اف-۸۴ تاندرجت
اف-۸۴ تاندرجت | |
---|---|
اف-۸۴. جی تاندرجت تیم آکروجت تاج طلایی | |
کاربری | شکاری-بمبافکن |
تولیدکننده | شرکت هوانوردی ریپابلیک |
نخستین پرواز | ۲۸ فوریه ۱۹۴۶ |
معرفیشده در | نوامبر ۱۹۴۷ |
کاربر اصلی | نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا |
تعداد ساختهشده | ۷٬۵۲۴ |
هزینه هر فروند | ۲۳۷٬۲۴۷دلار (آف-۸۴ جی) ۷۶۹٬۳۳۰ دلار (اف-۸۴ اف) |
گونهها | ریپابلیک اف-۸۴اف تاندراستریک تاندراسکریچ ایکساف-۸۴اچ Republic XF-91 Thunderceptor |
اف-۸۴ تاندرجت ساخت شرکت هوانوردی ریپابلیک یک جنگنده-بمبافکن با موتور توربوجت بود. ابتدادر سال ۱۹۴۴، به عنوان جنگنده روز به نیروهای هوایی ارتش ایالات متحده آمریکا(USAAF) پیشنهاد گردید. اف-۸۴ اولین پرواز خود را در سال ۱۹۴۶ انجام داده، اگرچه تاندرجت در سال ۱۹۴۷ وارد خدمت شد، اما آنقدر گرفتار مشکلات ساختاری و موتوری بود که در بررسی نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۱۹۴۸ اعلام شد که قادر به اجرای هیچیک از جنبههای مأموریت مورد نظر خود نیست و نیروی هوایی آمریکا حتی به فکر لغو برنامه تاندرجت بود. این هواپیما تا مدل ۱۹۴۹ اف-۸۴ دی کاملاً عملیاتی در نظر گرفته نمیشد و طراحی آن تنها با معرفی اف-۸۴ جی در سال ۱۹۵۱ به بلوغ رسید.
در سال ۱۹۵۴ از تاندرجت با بال مستقیم، هواپیماهای با بالهای رو به عقب جنگنده اف-۸۴اف تاندراستریک و هواپیمای شناسایی و عکس برداری آر. اف-۸۴ اف تاندرفلاش تکامل یافتند.
تاندرجت در طول جنگ کره با انجام ۸۶٬۴۰۸ سورتی پرواز و نابودی ۶۰ درصد از تمام اهداف زمینی در جنگ و همچنین هشت فروند جنگنده میگ ساخت شوروی، به هواپیمای ضربتی اصلی نیروی هوایی ایالات متحده تبدیل شد. بیش از نیمی از ۷٬۵۲۴ از اف-۸۴های تولید شده در خدمت کشورهای ناتو بوده و اولین هواپیمایی بود که با تیم نمایشی تاندربردز نیروی هوایی ایالات متحده پرواز کرد. فرماندهی استراتژیک هوایی USAF از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۷ هواپیماهای اف-۸۴ تاندرجت را در خدمت داشت.
اف-۸۴ اولین هواپیمای جنگنده ای بود که از سوختگیری هوایی استفاده کرد و اولین جنگنده ای بود که قادر به حمل جنگافزار هستهای، بمب هسته ای Mark 7 بود. اف-۸۴های تغییر یافته، برای بعضی از پروژههای غیرمتعارف به کار رفت، شامل پروژه فیکان FICON که به بمب افکنهای بی-۲۹ سوپرفورترس و ر بی-۳۶ که در نقش هواپیمای مادر بودند، در عین پرواز متصل میشدند. همچنین هواپیمای آزمایشی تاندراسکریچ ایکساف-۸۴اچ باموتور توربوپراپ.
نامگذاری اف-۸۴ میتواند تا حدی گیج کننده باشد. مدلهای بال مستقیم اف-۸۴ آ تا ای و جی تاتدرجت نامیده میشدند. اف-۸۴اف تاندراستریک و آر. اف-۸۶ اف تاندرقلاش هواپیماهای مختلفی با بالهای رو به عقب بودند. ایکس. اف-۸۴ اچ Thunderscreech (نام رسمی آن نیست) یک نسخه آزمایشی توربوپراپ از اف-۸۶ بود.
