پیام‌رسان‌های ایرانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پلتفرم یکپارچه ملی[۱][۲]
نوع پروژهیکپارچه سازی تبادل پیام بین پیام‌رسان‌ها
وزارتارتباطات وصمت
سرمایه‌گذاری۴۰۰ میلیارد تومان بودجه دیتاسنتر اختصاصی[۳]
وبگاه

پیام‌رسان‌های ایرانی که در ایران بیشتر به صورت پیام‌رسان‌های داخلی شناخته می‌شود، به مجموعه‌ای از پیام‌رسان‌ها گفته می شود که در داخل ایران و توسط شرکت‌ها یا گروه‌های خصوصی و دولتی ایرانی ساخته شده‌اند. از جمله آن‌ها می‌توان روبیکا، سروش پلاس، ایتا و آیگپ را نام برد.

بی‌اعتمادی زیادی دربارهٔ این پیام رسانها وجود دارد، از جمله شنود گسترده شهروندان ایرانی و اتباع خارجی که از آنها استفاده می‌کنند. در بحبوحه اعتراضات آبان ۱۳۹۸ و قطع اینترنت توسط جمهوری اسلامی، در پیام رسان تلگرام که بیش از ۴۰ میلیون کاربر ایرانی دارد، به‌طور گسترده دو پیام رسان ایرانی آیگپ و روبیکا به گونه بسیار گسترده‌ای در کانالها و سوپرگروه‌ها و نیز شبکه‌های تلویزیونی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تبلیغ می‌شدند.

این نرم‌افزارها حمایت دولت را دارند.[۴]به گفته مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی اطلاعات کاربران این برنامه‌ها امن نیست، ولی این از سوی وزارت ارتباطات و کارگروه فیلترینگ انکار می‌شود.[۵][۶]

تا ۱۴۰۲ این برنامه‌ها ضعف امکانات حل نکرده دارند.[۷] تأمین مالی فاز ۱ و ۲ پیام رسان‌ها به ترتیب حدود ۲۰ میلیارد تومان و ۳۰۰ میلیارد تومان بوده‌است، هزینه پروژه روبیکا ۱۳۹۹ حدود ۲۵۰۰ میلیارد تومان بوده‌است، در ۱۳۹۴ بودجه موتور جستجوگر ۱۷۰ میلیارد تومان بوده‌است.[۸] وزیرصمت[۹] و وزارت ارتباطات برای یک میلیون واحد برند موبایل ایرانی زیر ۱۰۰ دلاری هم بودجهٔ ۵۰۰ میلیارد تومانی و زمین، سوله و تجهیزات تخصیص داده‌است و برای جایگزین کردن سیستم عامل موبایل اندروید حمایت داده‌است.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]همچنین طبق برنامه ۲۵ ساله چینی‌ها هم به ایرانی‌ها برای ساخت پیام رسان، لپ تاپ و موبایل هم کمک می‌کنند.[۱۴][۱۵]

مقایسه[ویرایش]

پیش از فیلتر توسط وزارت ارتباطات، بیش از ۸۰ درصد از کاربران ایرانی از تلگرام استفاده می‌کردند.[۱۶]

وزارت ارتباطات آمار ترافیک شبکه را طبقه‌بندی می‌کند ولی سهم تعداد کاربران را رو کرده‌است. طبق آمار دولتی مهاجرت به این برنامه‌ها تا اسفند ۱۴۰۱ برحسب تعداد فعال با ۲۰میلیون کاربر روبیکا رتبه یک استفاده است.[۱۷]

تعرفه هر دقیقه تماس بین پیام‌رسان بومی و شبکه مخابراتی ۲۵ تومان است. نرخ تعرفه دیتا برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی %۲۰ یا یک‌پنجم تعرفه ترافیک بین‌الملل محاسبه می‌گردد.[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]

امکان گزارش سایت‌های قمار و شرط‌بندی غیرقانونی داخل این برنامه‌ها وجود دارد.[۲۳]

قطع دسترسی‌ها[ویرایش]

۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ به دلیل قطع برق دیتاسنترهای شرکت ارتباطات زیرساخت پیامرسانها قطع شدند.[۲۴]

