۲۰۰۹
(تغییرمسیر از ۲۰۰۹ میلادی)
| سده: | سده ۲۰ - سده ۲۱ - سده ۲۲ |
| دهه: | ۱۹۷۰ ۱۹۸۰ ۱۹۹۰ ۲۰۰۰ ۲۰۱۰ ۲۰۲۰ ۲۰۳۰ |
| سال: | ۲۰۰۶ ۲۰۰۷ ۲۰۰۸ - ۲۰۰۹ - ۲۰۱۰ ۲۰۱۱ ۲۰۱۲ |
| گاه‌شماری ایرانی | ۱۳۸۷–۱۳۸۸ |
| گاه‌شماری میلادی | ۲۰۰۹ MMIX |
| گاه‌شماری اتیوپیایی | ۲۰۰۱–۲۰۰۲ |
| گاه‌شماری ارمنی | ۱۴۵۸ ԹՎ ՌՆԾԸ |
| گاه‌شماری اسلامی | ۱۴۳۰–۱۴۳۱ |
| گاه‌شماری ایگبو | ۱۰۰۹–۱۰۱۰ |
| گاه‌شماری آشوری | ۶۷۵۹ |
| گاه‌شماری بربری | ۲۹۵۹ |
| گاه‌شماری بنگالی | ۱۴۱۶ |
| گاه‌شماری بهائی | ۱۶۵–۱۶۶ |
| گاه‌شماری بودایی | ۲۵۵۳ |
| گاه‌شماری بیزانسی | ۷۵۱۷–۷۵۱۸ |
| گاه‌شماری جوچه | ۹۸ |
| گاه‌شماری چینی | 戊子年 (زمین موش) ۴۷۰۵ یا ۴۶۴۵ — تا — 己丑年 (زمین گاو نر) ۴۷۰۶ یا ۴۶۴۶ |
| گاه‌شماری خورشیدی تایلندی | ۲۵۵۲ |
| گاه‌شماری دیسکوردیان | ۳۱۷۵ |
| گاه‌شماری ژاپنی | هیسه‌ای ۲۱ (平成２１年) |
| گاه‌شماری ژولینی | میلادی منهای ۱۳ روز |
| گاه‌شماری سنتی برمه‌ای | ۱۳۷۱ |
| گاه‌شماری عبری | ۵۷۶۹–۵۷۷۰ |
| گاه‌شماری قبطی | ۱۷۲۵–۱۷۲۶ |
| گاه‌شماری کره‌ای | ۴۳۴۲ |
| گاه‌شماری مینگو | گاه‌شماری جمهوری چین ۹۸ 民國۹۸年 |
| گاه‌شماری هولوسن | ۱۲۰۰۹ |
| گاه‌شماری‌های هندو | |
| - ویکرم سموت | ۲۰۶۵–۲۰۶۶ |
| - شاکا ساموات | ۱۹۳۱–۱۹۳۲ |
| - کالی یوگا | ۵۱۱۰–۵۱۱۱ |
| از تاریخ پیدایش رم | ۲۷۶۲ |
| سال سلطنت بریتانیا | ۵۷ الیزابت ۲ – ۵۸ الیزابت ۲ |
| ساعت یونیکس | ۱۲۳۰۷۶۸۰۰۰–۱۲۶۲۳۰۳۹۹۹ |
سال ۲۰۰۹ (دوهزار و نه، در عددنویسی رومی:MMIX) میلادی، نهمین سال از سده ۲۱ میلادی و همچنین نهمین سال از هزاره سوم میلادی بود. بر اساس تقویم گریگوری این سال از ابتدای روز پنجشنبه ۱ ژانویه ۲۰۰۹ شروع شد و در پایان پنجشنبه ۳۱ دسامبر ۲۰۰۹ به پایان رسید.
نامگذاری
[ویرایش]- سال جهانی نجوم، به مناسبت ۴۰۰امین سال نخستین استفاده از تلسکوپ توسط گالیلئو گالیله.[۱]
رویدادها
[ویرایش]ژانویه
- ۱ ژانویه - اسلوواکی یورو را به جای کرونااسلواکی به عنوان پول ملی برگزید.
- ۱ ژانویه - آسونسیون پایتخت پاراگوئه به عنوان پایتخت فرهنگی قاره آمریکا و ویلنیوس و لینز به عنوان پایتخت فرهنگی قاره اروپا انتخاب شدند.
