سبتای
سبُتای (به مغولی: Сүбэдэй) (زادهٔ ۱۱۷۶- مرگ ۱۲۴۸ میلادی) یکی از فرماندهان نظامی چنگیز خان و اوگتای خان بود. نام او را در متن‌های ایرانی به صورت‌های سودَه، سُبُطی و سویدای نیز نوشته‌اند. او یکی از چهار فرمانده جنگی چنگیز و استراتژیست اصلی مغول بود. او در استفاده از تسلیحات محاصره و هوش نظامی سرآمد بود.
سبتای بیش از بیست لشکرکشی انجام داد و سی و دو ملت را منقاد خود نمود. وی را از حیث تسخیر سرزمین‌ها بزرگترین سردار کشورگشای تاریخ شمرده‌اند. از شاهکارهای نظامی او شکست ارتش‌های لهستان و مجارستان در دو روز پیاپی بود. او قبل از این که تاکتیک خودش را طراحی کند متوجه می‌شد که دشمن از چه تاکتیک‌هایی استفاده می‌کند و بنابراین موثرترین ضد حمله را انتخاب می‌کرد.[۱]
بعد از مرگ چنگیز
چنگیزخان حین فتح چین درگذشت و پسرش اوگه دئی جانشین او شد، سبتای به خدمت ادامه داد. توجه اوگه دئی و سبتای به اروپا جلب شد. آن‌ها چند ارتش را شکست دادند و می‌خواستند به اروپای مرکزی حمله کنند که اوگه دئی در سال ۱۲۴۱ درگذشت.
در اتفاقی خوش‌یوم برای اروپا، جانشین او، گایو خان، سبتای را از جبهه اروپا به دلایل سیاسی برکنار کرد و او را به چین فرستاد. سبتای در آن زمان ۷۰ ساله بود و یک سال در چین جنگید و قبل از برگشت به خانه در اثر کهولت سن در گذشت.
جستارهای وابسته
منابع
- لغتنامهٔ دهخدا، درآیهٔ سبتای بهادر
- Wikipedia contributors, "Subutai," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Subutai&oldid=442054542 (accessed July 31, 2011).