جرم میان‌ستاره‌ای

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جرم میان‌ستاره‌ای[۱] (انگلیسی: Interstellar object) جرمی نجومی (مانند یک سیارک، یک دنباله‌دار، یا یک سیاره سرگردان، اما نه یک ستاره) در فضای بین ستاره‌ای است که از نظر گرانشی به یک ستاره پیوند گرانشی ندارد. این اصطلاح را می‌توان برای جسمی که در مسیر بین ستاره‌ای قرار دارد اما به‌طور موقت از نزدیک یک ستاره می‌گذرد، مانند سیارک‌ها و دنباله‌دارهای فراخورشیدی (از جمله ستاره‌های بیرونی[۲][۳]) به کار برد. در حالت دوم، جسم را می‌توان میان ستاره‌ای نامید.[۴]

نخستین جرم‌های بین ستاره‌ای کشف شده سیاره‌های سرگردان بودند؛ سیاره‌هایی که از سامانه ستاره‌ای اصلی خود به بیرون پرتاب شده‌اند، (به عنوان مثال اوتی‌اس ۴۴ یا چا ۱۱۰۹۱۳–۷۷۳۴۴۴)، اگرچه تشخیص آن از کوتوله‌های قهوه‌ای کوچک؛ آن دسته از اجرام سیاره‌ای که در فضای بین ستاره‌ای شکل گرفته‌اند، همان‌گونه که ستاره‌ها شکل می‌گیرند، دشوار است.

ولین جرم بین ستاره‌ای که در داخل منظومه شمسی کشف شد، ۱آی/ʻاوموآموا در سال ۲۰۱۷ بود. دومین جرم بین ستاره‌ای ۲آی/ بوریسوف در سال ۲۰۱۹ بود. هر دو دارای سرعت بیش از حد سیر هذلولی قابل توجهی هستند که نشان می‌دهد منشأ آنها منظومه شمسی نیست.

منابع[ویرایش]

  1. «مادهٔ میان‌ستاره‌ای» [نجوم‌ رصدی و آشکارسازها] هم‌ارزِ «interstellar matter, ISM» مترادفِ: «محیط میان‌ستاره‌ای» هم‌ارزِ واژهٔ بیگانه‌ای دیگر (interstellar medium)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر نهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۱۸-۴ (ذیل سرواژهٔ مادهٔ میان‌ستاره‌ای)
  2. Valtonen, Mauri J.; Zheng, Jia-Qing; Mikkola, Seppo (March 1992). "Origin of oort cloud comets in the interstellar space". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy. 54 (1–3): 37–48. Bibcode:1992CeMDA..54...37V. doi:10.1007/BF00049542. S2CID 189826529.
  3. Francis, Paul J. (2005-12-20). "The Demographics of Long-Period Comets". The Astrophysical Journal. 635 (2): 1348–1361. arXiv:astro-ph/0509074. Bibcode:2005ApJ...635.1348F. doi:10.1086/497684. S2CID 12767774.
  4. Veras, Dimitri (13 April 2020). "Creating the first interstellar interloper". Nature Astronomy. 4 (9): 835–836. Bibcode:2020NatAs...4..835V. doi:10.1038/s41550-020-1064-9. ISSN 2397-3366.

پیوند به بیرون[ویرایش]