- ۱ ژانویه - اتریش، ترکیه اوگاندا، ژاپن و مکزیک کرسی‌های موقت شورای امنیت سازمان ملل متحد را به دست آوردند.
- ۱ ژانویه - ریاست دوره‌ای جمهوری چک بر اتحادیه اروپا آغاز شد.[۲]
- ۱ ژانویه - حدود شش سال پس از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، کنترل منطقه به شدت حفاظت شده بغداد موسوم به «منطقه سبز» به نیروهای عراقی سپرده شد.[۳]
- ۳ ژانویه - با آغاز هفته دوم درگیری اسرائیل و نوار غزه، اسرائیل یورش زمینی را به این باریکه آغاز کرد.
- ۳ ژانویه - برای اولین بار پس از ۱۷ سال یک پرواز تجاری از یک مبدأ اروپایی (دانمارک) در بغداد به زمین نشست.[۴]
- ۸ ژانویه - قطعنامه ۱۸۶۰ شورای امنیت سازمان ملل متحد با ۱۴ رای مثبت و یک رای ممتنع ایالات متحده آمریکا در مورد مناقشه اسرائیل و حماس در نوار غزه به تصویب رسید.[۵]
- ۱۱ ژانویه - برندگان شصت و ششمین دوره جوایز گلدن گلوب در لس‌آنجلس معرفی شدند و کیت وینسلت برای سومین بار در تاریخ گلدن گلوب برنده دو جایزه شد.[۶]
- ۱۲ ژانویه - کریستیانو رونالدو از سوی فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) به عنوان بهترین بازیکن سال ۲۰۰۸ معرفی شد.[۷]
- ۱۳ ژانویه - آغاز عقب‌نشینی قوای اتیوپیایی از سومالی پس از دو سال عملیات برای ایجاد ثبات در این کشور.
- ۱۷ ژانویه - اعلام آتش‌بس یک جانبه از سوی اسرائیل در درگیری با غزه. حماس نیز آتش‌بس خود را اعلام کرد.
- ۲۱ ژانویه - اسرائیل به‌طور کامل از غزه عقب‌نشینی کرد ولی همچنان حملات هوایی و موشکی طرفین در هفته‌های جازی ادامه یافت.
- ۲۲ ژانویه - لورن نکوندا فرمانده شورشی‌های کونگویی پس از عبور از مرز اوگاندا توسط قوای نظامی این کشور دستگیر شد.
- ۲۶ ژانویه - اولین جلسه دیوان بین‌المللی کیفری با محاکمه توماس لوبانگا رهبر سابق «اتحادیه وطن پرستان گنکو» به اتهام استفاده کودکان در جنگ، غارت اموال مردم و تجاوز برگزار شد.
- ۲۶ ژانویه - دولت و سیستم بانکی ایسلند ورشکسته شد و نخست‌وزیر بلافاصله استعفا داد.
فوریه
- ۱ فوریه - کیزیل اول به عنوان پاتریارک به عنوان پاپ کلیسای ارتدوکس روسی انتخاب شد.
- ۱ فوریه - یوهانا سیگورداردوتیر به عنوان نخست‌وزیر ایسلند انتخاب شد. او اولین رئیس دولت در جهان شد که علناً همجنسگرا است.
زادروزها
[ویرایش]ژانویه
[ویرایش]فوریه
[ویرایش]- ۵ فوریه - آبهیمانیو میشرا، بازیکن شطرنج اهل آمریکا.
- ۱۹ فوریه - مون وو جین، بازیگر اهل کره جنوبی.
- ۲۲ فوریه - آرچی یاتس، بازیگر بریتانیایی.
آوریل
[ویرایش]- ۶ آوریل - شایلی منسفیلد، هنرپیشه و یوتیوبر آمریکایی.
- ۱۸ آوریل - کیم مین سو، بازیگر و مدل اهل کره جنوبی.
مه
[ویرایش]- ۱۴ مه - شین رین آه، بازیگر اهل کره جنوبی.
ژوئن
[ویرایش]- ۷ ژوئن - کیم کانگ-هون، بازیگر اهل کره جنوبی.