لینک شدن[ویرایش]

همه برنامه‌های پیامرسان ایرانی وصل به یک پلتفرم به اسم مرکز تبادل پیام هستند.[۲۵]

جدول مقایسه برنامه ها[۲۶][۲۷][۲۸][۲۹]
روبیکا ایتا سروش پلاس بله گپ شاد
نوع مالکیت غیرآزاد - شرکت توسعه کسب و کار ایرانی[۳۰] غیرآزادمرکز رشد دانشگاه قم[۳۱] غیرآزاد - نوآوران هوشمند شریف[۳۲][۳۳][۳۴] غیرآزاد بانک ملی[۳۵] شرکت فناوری اطلاعات توسعهٔ سامان. غیرآزاد وزارت آموزش و پرورش[۳۶][۳۷]
تماس صوتی تصویری تماس گروهی فقط صوتی اما تماس‌های شخصی هم صوتی و هم تصویری نه بله بله بله بله
فروشگاه دارد دارد دارد دارد دارد دارد
ورژن کامپیوتر و موبایل بله بله بله پیشرو فقط بله بله
پاک کردن حساب کاربری نه بله نه بله بله گزینه هست ولی کارنمیکند
تبلیغ بله بله بله بله بله بله
استریمینگ یاپخش وی او دی بله نه بله نه بله بله
امکان انتقال پبامها به/از تلگرام نه بله ابتدا باید کانال را در سامانه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت کرد[۳۸] بله بله بله نه
اینترنت کودک و نوجوان[۳۹] دارد دارد دارد دارد دارد دارد
قابلیت‌ها روبینو شخصی‌سازی تم اپلیکیشن[۴۰] قفل کردن گروه[۴۱][۴۲] تبدیل صوت به متن و بلعکس/ بخش کامنت شادبین

فیلم اموزشی تمام رشته ها

فهرست[ویرایش]

بله[ویرایش]

پیام‌رسان بله، برنامه‌ای دارای امکانات بانکی است[۴۳] و می‌تواند عملیات‌هایی نظیر انتقال پول، درخواست پول، ارسال پاکت هدیه، پرداخت قبوض مختلف و خرید شارژ انجام دهد. به‌طور کلی می‌توان خدمات پیام‌رسان بله را به سه دسته مالی، پیام‌رسان و تعاملی تقسیم کرد.

ایتا[ویرایش]

پیام‌رسان ایتا محصول شرکت اندیشه یاوران تمدن امروز (ایتا) است که در سال ۱۳۹۶ شروع به فعالیت کرد.[۴۴][۴۵][۴۶] این پیام‌رسان با بیش از 18 میلیون کاربر فعال روزانه در ایران، دومین پیام‌رسان محبوب ایرانی می‌باشد.[۴۷] اکنون نسخه جدید این پیام‌رسان امکان نمایش کانال‌ها به‌صورت رسانه محور (مانند اینستاگرام) و تماس صوتی و تصویری را به کاربران خود داده‌است[۴۸]

روبیکا[ویرایش]

روبیکا یک برنامهٔ جامع (سوپر اپلیکیشن) است که برای کاربران فارسی‌زبان در ایران، سرویس‌های زیادی را یک‌جا گرد هم آورده‌است. در ۲۶ مرداد ۱۴۰۰ معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر اعلام کرد که مجوز این پیام‌رسان به‌علت «تخلفات ترافیکی و درآمدهای غیرقانونی، فعالیت بدون مجوز، نقض قوانین رقابت و استفاده غیرمجاز از اطلاعات شخصی کاربران»، باطل شده‌است.[۴۹] ساخت حساب‌های جعلی برای افراد مختلف از طرف روبیکا در سال ۱۴۰۰ با انتقادهای فراوانی روبرو شد.[۵۰] همچنین این برنامه توسط سپر ایمنی گوگل پلی بدافزار شناسایی شد و از گوگل پلی حذف شد.

