ابجد

همچنین ببینید: حساب جمل

صورت هشتگانه حروف جُمل که با نام اولین صورت (ابجد) معروف است. ترتیب حروف صامت یا بی‌صدا در این نسق همان ترتیب عبری – آرامی است و این امر مؤید آن است که عرب، الفبای خود را از آنان و از طریق نبطیان اقتباس کرده‌است.

حروف اَبجَد شیوه‌ای برای مرتب‌سازی حروف زبان عربی است که برپایه الفبای اولیه خط فنیقی مرتب شده‌اند. گاهی این شیوه در شماره‌گذاری موارد یا صفحات به کار می‌رود.

برای آسانی ازبر کردن ترتیب این حروف، هر چندتا حرف پیاپی به شکل واژه در آمده و تلفظ می‌شوند. این واژه‌ها عبارت‌اند از: «اَبْجَدْ - هَوََّزْ - حُطّی - کَلَمَنْ - سَعْفَصْ - قَرَشَتْ - ثَخَِّذْ - ضَظِغْ» از الفبای ابجد برای متناظر کردن اعداد و واژه‌ها نیز استفاده می‌شود. به این ترتیب که برای هر حرف واژه‌ای که بخواهند به عدد تبدیلش کنند، عدد متناظر را از جدول زیر برمی‌دارند و اعداد به دست‌آمده را جمع می‌زنند. برای نمونه در این روش، واژهٔ «علی» برابر با «۱۱۰» می‌شود همچنین «یاعلی» برابر با <<۱۲۱>> می‌باشد.

همزه (أ) و الف (ا) هر یک را به عدد ۱ حساب می‌کنند و حروفی که به واسطه تشدید مکرر است، یک حرف محاسبه می‌شوند؛ مثلاً کلمه فَعّال را ۱۸۱ می‌گیرند؛ چون ف ۸۰، ع ۷۰، ا ۱ و ل ۳۰ است. استثنائاً لام مشدد کلمه الله را دو حرف حساب می‌کنند. بنا بر این اللّه ۶۶ می‌شود؛ چون ا ۱، ل ۳۰، ل ۳۰ و ه ۵ است. به همین جهت اللّه را در کتابت با تشدید نمی‌نویسند؛ چون لام مکرر است و تشدید ندارد. حساب کلماتی همچون اله و رحمن صورت مکتوب است؛ نه ملفوظ (الاه و رحمان). از این رو اله عدد ۳۶ خواهد بود و رحمن ۲۹۸.

برخی افراد برای این شماره‌ها ویژگی‌های فراطبیعی قائلند.

کاربرد

الف) صفحه‌های مقدمهٔ بعضی از کتاب‌ها را با این عددها شماره‌گذاری می‌کنند.

ب) تاریخ وقایع مهم را با ترکیب حروف ابجد به صورت یک کلمه یا یک عبارت یا یک جملهٔ معنی دار یا شعر در می‌آورند که به خاطر سپردن آن کلمه یا عبارت یا آن جمله یا شعر، تاریخ مزبور را حساب می‌کنند.

ج) در موسیقی پس از اسلام، در ثبت اصوات و دساتین از حروف ابجد استفاده شده‌است. برای نمونه نغمه‌های دستگاه شور با حروف ابجد عبارت بوده‌اند از: «یح یه یب ی ح ه ج ا» و فاصله‌ها و ابعاد آن‌ها: «ط ط ج‍ ج‍ ط ج‍ ج» که در موسیقی امروز به ترتیب نت‌های سل، لاکرن، سی بمل، دو، ر، می‌بمل، فا و سل را تشکیل می‌دهند.

د) گاهی در نوشتن، برای جدا کردن مطالب مختلف از یکدیگر، آن‌ها را با حروف ابجد مشخص می‌کنند. مثلاً در همین‌جا برای جدا کردن کاربردهای حروف ابجد، آن‌ها را با حروف الف، ب، ج و … مشخص کردیم.

ارزش حروف

مقالهٔ اصلی: حساب جمل

ارزش حروف ابجد کبیر به شرح زیر هستند:

ارزش حرف نام یونیکد معادل لاتین ۱ ا ʾalif ʾ / ā ۲ ب bāʾ b ۳ ج jīm j ۴ د dāl d ۵ ه hāʾ h ۶ و wāw w / ū ۷ ز zayn / zāy z ۸ ح ḥāʾ ḥ ۹ ط ṭāʾ ṭ

ارزش حرف نام یونیکد معادل لاتین ۱۰ ی yāʾ y / ī ۲۰ ک kāf k ۳۰ ل lām l ۴۰ م mīm m ۵۰ ن nūn n ۶۰ س sīn s ۷۰ ع ʿayn ʿ ۸۰ ف fāʾ f ۹۰ ص ṣād ṣ

ارزش حرف نام‌یونیکد معادل لاتین ۱۰۰ ق qāf q ۲۰۰ ر rāʾ r ۳۰۰ ش šīn š ۴۰۰ ت tāʾ t ۵۰۰ ث ṯāʾ ṯ ۶۰۰ خ ḫāʾ ḫ ۷۰۰ ذ ḏāl ḏ ۸۰۰ ض ḍād ḍ ۹۰۰ ظ ẓāʾ ẓ ۱۰۰۰ غ ġayn ġ

ترتیب حروف در ابجدها به نسبت زبان تفاوت دارند به عنوان مثال در زبان فارسی گ=۲۰ چ=۳ پ=۲ ژ=۷ است.

پانویس

{{پانویس}از حروف ابجد درصده های فعلی متاسفانه به طرز بیمارگونه ای درقالب جادوی سیاه ورمالی استفاده میکنند.و رمالان بی خردی که هیچ گونه اطلاعاتی درموردامورماوراالطبیعه ندارد ازاین حروف درجهت رمالی و بی منطق ترین و بدترین نوع جادوگری استفاده میکنند آنان مدعی هستند بواسطه نوشتن یکسری ادعیه وطلسم وبکاربردن حروف ابجددرآنهااجنه وپریان رابه عنوان موکل تسخیرکرده تا خواسته شان رااجابت کنند. امامتاسفانهاگرچنین امکانی نیز وجودداشت پس ازگذشت قرنهابه دلیل تحریف و بدعت گذاری های جاهلان برای بدست آوردن منافع دنیوی درعصرحاضرهیچ فردی روش صحیح بکارگیری این حروف رانمیداندوخیلی ازرمالها بابکارگیری ناآگاهانه این حروف فجایع زیادی رارقم زده اند. ......... حروف ابجدنوشتن عددی حروف عربی به روشی خاص میباشند مثل 121 به معنی یاعلی و110 به معنی علی......

پیوند به بیرون

• کتاب سر المستتر اثر شیخ بهایی