بالهای رو به عقب اف-۸۴ اف یک تغییر جرئی یا با فطعات متقاوت محدودی، نسبت به گونه اصلی در نظر گرفته شده بود. برای همین کد اف-۸۴ در این هواپیما نیز حفظ شد. تأخیر در تولید اف-۸۴ اف، منجر به سفارش دیگری از نسخه راست بال شد که همان اف -۸۴ جی بود.
دولت ایران نیز ۷۵ فروند اف-۸۴جی را در سالهای ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۷ خریداری کرد. اف-۸۴ نخستین هواپیمای جت ایران بود.[۱]
طراحی و توسعه[ویرایش]
در سال ۱۹۴۴، الکساندر کارتولی، طراح ارشد شرکت هوانوردی ریپابلیک، کار بر روی جایگزینی با موتور توربوجت برای هواپیمای جنگنده پیستونی پی-۴۷ تاندربولت را آغاز نمود. تلاشهای اولیه برای طراحی مجدد پی-۴۷ به نحوی که قادر به جا دادن موتور جت باشد، به دلیل سطح مقطع بزرگ بدنه تاندربولت بی فایده بود. در عوض، کارتولی و گروه همکاران او، هواپیمای جدیدی با بدنه بسیار باریکتر طراحی نمودند که شامل یک موتور توربوجت باکمپرسور محوری بود، که در قسمت عقبی بدنه نصب میشد. ورودی هوا در دماغه هواپیما تعبیه شده بود، کانالهای هوااز دماغه به سمت موتور طراحی شده بودند، که بخش زیادی از حجم بدنه را شامل میشد. سوخت مورد نیاز عمدتاً در مخازن تعبیه شده در ماهیواره (ایروفیل) ضخیم، اما با طراحی جریان آرام و بالهای مستقبم هواپیما ذخیره میگردید.[۲][۳]
در ۱۱ سپتامبر ۱۹۴۴، نیروهای هوایی ارتش ایالات متحده آمریکا (USAAF) الزامات عملیاتی عمومی را برای یک جنگنده روزانه با حداکثر سرعت ۶۰۰ مایل بر ساعت (۹۷۰ کیلومتر بر ساعت)، شعاع جنگی ۸۵۰ مایل (۱۳۷۰ کیلومتر) و هشت قبضه مسلسل ۰٫۵۰ اینچی (۱۲٫۷ میلیمتر) یا شش قبضه مسلسل ۰٫۶ اینچی (۱۵٫۲ میلیمتر) به عنوان اسلحه اصلی اعلام نمود. علاوه بر این، هواپیمای جدید باید از توربوجت محوری جنرال الکتریک از نوع TG-180 استفاده مینمود که با نام الیسون جی۳۵ وارد تولید شد. این مشخصات بسیار بلندپروازانه بودند، با این حال، شعاع مورد نیاز به ۷۰۵ مایل (۱٬۱۳۵ کیلومتر) کاهش یافته و برای کاهش وزن هواپیما، مجموعه تسلیحات به شش قبضه مسلسل ۰٫۵۰ اینچی یا چهار قبضه مسلسل ۰٫۶ اینچی تقلیل یافت.[۴][۵]
در ۱۱ نوامبر ۱۹۴۴، شرکت هوانوردی ریپابلیک سفارشی را برای سه نمونه اولیه XP-84 جدید دریافت نمود که توسط سازنده به عنوان مدل AP-23 شناخته میشد.[۴][۳] از آنجایی که طراحی نوید عملکرد برتر را نسبت به پی-۸۰ شوتینگ استار ساخت لاکهید میداد و سازنده تجربه زیادی در ساخت جنگندههای تک سرنشین داشت، عملاً رقابتی برای این قرارداد برگزار نگردید. نام «تاندرجت» برای حفظ سنت شرکت سازنده که با پی-۴۷ ثاندربولت آغاز شده بود، انتخاب گردید، در حالی که این نام بر روش جدید پیشرانه تأکید داشت.[۳]