نقش اول کیفیت

ارتباطات سیار

توسعه نوردنا

شرکت‌های تابع توسعه کسب وکار ایرانی

آیگپ[ویرایش]

سازنده این پیام‌رسان شرکت روی خط مدیا است[۵۱] که زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کدهای آن را تولید کرده‌است.[۵۲] بعدها محمدرسول کاظمی بنیان‌گذار آیگپ در توییتر اعلام کرد این پیام‌رسان از شرکت روی خط مدیا به شرکت توسعه فناوری‌های هوشمند کیان ایرانیان واگذار شده‌است.[۵۳] و این پیام‌رسان متعلق به شرکت توسعه فناوری‌های هوشمند کیان ایرانیان است[۵۴] آیگپ دارای رمزنگاری قوی و تماس صوتی و تصویری با کیفیت بالا و امن می‌باشد.[۵۵]

دانشگاه آزاد اسلامی برای دریافت رمز یکبار مصرف ورود به سامانهٔ انتخاب واحد این دانشگاه دانشجویان را ملزم به ساخت حساب پیام رسان آیگپ نموده‌است و این اقدام باعث اعتراض دانشجویان و حتی فارغ‌التحصیلان این دانشگاه گردیده‌است.[۵۶][۵۷]

سروش پلاس[ویرایش]

این نرم‌افزار در ابتدا با حمایت سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود اما در اسفند ۱۳۹۷ از صدا و سیما جدا شد و در حال حاضر به‌طور مستقل فعالیت می‌کند. سروش پس از جدا شدن از صدا وسیما نام خود را به سروش پلاس تغییر داد، سروش پلاس سرعت و کیفیت و امکانات بهتری نسبت به سروش دارد.[۵۸] این پیامرسان در ابتدا با مالکیت سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود، اما در حال حاضر شرکت ستاک هوشمند شریف مالکیت سروش‌پلاس را به عهده دارد.[۵۸][۵۹]

گپ[ویرایش]

مالک این پیام‌رسان شرکت فناوری اطلاعات توسعهٔ سامان است. گپ به کاربران خود این امکان را می‌دهد تا با یکدیگر به تبادل پیام‌های متنی، عکس، ویدیو بپردازند.

ویراستی[ویرایش]

ویراستی
نام‌های دیگرتوییتر بومی
نویسنده(های)
اصلی
توسعه سامانه پویش رسانه آسیا
بن‌سازه رایانشکراس پلتفرم
وبگاه

ویراستی یک کپی شبیه توییتر است، در ویراستی virasty کاربران قابلیت پست کردن «ویراست» دارد. احتیاج به شماره موبایل و احراز هویت حقیقی یا حقوقی شرکت‌ها را دارد، رهبر و وزرای ایرانی از آن استفاده می‌کنند.[۶۰][۶۱][۶۲][۶۳][۶۴][۶۵][۶۶] به گفته سازنده آن توسعه آن قبل از خیزش ۱۴۰۱ ایران انجام شد. به ویراستی توییتر ایرانی هم می گویند.[۶۷]

شبکه آموزشی دانش‌آموزان (شاد)[ویرایش]

شبکه آموزشی دانش‌آموز مشهور با سرواژه شاد نرم‌افزاری ارتباطی و آموزشی است که در پی دنیاگیری کروناویروس در ایران به دلیل عدم امکان حضور دانش‌آموزان در مدارس ایران راه اندازی شد. صاحب امتیاز این نرم‌افزار وزارت آموزش و پرورش ایران است و دانش‌آموزان، معلمان و مدیران افرادی هستند که از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند. این برنامه مانند برنامه روبیکا و به تازگی قابلیت‌های جدیدی مانند و تماشا که فعلا در دسترس کاربران عادی نیست و فعلا مدیران و معلمان می توان به آن دسترسی پیدا کنند مانند ویترین است که به آن اضافه گردیده‌است.