اوت
[ویرایش]مرگ‌ها
[ویرایش]ژانویه
[ویرایش]- ۱ ژانویه - هلن سوزمن، نماینده ضد آپارتاید عضو پارلمان آفریقای جنوبی.[۸]
- ۱ ژانویه - نزار ریان، یکی از رهبران ارشد گروه حماس.[۹]
- ۱۲ ژانویه - کلود بری، کارگردان و تهیه کننده فیلم فرانسوی.[۱۰]
- ۱۵ ژانویه - سعید صیام، وزیر کشور دولت حماس در نوار غزه و مسئول نیروهای امنیتی گروه شبه‌نظامی حماس.[۱۱]
- ۱۴ ژانویه - ریکاردو مونتالبان، بازیگر مکزیکی. (ز. ۱۹۲۰)
- ۱۶ ژانویه - اندرو وایت، نویسنده و نقاش آمریکایی. (ز. ۱۹۱۷)
- ۲۹ ژانویه – روژه پونته، دوچرخه‌سوار اهل فرانسه. (ز. ۱۹۲۰)
فوریه
[ویرایش]- ۵ فوریه - دانا واورووا، بازیگر و کارگردان چکی-آلمانی. (ز. ۱۹۶۷)
- ۶ فوریه - جیمز ویتمور، بازیگر آمریکایی. (ز. ۱۹۲۱)
- ۱۲ فوریه - جاکومو بولگارلی، بازیکن فوتبال اهل ایتالیا. (ز. ۱۹۴۰)
- ۱۹ فوریه - ادموند هلاوکا، دانشمند اتریشی. (ز. ۱۹۱۶)
مارس
[ویرایش]- ۱۵ مارس - ران سیلور، بازیگر آمریکایی. (ز. ۱۹۴۶)
- ۱۸ مارس - ناتاشا ریچاردسون، بازیگر بریتانیایی. (ز. ۱۹۶۳)
- ۲۸ مارس - جنت جگان، نویسنده آمریکایی. (ز. ۱۹۲۰)
- ۲۹ مارس - موریس ژار آهنگساز و رهبر ارکستر فرانسوی .[۱۲]
آوریل
[ویرایش]- ۱۴ آوریل - موریس دروئون، سیاستمدار و نویسنده فرانسوی. (ز. ۱۹۱۸)
- ۱۹ آوریل - جی. جی. بالارد، نویسنده و کارگردان بریتانیایی. (ز. ۱۹۳۰)
- ۲۵ آوریل - بیتریس آرتور، بازیگر و خواننده آمریکایی. (ز. ۱۹۲۲)
مه
[ویرایش]- ۱۷ مه - ماریو بندتی، شاعر و نویسنده اهل اروگوئه. (ز. ۱۹۲۰)
- ۲۳ مه - رو مو هیون، سیاستمدار و قاضی اهل کره جنوبی. (ز. ۱۹۴۶)
- ۲۴ مه - جی بنت، موسیقی‌دان اهل آمریکا. (ز. ۱۹۶۳)
- ۲۷ مه - کلایو گرینجر، اقتصاددان بریتانیایی. (ز. ۱۹۳۴)
ژوئن
[ویرایش]- ۳ ژوئن - دیوید کارادین، بازیگر آمریکایی. (ز. ۱۹۳۶)
- ۳ ژوئن - شی کی‌ین، هنرپیشه و رزمی کار اهل هنگ کنگ. (ز. ۱۹۱۳)
- ۱۰ ژوئن - بری بکت، موسیقی‌دان اهل آمریکا. (ز. ۱۹۴۳)
- ۲۳ ژوئن - گغام غاندیلیان، بازیگر اهل ارمنستان. (ز. ۱۹۷۴)
- ۲۵ ژوئن - مایکل جکسون، خواننده، ترانه‌سرا، رقصنده و بازیگر آمریکایی. (ز. ۱۹۵۸)
- ۲۹ ژوئن - جان رابز، بازیگر چکی-کانادایی. (ز. ۱۹۲۰)
ژوئیه
[ویرایش]- ۴ ژوئیه - آلن کلین، تهیه‌کننده موسیقی آمریکایی. (ز. ۱۹۳۱)
- ۲۶ ژوئیه - مرس کانینگهام، طراح رقص و رقاص آمریکایی. (ز. ۱۹۱۹)
- ۳۱ ژوئیه - بابی رابسون، بازیکن فوتبال انگلیسی. (ز. ۱۹۳۳)
اوت
[ویرایش]- ۱۳ اوت - لس پال، گیتاریست آمریکایی. (ز. ۱۹۱۵)
- ۱۸ اوت - کیم دای جونگ، سیاستمدار اهل کره جنوبی. (ز. ۱۹۲۵)
- ۲۵ اوت - تد کندی، سیاستمدار و وکیل آمریکایی. (ز. ۱۹۳۲)
- ۲۶ اوت - عبدالعزیز حکیم، الهی‌دان و سیاستمدار عراقی. (ز. ۱۹۵۳)
سپتامبر
[ویرایش]- ۸ سپتامبر - آگه بوهر، فیزیک‌دان دانمارکی. (ز. ۱۹۲۲)
- ۱۱ سپتامبر - لری گلبرت، فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی. (ز. ۱۹۲۸)