در ۴ ژانویه ۱۹۴۵، حتی قبل از اینکه هواپیما به پرواز درآید، USAAF یک سفارش اضافی برای ۲۵ فروند هواپیمای آزمایشی YP-84A و ۷۵ فروند از نمونه تولیدی P-84B (که بعداً به ۱۵ فروند YP-84A و ۸۵ فروند P-84B تغییر یافت) راارسال نمود.[۶][۷]
در همین حال، آزمایش تونل باد توسط کمیته رایزنی ملی هوانوردی آمریکا ناپایداری طولی و کمانش پوسته تثبیت کننده را در سرعتهای بالا نشان داد.[۷] وزن هواپیما، با توجه به نیروی رانش کم توربوجتهای اولیه یک نگرانی بزرگ بود، که به سرعت در حال تشدید شدن بود به طوری که USAAF مجبور شد یک محدودیت وزن ناخالص ۱۳٬۴۰۰ پوند (۶٬۱۰۰ کیلوگرم) را تعیین نماید.[۶][۷] نتایج این آزمایشهای اولیه در سومین نمونه اولیه با نام XP-84A گنجانیده شد که همچنین به موتور قدرتمندتر J35-GE-15 با نیروی رانش ۴٬۰۰۰ پوند بر فوت (۱۷٫۷۹ کیلو نیوتن) مجهز شده بود.[۶][۷]
اولین نمونه اولیه XP-84 در دسامبر ۱۹۴۵ عرضه شد.[۸] اما در دسترس بودن موتورهای مناسب، آزمایش پرواز را به تأخیر انداخت. اولین نمونه اولیه به پایگاه نیروی هوایی ادواردز منتقل شد، جایی که برای اولین بار در ۲۸ فوریه ۱۹۴۶، سرگرد والاس. آ. لین با آن پرواز نمود. نمونه اولیه دوم در ماه اوت به آن ملحق شد، هر دو هواپیما با موتورهای J35-GE-7 با تولید ۳٬۷۵۰ پوند-نبرو (۱۶٬۶۸ کیلونیوتن) پرواز میکردند.[۹] در ۸ سپتامبر ۱۹۴۶، دومین XP-84 رکورد سرعت ملی ایالات متحده را با سرعت ۶۰۷٫۲ مایل بر ساعت (۵۲۷٫۶ نات؛ ۹۷۷٫۲ کیلومتر بر ساعت) به ثبت رساند، اما نتوانست به رکورد سرعت جهانی ۶۱۲٫۲ مایل بر ساعت (۵۳۲٫۰ نات؛ ۹۸۵٫۲ کیلومتر بر ساعت)، که روز قبل توسط یک فروند گلاستر متئور بریتانیایی ثبت شده بود، دست یابد کند.[۶] تلاش برای شکستن رکورد سرعت، برنامه آزمایشی را با نمونه اولیه دوم به تأخیر انداخت .[۹] از ژانویه ۱۹۴۷، ۱۵ فروند YP-84A برای آزمایشهای خدماتی، به پایگاه نیروی هوایی رایت-پترسون تحویل داده شدند. این نمونهها با XP-84 دارای تفاوتهایی بودند، از یک موتور ارتقا یافته J35-A-15 بهره می بردتد و دارای ۶ قبضه تیربار سنگین ام۲ برونینگ، (چهار قبضه در دماغه هواپیما و یکی در هر ریشه بال) بودند و دارای مخازن سوخت در سر بال با ظرفیت ۲۲۶ گالون آمریکایی (۸۶۰ لیتر) درهر مخزن بودند.[۱۰]
به دلیل تأخیر در تحویل موتورهای جت و در نتیجه دیرکرد در تولید XP-84A، تاندرجت تا زمانی که تولید P-84B از کارخانه در سال ۱۹۴۷ آغاز گردید، فقط تحت آزمایشهای پروازی محدودی قرار گرفته بود. به ویژه، تأثیر مخازن سوخت نصب شده بر سر بالها بر روی ساختار هواپیما بهطور کامل مورد مطالعه قرار نگرفت. بعداً این مسئله باعث بروز مشکلاتی گردید.[۱۰][۱۱] پس از تأسیس نیروی هوایی ایالات متحده در طی لایحه امنیت ملی ۱۹۴۷، نامگذاری تعقیب (Pursuit) با جنگنده (Fighter) جایگزین شد و در نتیجه نام P-84 به F-84 تغییر یافت.[۱۲][۱۳]
مشخصات (اف ۸۴. جی تاندرجت)[ویرایش]
دادهها از Thunderjets in Korea[۱۴]