همدم[ویرایش]

این برنامه دوکاره همسریابی محصول تبیان وتبلیغات اسلامی است با همکاری شورای عمومی فرهنگ، تیر ۱۴۰۰ این نرم‌افزار را باز کرد.[۶۸][۶۹][۷۰][۷۱][۷۲] وزیر ورزش و جوانان با امثال این اپ‌ها موافقت نکرد.[۷۳][۷۴] اسم این برنامه با یک برنامه یک شرکت دیگر که کارش برای تقویم قاعدگی است یکی است.[۷۵]

دیوار[ویرایش]

دیوار چت و نیازمندی‌ها[۷۶][۷۷]

منسوخ[ویرایش]

تلگرام طلایی و هاتگرام[ویرایش]

نسخهٔ کلاینت‌های تلگرام مخصوص ایرانی با قابلیت سانسور ساخته شده توسط دولت ایران بودند، بعد از مدتی توسط گوگل پلی به نام بدافزار تعیین و حذف شدند و پس از آن به صورت کامل تعطیل شدند.[۷۸][۷۹][۸۰][۸۱]

تبیان[ویرایش]

شبکه اجتماعی تبیان سال ۲۰۲۰ تعطیل شد.[۸۲]

کلوب[ویرایش]

کلوب سال ۱۳۹۶ تعطیل شد.[۸۳]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ فوریه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۳.
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۳.
  3. https://sakhtafzarmag.com/مرکز-داده-اختصاصی-پیام-رسان-های-داخلی/
  4. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳.
  5. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳.
  6. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳.
  7. «مشکلات حل نشده در پیام‌رسان‌های بومی». صاحب‌خبر. ۲۰۲۳-۰۶-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۱۶.
  8. «هزینه راه‌اندازی پیام‌رسان‌های داخلی چقدر است؟ – تجارت‌نیوز». tejaratnews.com. ۲۰۲۲-۱۰-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  9. «معاون وزیر صمت: با توجه به گردش مالی بالای صنعت موبایل بایستی از تولید آن در کشور حمایت کرد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  10. «اما و اگر تخصیص اعتبار 500 میلیارد تومانی برای تولید گوشی موبایل در کشور- اخبار اقتصاد ایران - اخبار اقتصادی تسنیم | Tasnim». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  11. «وزیر ارتباطات: زمین‌هایی به چند شرکت برای راه‌اندازی خط تولید تلفن همراه اختصاص داده شده‌است». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  12. «وزیر ارتباطات: موبایل‌های ایرانی فعلاً از سیستم‌عامل اندروید استفاده خواهند کرد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  13. «وزارت ارتباطات برای تولید سیستم‌عامل بومی تلفن همراه فراخوان داد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  14. «بازخوانی قرارداد ایران و چین با تمرکز بر بخش فناوری: جستجوگر، پیام‌رسان و گوشی بومی». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  15. «تولید لپ تاپ و موبایل با همکاری چینی ها/واگذاری سهام هوش مصنوعی». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۱-۰۴-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۳.
  16. "Iranian Minister Says Not In Favor Of Unblocking Social Apps". Iran International (به انگلیسی). Archived from the original on 24 April 2023. Retrieved 2023-04-24.
  17. «زارع‌پور در پاسخ به چرایی عدم انتشار آمار ترافیک پیام‌رسان‌ها: اسرار تجاری است». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۴.
  18. «وزیر ارتباطات: تعرفه هر دقیقه تماس بین پیام‌رسان بومی و شبکه مخابراتی ۲۵ تومان است». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  19. توحیدی، بهناز (۲۰۲۱-۰۲-۲۷). «تعرفه اینترنت پیام رسان داخلی یک پنجم تعرفه پیام‌رسان خارجی شد». پیوست. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  20. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۲۳.
  21. «خبرگزاری فارس - ابهام در تعرفه استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی/ نرخ یک‌سوم یا یک‌پنجم قیمت اینترنت برای کاربران محاسبه می‌شود؟». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۱-۱۰-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ دسامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  22. «تعرفه اینترنت پیام رسان‌های داخلی مشخص شد». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۲-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  23. سراب‌پور، سونیتا؛ پیوست، تحریریه (۲۰۲۰-۱۰-۱۸). «دریافت گزارش سایت‌های قمار از طریق پیام‌رسان‌های داخلی فراهم شد». پیوست. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  24. «مشکل در شبکه تأمین برق یکی از دیتاسنترها باعث اختلال فعالیت پیامرسان‌های بومی شد- اخبار فناوری اطلاعات | اینترنت | موبایل - اخبار اقتصادی تسنیم | Tasnim». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  25. «بعد از چند ماه تأخیر، چهار پیام‌رسان بومی به یکدیگر متصل شدند». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۴.
