “a man of the name of Fravartish [i.e., Phraortes], a Mede, rebelled in Media and spoke to the people thus ‘I am Khshathrita, of the family of Uvakhshtra [Cyaxares].’ ” After a short reign this king was defeated and executed at Ecbatana, the Median capital. The deception of the usurper Phraortes may have led to Herodotus’ mistake about the name of the earlier king.

1. به نظر متضاد می‌رسد که هم ماد در قسمت شمال شرقی الیپی واقع باشد و هم اگر الیپی جزو ماد شمرده شود الیپی با مرکزیت کرمانشاه مرز شرقی ماد باشد.Roozitaa (بحث) ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۰:۰۲ (UTC)

1. برای توضیحات بیش‌تر در مورد جملهٔ معترضه و آن خط تیره (—) به کتاب‌های دستور زبان و شیوه‌نامهٔ فارسی مراجعه کنید چرا که توضیح آن از حوصلهٔ این بحث خارج است. این را هم بخوانید (مخصوصاً بخش تمام‌خط)، می‌تواند مفید باشد.
2. هر جا که می‌دانید عبارتی ناآشناست و یا توضیحی لازم است بگویید تا در پرانتز بیاوریم.
3. من آن توضیح را در مقاله وارد کردم و آن فرورتیش را هم به زودی می‌سازم ولی ما مقاله را برای خوبیدگی نامزد کرده‌ایم و نه برگزیدگی و ساخت این همه مقاله چیزی بود که باید در برگزیدگی مطرح می‌شد. به هر روی اشکالی ندارد چون بعد ار خوبیدگی نوبت برگزیدگی است و برای برگزیدگی هم این‌طوری کار زیادی نمانده برای انجام دادن.
4. آن نتیجه‌گیری هم حق با شما بود ارجاعش در تاریخ ماد بود که فراموش کرده بودم بیاورم آن را هم آوردم.
5. به متن منبع که نگاه کردم توضیحاتش گنگ بود و در آخر دریافتم که منظورش این است که مرز شرقی الیپی بر ما مشخص نیست و نه مرز ماد! در هر روی آن‌چه مهم است و راجع به ماد است آن است که نمی‌دانیم الیپی جزو ماد بوده یا نه به همین خاظر جملهٔ بعدی را حذف کردم چرا که هم چیزی در مورد ماد دست نمی‌داد، هم این‌که موجب سردرگمی شده بود.

با سپاس.--چالاک^Баҳс ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۰:۲۱ (UTC)

• چالاک گرامی، من به دستور فارسی و روش نگارش و ریزه‌کاری‌های آن خیلی علاقه دارم. برای مثال آوردن با سپاس .... در شروع یک مکالمهٔ نوشتاری به نظر من احتمالاً حاکی از امتنان قلبی نویسنده از امری است و آمدن با سپاس. در میانهٔ یک گفتگو معنای متفاوتی ممکن است داشته باشد:) در ادامه سوال من این بود که لطفاً اگر اطلاع دارید ذکر کنید در کدام کتاب دستور آمده‌است که بعد از جملهٔ معترضه خط تیره — لازم است؟ کتاب دستور زبان فارسی ۱ نوشته دکتر حسن احمدی گیوی و دکتر حسن انوری در دسترس است. تمامی جمله‌های معترضه مثال «مانند مزدکیان، برخلاف آنچه معروف شده، زندگی زاهدانه‌ای داشتند.» با ویرگول بهم متصل شده‌اند و اثری از خط تیره نیست. شاید استفاده از خط تیره از مصوبه‌های جدید فرهنگستان زبان و ادب فارسی باشد یا از قبل بوده. بهر حال کنجکاو هستم که این خط تیره از کجا آمده‌است و آمدنش بهر چه بود.Roozitaa (بحث) ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۱۰ (UTC)

زریتای گرامی غرض من از آوردن با سپاس در پایان جمله تنها خالی نبودن عریضه و تشکر از نظرات شما بود چرا که چنان‌چه پیش‌تر هم گفته بودم از همهٔ نظرات استقبال می‌کنم. به هر روی من خودم که می‌دانم منظورم چه بوده شما هم یک خرده فحن ;). باری، من تاکنون جملهٔ معترضه را با ویرگول ندیده‌ام و در تمام کتاب‌های ادبیات دوران تحصیلی هم جملهٔ معترضه را با خط تیره دیده‌ام. در لغت‌نامهٔ دهخدا هم در توضیح جملهٔ معترضه مثالی آورده شده که آن هم با خط تیره است. (دی بامداد عید — که بر صدر روزگار هر روز عید باد به تأیید کردگار — بر عادت از وثاق به صحرا برون شدیم با یک دو آشنا هم از ابنای روزگار.)

--چالاک^Баҳс ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۴:۰۶ (UTC)

فرورتیش دوم هم ساخته شد.--چالاک^Баҳс ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۲۰:۵۰ (UTC)