- ۱۹ سپتامبر - ویکتور اسرائیل، بازیگر اهل اسپانیا. (ز. ۱۹۲۹)
- ۲۰ سپتامبر - پرویز مشکاتیان آهنگساز و نوازنده سنتور. (ز. ۱۹۵۵)
- ۲۴ سپتامبر - سوزان اتکینز، قاتل آمریکایی. (ز. ۱۹۴۸)
اکتبر
[ویرایش]- ۴ اکتبر - مرسدس سوسا، خواننده آرژانتینی. (ز. ۱۹۳۵)
- ۷ اکتبر - اروینگ پن، عکاس آمریکایی. (ز. ۱۹۱۷)
- ۱۳ اکتبر - ال مارتینو، خواننده آمریکایی. (ز. ۱۹۲۷)
- ۱۹ اکتبر - ژوزف وایزمن، بازیگر کانادایی. (ز. ۱۹۱۸)
نوامبر
[ویرایش]- ۳ نوامبر - فرانسیسکو آپالا، نویسنده اسپانیایی. (ز. ۱۹۰۶)
- ۸ نوامبر - ویتالی لازاریویچ گینزبرگ، فیزیک‌دان و ستاره‌شناس روسی. (ز. ۱۹۱۶)
دسامبر
[ویرایش]- ۴ دسامبر - ویاچسلاو تیخونوف، هنرپیشه اهل روسیه. (ز. ۱۹۲۸)
- ۹ دسامبر - ژن بری، بازیگر آمریکایی. (ز. ۱۹۱۹)
- ۱۳ دسامبر - پل ساموئلسون، اقتصاددان آمریکایی. (ز. ۱۹۱۵)
- ۱۷ دسامبر - جنیفر جونز، بازیگر آمریکایی. (ز. ۱۹۱۹)
- ۱۸ دسامبر - کانی هینس، بازیگر اهل آمریکا. (ز. ۱۹۳۱)
- ۲۰ دسامبر - بریتانی مورفی، صدا پیشه، موسیقی‌دان، بازیگر و خواننده آمریکایی. (ز. ۱۹۷۷)
- ۲۴ دسامبر - جولیو بوزتی، کارگردان و هنرپیشه اهل ایتالیا.
- ۲۷ دسامبر - تاکاشی تاکابایاشی، بازیکن فوتبال اهل ژاپن. (ز. ۱۹۳۱)
- ۳۰ دسامبر - عبدالرحمن وحید، سیاستمدار اهل اندونزی. (ز. ۱۹۴۰)
پیوند به بیرون
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ درباره سال بین‌المللی نجوم[پیوند مرده]
- ↑ ریاست چک بر اتحادیه اروپا بدون امضای پیمان لیسبون / آینده مبهم قانون واحد بایگانی‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine (خبرگزاری مهر).
- ↑ نیروهای دولتی عراق کنترل منطقه سبز بغداد را تحویل گرفتند (دویچه وله فارسی)
- ↑ پرواز اروپایی به بغداد انجام شد ،بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ «شورای امنیت قطعنامه دربارهٔ غزه را تصویب کرد». دویچه وله فارسی.
- ↑ شب طلایی کیت وینسلت در مراسم گلدن گلوب ،دویچه وله فارسی
- ↑ «کریستینا رونالدو» بهترین بازیکن ۲۰۰۸ شد[پیوند مرده] ،ایرنا
- ↑ Anti-apartheid icon Suzman dies, BBC News
- ↑ کشته شدن یکی از فرماندهان حماس و امیدواری اولمرت به «جنگی کوتاه» بایگانی‌شده در ۶ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine (العربیه فارسی)
- ↑ کلود بری، کارگردان و تهیه کنندهٔ فرانسوی درگذشت بایگانی‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine (رادیو بین‌المللی فرانسه)
- ↑ کشته‌شدن یکی از رهبران ارشد حماس (بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ آهنگساز فیلم موریس ژار درگذشت.(بی‌بی‌سی)
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ۲۰۰۹ موجود است.
منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «2009». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۱۵.