  26. talab (۲۰۱۸-۰۱-۲۰). «مقایسه امکانات و خصوصیات پیام رسان‌های داخلی و داخلی (+تلگرام)». تالاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۴.
  27. گفت، حمید (۲۰۲۱-۰۵-۲۵). «مقایسه امکانات و ویژگی‌های بهترین پیام رسان‌های داخلی». انارمگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۴.
  28. «مقایسه فنی پیامرسان‌های ایرانی/ کدام اپلیکیشن ایرانی بهتر اس‍ت؟». اعتمادآنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ فوریه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۴. کاراکتر zero width joiner character در |عنوان= در موقعیت 61 (کمک)
  29. «مرکز ملی فضای مجازی جدیدترین آمار کاربران فعال پیام‌رسان‌های داخلی را اعلام کرد». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۴.
  30. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۲۳.
  31. SNN.IR، خبرگزاری دانشجو | (۱۳۹۸/۰۳/۱۱–۱۱:۰۲). «دیتاسنترهای داخلی، زمینه‌ساز امنیت بسیار بالای پیام‌رسان ایتا را فراهم می‌کند». fa. دریافت‌شده در 2023-05-02. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  32. «تغییرات جدی در سروش؛ استعفای مدیرعامل و ایجاد یک پیام‌رسان جدید». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  33. «چه کسی پیام‌رسان سروش را می‌خرد؟ – تجارت‌نیوز». tejaratnews.com. ۲۰۲۰-۰۳-۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  34. سراب‌پور، سونیتا (۲۰۲۰-۰۳-۱۰). «پشت پرده مزایده پیام‌رسان سروش». پیوست. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  35. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۲۳.
  36. «آموزش و پرورش مالک شبکه شاد است/ تکذیب ایزوله نبودن این شبکه». ایسنا. ۲۰۲۰-۰۴-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۲.
  37. SNN.IR، خبرگزاری دانشجو | (۱۳۹۹/۰۴/۱۵–۰۶:۰۳). «پشت پرده محرمانه بودن قرارداد شاد / شرکت مالک از ورود دانش‌آموزان به سامانه چه اهدافی را دنبال می‌کند؟». fa. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در 2023-05-02. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  38. «مقایسه ایتا و روبیکا». مجله الکترونیکی مانا | مجله مانا. ۲۰۲۲-۱۱-۲۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۴.
  39. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۲۳.
  40. «کدام پیام‌رسان داخلی مورد اعتماد است؟». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۴-۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۰۴.
  41. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۲۳.
  42. https://blog.bale.ai/groups-settings-in-bale/
  43. «بررسی پیام رسان بله (Bale)؛ جایگزین بانکی‌ها برای تلگرام!». آی‌تی‌رسان. ۲۷ فروردین ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۸.
  44. «گردانندگان پیام‌رسان‌های داخلی را بشناسید». ایسنا. ۲۳ فروردین ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۸.
  45. "Whois eitaa.com". Whois.com (به انگلیسی). 2017-12-16. Archived from the original on 14 June 2021. Retrieved 2019-11-29.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  46. کشور، سازمان نظام صنفی رایانه ای (۲۰۱۹-۱۱-۲۹). «پیش فرض نمایش سرویس‌ها_فهرست کامل اطلاعات اعضای حقوقی». سازمان نظام صنفی رایانه ای استان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۹.
  47. «ایتا - پیام رسان رایگان». ایتا. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۲۰.
  48. محمدجواد چراغلو (فروردین ۱۴۰۰). «ویژگی‌های نسخه جدید ایتا». bonyana.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۲۰.
  49. «مجوز «روبیکا» به‌علت تخلفات گسترده باطل شد». ایسنا. ۲۶ مرداد ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۷ اوت ۲۰۲۱.