ویژگیهای کلی
- خدمه: ۱
- طول: ۳۸ فوت ۱ اینچ (۱۱٫۶۱ متر)
- پهنای بال: ۳۶ فوت ۵ اینچ (۱۱٫۱۰ متر)
- ارتفاع: ۱۲ فوت ۷ اینچ (۳٫۸۴ متر)
- مساحت بالها: ۲۶۰ فوت مربع (۲۴ متر مربع)
- ماهیواره: Republic R-4,45-1512-.9 (12%)[۱۵]
- وزن خالی: ۱۱٬۰۹۵ پوند (۵٬۰۳۳ کیلوگرم)
- وزن ناخالص: ۱۸٬۶۴۵ پوند (۸٬۴۵۷ کیلوگرم)
- بیشترین وزن برخاست: ۲۳٬۵۲۵ پوند (۱۰٬۶۷۱ کیلوگرم)
- ظرفیت سوخت: ۴۵۰ گالون آمریکایی (۱٬۷۰۰ لیتر) مخازن داخلی سوخت
- پیشرانه هواگرد: ۱ عدد توربوجت از نوع الیسون جی۳۵، با پیشرانه ۵٬۶۰۰ پوند-نیرو (۲۵ کیلونیوتن)
عملکرد
- حداکثر سرعت: ۶۲۲ مایل بر ساعت (۱٬۰۰۱ کیلومتر بر ساعت؛ ۵۴۱ گره) در سطح دریا
- سرعت کروز: ۴۸۳ مایل بر ساعت (۷۷۷ کیلومتر بر ساعت؛ ۴۲۰ گره) در ۳۵٬۰۰۰ فوت (۱۱٬۰۰۰ متر)
- بُرد: ۶۷۰ مایل (۵۸۲ مایل دریایی؛ ۱٬۰۷۸ کیلومتر) (با مخازن سوخت داخلی)
- برد معبر: ۲٬۰۰۰ مایل (۱٬۷۳۸ مایل دریایی؛ ۳٬۲۱۹ کیلومتر)
- حداكثر ارتفاع: ۴۰٬۵۰۰ فوت (۱۲٬۳۰۰ متر)
- زمان اوجگیری: ۷٫۹ دقیقه تاارتفاع ۳۵٬۰۰۰ فوت (۱۱٬۰۰۰ متر)
جنگافزار
- سلاحها ۶ قبضه تیربار سنگین کالیبر ۵۰ بیامجی (۱۲٫۷ میلیمتری) از نوع ام۲ برونینگ دارای ۳۰۰ گلوله در هر اسلحه
- راکتها: تا ۳۲ عدد راکت ۵ اینچی [۱۶]
- بمبها: ۴٬۰۰۰ پوند (۱٬۸۰۰ کیلوگرم) بمب، [۱۶] شامل ۱ عدد بمب هسته ای مارک ۷[۱۷]
جستارهای وابسته[ویرایش]
توسعه مرتبط
هواگردهای با عملکرد، پیکربندی و یا دوره زمانی مشابه
- داسو اوراگان
- دی هاویلند ونوم
- گلاستر متئور
- گرومن اف-۹ کوگر
- گرومن اف۹اف پانتر
- مکدانل ایکساف-۸۵ گابلین
منابع[ویرایش]
- ↑ Trade Register, (جستجوی آمریکا به ایران)
- ↑ Kinzey 1999, p. 4.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Willis 2008, p. 133.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Knaack 1978, p. 23.
- ↑ Willis 2008, p. 132.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ Willis 2008, p. 134.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ Knaack 1978, p. 24.
- ↑ Kinzey 1999, p. 5.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Knaack 1978, p. 25.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Willis 2008, p. 135.
- ↑ Knaack 1978, pp. 25–26.
- ↑ Knaack 1978, p. 27.
- ↑ Kinzey 1999, p. 6.
- ↑ Thompson 1982, p. 51.
- ↑ Lednicer 2010.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Bowers & Angelucci 1987, p. 402.
- ↑ Willis 2008, p. 137.
Wikipedia contributors, "F-84 Thunderjet," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=F-84_Thunderjet&oldid=183048232 (accessed January 13, 2008).
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اف-۸۴ تاندرجت موجود است. |