  50. «جنجال ساخت حسابهای کاربری جعلی در روبیکا – ITIRAN | آی تی ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۴.
  51. ««آیگپ» پیام رسان ایرانی، «تلگرام» را به چالش کشید». مشرق. ۱۰ تیر ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۸.
  52. «رونمایی از جدیدترین پیام رسان ایرانی+ عکس». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۶ آبان ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۸.
  53. «پیام‌رسان ایرانی آیگپ واگذار شد». باشگاه خبرنگاران جوان.
  54. «شرکت کیان ایرانیان». شرکت کیان ایرانیان. ۱۰ تیر ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۸.
  55. «بررسی ارتباط امن P2P در پیامرسان آیگپ». زومیت. ۸ دی ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۸.
  56. «ایسنا». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲.
  57. «فارس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱.
  58. ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ [hi.splus.ir «پیامرسان سروش پلاس»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک).
  59. «پیام‌رسان «سروش» رقیب ضعیف تلگرام». جستجوگر اخبار تی نیوز. ۲۰۱۷-۱۰-۰۸. از پارامتر ناشناخته |ربان= صرف‌نظر شد (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  60. https://www.iribnews.ir/fa/news/3839621/شمار-کاربران-فعال-هفتگی-ویراستی-به-۱۲۵-هزار-نفر-رسید
  61. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۲۳.
  62. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۲۳.
  63. https://www.borna.news/بخش-علمی-فناوری-56/1424821-حساب-رسمی-دفتر-رهبر-معظم-انقلاب-اسلامی-در-ویراستی-فعال-شد
  64. https://www.borna.news/بخش-علمی-فناوری-56/1468785-معاون-اجرائی-سرپرست-نهاد-ریاست-جمهوری-به-پویش-سلام-ویراستی-پیوست
  65. https://www.borna.news/بخش-علمی-فناوری-56/1469078-وزیر-اقتصاد-هم-با-دعوت-زارع-پور-به-پویش-ملی-سلام-ویراستی-پیوست
  66. https://www.iribnews.ir/fa/news/3832839/وزیر-ارتباطات-به-شبکه-اجتماعی-ایرانی-ویراستی-پیوست
  67. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۲۳.
  68. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳.
  69. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳.
  70. «مراکز همسریابی تجارت زن می‌کنند! + ویدئو». اعتمادآنلاین. ۲۰۲۳-۰۶-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۴.
  71. «امر خیر به سبک مدرن». همشهری آنلاین. ۲۰۲۳-۰۶-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۴.
  72. ««همدم» فقط یک اپلیکیشن برای ازدواج نیست». مشرق نیوز. ۲۰۲۲-۱۱-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۴.
  73. «خیلی موافق راه‌اندازی سایت‌های همسریابی نیستیم/ رصد و کنترل فضای مجازی سخت است». اعتمادآنلاین. ۲۰۲۳-۰۶-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۴.
  74. et (2021-07-17). "وزارت ورزش و جوانان: موافق راه‌اندازی سایت‌های همسریابی نیستیم | روزنامه اطلاعات" (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-24.
  75. «رئیس مجلس ایران از اپلیکیشن همسریابی سازمان تبلیغات اسلامی رونمایی کرد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۴.
  76. https://donya-e-eqtesad.com/بخش-وب-گردی-96/3755782-تمام-قابلیت-های-چت-دیوار-را-می-شناسید
  77. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/06/03/2560341/3-7-میلیارد-چت-در-طول-یک-سال
  78. «پایان تلگرام طلایی و هاتگرام؛ سرورها خاموش شدند». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۰۹.
  79. «معاون دادستان کشور: 200 سرور از بیت المال به تلگرام طلایی اختصاص داده شده‌است». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۰۹.
  80. «گزارش دیجیاتو از طبقه ۹ شرکت ارتباطات زیرساخت؛ سرور تلگرام طلایی اینجاست؟ [تماشا کنید]». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۰۹.
  81. «مدیر تلگرام طلایی: لیست کانال‌های مسدود شده از سوی شورای عالی فضای مجازی ارسال می‌شود». دیجیاتو. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۰۹.
  82. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳.
  83. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مارس ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳.

پیوند به بیرون[ویرایش]